Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 12 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie:	SSO Dariusz Mizera (spr.) SSR del. Witold Gronicki
Protokolant:	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 maja 2014 roku

sprawy z wniosku B. P.

z udziałem S. M. , T. B. , H. B. , I. B.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 29 października 2013 roku, sygn. akt I Ns 21/13

postanawia:

1.zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie drugim w ten sposób, że stwierdzić, iż spadek po Z. Ś.z domu W., córce T.i M.zmarłej 7 października 2002 roku w T.ostatnio stale zamieszkałej w T.na podstawie ustawy nabyły: córki B. P.z domu Ś.i S. M.primo voto S.z domu Ś.po 1/3 ( jednej trzeciej) części każda z nich oraz wnuki T. B., H. B.i I. B.po 1/9 ( jednej dziewiątej) części każdy z nich;

2.ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 222/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 29 października 2013r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 października 2013 roku w T. sprawy z wniosku B. P. z udziałem S. M., T. B., H. B. i I. B. o stwierdzenie nabycia spadku po W. Ś. i Z. Ś. postanowił:

1. stwierdzić, że spadek po W. Ś., synu J. i A., zmarłym dnia 20 czerwca 1992 roku w T., ostatnio stale zamieszkałym w T., na podstawie ustawy nabyli: żona Z. Ś. z domu W., córka T. i M. oraz dzieci: B. P. z domu Ś., córka W. i Z., S. M. primo voto S. z domu Ś., córka W. i Z. oraz D. B. z domu Ś., córka W. i Z. – po 1/4 % (jednej czwartej) części każda z nich,

2. stwierdzić, że spadek po Z. Ś. z domu W., córce T. i M., zmarłej dnia 07 października 2002 roku w T., ostatnio stale zamieszkałej w T., na podstawie ustawy nabyły córki: B. P. z domu Ś., córka W. i Z., S. M. primo voto S. z domu Ś., córka W. i Z. oraz D. B. z domu Ś., córka W. i Z. - po 1/3 (jednej trzeciej) części każda z nich,

3. ustalić, iż każda z uczestniczek ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Spadkodawca W. Ś., ostatnio zamieszkały w T., zmarł 20 czerwca 1992 roku.

Spadkodawca w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim ze Z. Ś.. Do kręgu spadkobierców ustawowych po W. Ś. należą: żona Z. Ś. oraz córki: B. P., D. B. oraz S. M., które dziedziczą spadek w częściach równych po 1/4 % części każda z nich.

Spadkodawca nie pozostawił testamentu. W skład spadku nie wchodzi gospodarstwo rolne.

Spadkodawczyni Z. Ś., ostatnio zamieszkała w T., zmarła 7 października 2002 roku.

Spadkodawczyni w chwili śmierci była wdową. Do kręgu spadkobierców ustawowych po Z. Ś.należą córki: B. P.i S. M., które dziedziczą spadek w częściach równych po 1/3 części oraz wnuki (dzieci zmarłej córki D. B.): T. B., H. B.i I. B., dziedziczące spadek po 1/9 części każde z nich.

Spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu. W skład spadku nie wchodzi gospodarstwo rolne.

Wnioskodawczyni i uczestniczka postępowania S. M. są obywatelkami polskimi zaś pozostali uczestnicy posiadają obywatelstwo niemieckie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów urzędowych i treść zapewnienia spadkowego.

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 931 § 1 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Ponieważ spadkodawca W. Ś. w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim ze Z. Ś. i pozostawił trzy córki, tj. B. P., D. B. oraz S. M., spadkobierczynie te dziedziczą spadek po 1/4 % części.

Z tych względów na podstawie art. 931 § 1 k.c. Sąd orzekł jak punkcie 1 postanowienia.

Spadkodawczyni Z. Ś.w chwili śmierci była wdową. Jej córka D. B.zmarła przed nią bo 26 października 2000r. pozostawiając troje dzieci: T. B.,H. B.i I. B.. Zgodnie z art. 931 § 2 k.c. jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych. Gdyby córka spadkodawczyni D. B.żyła w chwili jej śmierci, dziedziczyłaby wraz z pozostałymi jej córkami, tj. B. P.i S. M.1/3 część spadku. W tej sytuacji udziały trojga jej dzieci w spadku po swej babce Z. Ś.wynoszą po 1/9 części spadku. Takie też na podstawie art. 931 § 1 k.c. w zw. z § 2 powołanego artykułu winno zapaść orzeczenie w punkcie 2 postanowienia.

Z niewytłumaczalnych przyczyn, omyłki i wbrew treści aktów stanu cywilnego i zapewnienia spadkowego Sąd popełnił rażący błąd pomijając fakt zgonu córki spadkodawczyni Z. Ś.-D. B.przed zgonem spadkodawczyni.

W następstwie tego stwierdził, że wraz z pozostałymi córkami spadkodawczyni D. B. nabyła spadek w 1/3 części (jak w punkcie 2 postanowienia).

Sąd Rejonowy wskazał, iż błąd ten nie może być, niestety, podstawą sprostowania postanowienia z 29 października 2013r. w trybie art. 350 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. jak w punkcie 3 postanowienia.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła wnioskodawczyni zaskarżając je w części dotyczącej stwierdzenia nabycia spadku po Z. Ś., tj. w zakresie punktu 2 postanowienia. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

- naruszenie prawa materialnego, a to art. 931 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy córka spadkodawczyni - D. B.nie dożyła otwarcia spadku po matce, a zatem uprawnionymi do dziedziczenia po Z. Ś.udziału spadkowego, który przypadał by D. B.są wnuki spadkodawczyni T. B., H. B.i I. B.,

- powołując się na powyższy zarzut wnosiła o zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez stwierdzenie, że spadek po Z. Ś.z domu W., córce T.i M., zmarłej dnia 7 października 2002 roku w T., ostatnio stale zamieszkałej w T., na podstawie ustawy nabyły córki B. P.z domu Ś.w 1/3 części, S. M.z domu Ś.w 1/3 części oraz wnuki: T. B.w 1/9 części, H. B.w 1/9 części oraz I. B.w l/9 części.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest oczywiście uzasadniona.

Ma rację skarżąca, iż w sprawie doszło do obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 931§ 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie.

Jak wynika z motywów zaskarżonego orzeczenia Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił , iż do kręgu spadkobierców ustawowych po Z. Ś.obok dwóch córek zmarłej wchodzą jeszcze wnuki ( dzieci zmarłej dwa lata wcześniej córki Z. Ś. D. B.) tj. T. B., I. B.i H. B.. Jednakże najprawdopodobniej w wyniku przeoczenia Sąd Rejonowy wydając orzeczenie błędnie stwierdził , iż spadek po Z. Ś.odziedziczyła także D. B.w sytuacji gdy w chwili otwarcia spadku nie żyła od prawie dwóch lat.

Zgodnie z art. 931§ 2 k.c. jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku udział spadkowy który by mu przypadał przypada jego dzieciom w częściach równych. Udział spadkowy po Z. Ś.przypadający D. B.wynosiłby 1/3 udział ten z racji wcześniejszej śmierci D. B.dziedziczą w myśl ustawy jej dzieci tj. T. B., I. B.i H. B.w częściach równych tj. po 1/9 części każde z nich.

Mając to na uwadze na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. należało dokonać odpowiedniej korekty zaskarżonego postanowienia w pkt 2 stwierdzając , iż spadek po Z. Ś.na podstawie ustawy nabyły córki B. P.z domu Ś., S. M.primo voto S.z domu Ś.po 1/3 części oraz wnuki T. B., I. B.i H. B.po 1/9 części .

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 520 k.p.c. ustalając , iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane z własnym udziałem w sprawie.

Na oryginale właściwe podpisy