Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Arkadiusz Lisiecki
Sędziowie	SSO Jarosław Gołębiowski (spr.) SSR del. Witold Gronicki
Protokolant	st. sekr. sąd. Alicja Sadurska

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa B. K. (1)

przeciwko K. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 28 listopada 2013 roku, sygn. akt I C 304/11

1. oddala apelację,

2. nie obciąża pozwanej K. K. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą na rzecz powódki B. K. (1),

3. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim na rzecz adw. B. B. (1) kwotę 1.476 (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych wraz z podatkiem VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt II Ca 179/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa B. K. (1) przeciwko K. K. o zapłatę:

1. zasądził od pozwanej K. K. na rzecz powódki B. K. (1) kwotę 40.000,00 wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty;

2. odstąpił od obciążania pozwanej K. K. kosztami procesu;

3. zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim na rzecz adw. B. B. (1) kwotę 2.400 zł powiększoną o 23 % podatek VAT w kwocie 552.00 zł tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanej K. K. z urzędu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 18 grudnia 2007 roku pozwana K. K. oraz powódka B. K. (1) zawarły przed notariuszem umowę przedwstępną sprzedaży, na podstawie której K. K. zobowiązała się sprzedać za kwotę 80.000,00 złotych B. K. (1), po przekształceniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego Nr (...) przy ul. (...) w T., lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność. Termin zawarcia umowy przyrzeczonej strony wyznaczyły na datę - do dnia 31 grudnia 2013 roku.

Strony poznały się w miesiącu maju lub czerwcu 2007 roku, kiedy to pozwana K. K. zamawiała okna w firmie należącej do powódki B. K. (1).

Wtedy to, powódka B. K. (1)dowiedziała się o problemach finansowych pozwanej, o jej zadłużeniu w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...). z tytułu używania lokalu mieszkalnego na zasadach lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu oraz o orzeczonej przez sąd eksmisji z tegoż lokalu.

Ostatecznie strony ustaliły, że powódka B. K. (1) spłaci zadłużenie

pozwanej K. K. w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w

T., będzie na bieżąco regulować należności pozwanej wobec spółdzielni z tytułu użytkowania mieszkania, w którym zamieszkiwać będzie dożywotnio pozwana K. K..

W zamian za to K. K. miała przeprowadzić formalności związane z przekształceniem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na odrębną własność lokalu. Powódka B. K. (1) traktowała całą sprawę jako lokatę kapitału, a dla zabezpieczenia swoich nakładów pieniężnych, które poczyniła na rzecz pozwanej ustalono, iż pozwana K. K. sporządzi testament na rzecz powódki B. K. (2).

W dniu 04.10.2007r. pozwana K. K.sporządziła testament notarialny, w którym do całego spadku powołała powódkę B. K. (1)wskazując w treści testamentu również i to, że powołanie do spadku dotyczy w szczególności lokalu mieszkalnego nr (...)położonego w T. (...)przy ul. (...).

W tym też dniu powódka B. K. (1) dała pozwanej K. K. za pokwitowaniem pieniądze w gotówce w łącznej kwocie 19.710,00 złotych. Przedmiotowe pokwitowanie nie zostało poświadczone notarialnie dlatego, aby nie ponosić jeszcze dodatkowych kosztów notarialnych.

W dniu 09.10.2009r. powódka B. K. (1)dokonała wpłaty na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...). kwoty 20.290,95 zł tytułem spłaty kredytu mieszkaniowego + odsetek dotyczących przedmiotowego lokalu mieszkalnego oraz wpłaty kwoty 93 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych .

W umowie przedwstępnej sprzedaży z dnia 18.12.2007r. strony zgodnie oświadczyły, że K. K.otrzymała od powódki tytułem zadatku kwotę 40.000,00 złotych jeszcze przed uregulowaniem zaległości wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...). i z tych pieniędzy pozwana K. K.te zaległości uregulowała.

W drugiej połowie 2008 roku, kontakty wzajemne stron uległy stopniowemu ochłodzeniu. Powódka B. K. (2) zauważyła niechęć ze strony pozwanej K. K., którą zainteresowała się rodzina jej zmarłego męża i która podjęła nad nią opiekę. W tym czasie, powódka B. K. (1) posiadając klucze do mieszkania pozwanej, nie mogła się do niego dostać, bo zostały wymienione zamki w drzwiach. Te okoliczności zadecydowały o tym, iż powódka B. K. (1) podjęła decyzję o odstąpieniu od umowy przedwstępnej.

W pozwie z dnia 18.03.2009r., skierowanym przeciwko pozwanej K. K., powódka B. K. (1) wnosiła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 45.000 zł wynikającej z zawartej pomiędzy stronami umowy przedwstępnej.

Wyrokiem z dnia 15.10.2010r.,wydanym w sprawie sygn.akt I C 90/09 tut. Sąd wniesione powództwo oddalił jako przedwczesne.

Pismem z dnia 31.05.2011r. skierowanym do Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...)., pozwana K. K.złożyła rezygnację z członkostwa w spółdzielni oraz poinformowała o przekazaniu mieszkania nr (...)przy ul. (...)do dyspozycji Spółdzielni.

W związku z przekazaniem w/w mieszkania do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...)pozwanej K. K.został zwrócony wkład mieszkaniowy w kwocie 64.653,05 zł.

Na dzień sporządzania umowy przedwstępnej tj. na dzień 18.12.2007r. oraz na dzień sporządzenia pokwitowania tj. 04.10.2007r. u pozwanej K. K. występowały organiczne zaburzenia osobowości, zaburzenia pamięci, uwagi i funkcji wykonawczych na pograniczu łagodnych zaburzeń poznawczych i otępienia lekkiego. Z tych powodów w dacie sporządzenia umowy pozwana K. K. nie była w stanie wyłączającym świadome lub swobodne wyrażenie woli i podjęcie decyzji.

Powyższe ustalenia faktyczne, Sąd poczynił w oparciu o dokumenty załączone do akt sprawy niniejszej jak i załączonych akt sprawy I C 90/09, opinie biegłych lekarzy psychiatry i neurologa jak i zeznania powódki B. K. (1), w zakresie dotyczącym okoliczności sporządzenia umowy przedwstępnej w dniu 18.12.007r. jak i uregulowania zadłużenia pozwanej K. K.w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...)., które uznał za wiarygodne. Dokonując oceny zgromadzonego tak materiału dowodowego Sąd uznał, iż brak jest podstaw, aby odmówić waloru wiarygodności opiniom, sporządzonym w niniejszej sprawie przez biegłych psychiatrę i neurologa. Zdaniem Sądu, powyższe opinie zostały sporządzone w oparciu o dokumentację medyczną i badanie osobowe pozwanej K. K., bazują na wiedzy i doświadczeniu biegłych w zakresie ich specjalności. Ponadto, opinie te jako odnoszące się do wszystkich kwestii zawartych w tezach dowodowej są wyczerpujące i zawierają fachowe uzasadnienie wniosków końcowych w nich zawartych. Dlatego też stały się podstawą poczynienia ustaleń przez Sąd.

Sąd zważył, iż stosownie do treści art. 389 k.c. umowa przedwstępna jest kauzalną czynnością prawną, której treścią jest zobowiązanie zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy przez jedną lub obie strony. W niniejszej sprawie, obie strony zobowiązały się do zawarcia umowy przyrzeczonej, czyli spełnienia świadczenia z umowy przedwstępnej, w rozumieniu art. 353 k.c, a więc każdej ze stron przysługiwało prawo żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że przedmiotowa umowa z dnia 18.12.2007r. zawarta w formie aktu notarialnego jest umową przedwstępną w rozumieniu art. 389 § 1 k.c, zgodnie z którym umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna,), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Umowa, jaką zawarły strony niniejszej sprawy zawiera ponadto określenie terminu, w ciągu którego miała być zawarta umowa przyrzeczona - najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 roku.

W orzecznictwie podkreśla się, że umowa przedwstępna stanowi szczególny przypadek umowy zobowiązującej, w którym przedmiotem zobowiązania -jednej lub obydwu stron - jest złożenie określonego oświadczenia woli (składającego się na umowę przyrzeczoną), ewentualnie podjęcie innych jeszcze działań, które umożliwią zawarcie umowy przyrzeczonej.

Stronie uprawnionej z umowy przedwstępnej przysługują roszczenia objęte treścią stosunku prawnego wynikającego z umowy przedwstępnej, uregulowane w art. 390 § 1 i 2 k.c, a więc roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej, roszczenie o naprawienie szkody poniesionej przez stronę umowy przedwstępnej przez to, że liczyła ona na zawarcie umowy przyrzeczonej, jak też - ze względu na dodane do art. 390 § 1 k.c. zdanie drugie - roszczenia strony umowy przedwstępnej z tytułu zadatku lub kary umownej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2007 r. III CZP 3/07 OSNC 2008/2/15).

Samo wykonanie umowy przedwstępnej podlega zasadom odpowiedzialności kontraktowej. Oznacza to, że niewykonanie przyjętego zobowiązania zawarcia umowy przyrzeczonej powoduje obowiązek naprawienia szkody, za którą dłużnik nie odpowiada w razie wykazania, że szkoda jest następstwem okoliczności, za które dłużnik (w tym przypadku zobowiązany do złożenia określonego oświadczenia woli) nie ponosi odpowiedzialności.

Niedochowanie obowiązku zawarcia umowy przyrzeczonej w ustalonym terminie może powodować dla strony uchylającej się (jeżeli nie udowodni, że nastąpiło to wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności) skutki, określone odpowiednio w § 1 i 2 art. 390 k.c. Dalej idący skutek nazywany jest realizacyjnym; polega on na nałożeniu przez Sąd obowiązku zawarcia umowy przyrzeczonej. Drugi skutek to odpowiedzialność odszkodowawcza, jednakże tylko w granicach tzw. negatywnego interesu umowy. W przypadku umowy przedwstępnej szkoda wynikająca z niewywiązania się z zobowiązania wyraża się bowiem w niezawarciu umowy przyrzeczonej, a nie w jej niezrealizowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2007 roku, PK 356/06, OSNP 2008/13-14/193).

W art. 390 § 1 k.c, który przewiduje naprawienie szkody, jaką strona poniosła „przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej", określony został więc zakres szkody podlegającej naprawieniu w sytuacji, gdy strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia - chodzi w tym wypadku o odszkodowanie w ramach tzw. negatywnego (ujemnego) interesu umownego.

Szkoda w granicach negatywnego interesu jest pojęciem określającym powstanie szkody w następstwie tego, że poszkodowany podjął określone działania zmierzające do zawarcia umowy, ale umowa ta nie została zawarta z przyczyn obciążających drugą stronę. Jest to szkoda wynikała z niedojścia umowy do skutku.

Należy ją przeciwstawić szkodzie, jaka jest następstwem niewykonania zawartej umowy (w ramach tzw. dodatniego interesu umowy). Szkoda w granicach negatywnego interesu umownego obejmuje w konsekwencji to, co strona by miała, gdyby nie podejmowała działań zmierzających do zawarcia niedoszłej do skutku umowy. Nie ulega wątpliwości, że obejmuje ona te wszystkie koszty, jakie poniósł poszkodowany, licząc na zawarcie umowy (np. koszty przejazdu, wydatki związane z przygotowaniem i zawarciem umowy, koszty zwrotu rzeczy danych na poczet zamierzonej umowy).

W wyroku z dnia 22 grudnia 2005 roku (CSK 19/05) Sąd Najwyższy przykładowo wymienił, co składa się na straty wynikłe z niedojścia do skutku umowy między stronami, a więc na odszkodowanie w ramach tzw. ujemnego interesu umownego. Według Sądu Najwyższego na straty te składają się: „ koszty zawarcia umowy, wydatki związane z własnym świadczeniem, zbędne nakłady podjęte w związku z własnym świadczeniem lub przyjęciem świadczenia drugiej strony, ilekroć przywrócenie stanu poprzedniego nie będzie możliwe, albo wynikną stąd koszty, ewentualnie inne składniki uszczerbku materialnego, wyrażające się w poniesieniu oznaczonych strat. Wyłączone są natomiast nieuzyskane korzyści w postaci tych, które by odpowiadały uzyskanym w razie dojścia do skutku umowy i jej wykonania. W żadnym wypadku wysokości dochodzonego w tych okolicznościach roszczenia nie może kształtować wartość rzeczy, którą poszkodowany by nabył, gdyby doszło do wykonania umowy, podobnie jak i pożytków, które rzecz ta przynoś!'.

Przepis art. 390 § 1 k.c. zawiera ograniczenie zakresu ewentualnego odszkodowania, choć podstawą odpowiedzialności kontraktowej jest art. 471 k.c. Dodać należy, że zgodnie z art. 390 § 1 zdanie drugie k.c. - strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie określić zakres odszkodowania.

W rozpoznawanej sprawie niesporny jest fakt, że strony w umowie przedwstępnej nie określiły zakresu odszkodowania odmiennie, niż czyni to art. 390 §1 k.c.

Poza sporem pozostaje również i ta okoliczność, że strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej - pozwana K. K. uchyliła się od jej zawarcia, a zatem jest zobowiązana do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania (niezawarcia umowy przyrzeczonej).

Zdaniem Sądu, pozwana K. K. nie wykazała, aby niewykonanie było następstwem okoliczności, za które nie ponosi ona odpowiedzialności.

Okolicznością bezsporną jest to, iż pozwana K. K. rezygnując z dniem 31 maja 2011 r. z członkostwa w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T. oraz przekazując przedmiotowy lokal mieszkalny do dyspozycji spółdzielni i otrzymując zwrot wkładu mieszkaniowego w kwocie 64.653,05 zł uchyliła się od zawarcia umowy przyrzeczonej, a zatem jest zobowiązana do naprawienia szkody wynikającej z faktu niezawarcia umowy przyrzeczonej.

Podkreślić również należy, iż pozwana K. K. w trakcie toczącego się postępowania sądowego nie wykazała, aby w chwili zawierania umowy przedwstępnej tj. w dniu 18.12.2007r. znajdowała się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Zakres odpowiedzialności pozwanej K. K., jak to już było wcześniej podnoszone, wyznacza art. 390 § 1 k.c, a zatem odpowiada ona wyłącznie w ramach tzw. ujemnego interesu umownego.

Mając na uwadze to, iż z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż powódka B. K. (1)w związku z przedmiotową umową poniosła wydatki w postaci spłaty kredytu mieszkaniowego obciążającego przedmiotowy lokal w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...). w kwocie 20.290,95 zł jak i również przekazała pozwanej K. K.w dniu 04.10.2007r. za pokwitowaniem kwotę 19.710 zł na uregulowanie zadłużenia w spółdzielni mieszkaniowej Sąd na podstawie art. 390 §1 k.c. i art. 321 § 2 k.p.c orzekł jak w punkcie 1 wyroku zasądzając na rzecz powódki B. K. (1)kwotę 40.000 zł.

O odsetkach ustawowych, Sąd orzekł na podstawie na podstawie art. 481 § 1 k.c, zasądzając je zgodnie z żądaniem pozwu.

Z uwagi na trudną sytuacje materialną pozwanej K. K., Sąd na podstawie 102 k.p.c. i art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpił od obciążania jej kosztami procesu.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia punktu 3 wyroku stanowił przepis § 19 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 z późniejszymi zmianami).

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pełnomocnik pozwanej K. K., zaskarżając go w całości. Wyrokowi temu zarzuciła:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 522 k.c. przewidującego pod rygorem nieważności pisemną formę umowy o przejęcie długu, podczas gdy dokonana przez powódkę B. K. (1) wpłata długu obciążającego pozwana K. K. na konto Spółdzielni Mieszkaniowej (...), nie była poprzedzona jakimkolwiek pismem zawierającym pisemne oświadczenia wierzyciela i dłużnika, tym samym wiec powódka nie mogła skutecznie spłacić długu należącego do pozwanej.

-

naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 233 k.p.c. wyrażające się w niedopuszczeniu wnioskowanego przez pozwaną dowodu z przesłuchania świadka B. B. - G. na okoliczność funkcjonowania pozwanej w dacie zawierania aktu notarialnego z dnia 18.12.2007r oraz wcześniej, bo w dacie wydania zaświadczenia lekarskiego z dnia 24 września 2007 r., podczas gdy przesłuchanie świadka, będącego lekarzem prowadzącym pozwaną, pozwoliłoby ustalić jej funkcjonowanie pod względem intelektualnym, a także przyczyn braku testów sprawności intelektualnej i w konsekwencji umożliwiłoby weryfikację opinii biegłego sądowego neurologa odnośnie stopnia otępienia pozwanej w datach sporządzania aktu notarialnego oraz dacie pokwitowania gotówki,

-

naruszenie przepisu art. 328 §2 k.p.c. przez brak podania w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których Sąd uznał nieprzydatność wnioskowanego dowodu dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zarzucając powyższe wniosła o:

1.  uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Maz.

2.  zwolnienie pozwanej od kosztów procesu związanych z wniesioną apelacją, w tym od opłaty sądowej z uwagi na sytuację materialną i rodzinną K. K. przedstawiona w załączonym do apelacji oświadczeniu

3.  zasądzenie na rzecz jej Kancelarii Adwokackiej kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanej nie jest uzasadniona.

Ustalenia sądu są prawidłowe. Znajdują oparcie w przeprowadzonych w sprawie dowodach, które zostały poddane rzetelnej i wnikliwej ocenie – zgodnie z regułami wyrażonymi w treści art. 233 k.p.c. Materiał dowodowy upoważnia Sąd I instancji do przyjęcia, że w dacie sporządzenia umowy przedwstępnej tj. w dniu 18 grudnia 2007 roku oraz na dzień sporządzenia pokwitowania tj. 4 października 2007 roku u skarżącej występowały ograniczone zaburzenia osobowości, zaburzenia pamięci, uwagi i funkcji poznawczych na pograniczu łagodnych zaburzeń poznawczych i otępienia lekkiego. Przeprowadzony w tym zakresie dowód z opinii biegłego psychiatry i neurologa (por. k. 171-175 i k. 203-207) nie został przez pozwaną skutecznie zakwestionowany.

Opinie i wnioski obu biegłych lekarzy zostały sporządzone fachowo i rzetelnie. Ich treść koresponduje ze złożoną do akt sprawy dokumentacją lekarską dotyczącą stanu zdrowia skarżącej. Wbrew więc twierdzeniom autorki apelacji brak jest jakichkolwiek przekonywujących argumentów, ażeby stan zdrowia pozwanej ocenić inaczej.

Wiarygodności tych dowodów nie podważają gołosłowne twierdzenia, iż stan zdrowia apelantki był znacząco gorszy co może rzutować na ważność tej czynności prawnej.

Nie ma racji skarżąca zarzucając bezzasadne oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka B. B. - G.. Osoba ta nie jest biegłym lekarzem. Nie posiada wiadomości specjalnych z zakresu psychiatrii i neurologii. Z tych przyczyn nie była kompetentna do wyrażenia opinii o stanie zdrowia pozwanej.

Zarzuty powyższe mają jednakże znaczenie drugorzędne.

W świetle prawidłowo dokonywanych ustaleń obie strony zawarły umowę przedwstępną mającą za przedmiot sprzedaż lokalu spółdzielczego. Aktem tym sporządzonym w formie notarialnej ustalono cenę 80.000,00 zł oraz datę zawarcia umowy przyrzeczonej.

Poza sporem jest, iż w wyniku wzajemnych uzgodnień powódka spłaciła za pozwaną zadłużenie wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w T. (...). w kwocie 20.290,95 zł. Nie może także budzić wątpliwości fakt, iż powódka wręczyła pozwanej kwotę 19.710,00 zł. Zostało to pokwitowane przez skarżącą.

Do umowy przyrzeczonej nie doszło, bowiem pozwana złożyła rezygnację z członkostwa w spółdzielni. Otrzymała z tego tytułu 64.653,05 zł. W zaistniałej sytuacji trafnie Sąd Rejonowy orzekł o zasądzeniu obu w/w sum od pozwanej na rzecz powódki, prawidłowo stosując dyspozycję art. 390 § 1 k.c.

Zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem art. 522 k.c. jest całkowicie niezrozumiałym skoro spłata zadłużenia wobec spółdzielni była poprzedzona porozumieniem w tym zakresie obu stron. Niezależnie od tego stwierdzić należy, że spłata zadłużenia przez powódkę spowodowała wygaśnięcie zadłużenia skarżącej wobec spółdzielni.

Doprowadziło to więc w efekcie do wzbogacenia po jej stronie polegającego na wyeliminowaniu pasywów. Uznanie zatem przejęcia długu za czynność prawną nieważną skutkowałoby stwierdzeniem, iż mamy do czynienia z nienależnym świadczeniem, o którym mowa w art. 410 § 1 i § 2 k.c.

Bezpodstawnemu zubożeniu po stronie powódki towarzyszy bezpodstawne wzbogacenie po stronie pozwanej. Podstawy prawnej świadczenia należałoby zatem w takim razie upatrywać w powołanym przepisie w związku z art. 405 k.c.

Ma rację skarżąca, iż motywy pisemne zaskarżonego wyroku nie w całej rozciągłości odpowiadają wymogom z art. 328 § 2 k.p.c.

Faktycznie bowiem nie podano przyczyn dla których Sąd uznał nieprzydatność wnioskowanego dowodu z zeznań świadka B. B. – G.. Uchybienie to nie ma jednak wpływu na prawidłowość końcowego rozstrzygnięcia, a o bezzasadności tego wniosku podniesiono wyżej.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji wyroku.

O wynagrodzeniu za pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 19 w związku z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ..... (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 z późń. zm.)