Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 maja 2021 roku powodowie: L. W. (1) i E. W. reprezentowani przez adwokata D. K. wnosili o zasądzenie od pozwanego (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. na rzecz powodów solidarnie:

- kwoty 179.936,28 zł (sto siedemdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset trzydzieści sześć złotych 28/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu pozwu do dnia zapłaty, tytułem zwrotu rat kapitałowo- odsetkowych uiszczonych przez powodów jako świadczenia nienależnego na podstawie art. 410 Kodeksu Cywilnego w sytuacji uznania, iż Umowa kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie z dnia 26 listopada 2004 r. jest obarczona sankcją bezwzględnej bądź względnej nieważności, ewentualnie nie istnieje od początku;

ewentualnie - to jest w przypadku nie uznania żądania zawartego w pkt 1) za zasadne:

- kwoty 119.245,78 zł (sto dziewiętnaście tysięcy dwieście czterdzieści pięć złotych 78/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu pozwu do dnia zapłaty wskutek uznania niektórych postanowień Umowy kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie z dnia 26 listopada 2004 r., za abuzywne w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. i tym samym bezskuteczne względem powodów,

- zasądzenie od pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą we W. solidarnie na rzecz powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej wynikającej z norm prawem przepisanych, z uwagi na charakter i stopień zawiłości sprawy oraz związany z rodzajem i obszernością materiału dowodowego nakład pracy pełnomocnika, a także opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu swojego żądania powodowie podnosili, że pozwany bank od początku traktował powyższą umowę, jako umowę kredytu w polskich złotych, a nie we frankach szwajcarskich.

Z kolei zapis o frankach szwajcarskich związany jest tylko z klauzulą indeksacyjną, która jak dalej wywodzi strona powodowa jest nieważna. Natomiast celem powodów - w dniu zawierania przedmiotowej umowy kredytu było pozyskanie złotych polskich na sfinansowanie wydatków w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb również w walucie polskiej. Kredytobiorcy nigdy nie otrzymali z tytułu zawartej umowy kredytu żadnej kwoty w (...).

Zawierając umowę powodowie działali w charakterze konsumentów.

W § 2 ust. 1 Umowy wskazano sposób ustalenia kwoty kredytu w tej walucie: Na wniosek Kredytobiorcy Bank udziela kredytu w kwocie 246 827,06 PLN nominowanego do waluty (...), wg kursu kupna (...) obowiązującego w Banku w dniu uruchomienia całości kredytu lub jego poszczególnych transz – w przypadku wypłaty kredytu w transzach, na cel określony w § 1.

Zasady wypłaty kredytu ustalono w dalszej części Umowy: Kredyt wypłacany jest w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości wypłacanej kwoty ( transzy) na (...) wg kursu kupna walut dla (...) ustalanego przez Bank obowiązującego w Banku w dniu wypłaty środków. (§ 3 ust. 2 Umowy).

Kredyt został wypłacony jednorazowo w formie bezgotówkowej w złotych polskich. Uruchomienie nastąpiło 30 listopada 2004 r.

Pozwany wypłacił wówczas kwotę 246 827,06 zł co według banku stanowiło równowartość 91 191,03 CHF

Za udzielenie kredytu bank pobrał prowizję w kwocie 2 468,27 zł (dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt osiem złotych 27/100) - § 2 ust. 3 Umowy.

Bank naliczył dodatkową odpłatność w kwocie 1.086,04 zł tytułem opłaty za ubezpieczenie kredytu (§ 3 ust. 1 Umowy).

W § 5 ust. 3 i 4 Umowy, zgodnie, z którymi: Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych zostanie ustalona po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu na (...), stosownie do postanowień niniejszej Umowy. Raty kredytu wraz z należnymi odsetkami płatne są w złotych, w kwocie stanowiącej równowartość (...).

Informacje o okresie kredytowania, kwocie kredytu w (...), wysokości kursu ustalonego przez bank w dniu uruchomienia kredytu, wysokości oprocentowania oraz o wysokości i terminach płatności rat zostały określone w harmonogramie spłat sporządzonym przez bank (§ 2 ust. 2 Umowy).

Wyżej cytowane postanowienia stosowane przez pozwanego dotyczące zasad ustalania kursów wymiany walut są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażącą naruszają interesy powodów. Wprowadzają rażącą dysproporcję praw i obowiązków stron, przyznając jedynie jednej z nich uprawnienie do dowolnego ustalania kryteriów wpływających na wysokość świadczeń stron, przy jednoczesnym odebraniu drugiej stronie możliwości do weryfikowania poprawności działania silniejszej strony umowy. Na powodów, poza ryzykiem kursowym, zostało przerzucone ryzyko całkowicie dowolnego kształtowania kursów wymiany przez kredytodawcę. Kwestionowane postanowienia umowy kredytowej nie zostały indywidualnie uzgodnione. Dodatkowo powodom nie wyjaśniono mechanizmu indeksacji oraz nie poinformowano rzetelnie o ryzyku walutowym.

Klauzula waloryzacyjna do (...) określa świadczenie główne stron, bo wskazuje na sposób obliczania tych świadczeń.

Postanowienia te są sformułowane w sposób niejednoznaczny - odwołują się do nieweryfikowalnego w dacie zawarcia umowy, arbitralnie ustalanego przez pozwanego kursu waluty, bez precyzyjnego działania mechanizmu jej wymiany. Pozwalało to na pełną swobodę decyzyjną pozwanego w kwestii istotnej dla powodów i miało bezpośredni wpływ na ustalanie wysokości zobowiązania w sposób jednostronny przez pozwanego.

Żadne z zapisów umowy nie były indywidualnie negocjowane z powodami. Umowa została zawarta z zastosowaniem wzorca umowy stosowanego przez pozwanego. Powodowie jedynie podpisali wcześniej przygotowaną przez pozwanego umowę kredytu.

Równocześnie umowa ukształtowała prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.

Już samo zróżnicowanie pomiędzy kursem kupna i sprzedaży stosowanym dla określenia wysokości kapitału kredytu, a następnie wysokości spłaty uznać należy za sprzeczne z dobrymi obyczajami, a równocześnie rażąco naruszające interesy konsumenta. Tj. przy określaniu wartości kredytu saldo wyrażane jest w walucie do której indeksowany jest kredyt według kursu kupna waluty do której indeksowany jest kredyt, natomiast przy spłacie rozliczanie każdej wpłaty miało następować według kursu sprzedaży waluty do której waloryzowany jest kredyt. Przyjęcie w umowach rozwiązań różnicujących stosowane kursy walut nie znajduje uzasadnienia. Strony umów nie umawiały się na prowadzenie przez bank działalności kantorowej, a postanowiły jedynie wprowadzić mechanizm waloryzacyjny.

Różnica pomiędzy tymi kursami stanowiła dodatkowy, nieuzasadniony dochód banku, zaś dla powodów dodatkowy koszt. Równocześnie konstrukcja, w której w chwili wypłaty wysokość kredytu wyrażonego w złotych polskich jest niższa niż kwota do spłaty tylko na podstawie zastosowanych różnic kursowych, stanowi naruszenie interesów konsumenta. Wykorzystanie przez bank swojej przewagi kontraktowej dla wprowadzenia do umowy rozwiązań korzystnych wyłącznie dla niego, co w nieuzasadniony sposób zwiększa wysokość świadczenia należnego bankowi, należy uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami.

Niewątpliwie sprzeczne z dobrymi obyczajami jest formułowanie postanowień umownych, które pozwalały na jednostronne ustalanie przez bank wysokości zobowiązania kredytobiorców poprzez niedookreślone mechanizmy waloryzacyjne.

Na podstawie powyższego Sąd winien uznać kwestionowane klauzule umowne przewidujące mechanizm waloryzacji do (...) zobowiązań stron spornej umowy kredytowej za niedozwolone postanowienia umowne.

Skutkiem uznania za abuzywne postanowień umownych dotyczących waloryzacji jest konieczność ich pominięcia przy ustalaniu treści stosunku prawnego wiążącego konsumenta. Stwierdzenie abuzywności konkretnych postanowień umownych rodzi taki skutek, że postanowienia te nie wiążą konsumenta ex tune i ex lege. Utrzymanie stosunku prawnego bez postanowień uznanych za bezskuteczne nie ma racji bytu. Taka umowa byłaby sprzeczna z naturą stosunku kredytu waloryzowanego, a strony nie doszły do porozumienia co do wszystkich elementów istotnych umowy. Niemożność ustalenia kursu (...), wg. którego miała być wyliczona wysokość zobowiązania powodów oraz wysokość poszczególnych rat, czyni niemożliwym wykonanie umowy i nakazuje stwierdzić nieważność umowy kredytu.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu wydanym w sprawie C- 260/18 (K. D. i J. D. p-ko Raiffeisen Bank (...)) w dniu 3 października 2019 r. wskazał: „Jeżeli po usunięciu nieuczciwych warunków charakter i główny przedmiot tych umów może ulec zmianie, w zakresie, w jakim nie podlegałyby one już indeksacji do waluty obcej równocześnie podlegając stopie oprocentowania opartej na stopie obowiązującej w odniesieniu do tej waluty, prawo Unii nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu tych umów”.

Sąd Najwyższy w tym orzeczeniu przesądził, że pierwszeństwo ma zawsze unieważnienie umowy, a dopiero gdyby konsument wyraził świadomą zgodę na zastąpienie abuzywnego postanowienia postanowieniem dozwolonym byłoby możliwe kontynuowanie umowy.

Równocześnie Sąd Najwyższy w przywołanym wyżej orzeczeniu wskazał, że „świadczenie spełnione na podstawie niedozwolonego postanowienia musi być postrzegane jako świadczenie nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 k.c.”.

(k.1-15)

Pozwany (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. reprezentowany przez pełnomocnika radcę prawnego A. F. nie uznał żądania pozwu i wniósł o oddalanie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany zakwestionował roszczenie tak co do zasady, jak i wysokości.

Pozwany zaprzecza wszelkim podnoszonym w pozwie twierdzeniom, których jednoznacznie nie przyznaje.

W szczególności pozwany zaprzecza, jakoby:

•

Powód był zachęcany do zawarcia Umowy kredytu indeksowanego co (...);

•

Powód nie został poinformowany o ryzyku kursowym, czy też pracownicy Pozwanego zapewniali o stabilności waluty (...),

•

doradcy wykluczali możliwość wzrostu kursu wymiany (...),

•

nie zachęcali do rozważania możliwości zawarcia umowy w walucie PLN, czy też nie oferowali kredytu w walucie polskiej,

•

w dniu udzielenia kredytu istniał jakikolwiek zakaz udzielania kredytów czy zaciągania kredytów długoterminowych w walucie obcej;

•

Powód nie miał możliwości negocjowania treści postanowień umownych, w szczególności w zakresie wyboru sposobu uruchomienia kredytu, jak również sposobu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Powód miał możliwość negocjacji kursu waluty uruchomienia kredytu, z której to możliwości powód nie skorzystał w odróżnieniu od wielu konsumentów, którzy zawarli z pozwanym umowy oparte o wynegocjowany kurs franka szwajcarskiego. Powód korzystał za to z możliwości negocjacji innych warunków, a w tym mających wpływ na wysokość raty, o czym świadczą liczne aneksy obniżające marżę kredytu na wniosek Powoda;

•

raty kredytu lub wartość kredytu były zawyżone lub płacone przez powoda w zawyżonej wysokości.

Pozwany zaprzecza faktom i okolicznościom podnoszonym w pozwie:

a)  jakoby Umowa była nieważna;

b)  jakiekolwiek postanowienie Umowy było abuzywne;

c)  Powód miał interes prawny w roszczeniu o ustalenie;

d)  Bank zapewniał powoda, że kredyt indeksowany kursem (...) jest bezpieczny;

e)  Powód został wprowadzony w błąd;

f)  Umowa nie została z powodem indywidualnie uzgodniona;

g)  Powód nie miał możliwości negocjowania Umowy;

h)  postanowienia Umowy były sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz naruszały interesy Powoda w sposób rażący;

i)  Bank kształtował kurs (...) w sposób arbitralny, według swojego uznania;

j)  konstrukcja indeksacji była obarczona wadą;

k)  w niniejszej sprawie doszło do naruszenia zasady swobody umów;

l)  Bank nie wypełnił obowiązków informacyjnych;

m)  wyrok (...) miał wpływ na niniejszą sprawę w sposób wskazany w pozwie;

n)  Bank wykorzystał swoją przewagę kontraktową;

o)  jakiekolwiek świadczenie Banku na rzecz Banku było świadczeniem nienależnym;

p)  Bank bezpodstawnie wzbogacił się kosztem powoda.

Tylko ujęcie kredytu indeksowanego jako kredytu walutowego pozwalało na zastosowanie do ustalenia jego oprocentowania stóp referencyjnych (takich jak np. (...)) właściwych (adekwatnych) dla waluty obcej, w której został wyrażony kredyt i które w momencie zawierania tego typu umów w Polsce w latach 2004-2009 były znacznie niższe niż stopy referencyjne dla kredytów wyrażonych w złotych polskich.

Waluta (...) jako waluta kredytu (waluta zobowiązania). Waluta PLN jako waluta wypłaty i spłaty kredytu (waluta wykonania zobowiązania)

Treść zobowiązania banku udzielającego kredytu indeksowanego sprowadzała się do zobowiązania udzielenia kredytobiorcy kredytu w walucie obcej, w takiej wysokości, która na dzień uruchomienia określony w umowie będzie stanowiła równowartość gwarantowanej w umowie kwoty w złotych polskich niezbędnych do realizacji przez kredytobiorcę wskazanego w umowie celu kredytu. Innymi słowy, tylko sposób wykonania zobowiązania banku (świadczenie banku) został wyrażony w złotych poprzez wskazanie konkretnej kwoty do wypłaty w PLN.

Należy zatem wyraźnie rozróżnić walutę zobowiązania wynikającą z zawarcia Umowy kredytu (to jest walutę kredytu) od waluty spełnienia świadczenia, tj. waluty w jakiej dokonywano uruchomienia (wypłaty) kredytu, a następnie spłacano raty kapitałowo-odsetkowe. Walutą zobowiązania kredytowego była i jest waluta obca.

Umowy kredytu indeksowanego przewidywały także pełnienie przez bank funkcji quasi kantoru podczas spłat rat kapitałowo - odsetkowych.

Klauzula Indeksacyjna (Klauzula Ryzyka Walutowego) oraz Klauzula Kursowa stanowią odrębne warunki umowne i powinny podlegać odrębnej ocenie z punktu widzenia abuzywności.

Klauzula Indeksacyjna przewidująca sam mechanizm indeksacji kredytu i wyrażenie zadłużenia w walucie (...) nie podlega ocenie z punktu widzenia abuzywności, gdyż określa ona główny przedmiot świadczenia stron i została sformułowana w sposób jednoznaczny.

Nawet gdyby przyjąć, iż Klauzula Indeksacyjna mogłaby podlegać takiej ocenie, to brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia jej abuzywności.

(k.89-104 v.,)

Pełnomocnik powodów cofnął powództwo co do kwoty 3.659,32 złotych ( trzy tysiące sześćset pięćdziesiąt dziewięć 32/100). (k.140)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 2 lutego 2022 roku pełnomocnicy stron poparli swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

(k.145, 145 v.,)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 listopada 2004 r. powodowie L. W. (1) i E. W. (dalej także jako Kredytobiorcy) zawarli ówcześnie z (...) Bank S.A. z siedzibą we W., obecnie po przekształceniach własnościowych (...) Bank S.A. z siedzibą we W. (dalej także jako Kredytodawca), Umowę kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie (dalej także jako Umowa) na kwotę 246 827,06 zł (§ 2 ust. 1 Umowy).

(dowód: umowa kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie z dnia 26 listopada 2004 roku k.19-21)

Kredyt został udzielony na sfinansowanie spłaty kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe w innym banku, którego pierwotnym celem była budowa domu jednorodzinnego. (§ 1 ust. 1 Umowy).

Okres kredytowania ustalono na 216 miesięcy. (§ 2 ust. 1 Umowy).

Oprocentowanie kredytu na dzień podjęcia decyzji kredytowej wyniosło 2,46 % w stosunku rocznym. Bank zastrzegł, iż oprocentowanie kredytu jest zmienne. (§ 2 ust. 4 Umowy).

W § 2 ust. 1 Umowy wskazano sposób ustalenia kwoty kredytu w tej walucie: Na wniosek Kredytobiorcy Bank udziela kredytu w kwocie 246 827,06 PLN. nominowanego do waluty (...), wg. kursu kupna (...) obowiązującego w Banku w dniu uruchomienia całości kredytu lub jego poszczególnych transz - wypadku wypłaty kredytu w transzach, na ceł określony w § 1.

Zasady wypłaty kredytu ustalono w dalszej części Umowy: Kredyt wypłacany jest w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości wypłacanej kwoty ( transzy) na (...) wg kursu kupna walut dla (...) ustalanego przez Bank obowiązującego w Banku w dniu wypłaty środków. (§ 3 ust. 2 Umowy).

Kredyt został wypłacony jednorazowo w formie bezgotówkowej w złotych polskich. Uruchomienie nastąpiło 30 listopada 2004 r. Pozwany wypłacił wówczas kwotę 246 827,06 zł co według banku stanowiło równowartość 91 191,03 CHF

Za udzielenie kredytu bank pobrał prowizję w kwocie 2 468,27 zł (dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt osiem złotych 27/100) - § 2 ust. 3 Umowy.

Bank naliczył dodatkową odpłatność w kwocie 1 086,04 zł tytułem opłaty za ubezpieczenie kredytu (§ 3 ust. 1 Umowy).

W § 5 ust. 3 i 4 Umowy zapisano: Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych zostanie ustalona po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu na (...), stosownie do postanowień niniejszej Umowy. Raty kredytu wraz z należnymi odsetkami płatne są w złotych, w kwocie stanowiącej równowartość (...).

Informacje o okresie kredytowania, kwocie kredytu w (...), wysokości kursu ustalonego przez bank w dniu uruchomienia kredytu, wysokości oprocentowania oraz o wysokości i terminach płatności rat zostały określone dopiero w harmonogramie spłat sporządzonym przez bank (§ 2 ust. 2 Umowy).

Powód dokonywał spłat rat kredytu w wysokości i przy zastosowanym oprocentowaniu zgodnie z zaświadczeniami pozwanego z dnia 20 lutego 2021 r., 9 marca 2021 r. i 6 kwietnia 2021 r. Kredyt został całkowicie spłacony w czerwcu 2020 r. w kwocie łącznej 412.267,30 złotych.

Zgodnie z treścią § 11 ust. 1 Umowy, spłata kredytu zabezpieczona została poprzez ustanowienie hipoteki kaucyjnej wyrażonej w walucie polski złoty.

( dowód: umowa kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie z dnia 26 listopada 2004 r., k.19-21, zaświadczenia pozwanego z dnia 20 lutego 2021 r. k.22-24, 9 marca 2021 r. k.25 i 6 kwietnia 2021 r., k.26-31, nagranie audio-video z dnia 13 października 2021 roku zeznania powoda 00:03:07- 00:06:25 k.140)

Powodowie w 2004 roku rozpoczęli budowę domu i poszukiwali możliwości częściowego sfinansowania tej budowy.

Powodowie kierowali się zaufaniem do pozwanego jako podmiotu profesjonalnego. Powodowie nie dopuszczali myśli, że bank może sprzedać im kredyt, który de facto będzie bardziej przypominał instrument finansowy i to nie tylko ze względu na nieograniczone ryzyko kursowe leżące całkowicie po stronie konsumenta tj. powoda, ale również z uwagi na jednostronne kreowanie wysokości zobowiązania przez bank poprzez ustalanie kursów kupna i sprzedaży waluty (...) na potrzeby wyliczenia salda zadłużenia kredytobiorcy i wysokości raty kredytu. W momencie zawierania umów powodowie nie byli informowani, że oprócz marży i odsetek wynikających z umowy bank będzie dodatkowo zarabiał jego kosztem na spreadzie walutowym. Żadna osoba z banku udzielająca kredytów w ogóle nie wytłumaczyła powodom, że istnieje coś takiego jak spread walutowy ani nie zwracała uwagi powodom na odrębność kursów kupna i sprzedaży (...) oraz jednoczesny brak ich sztywnego powiązania chociażby ze średnim kursem NBP, ale pozostawiający bankowi swobodę jednostronnego kształtowania.

Powodowie nie mieli świadomości, że wzrost kursu (...) spowoduje nie tylko wzrost raty odsetkowej, ale także kapitałowej. Przedstawiciele banku zapewniali, że frank szwajcarski jest stabilną walutą, że wahania kursu mogą być minimalne.

( dowód: nagranie audio-video z dnia 13 października 2021 roku zeznania powoda 00:07:19- 00:26:21 k.140 v., zeznania powódki 00:26:21- 00:28:11 k.140 v., nagranie audio-video z dnia 2 lutego 2022 roku zeznania powoda 00:02:46- 00:19:58 k.145, 145 v., zeznania powódki 00:19:58- 00:20:45 k.145 v.,)

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się przede wszystkim na przedłożonych przez stronę powodową dokumentach, tj. umowy kredytowej oraz stanowiących jej integralną część załącznikach oraz zeznaniach powodów: L. W. (2) i E. W., które Sąd uznał za w pełni wiarygodne.

Sąd pominął wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, uznając iż dowód ten jest nieistotny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zaś jego przeprowadzenie doprowadziłoby tylko i wyłącznie do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Bezspornym jest, iż powodowie L. W. (1) i E. W. jako konsumenci zawarli w dniu 26 listopada 2004 r. ówcześnie z (...) Bank S.A. z siedzibą we W., obecnie po przekształceniach własnościowych (...) Bank S.A. z siedzibą we W. (dalej także jako Kredytodawca), Umowę kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie (dalej także jako Umowa na kwotę 246 827,06 zł (§ 2 ust. 1 Umowy).

Kredyt został udzielony na sfinansowanie spłaty kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe w innym banku, którego pierwotnym celem była budowa domu jednorodzinnego. (§ 1 ust. 1 Umowy).

Okres kredytowania ustalono na 216 miesięcy. (§ 2 ust. 1 Umowy).

Oprocentowanie kredytu na dzień podjęcia decyzji kredytowej wyniosło 2,46 % w stosunku rocznym. Bank zastrzegł, iż oprocentowanie kredytu jest zmienne.(§ 2 ust. 4 Umowy).

W § 2 ust. 1 Umowy wskazano sposób ustalenia kwoty kredytu w tej walucie: Na wniosek Kredytobiorcy Bank udziela kredytu w kwocie 246 827,06 PLN. nominowanego do waluty (...), wg. kursu kupna (...) obowiązującego w Banku w dniu uruchomienia całości kredytu lub jego poszczególnych transz - wypadku wypłaty kredytu w transzach, na ceł określony w § 1.

Zasady wypłaty kredytu ustalono w dalszej części Umowy: Kredyt wypłacany jest w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości wypłacanej kwoty ( transzy) na (...) wg kursu kupna walut dla (...) ustalanego przez Bank obowiązującego w Banku w dniu wypłaty środków. (§ 3 ust. 2 Umowy).

Kredyt został wypłacony jednorazowo w formie bezgotówkowej w złotych polskich. Uruchomienie nastąpiło 30 listopada 2004 r. Pozwany wypłacił wówczas kwotę 246 827,06 zł co według banku stanowiło równowartość 91 191,03 CHF

Za udzielenie kredytu bank pobrał prowizję w kwocie 2 468,27 zł (dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt osiem złotych 27/100) - § 2 ust. 3 Umowy.

Bank naliczył dodatkową odpłatność w kwocie 1 086,04 zł tytułem opłaty za ubezpieczenie kredytu (§ 3 ust. 1 Umowy).

W § 5 ust. 3 i 4 Umowy zapisano: Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych zostanie ustalona po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu na (...), stosownie do postanowień niniejszej Umowy. Raty kredytu wraz z należnymi odsetkami płatne są w złotych, w kwocie stanowiącej równowartość (...).

Informacje o okresie kredytowania, kwocie kredytu w (...), wysokości kursu ustalonego przez bank w dniu uruchomienia kredytu, wysokości oprocentowania oraz o wysokości i terminach płatności rat zostały określone dopiero w harmonogramie spłat sporządzonym przez bank (§ 2 ust. 2 Umowy).

Powód dokonywał spłat rat kredytu w wysokości i przy zastosowanym oprocentowaniu zgodnie z zaświadczeniami pozwanego z dnia 20 lutego 2021 r., 9 marca 2021 r. i 6 kwietnia 2021 r. Kredyt został całkowicie spłacony w czerwcu 2020 r. w kwocie łącznej 412.267,30 złotych.

Zgodnie z treścią § 11 ust. 1 Umowy, spłata kredytu zabezpieczona została poprzez ustanowienie hipoteki kaucyjnej wyrażonej w walucie polski złoty.

Bank przy zawieraniu umowy posługiwał się przygotowanymi przez siebie wzorcami, które zawierały opcjonalne postanowienia w zakresie marży, oprocentowania, prowizji, zabezpieczeń. Również załączniki do Umowy stanowiące jej integralną część stanowiły wzorzec umowy i nie podlegały negocjacji. Powodowie nie negocjowali żadnych postanowień w zakresie umowy - było to niemożliwe.

Sąd podziela podniesiony przez powodów zarzut sprzeczności kredytu denominowanego z właściwością (naturą) stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego. W przedmiotowej umowie połączono stosunek prawny wynikający z art. 69 Prawa bankowego – regulacja umowy kredytu z klauzulą denominacyjną określoną w art. 358 ¹ § 2 k.c. Sprzeczne z właściwością - naturą stosunku zobowiązaniowego są zasady ustalania zobowiązania kredytobiorcy oraz zasady ustalania jego świadczenia. Zasadnie wskazują powodowie, iż wprowadzenie denominacji do umowy kredytowej doprowadziło do umieszczenia w umowie elementów niedoregulowanych, nieweryfikowanych, co musi prowadzić do uznania tak skonstruowanej umowy za nieważną. W przedmiotowej umowie kredytowej, co podkreśla zasadnie strona powodowa, kwota kredytu dla pozwanego stanowi inną wartość i jest określona inną walutą niż kwota kredytu dla konsumenta. Kwota kredytu dla pozwanego jest określona nominalnie w (...) i znana w momencie podpisywania umowy. Kwota kredytu - zobowiązanie konsumenta została jedynie pośrednio uregulowana w umowie (poprzez odwołanie do kursu kupna (...) z tabeli kursowej banku), jest określona w (...), nie jest znana w momencie podpisania umowy oraz nie wyznacza realnego maksymalnego pułapu wysokości zobowiązania kredytobiorcy w zakresie kwoty kapitału. Ostateczna wartość majątkowa zobowiązania kredytobiorcy jest określona dopiero w chwili spłaty kredytu. W rzeczywistości zatem konsument nie zna wysokości swojego zobowiązania nie tylko w momencie podpisania umowy, ale także w momencie wypłaty transz kredytu i określenia kwoty zadłużenia w (...). Podanie kwoty zadłużenia w (...) nie oznacza bowiem, że konsument wiedział do czego jest zobowiązany. Mógł bowiem wykonywać to zobowiązanie jedynie przez zapłatę w PLN, która jest zmienna w czasie w zależności od kursu (...), ale też zależna od wyznaczonego przez bank kursu w Tabeli kursowej. Wobec powyższego zasadne jest twierdzenie powodów, iż przedmiotowa umowa nie określa zobowiązania kredytobiorcy, rzeczywistej kwoty kredytu, waluty kredytu i zasad spłaty kredytu. Powoduje to, iż umowa o kredyt denominowany do (...) prowadzi do obejścia przepisów prawa bankowego, w szczególności art. 69 Prawa bankowego. Sankcja za zawarcie umowy nieokreślającej wymaganego przez ustawodawcę minimum jest nieważność umowy.

Przedmiotowa umowa zawiera jednak szereg klauzul abuzywnych, które nie wiążą powodów jako konsumenta, a nawet mogą świadczyć o nieważności całej umowy. Postanowienia Umowy pozwalają na dowolne kreowanie przez Bank udzielający kredytu wielkości zobowiązania, a także stanowią złamanie obowiązującej w prawie polskim zasady walutowości.

Ocena zasadności powództwa w niniejszej sprawie wymaga oceny powyższych zapisów umowy zawierających klauzule przeliczeniowe w kontekście normy z art. 385 ¹ § 1 k.c.

Zgodnie z powyższym przepisem postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenie stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Zgodnie z zapisem § 2 powyższego przepisu jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.

Powyższa regulacja prawna winna być przy tym interpretowana w sposób zgodny z prawem wspólnotowym, tj. przede wszystkim z Dyrektywą Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. U. UE L 1993/95/29). Z art. 3 i 5 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, a także z pkt 1 lit j i l oraz pkt 2 lit. b i d załącznika do tej dyrektywy wynika, że „do celów przestrzegania wymogu przejrzystości zasadnicze znaczenie ma kwestia, czy umowa wskazuje w sposób przejrzysty powody i specyfikę mechanizmu przeliczania waluty obcej, a także związek między tym mechanizmem, a mechanizmem przewidzianym w innych warunkach dotyczących uruchomienia kredytu, tak aby konsument mógł przewidzieć, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne”. Zwrot „w innych warunkach” oznacza, że w momencie zawarcia umowy, konsument powinien móc przewidzieć to, co będzie w momencie spłaty poszczególnych rat miesięcznych. Ocena świadomości konsumenta przy zawieraniu umowy jest możliwa jedynie w ramach kontroli incydentalnej, a wszelkie wątpliwości co do spełnienia przez bank wymogu przejrzystości powinny być interpretowane na korzyść konsumenta.

W świetle powyższych regulacji, aby określone postanowienie umowy mogło zostać uznane za „niedozwolone postanowienie umowne" (abuzywne, czy też nieuczciwe w rozumieniu dyrektywy 93/13), spełnione muszą zostać następujące warunki: 1) zawarcie umowy z konsumentem, 2) brak indywidualnego uzgodnienia postanowienia umownego, 3) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, 4) postanowienie sformułowane w sposób jednoznaczny nie dotyczy „głównych świadczeń stron".

Dokonując analizy łączącej strony umowy kredytowej w ocenie Sądu należy przyjąć, że z uwagi na to, iż w wykonaniu opisanej wyżej umowy nie doszło do transferu wartości dewizowych, umowy łączącej strony nie można określić, jako umowy o kredyt walutowy. Kredyt udzielony powodom był kredytem denominowanym, przy czym cała kwota została wypłacona w walucie polskiej, tj. w kwocie PLN .

Pozwany przekazał powodom wskazaną kwotę 246 827,06 PLN co według banku stanowiło równowartość 91 181,03 CHF. Wartość ta była ustalona w odniesieniu do ceny franka szwajcarskiego obowiązującej w banku w dniu wypłaty kredytu. Powód miał natomiast spłacać kredyt w złotówkach, według ceny sprzedaży franka szwajcarskiego, obowiązującej w banku w dniu wpłacenia konkretnej raty. Wartość kredytu wyrażona została w (...), natomiast wypłata kwoty kredytu nastąpiła w PLN. Włączenie do postanowień umowy kredytu klauzul waloryzacyjnych skutkowało tym, że wysokość zobowiązania powoda(wyrażonego w walucie polskiej) została zmodyfikowana innym miernikiem wartości, przełamując zasady takie, jak nominalizm i określoność świadczenia. Uruchomienie kredytu nastąpiło w złotych polskich według kursu kupna, natomiast spłata kredytu ustalana była w oparciu o kurs sprzedaży.

Zdaniem Sądu, takie zastrzeżenie zawarte w umowie stanowi nadto rodzaj ukrytej prowizji banku. Kredytobiorca zaciągając i spłacając kredyt, nawet tego samego dnia i przy niezmienionym kursie waluty, zobowiązany byłby bowiem do spłaty wyższej kwoty, aniżeli pożyczyłby. Przyjęte w umowie stron klauzule przeliczeniowe nie wskazywały przy tym obiektywnych czynników ustalania kursu walutowego.

Bezspornym jest przy tym okoliczność, że powód zawierając umowę kredytową był konsumentem według art. 22 ¹ k.c. Z okoliczności zawarcia umowy wynika, iż postanowienia umowy zawierające mechanizm przeliczeniowy nie zostały indywidualnie uzgodnione z kredytobiorcą. Umowę zawarto jako ramową, z wykorzystaniem wzorca banku. Sporne klauzule nie były przedmiotem negocjacji. Tymczasem kształtują prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, rozumiane, jako nieusprawiedliwiona dysproporcja praw i obowiązków. Zachowania stron stosunku prawnego, także w fazie poprzedzającej zawarcie umowy, powinny zaś uwzględniać takie wartości, jak: uczciwość, zaufanie, lojalność, rzetelność. Im powinny odpowiadać postanowienia umów, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta. Cytowane wyżej klauzule nie pozwalają na realizację takich wartości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 26 lipca 2017r., I ACa 143/17).

Sąd podziela przy tym w pełni argumentację zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2019r. w sprawie II CSK 19/18, gdzie Sąd Najwyższy wskazał, iż: „przyjmuje się, że postanowienie umowne jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, jeżeli kontrahent konsumenta, traktujący go w sposób sprawiedliwy, słuszny i uwzględniający jego prawnie uzasadnione roszczenia, nie mógłby racjonalnie spodziewać się, iż konsument ten przyjąłby takie postanowienie w drodze negocjacji indywidualnych. Natomiast w celu ustalenia, czy klauzula rażąco narusza interesy konsumenta, należy wziąć przede wszystkim pod uwagę, czy pogarsza ona jego położenie prawne w stosunku do tego, które, w braku odmiennej umowy, wynikałoby z przepisów prawa, w tym dyspozytywnych (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r., III CZP29/17, OSNC 2019, nr 1, poz. 2). Rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję, na niekorzyść konsumenta praw i obowiązków wynikających z umowy, skutkujące niekorzystnym ukształtowaniem jego sytuacji ekonomicznej oraz jego nierzetelne traktowanie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2006 r., I CK 297/05, nie publ., z dnia 15 stycznia 2016 r., I CSK 125/15, OSNC -ZD 2017 , nr 1, poz. 9; z dnia 27 listopada 2015 r., I CSK 945/14, nie publ., z dnia 30 września 2015 r., I CSK 800/14, nie publ., z dnia 29 sierpnia 2013 r. I CSK 660/12, nie publ.). Sporna umowa kredytu została zawarta przed zmianą ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -Prawo bankowe (jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 2187 ) dokonaną ustawą z dnia 29 lipca 2011 r. (Dz. U. Nr 165, poz.984), którą wprowadzono uregulowania, iż umowa o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, powinna zawierać szczegółowe zasady określenia sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo -odsetkowych oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu (art. 69 ust. 2 pkt 4a pr. bank.) oraz, że w przypadku takich umów kredytu, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych bezpośrednio w tej walucie (art. 69 ust. 3 pr. bank.).

W kredycie denominowanym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu, zaś w przypadku kredytu indeksowanego, kwota kredytu jest podana w walucie krajowej, ale zostaje przeliczona na walutę obcą według klauzuli umownej opartej również na kursie kupna tej waluty obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu. W obu rodzajach kredytu kredytobiorca jest zobowiązany spłacać raty w walucie krajowej na podstawie klauzuli przeliczeniowej zgodnie z bieżącym kursem sprzedaży waluty obcej określonym przez bank-kredytodawcę. W orzecznictwie Sądu Najwyższego w odniesieniu do kredytów zawieranych przed tą nowelizacją prawa bankowego zostało już wyjaśnione, że dopuszczalne jest zaciągnięcie zobowiązania kredytowego w walucie obcej z równoczesnym zastrzeżeniem, że wypłata i spłata kredytu będzie dokonywana w walucie krajowej, z tym że tego rodzaju zastrzeżenie dotyczy wyłącznie sposobu wykonania zobowiązania, a zatem nie powoduje zmiany waluty wierzytelności (por. wyrok zdnia 25 marca 2011 r., IV CSK 377/10, nie publ. oraz z dnia 29 kwietnia 2015 r., VCSK 445/14, nie publ.). Jednak mechanizm ustalania przez bank kursów waluty, który pozostawia bankowi swobodę, jest w sposób oczywisty sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, a klauzula, która nie zawiera jednoznacznej treści i przez to pozwala na pełną swobodę decyzyjną przedsiębiorcy w kwestii bardzo istotnej dla konsumenta, dotyczącej kosztów kredytu, jest klauzulą niedozwoloną w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. (por. wyrok z dnia 22 stycznia 2016 r., I CSK 1049/14, nie publ.). Do celów przestrzegania przez przedsiębiorcę w stosunku do konsumenta wymagania przejrzystości zasadnicze znaczenie ma to, czy umowa wskazuje w sposób jednoznaczny powody i specyfikę mechanizmu przeliczania waluty, tak by konsument mógł przewidzieć, na podstawie transparentnych i zrozumiałych kryteriów, wynikające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne (zob. uzasadnienie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 kwietnia 2014 r., nr C -26/13, sprawa Árpad Kásler, Hajnalka Káslernè Rábai przeciwko OTP Jelzálogbank Zrt). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy indeksacja prowadząca do zmiany wysokości świadczenia zobowiązanego stanowi w istocie wariant waloryzacji sądowej, mają zatem zastosowania do niej przesłanki określone w art. 358 ¹§ 3 k.c. nakazujące rozważenie interesów stron i zasad współżycia społecznego w określaniu zmiany wysokości umownego świadczenia (por. uzasadnienie wyroku z dnia 1 marca 2017r., IV CSK 285/16, nie publ.).”

W ocenie Sądu nie można uznać za zgodnego z wymogami dobrej wiary postanowienia umowy stanowiącego podstawę do obciążenia ryzykiem kursowym kredytobiorcę, jeżeli taki kredytobiorca poprzez treść projektu umowy: nie został uświadomiony, że ze skorzystaniem z kredytu wiąże się nieograniczone i nieprzewidywalne ryzyko kursowe, które może doprowadzić do sytuacji, gdy spłata kredytu będzie przerastać możliwości ekonomiczne kredytobiorcy; nie zapoznał się z symulacją obrazującą wzrost kosztów obsługi spłaty kredytu i samego zadłużenia kredytowego w sytuacji silnej deprecjacji złotówki i wzrostu oprocentowania, aby mógł sobie uświadomić – w oparciu o konkretne liczby i kwoty – jakie grozić mu będzie zadłużenie oraz koszty obsługi spłaty kredytu w przypadku „zmaterializowania się” ryzyka kursowego.

Treść łączącej strony umowy nie spełnia powyższych wymogów.

Rażące naruszenie interesów konsumenta wynika natomiast przede wszystkim z nierównomiernego rozłożenia ryzyka kursowego, przejawiającego się w przerzuceniu praktycznie całego ryzyka na powodów jako kredytobiorców, co było generowane przez klauzule wyliczające należności. Na skutek tych postanowień wymagalne należności powodów zostały uzależnione od bieżącego kursu (...). Powodowie zostali wystawieni na nieograniczone ryzyko kursowe, podczas, gdy ryzyko kursowe Banku, gdyby nawet nie zabezpieczył się przed nim, co najwyżej teoretycznie ograniczało się do spadku kursu (...)/PLN do poziomu zerowego.

W świetle przedstawionej powyżej argumentacji należy wskazać, iż o niedozwolonym charakterze Klauzul Przeliczeniowych świadczy nie tylko arbitralne prawo Banku do ustalania przez siebie kursów (...)/PLN, ale przede wszystkim przerzucenie na powodów ryzyka kursowego, o którego potencjalnych negatywnych skutkach i ich skali oraz prawdopodobieństwie wystąpienia, powodowie nie zostali uświadomieni przez Bank.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż zawarte w zapisach umowy kredytu postanowienia stanowiącego integralną część umowy kredytu w zakresie waloryzacji kredytu:

Zasady wypłaty kredytu ustalono w dalszej części Umowy: Kredyt wypłacany jest w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu wysokości wypłacanej kwoty ( transzy) na (...) wg kursu kupna walut dla (...) ustalanego przez Bank obowiązującego w Banku w dniu wypłaty środków. (§ 3 ust. 2 Umowy).

W § 5 ust. 3 i 4 Umowy zapisano: Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych zostanie ustalona po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu na (...), stosownie do postanowień niniejszej Umowy. Raty kredytu wraz z należnymi odsetkami płatne są w złotych, w kwocie stanowiącej równowartość (...) określające klauzule przeliczeniowe są niedozwolonymi postanowieniami umownymi w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. Wobec powyższego należy rozważyć, jaki skutek dla ważności umowy ma wyeliminowanie powyższych klauzul przeliczeniowych, czy łącząca strony umowa kredytowa pozbawiona klauzul waloryzacyjnych może nadal skutecznie funkcjonować w obrocie. Odwołując się do orzecznictwa (...), w tym wyroku z dnia 3 października 2019r. w sprawie C-260/18 (K. D. i J. D. przeciwko Raiffeisen Bank, pkt 59-61) należy wskazać, iż zgodnie z dotychczasową linią orzecznictwa, uzupełnienie umowy o postanowienia wywodzone z ogólnych reguł prawa cywilnego jest niedopuszczalne. Wypełnienie luki powstałej po eliminacji nieuczciwych postanowień umownych jest możliwe tylko i wyłącznie, gdy zostaną spełnione kumulatywnie następujące warunki: brak uzupełnienia umowy prowadzi do upadku całej umowy, upadek umowy byłby niekorzystny dla konsumenta, istnieją przepisy dyspozytywne, które określają, jaki sposób ustawodawca uznał za modelowe ukształtowanie praw i obowiązków stron danego stosunku prawnego, a uregulowanie takie korzysta z domniemania uczciwości.

W ocenie Sądu przedmiotowa umowa kredytowa pozbawiona mechanizmu indeksacji jest umową, która nie może nadal skutecznie funkcjonować w obrocie. Podzielając argumentację zawartą w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2019r. (V CSK 382/18), należy wskazać, iż zastrzeżone w umowie kredytu złotowego indeksowanego do waluty obcej klauzule kształtujące mechanizm indeksacji, określają główne świadczenie kredytobiorcy.

Indeksacja jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umów.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, zaś kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W ocenie Sądu zasadnym jest przyjęcie, że opisane wyżej klauzule waloryzacyjne (odniesienie do innej waluty) i tzw. spready (różne kursy tej waluty) „określają główne świadczenia stron” umowy kredytu bankowego (indeksowanego) w rozumieniu art. 385 ¹§ 1 k.c. Odnoszą się one bowiem bezpośrednio do elementów przedmiotowo istotnych umowy kredytu bankowego. Odwołując się do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu przywołanego powyżej orzeczenia Sądu Najwyższego o zaniknięciu ryzyka kursowego można mówić, gdy na skutek eliminacji niedozwolonych klauzul kształtujących mechanizm indeksacji, dojdzie do przekształcenia kredytu złotowego indeksowanego do waluty obcej w zwykły (tzn. nieindeksowany) kredyt złotowy, oprocentowany wg stawki powiązanej ze stawką LIBOR. Jednakże tak daleko idące przekształcenie umowy prowadzi do powstania umowy o odmiennej istocie i charakterze. Oznacza to, że po wyeliminowaniu klauzul indeksacyjnych, utrzymanie umowy o charakterze zamierzonym przez strony nie jest możliwe, co przemawia za jej całkowitą nieważnością.

Stwierdzenie abuzywności postanowień umownych powoduje zatem, w ocenie Sądu, że przedmiotowa umowa jest nieważna ex tunc i ex lege. Eliminacja ze stosunku prawnego postanowień uznanych za abuzywne prowadzi bowiem do zniweczenia całego stosunku prawnego.

Powodowie mają interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności łączącej ich z pozwanym umowy kredytowej, niezależnie od zasadności zgłoszonego żądania zasądzenia zwrotu nienależnego świadczenia.

Powodowie mają przy tym świadomość skutków prawnych i finansowych stwierdzenia nieważności umowy. Strony łączy bowiem stosunek prawny o charakterze długoterminowym, który nie został jeszcze, zgodnie z jego treścią wykonany. Stwierdzenie nieważności umowy przesądza w sposób ostateczny o braku obowiązku spełniania świadczeń na rzecz banku w przyszłości, daje zatem podstawę do zaprzestania spłaty kolejnych rat kredytu. Ustalające orzeczenie Sądu usuwa więc wątpliwości co do istnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy i zapobiega dalszemu sporowi o roszczenia Banku wynikające z umowy. Stwierdzenie nieważności umowy ma zatem istotny wpływ na zakres dalszej odpowiedzialności powodów jako kredytobiorcy, co przesądza o istnieniu interesu prawnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 189 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku , a mianowicie stwierdził, iż umowa kredytu hipotecznego nominowanego do (...) nr (...) standardowe oprocentowanie zawarta w dniu 26 listopada 2004 roku pomiędzy powodami L. W. i E. W. , a pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą we W. (poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą we W. ) jest nieważna w całości.

Uznanie Klauzul Przeliczeniowych za postanowienia niedozwolone skutkuje uznaniem łączącej strony umowy za nieważną i koniecznością rozliczenia świadczeń wzajemnie spełnionych przez strony. Skutkiem uznania spornej umowy za nieważną jest obowiązek zwrotu przez obie strony tego, co sobie nawzajem świadczyły wobec odpadnięcia podstawy prawnej świadczenia – art. 410 k.c.

Powództwo obejmuje żądanie zwrotu nienależnych świadczeń w postaci kolejno spłaconych przez powodów rat kredytu, a mianowicie ostatecznie kwotę 176.276,96 złotych (sto siedemdziesiąt sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt sześć złotych 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty, tj. od następnego od daty doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, na podstawie art. 481§ 1 k.c.

Wobec stwierdzenia nieważności umowy powyżej wskazanej powyższe żądanie należało uznać za w pełni zasadne.

Pełnomocnik powodów cofnął powództwo co do kwoty 3.659,32 złotych ( trzy tysiące sześćset pięćdziesiąt dziewięć 32/100) i w tym zakresie postępowanie umorzono na podstawie art.355 k.p.c. gdyż w tym zakresie żądanie powodów zostało zawyżone, co podnosił w odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego i z czym powód się zgodził.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę poniesionych przez nich kosztów procesu w łącznej wysokości 6.417,00 zł, w tym: 1.000 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu oraz 5.417,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

SSO Wojciech Rychliński

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować zwrot akt w kontrolce terminowości sporządzania uzasadnień;

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego;

Dnia 23 lutego 2022 roku

SSO Wojciech Rychliński