Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący	Sędzia SO Dorota Krawczyk
Protokolant	Anna Frankowska

po rozpoznaniu w dniu 05 czerwca 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z powództwa E. N. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę

zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda E. N. (1) kwotę 22.000,00zł (dwadzieścia dwa tysiące złotych) tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 02.08.2021 roku do dnia zapłaty;

zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda E. N. (1) kwotę 11.679,53zł (jedenaście tysięcy sześćset siedemdziesiąt dziewięć złotych 53/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 02.08.2021 do dnia zapłaty;

oddala powództwo w pozostałej części;

nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 3.989,74zł tytułem brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od uwzględnionej części powództwa;

nie obciąża powódki E. N. (1) pozostałą częścią brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od oddalonej części powództwa;

nie obciąża powódki E. N. (1) kosztami procesu na rzecz pozwanego.

Sędzia SO Dorota Krawczyk

Sygn. akt I C 240/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 lutego 2022 r. powódka E. N. (1) zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 82.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty, kwoty 34.790,99 zł z tytułu odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 2 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty, kwoty 1.500 zł miesięcznie tytułem renty z powodu utraty zdolności do pracy zarobkowej, zwiększonych potrzeb, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności, począwszy od 1 stycznia 2022 roku oraz ustalenie na przyszłość odpowiedzialności strony pozwanej wobec powódki za skutki wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 roku oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa, procesowego.

W uzasadnieniu podniesiono, że na skutek wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 roku powódka doznała obrażeń ciała, które spowodowały znaczne cierpienia i utrudnienia w jej życiu codziennym, zaś dolegliwości z nimi związane trwają do dziś. Na skutek odniesionych obrażeń poniosła także koszty lekarstw, rehabilitacji. Utraciła też możliwość pracy zarobkowej oraz zwiększyły się jej potrzeby.

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W ocenie pozwanej roszczenie powódki w zakresie przyznania zadośćuczynienia w łącznej kwocie 100.000 zł za krzywdę doznaną w wyniku wypadku, nie zasługuje na uwzględnienie, a krzywda powódki wynikła ze wskazanego zdarzenia została w całości zrekompensowana zadośćuczynieniem w wysokości 18.000 zł, które pozwana już wypłaciła powódce, dodatkowo wskazano, że pozwana wypłaciła na rzecz powódki kwoty: 734,72 zł z tytułu kosztów leczenia, 261,74 zł koszty dojazdu, 248 zł z tytułu sprzętu ortopedycznego i środków pomocniczych oraz 166 zł z tytułu rehabilitacji.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 sierpnia 2020 r. powódka E. N. (1) uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym. Kierujący samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) S. R. - jak ustalił Sąd Rejonowy w Radomsku II Wydział Karny, w prawomocnym Wyroku z dnia 11 lutego 2021 r. (II K 875/20) – jadąc w kierunku Ł., w miejscowości B., w sposób nieprawidłowy obserwował przedpole jazdy oraz nie dostosował prędkości do warunków ruchu i na łuku drogi w lewo, stracił nad nim panowanie, zjechał na prawe pobocze drogi i uderzył w idącą prawą stroną drogi, w tym samym kierunku pieszą E. N. (1) pchającą wózek spacerowy, w którym siedziała I. D..
W wyniku tego zdarzenia powódka doznała obrażeń ciała w postaci złamania kłykcia bocznego kości piszczelowej prawej, stłuczenia kolana prawego, skręcenia kręgosłupa szyjnego.

(okoliczności niesporne)

Pojazd sprawcy wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółka Akcyjna w W..

(okoliczności bezsporne)

E. N. (1), z miejsca wypadku, została przewieziona do Szpitala (...) w R., gdzie była hospitalizowana na Oddziale (...) Urazowo – Ortopedycznej od 1 sierpnia 2020 roku do 8 sierpnia 2020 roku z rozpoznaniem złamania nasady bliższej piszczeli prawej typu S. I., skręceniem kręgosłupa szyjnego, uogólnionymi stłuczeniami. Wykonano u niej otwarte nastawienie złamania z wewnętrzną stabilizacją kości piszczelowej. Powódka została wypisana do domu z zaleceniem dalszego leczenia w poradni ortopedycznej, chodzenia z kulami lub balkonikiem, zakazem obciążania operowanej kończyny oraz przyjmowaniem leków. Powódka pozostawała pod kontrolą poradni ortopedycznej w Szpitalu (...) w R..

( dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 15-16, historia choroby k. 72-80)

W okresie od 26 stycznia 2021 roku do 8 marca 2021 roku powódka przeszła rehabilitację w ramach Oddziału (...) Dziennej Szpitala (...) w R.. Na rehabilitację była dowożona samochodem osobowym. Od miejsca jej zamieszkania do Oddziału (...) odległość wynosi ok. 10 km.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 19, harmonogram dojazdów k. 117)

Orzeczeniem z dnia 3 grudnia 2020 roku (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w R. uznał powódkę za niepełnosprawną w stopniu znacznym, niezdolną do pracy, wymagającą korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz wymagającą konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. W orzeczeniu wskazano, że niepełnosprawność istnieje od 1 sierpnia 2020 roku, natomiast orzeczenie wydane zostało do dnia 31 grudnia 2021 roku.

( dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 20)

Pełnomocnik pozwanej zgłosił szkodę pozwanemu. Zażądał wypłaty 100.000 zł zadośćuczynienia, 1500 zł miesięcznie tytułem renty z powodu utraty zdolności zarobkowej orz zwiększonych potrzeb oraz łączną kwotę 23.421,99 zł tytułem odszkodowania.

(dowód: zgłoszenie szkody k. 37-38)

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznał E. N. (1) zadośćuczynienie wysokości 18.000 zł oraz odszkodowanie w łącznej kwocie 1.045,85 zł. Na kwotę odszkodowania złożyły się: koszty leczenia 370,11 zł; koszty przejazdów 261,74 zł; koszty sprzętu ortopedycznego i środków pomocniczych 248 zł oraz koszty rehabilitacji 166 zł.

Pełnomocnik pozwanej złożył reklamację od decyzji zakładu ubezpieczeń. Pozwany uznał reklamację jedynie częściowo i decyzją z dnia 29 lipca 2021 roku przyznał dodatkowo powódce kwotę 364,61 zł odszkodowania.

(dowód: decyzja z dnia 25.06.2021 r. k. 39; reklamacja k. 40; decyzja z dnia 29.07.2021 r. k. 41)

Orzeczeniem z dnia 10 marca 2022 roku (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w R. uznał powódkę za niepełnosprawną w stopniu znacznym, zdolną do pracy w warunkach chronionych wymagającą szkolenia w tym specjalistycznego przy stanowisku, wymagającą korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz wymagającą konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. W orzeczeniu wskazano, że niepełnosprawność istnieje od 1 sierpnia 2020 roku, natomiast orzeczenie wydane zostało do dnia 31 marca 2023 roku.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 71)

Na skutek wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 roku powódka doznała złamania nasady bliższej piszczeli prawej typu S. I., skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia klatki piersiowej. Rodzaj i lokalizacja złamania wymagały leczenia operacyjnego, a następnie dalszego leczenia w odciążeniu kończyny i rehabilitacji. Leczenie zakończono 21 kwietnia 2021 roku. Pogorszenie stanu zdrowia powódki wynika ze stwierdzonego nadal ograniczenia ruchomości prawego stawu kolanowego i skokowego, niestabilności kolana oraz dolegliwości bólowych prawego kolana i prawego podudzia.

Stosowanie dalszej rehabilitacji nie wpłynie na poprawę zakresu ruchomości stawu kolanowego i skokowego.

Powódka wymagała pomocy osób trzecich w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych jak: mycie, ubieranie, toaleta, przygotowywane posiłków, utrzymanie porządku, załatwianie spraw poza domem. W okresie pierwszych dwóch tygodni w wymiarze 4 godzin dziennie, następnie do 26 stycznia 2021 roku – 3 godzin dziennie, a od 8 marca 2021 roku przez miesiąc po 1 godzinie dziennie.

Dolegliwości bólowe z powodu urazu kręgosłupa szyjnego i klatki piersiowej w stopniu 5 w skali (...) trwały do 4 tygodni, ustępujące do 6-8 tygodni. Dolegliwości bólowe w stopniu silnym podudzia prawego – 8 w skali (...) trwały do 2-3 tygodni, średnie utrzymywały się do 3 miesięcy. Rokowania co do poprawy zakresu ruchomości stawu kolanowego i skokowego i funkcji (...) oraz całkowitego ustąpienia dolegliwości bólowych są niepomyślne.

Przebyte złamanie i jego następstwa kwalifikują powódkę do orzeczenia stałego uszczerbku na zdrowiu w ramach pozycji 158 Rozporządzenia Ministra pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r. w wysokości 10%.

Powódka w trakcie usprawniania wymagała rehabilitacji. W wyniku wypadku wymagała stosowania leków przeciwbólowych, przeciwobrzękowych i przeciwzakrzepowych, polepszających zrost kostny oraz środków opatrunkowych. Dojazdy prywatne na kontrole lekarskie mogą zostać uwzględnione jako pomoc dodatkowa.

(dowód: opinia biegłego ortopedy J. B. k. 86-88 wraz z opiniami uzupełniającymi k. 104, 131)

Po wypadku powódka w pierwszych 3 miesiącach poruszała się bez obciążania kończyny operowanej, po 3 miesiącach rozpoczęła chodzenie o kulach z umiarkowanym obciążeniem kończyny i samodzielne ćwiczenia izometryczne oraz czynne przykurczonych prawych stawów kolanowego i skokowego. Po 6 tygodniowym usprawnianiu w Oddziale Dziennym (...) odzyskała pełną ruchomość kolana i chód z pełnym obciążeniem kończyny, w asekuracji 1 kuli łokciowej. W domu wykonywała samodzielnie wyuczone ćwiczenia czynne. Pourazowe leczenie ortopedyczne i rehabilitację zakończono 21.04.2021 r. Powódka wymagała pomocy osób trzecich (1 osoby) w pierwszych 2 tygodniach łóżkowego trybu życia, w zakresie załatwiania czynności fizjologicznych, myciu, ubieraniu oraz wszystkich codziennych w wymiarze 4 godzin dziennie. Po zdjęciu gipsu i zastosowaniu na staw kolanowy ortezy pozwalającej na częściowe uruchomienie się za pomocą balkonika, lub wózka inwalidzkiego wymagała pomocy w czynnościach higienicznych, ubieraniu się i nadal wszystkich codziennych w wymiarze 3 godzin dziennie. W okresie usprawniania w Oddziale (...) dodatkowo 2 godzin w dniach zabiegowych. Po uzyskaniu wydolnego chodu z pomocą kuli łokciowej tj. od dnia 8 marca 2021 roku przez kolejne 3 miesiące wymagała jeszcze pomocy w czynnościach codziennych związanych z częstym schylaniem się, długotrwałym staniem, chodzeniem na dłuższych dystansach oraz przenoszeniem ciężarów powyżej 3 kg, średnio 1 godzina dziennie. W późniejszym czasie i obecnie wymaga pomocy przy przenoszeniu ciężarów ponad 6 kg.

Cierpienia fizyczne powódki spowodowane bólem pourazowym, koniecznością poddania się zabiegowi operacyjnemu, a następnie pozostawaniem w niewygodnym unieruchomieniu gipsowym, w pierwszych 2 tygodniach były bardzo duże – w 10 stopniowej skali (...) wynosiły 8. Po odstawieniu gipsu i zastosowaniu na staw kolanowy ortezy, cierpienia zmniejszyły się do miernych w skali (...) 5-6/10, spowodowane poruszaniem się o balkoniku i kulach łokciowych do czasu uzyskania zrostu odłamów. Po rozpoczęciu w 4 miesiącu stopniowego obciążania kończyny operowanej, cierpienia fizyczne były niewielkie, nasilały się do miernych w trakcie ćwiczeń biernych redresyjnych wykonywanych w ramach usprawniania w Oddziale (...). Rokowanie związane z obecnie występującymi dolegliwościami bólowymi prawego stawu kolanowego występującymi po przeciążeniach i zmianach pogody, jest umiarkowane pomyślne, z upływem lat będą się stopniowo zmniejszać. Wszystkie wskazywane przez powódkę urazy i cierpienia fizyczne są skutkiem wypadku.

Powódka z powodu złamania nasady bliższej kości piszczelowej wygojonej z niestabilnością boczną stawu kolanowego oraz ograniczeniem ruchomości w stawach kolanowym i skokowym uniemożliwiającym wykonanie pełnego przysiadu doznała zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r. doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości % wg. pozycji 158a. Skręcenie kręgosłupa szyjnego wygojonego przed upływem 6 miesięcy od dnia urazu, bez patologii nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie przykurcze w stawach są utrwalone nie rokujące poprawy w dalszej rehabilitacji. Powódka w ramach profilaktyki zakrzepowej przeprowadziła 30 iniekcji C. i leki przeciwbólowe, ponadto poniosła koszty: basenu sanitarnego 18 zł, ortezy szynowo – opaskowej – 70 zł, wypożyczenie szyny (...) 166,25 zł.

(dowód: opinia biegłej w zakresie rehabilitacji medycznej G. B. k. 120-127)

Konsekwencje w zdrowiu psychicznym powódki w wyniku wypadku polegały na odczuwaniu dyskomfortu psychicznego i nie osiągnęły poziomu zaburzeń psychicznych. Dyskomfort najsilniej przejawiał się w okresie pierwszego miesiąca po wypadku, co wiązało się z łóżkowym trybem życia, przebywaniem poza miejscem stałego zamieszkania, obawami o przyszłą zdolność wykonywania prac dorywczych. Wraz ze stopniowym powrotem do sprawności ruchowej (do ok. 6 miesiąca od wypadku) poprawie ulegało samopoczucie psychiczne powódki. W analizowanym czasie ujawniła adaptacyjne strategie radzenia sobie w trudnej sytuacji. Po wypadku nie wymagała pomocy psychiatrycznej i nie korzystała z terapii psychologicznej. Ujawniła wewnętrzne poczucie koherencji poprzez zrozumienie sytuacji, w której się znalazła. Wykazała zaradność i sensowność. Aktualne funkcjonowanie osobowościowe powódki charakteryzuje się stabilnością psychospołeczną i zrównoważeniem emocjonalnym. Zakończyła proces żałoby po śmierci ojca i byłego męża i nie zaburza on jej codziennego funkcjonowania. W związku z wypadkiem nie wymaga pomocy psychologicznej zarówno obecnie jak i w przyszłości. Znajduje się w stabilnym stanie psychicznym i w dalszej perspektywie rokowania do utrzymania takiego stanu są pomyślne.

W wywiadzie powódka podaje: „Życie wróciło do normalności, bo mogę pracować”

(dowód: opinia biegłego w zakresie psychologii klinicznej – specjalista neuropsycholog oraz psychologii transportu S. M. k. 151-157)

Po powrocie do domu ze szpitala powódka musiała przez okres około 3 tygodni prowadzić łóżkowy tryb życia. Po tym czasie zaczęła chodzić z balkonikiem trwało to do grudnia 2020 roku. Odczuwała silny ból kolana oraz żeber, trwało to około 3 miesiące. Opiekę nad powódką sprawowała jej córka E. N. (2), która mieszkała i nadal mieszka wraz z powódką oraz sąsiadka J. Ł. (1). Pomoc i opieka dotyczyły wszystkich aspektów życia codziennego takich jak toaleta, mycie, przygotowywanie posiłków, robienie zakupów, pranie, sprzątanie jak również pomoc przy rehabilitacji i zawożenie na wizyty lekarskie. Córka pomagała jej rano i wieczorem z uwagi na pracę zawodową, w trakcie dnia pomocy udzielała sąsiadka. Po około miesiącu od wypadku powódka musiała wyjechać do drugiej córki na okres 3 tygodni, z uwagi na dużą ilość pracy E. N. (2). Po przebytej rehabilitacji powódka zaczęła chodzić o kulach, a następnie już bez wspomagania.

Wypadek zmienił życie powódki, mocno przeżyła utratę sprawności i samodzielności. Powódka przed wypadkiem była osobą w pełni sprawną, aktywną. Nigdzie nie pracowała, utrzymywała się z renty rodzinnej w wysokości ok. 1500 zł. Dodatkowo zbierała grzyby i jagody, zajmowała się hodowlą kur było ich około 100-120 sztuk. Podejmowała się również prac dorywczych oraz sprzedawała jaja, kury oraz zebrane runo leśne. Łączny miesięczny dochód z tego tytułu wynosił około 500 zł. Po wypadku nie mogła wykonywać tych prac, dlatego też dbaniem o drób zajęła się córka powódki. Z racji choroby powódki hodowla była sukcesywnie zmniejszana.

Wraz z powódką mieszkał jej ojciec. Był on obłożnie chory z uwagi na chorobę nowotworową. Powódka opiekowała się nim, po wypadku obowiązki przejęła córka powódki. Ojciec powódki zmarł w listopadzie 2020 roku.

Obecnie powódka nadal odczuwa dolegliwości bólowe kolana. Noga nie jest w pełni sprawna, dlatego też porusza się powoli i ostrożnie stawia kroki. Wcześniej mogła opiekować się wnukami, aktualnie nie może się schylać, kucać, dźwigać, może jedynie malować kredkami przy stole. Wróciła do hodowania kur jednak w mniejsze ilości.

(dowód: zeznania powódki k. 172-173, zeznania świadka E. N. (2) k.98v-99; zeznania świadka J. D. k. 99, zeznania świadka J. Ł. (2) k. 99v - 100)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego za poniesioną przez powódkę szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego jest przepis art. 822 kc. Zgodnie z tym przepisem zakład ubezpieczeń przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia.

Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny. Zatem tylko wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Odpowiedzialność ta nie była przez pozwanego kwestionowana.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 )

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W myśl art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Zgodnie z art. 445 § 1 KC w wypadkach przewidzianych w artykule 444 KC Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W praktyce najczęstszą podstawą zadośćuczynienia za krzywdę jest właśnie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia. Chodzi tu krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawienia działalności artystycznej, naukowej, wyłączenie z normalnego życia itp.).

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i winno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, ponieważ mowa jest o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawaną jednorazowo.

Przewidziana w art. 444 § 1 KC krzywda, za którą Sąd może na podstawie art. 445 § 1 KC przyznać poszkodowanemu odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienie moralne (tak SN w wyroku z dnia 4 lipca 1969r., (...) 178/69, OSNCP 1970, z. 4, poz.71).

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, ponieważ wypracowała je judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego. Kierując się tymi wskazaniami można ogólnie stwierdzić, że określając wysokość zadośćuczynienia, Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczność mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych (pobyt w szpitalu, bolesność zabiegów, dokonywane operacji, leczenie sanatoryjne itp.), trwałość skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie, bezradność życiową, poczucie nieprzydatności), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia), wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo dla osoby młodszej), niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawienia sportu, pracy twórczej, artystycznej, zawarcie związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utratę kontaktów towarzyskiego, możliwości atrakcyjnych wyjazdów, wycieczek, chodzenia do teatru, kina, na plażę itp., a także ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększania szkody (art. 362 KC).

Zadośćuczynienie z art. 445 KC ma, więc przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962r., IV CR 902/61, OSNCP z 1963., poz. 105; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965r., I CR 203/65, OSPiKA z 1966r., poz. 92; w wyroku z dnia 22 marca 1978r., IV CR 79/79, niepubl.).

Na skutek wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 roku powódka doznała urazów ortopedycznych w postaci złamania nasady bliższej piszczeli prawej typu S. I., skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia klatki piersiowej, przebywała z tego powodu w szpitalu gdzie wykonano zabieg operacyjny, przez 3 tygodnie była unieruchomiona w łóżku. Następnie przechodziła rehabilitację. Do dzisiaj odczuwa bóle kolana.

Powołani w sprawie biegli stwierdzili, że powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w zakresie wszystkich urazów w wysokości 10 %. Sąd podziela wnioski płynące z opinii biegłych.

Należy jednak pamiętać, że procentowy rozmiar trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności, jest to tylko pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego odszkodowania (por. wyr. SN z dnia 5.10.2005 r., sygn. akt I PK 47/05, opubl. (...)). Na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne, których rodzaj, natężenie i czas trwania należy każdorazowo określić w okolicznościach konkretnej sprawy. Mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowiłoby niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art 445§ 1 KC.

Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności, przede wszystkim charakter schorzeń, na które cierpi powódka związany z tym zakres cierpień fizycznych, dolegliwości bólowe bezpośrednio po wypadku, długość leczenia, wiek powódki, ograniczone możliwości w zakresie życia rodzinnego, w tym brak możliwości opieki nad schorowanym ojcem u schyłku jego życia, jak i wykonywania prac dorywczych oraz zajmowania się hodowlą co pozbawiło jej znaczniej części dochodów, oraz fakt, że wcześniej była zdrowa i sprawna Sąd uznał, iż odpowiednią kwotą tytułem zadośćuczynienia należnego powódce jest kwota 40.000zł.

Po zgłoszeniu szkody pozwany wypłacił powódce kwotę 18.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 445 § 1 KC zasądził na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 22.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2021 roku.

Zadośćuczynienie w tej wysokości w ocenie Sądu nie jest wygórowane, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powódce jej krzywdę.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 KC.

Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego przewidzianego w art. 445 KC ma charakter bezterminowy, stąd też o przekształceniu go w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel przez wezwanie dłużnika do wykonania. Z charakteru bowiem świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość jest uzależniona od oceny rozmiaru doznanej krzywdy wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje dopiero po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 482 § 1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności .

Jeżeli termin świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania – to w myśl art. 455 KC, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Tak, więc w braku innych danych, co do ustalenia terminu wymagalności świadczenia, termin ten określa jednostronnie wierzyciel. Wezwanie dłużnika do wykonania ma charakter oświadczenia woli, którego złożenie uzupełnia treść istniejącego między stronami stosunku prawnego, przy czym dotychczasowe zobowiązanie bezterminowe staje się zobowiązaniem terminowym.

W judykaturze istniały rozbieżności stanowisk co do określenia daty wymagalności roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Zostały one omówione w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie sygn. akt I CSK 243/10, w którym jednocześnie wyrażono pogląd, że: „Terminem od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę może być w zależności od okoliczności sprawy, zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu jak i dzień tego wyrokowania”. W uzasadnieniu cytowanego orzeczenia zwrócono uwagę na ugruntowane przez judykaturę stanowisko, że odsetki według stopy ustawowej należą się za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia i stanowią rodzaj rekompensaty typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wynikającego z pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Odsetki na podstawie art. 481 KC należą się jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub 455 KC. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 KC.

W ocenie Sądu Najwyższego zawartej w uzasadnieniu cytowanego wyroku jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki należą się zgodnie z żądaniem, o ile zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście należała się powodowi tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia.

Należy zwrócić uwagę, że ustawa o działalności ubezpieczeniowej nakłada na ubezpieczyciela określone obowiązki (art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 123, poz. 1151 z późn. zm.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2009 r. sygnatura akt II CSK 257/ 09: "Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 134, z dnia 19 września 2002 r. V CKN 1134/2000, niepubl. i z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 640/03, niepubl).

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki ustawowe odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego zgodnie z żądaniem tj. od dnia 2 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 22.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2021 roku oddalając żądanie zadośćuczynienia w pozostałym zakresie jako wygórowane.

Ponadto powódka żądała również:

- odszkodowania w kwocie 34.790,99 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 sierpnia 2021 do dnia zapłaty, na kwotę tą składały się: 23.661 zł tytułem zwrotu kosztów opieki; 261,74 zł – tytułem zwrotu kosztów dojazdu; 2.368,25 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków i sprzętu ortopedycznego; 8.500 zł tytułem utraconego dochodu.

-renty miesięcznej z tytułu utraty zdolności do pracy oraz zwiększone potrzeby w kwocie po 1.500 złotych miesięcznie począwszy od dnia 1 stycznia 2022 r. płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat,

Zgodnie z art. 444 § 1 zd. 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Zgodnie z art. 444 § 2 kc jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z zeznań powódki wynika, że opiekę sprawowały jej córki oraz sąsiadka. Wypadek był 01.08.2020 roku. Wg opinii biegłego ortopedy Powódka wymagała pomocy osób trzecich w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych jak: mycie, ubieranie, toaleta, przygotowywane posiłków, utrzymanie porządku, załatwianie spraw poza domem. W okresie pierwszych dwóch tygodni w wymiarze 4 godzin dziennie, następnie do 26 stycznia 2021 roku – 3 godzin dziennie, a od 8 marca 2021 roku przez miesiąc po 1 godzinie dziennie.

Powódka wymagała pomocy osób trzecich (1 osoby) w pierwszych 2 tygodniach łóżkowego trybu życia, w zakresie załatwiania czynności fizjologicznych, myciu, ubieraniu oraz wszystkich codziennych w wymiarze 4 godzin dziennie. Po zdjęciu gipsu i zastosowaniu na staw kolanowy ortezy pozwalającej na częściowe uruchomienie się za pomocą balkonika, lub wózka inwalidzkiego wymagała pomocy w czynnościach higienicznych, ubieraniu się i nadal wszystkich codziennych w wymiarze 3 godzin dziennie. W okresie usprawniania w Oddziale (...) dodatkowo 2 godzin w dniach zabiegowych. Po uzyskaniu wydolnego chodu z pomocą kuli łokciowej tj. od dnia 8 marca 2021 roku przez kolejne 3 miesiące wymagała jeszcze pomocy w czynnościach codziennych związanych z częstym schylaniem się, długotrwałym staniem, chodzeniem na dłuższych dystansach oraz przenoszeniem ciężarów powyżej 3 kg, średnio 1 godzina dziennie. W późniejszym czasie i obecnie wymaga pomocy przy przenoszeniu ciężarów ponad 6 kg.

Mając powyższe na uwadze powódka wymagała pomocy osób trzecich łącznie 348 godzin. Przyjmując koszt takiej opieki średnio na kwotę 20zł daje 6.960zł i taką kwotę Sąd zasądził tytułem zwrotu kosztów opieki, bowiem pozwany nic z tego tytułu nie wypłacił, oddalając żądanie w pozostałej części jako niezasadne.

Zdaniem Sądu zasadnym jest wyliczenie kosztu za godzinę opieki członków rodziny, przy braku faktycznej odpłatności za tą opiekę, wg. stawki zbliżonej do stawki godziny wynikającej z przeliczenia minimalnego wynagrodzenia netto na ilość godzin pracy w miesiącu, co stanowi sprawiedliwe wyważenie interesu obu stron.

Roszczenie to znajduje podstawę w art. 444 § 2 kc. Prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osób trzecich, nie zależy od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydatkował odpowiednie kwoty na koszt opieki, fakt zaś, że opiekę nad poszkodowanym sprawowali domownicy nie pozbawia go prawa żądania stosownej renty (por. wyrok SN z 26.07.1997 r., sygn. akt I CR 143/97). Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwo czynu niedozwolonego.

Powódka złożyła rachunki, faktury za paliwo, leki, zaopatrzenie ortopedyczne, na kwotę 2.368,25 zł i zdaniem Sądu są to uzasadnione koszty poniesione przez powódkę w związku z wypadkiem. Po zgłoszeniu szkody pozwany wypłacił powódce łącznie kwotę 1.148,72 zł tytułem odszkodowania. Do zasądzenia pozostawała więc kwota 1.219,53 zł.

Sąd zasądził również od pozwanego na rzecz powódki tytułem utraconego zarobku kwotę 3.500 zł. Powódka przed wypadkiem osiągała miesięczny dochód z prac dorywczych oraz sprzedaży kur, jaj i runa leśnego w wysokości około 500 zł miesięcznie. W wyniku wypadku została pozbawiona tej możliwości. Okres za jaki Sąd uwzględnił powództwo to 7 miesięcy: od sierpnia 2020 roku (zaistnienie wypadku) do końca lutego 2021 roku (zakończenie rehabilitacji). Po tym okresie jak wynika z opinii biegłych i zeznań samej powódki odzyskała ona sprawność w takim zakresie, że mogła się poruszać samodzielnie i bez kuli, co powoduje, że mogła ona podejmować aktywności zawodowe celem uzyskania dodatkowego dochodu.

Zdaniem Sądu, mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, doświadczenie życiowe oraz art. 322 kpc należne powódce odszkodowanie to łącznie kwota 11.679,53 zł, (6960zł+1219,53zł+ 3500zł=11679,53zł) którą Sąd zasądził z ustawowymi odsetkami za opóźnienie zgodnie z żądaniem od dnia 2 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty oddalając żądanie w zakresie odszkodowania w pozostałej części jako niezasadne i nieudowodnione.

Przechodząc kolejno do żądania zasądzenia renty na przyszłość od stycznia 2022 roku w wysokości 1500 zł miesięcznie z tytułu utraty zdolności do pracy oraz zwiększone potrzeby, to w ocenie Sądu żądanie to nie zostało przez powódkę udowodnione i podlegało oddaleniu. Powódka nie ma orzeczenia o niezdolności do pracy.

Roszczenie o rentę z art. 444 § 2 kc przysługuje poszkodowanemu w razie:

-całkowitej lub częściowej utraty przez niego zdolności do pracy zarobkowej;

-zwiększenia się jego potrzeb;

-zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość.

Wymienione następstwa powinny mieć charakter trwały (co nie oznacza, iż nieodwracalny). Każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów.

Renta przewidziana w art. 444 § 2 kc nie ma charakteru alimentacyjnego, lecz wyłącznie odszkodowawczy. Przesłanką jej ustalenia nie może być koszt utrzymania osoby poszkodowanej, ale wyłącznie odszkodowanie za utratę zdolności do pracy (za utratę zarobków) oraz odszkodowanie za zwiększenie się potrzeb poszkodowanego na skutek wyrządzenie mu szkody na zdrowiu (tak SN w wyroku z dnia 20 grudnia 1977 r., IV CR 486/77, nie publ.).

Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie.

„Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie art. 444 § 2 kc nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwa czynu niedozwolonego” (tak SN w wyroku z dnia 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP z 1977 r., poz. 11).

Powódka przed wypadkiem nie pracowała zawodowo, utrzymywała się z renty rodzinnej, prac dorywczych i hodowli kur. Po zakończonej rehabilitacji odzyskała sprawność fizyczną pozwalającą jej normlanie funkcjonować. Nie wykazano, że zwiększyły się jej potrzeby w porównaniu do tych sprzed wypadku. Jak wynika z opinii biegłych powódka nie potrzebuje już pomocy osób trzecich, dalsza rehabilitacja nie jest zalecana bowiem nie przyniesie żadnej poprawy stanu zdrowia powódki. Dodatkowo jak sama zeznała wróciła do hodowli kur. Występują u niej co prawda problemy z kucaniem jednak nie wykazano jak miałoby to wpłynąć na utratę możliwości podejmowania przez powódkę prac dorywczych lub zwiększone potrzeby. Reasumując, w ocenie Sądu, brak jest podstaw do uwzględnienia żądania zasądzenia renty.

Ponadto powódka zażądała ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 r.

W sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia zasądzenie określonego świadczenia nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia.

Szkody na osobie nie zawsze powstają jednocześnie ze zdarzeniem, które wywołało uszkodzenie ciała. Są one z istoty swej rozwojowe. Poszkodowany z reguły nie może w chwili wszczęcia procesu dochodzić wszystkich roszczeń, jakie mogą mu przysługiwać z określonego stosunku prawnego. Następstwa bowiem uszkodzenia ciała są z reguły wielorakie i zwłaszcza w wypadkach cięższych uszkodzeń wywołują niekiedy skutki, których dokładnie nie można określić ani przewidzieć, gdyż są one zależne od indywidualnych właściwości organizmu, osobniczej wrażliwości, przebiegu leczenia i rehabilitacji oraz wielu innych czynników. Przy uszkodzeniu ciała lub doznaniu rozstroju zdrowia poszkodowany może określić podstawę żądanego odszkodowania jedynie w zakresie tych skutków, które już wystąpiły, natomiast nie może określić dalszych skutków jeszcze nie ujawnionych, których jednak wystąpienie jest prawdopodobne. Często bowiem nie da się przewidzieć wszystkich następstw rozstroju zdrowia, chociaż nie można wyłączyć wystąpienia w przyszłości dalszych następstw uszkodzenia ciała obok tych, które się już ujawniły. Art. 189 kpc nie stoi zatem na przeszkodzie jednoczesnemu wytoczeniu powództw o świadczenie i o ustalenie w sytuacji, gdy ze zdarzenia wyrządzającego szkodę w postaci uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia przysługują już poszkodowanemu określone świadczenia, ale z tego samego zdarzenia mogą się ujawnić w przyszłości inne jeszcze szkody, których dochodzenie nie jest na razie możliwe. Interesu poszkodowanego w żądaniu ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości upatrywać trzeba w złagodzeniu trudności dowodowych w ewentualnym przyszłym procesie, a spowodowanych upływem czasu między wystąpieniem zdarzenia wywołującego szkodę, a dochodzeniem jej naprawienia (tak. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 grudnia 2014 r., I ACa 858/14, L.).

Zgodnie z opiniami powołanych w sprawie biegłych u powódki zakończony został proces leczenia i rehabilitacji. Kontynuowanie rehabilitacji nie wpłynęłoby na poprawę zakresu ruchomości stawu kolanowego i skokowego. Brak jest więc wskazań medycznych do uznania, że w przyszłości mogą wystąpić takie skutki wypadku z dnia 1 sierpnia 2020 r. za które miałby odpowiadać pozwany. Nawet gdyby wystąpiły nowe skutki wypadku to powódka może wystąpić z nowym powództwem o roszczenia związane z tymi skutkami.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punktach 1 i 2 oraz oddalono powództwo w pozostałym zakresie.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis artykułu 100 KPC, zgodnie z treścią którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Powódka wygrała sprawę w ok. 25% i w takim stosunku pozwany powinien ponieść koszty procesu.

Zgodnie z treścią art. 83 ust 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113.

Natomiast w myśl art. 113 ustęp 1 w/w ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 3.989,74 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu od uiszczenia której powód został zwolniony i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa, od uwzględnionej części powództwa.

W myśl art. 113 ustęp 4 w/w ustawy w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego w ust. 2 i 3 obciążenia kosztami i na podstawie tego przepisu mając na uwadze trudną sytuację rodzinną, finansową powódki i szczególny charakter dochodzonego roszczenia, Sąd nie obciążył powódki pozostałą częścią nie uiszczonej opłaty od pozwu od oddalonej części powództwa oraz pozostałymi kosztami sądowymi w postaci brakującego wynagrodzenia dla biegłych.

Sąd na podstawie art. 102 KPC nie obciążył powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego, mając na uwadze trudną sytuację rodzinną, finansową powódki i szczególny charakter dochodzonego roszczenia.

Sędzia SO Dorota Krawczyk

Z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.