Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IIK 88/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

I. S.

I. S. została oskarżona o to, że:

W dniu 19 grudnia 2018r. w B. pełniąc funkcję Przewodniczącej (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B., poświadczyła nieprawdę w Uchwale Komisji Zakładowej (...) (...) co do okoliczności mającej znaczenie prawne , że w poczet członków związku został przyjęty A. J. (3) na podstawie deklaracji z dnia 17.12.2018r., gdy w rzeczywistości A. J. (3) do związku jeszcze nie przystąpił tj. o czyn z art. 271§1 kk

W dniu 31 grudnia 2018r. w B. pełniąc funkcję Przewodniczącej (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B., poświadczyła nieprawdę w Uchwale Komisji Zakładowej (...) (...) co do okoliczności mającej znaczenie prawne , że organizacja związkowa (...) (...) liczy 10 członków tj. o czyn z art. 271§1 kk

W dniu 9 stycznia 2019r. w B. pełniąc funkcję Przewodniczącej (...) Związku Zawodowego (...) przy (...)w B., poświadczyła w piśmie do Zarządu (...) nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, że organizacja związkowa (...) (...) wg stanu na 31.12.2018r. liczyła 10 członków tj. o czyn z art. 271§1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

I. S. w grudniu 2018r. i styczniu 2019r. pełniła funkcję Przewodniczącej (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B..

B. M. w dniu 28.12.2018r. przeszła na emeryturę, przez co przestała być członkiem (...) (...) przy (...).

Na dzień 31.12.2018r. Związek liczył dziewięciu członków, a pracodawca potrącał składki członkowskie dziewięciu osobom. Od 10.09.2018r. członkiem Związku został K. W. (1), który podpisał deklarację członkowską w pokoju I. S..

A. J. (3) również w pokoju oskarżonej podpisał deklarację o przystąpieniu do związku zawodowego, a było to na początku stycznia 2019r., przy okazji przekazywania danych ze sczytanych wodomierzy, pozostałe wpisy na tej deklaracji wypełniła I. S., w tym datę 17.12.2018r. Po około tygodniu A. J. (3) poinformował I. S., że rezygnuje z członkostwa, gdyż nie ma czasu chodzić na zebrania oraz nie ma pieniędzy na płacenie składek członkowskich.

Na początku stycznia 2019r. A. J. (3) powiedział I. K., że zapisał się do Związku, ale już zrezygnował. Na zebraniu z Zarządem Spółdzielni w dniu 11.02.2019r. I. K. przekazał informację, że A. J. (3) należał do Związku od grudnia 2018r.

Pismem z 29.01.2019r. czternastu pracowników (...) podpisało się pod oświadczeniem, że nie należą do żadnego związku zawodowego, w tym A. J. (3).

W dniu 11.03.2019r. A. J. (3) formalnie wystąpił ze Związku. Na przełomie marca i kwietnia 2019r. ze Związku wystąpił K. W. (1).

W uchwale z 19.12.2018r. I. S. pełniąca funkcję Przewodniczącej (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B. potwierdziła, że A. J. (3) został przyjęty w poczet członków organizacji związkowej w dniu 17.12.2018r.

W uchwale z dnia 31.12.2018r. I. S. zawarła stwierdzenie, że organizacja związkowa (...) (...) działająca przy (...) w B. liczyła 10 członków na dzień 31.12.2018r.

W piśmie z dnia 09.01.2019r. do Zarządu (...) w B. I. S. podała, że organizacja związkowa na dzień 31.12.2018r. liczyła 10 członków.

W dniu 05.04.2019r. Sąd Rejonowy (...) w postępowaniu sygn. akt (...) ustalił liczbę członków (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B. na dzień 31.12.2018r. na 9 członków.

I. S. nie była uprzednio karana. Nie ma żadnego majątku. Posiada wykształcenie średnie techniczne, jest zamężna, nie posiada nikogo na swoim utrzymaniu.

Nie ujawnia objawów choroby psychicznej i cech upośledzenia umysłowego, jest leczona z powodu zaburzeń depresyjno-lękowych i ma skłonność do nadużywania leków uspokajających.

Oskarżona nie przyznała się do popełnienia zarzuconych jej czynów i wyjaśniła, że A. J. (3) podpisał deklarację członkowską w dniu 17.12.2018r., ona przy nim wypełniła pozostałe rubryki deklaracji, w tym datę, przy czym przekonała go, że nie straci pracy, nikt się o tym nie dowie, nie będzie odprowadzana składka członkowska z jego wynagrodzenia, lecz przesyłana przekazem pocztowym. Dodała, że w związku z przedmiotową sprawą była źle traktowana w pracy, izolowana, nie otrzymywała podwyżek wynagrodzenia. Po przejściu na emeryturę nadal pracowała w (...) od lipca 2021r. przez 2-3 miesiące, następnie przebywała na zwolnieniu lekarskim przez 182 dni.

-zeznania M. W.

-zeznania A. S.

-zeznania B. M.

- pismo księgowej B. G.

-zeznania K. W. (1)

-zeznania A. J. (3)

-deklaracja członkowska

-zeznania I. K.

-protokół zebrania

-protokół oględzin

-pismo z 29.01.2019r.

-zeznania A. J. (3)

-kopia uchwały z 19.12.2018r.

-kopia uchwały z 31.12.2018r.

-pismo z dnia 09.01.2019r.

-kopia postanowienia z uzasadnieniem

-rezygnacja K. W.

-dane o karalności

-wykaz ksiąg wieczystych

-dane osobopoznawcze

-opinia sądowo-psychiatryczna

k.218v-219

k.218

k.219v-220

k.18

k.217-218

k.214v-216

k.64

k.216v-217

k.89

k.116-121

k.19

k.214v-216

k.65

k.66

k.4

k.5-9

k.49

k.94

k.9

k.209v

k.135-138

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

4.

I. S.

I. S. oskarżono także o to, że w dniu 5 kwietnia 2019r. w Ł., składając zeznanie mające służyć jako dowód w Sądzie Rejonowym (...) w postępowaniu(...) dot. ustalenia liczby członków (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B., po pouczeniu o treści art.304§1 kpc, zeznała nieprawdę, że A. J. (3) podpisał deklarację członkowską w dniu 17.12.2018r., podczas gdy w rzeczywistości podpis ten złożył w styczniu 2019r. tj. o czyn z art. 233§1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

W toku postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym (...) w postępowaniu sygn. akt (...) dot. ustalenia liczby członków (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B. I. S. została pouczona jedynie o treści art. 304 §1 kpc, nie została natomiast pouczona o treści art. 233§1 kk, tj. o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Sędzia rozpoznający sprawę pouczył I. S., że będzie przesłuchana w charakterze strony, że składając zeznania jako strona należy mówić zgodnie z prawdą, a na dalszym etapie przesłuchania może być odebrane od niej stosowne przyrzeczenie.

Protokół posiedzenia sygn. akt(...) k.20-29

Nagranie z rozprawy k.229

OCena DOWOdów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.-4

zeznania A. J. (3)

zeznania K. W. (1)

zeznania I. K.

zeznania P. K.

zeznania A. S.

zeznania M. W.

dane o karalności

uchwały

pisma do Zarządu

Protokół z rozprawy

Nagranie rozprawy

Zasługiwały na uwzględnienie zeznania A. J. (3), gdyż jako osoba której członkostwo w organizacji związkowej było ustalane w postępowaniu sądowym przed Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, najlepiej wiedział kiedy zadeklarował chęć członkostwa, kategorycznie stwierdzając, że na pewno nie było to w grudniu 2018r., lecz w styczniu 2019r. Był on przesłuchiwany kilkakrotnie i zawsze potwierdzał te okoliczności, gdyż wskazywał także, jakie wydarzenia towarzyszyły tej decyzji. Nie miał on też żadnych osobistych motywów, by przeinaczać fakty w tym zakresie. Nie mógł też obawiać się zwolnienia z pracy zeznając prawdziwie. Zdecydował się zapisać do związku, gdyż spodziewał się podwyżki wynagrodzenia. Treść jego zeznań wskazywała, że jest on człowiekiem słabo wykształconym, ale prostolinijnym, prawdomównym, nie posiadającym nic do ukrycia, a powodem szybkiej ustnej rezygnacji z członkostwa w związku był brak czasu na uczestnictwo w zebraniach oraz pieniędzy na opłacanie składek. Miał on wyrzuty, że jego depozycje mogą zaszkodzić I. S., gdyż zeznawał wbrew jej twierdzeniom. Pracował z nią kilka lat, nie chciał jej przysporzyć kłopotów, jednocześnie nie wyparł się tego, czego był pewien. Dodał, że na zebraniu, po wystąpieniu I. K. poprawił go na końcu zebrania mówiąc, że zapisał się w styczniu, ale to jego stwierdzenie nie zostało odnotowane i nagrane, gdyż wiele osób równocześnie zabierało głos. Było to tłumaczenie przekonujące, logiczne.

Podobnymi cechami charakteryzowały się również zeznania K. W. (1), który także pracował jako gospodarz domu, nie posiadał szczególnych kwalifikacji zawodowych, z pełną szczerością zeznał, że I. S. wypełniła za niego wszystkie pola na deklaracji członkowskiej.

I. K. w sposób wiarygodny uzasadnił przyczyny podania na zebraniu, że miał wiedzę od A. J. (3) o przystąpieniu przez niego do Związku w grudniu 2018r., a także wyjaśnił w sposób wiarygodny, dlaczego wadliwie podał taką informację. Działał bowiem w niewiedzy, na podstawie mylnego przeświadczenia. Zeznania te zasługiwały na wiarę, były przekonujące.

Zeznania P. K., prezesa (...) w B., były wiarygodne, logiczne, konsekwentne. Świadek ten wskazał, jakie okoliczności towarzyszyły wątpliwościom co do liczby członków organizacji związkowej, jakie działania podjęto celem jednoznacznego ustalenia, czy organizacja związkowa była należycie reprezentowana. Ich wiarygodność nie budziła wątpliwości.

Zeznania A. S., zastępcy przewodniczącej oraz M. W., sekretarza komisji zakładowej związku zawodowego (...) przy (...) były zgodne, spójne, potwierdzały, że deklaracje członkowskie znajdowały się wyłącznie w dyspozycji I. S., która zajmowała się procedurami związanymi z naborem nowych członków do Związku. Obie podpisały się na uchwałach i na piśmie do Zarządu w przeświadczeniu, że treść tych dokumentów była zgodna z rzeczywistymi faktami o przynależności dziesięciu członków do organizacji związkowej.

Dowody w postaci danych o karalności uzyskano z Krajowego Rejestru Karnego, z właściwych systemów. Nie budziły zastrzeżeń co do wiarygodności załączone uchwały i pisma, żadna ze stron ich nie kwestionowała.

Protokół rozprawy z dnia 05.04.2019r. w sprawie sygn. akt (...) oraz nagranie zarejestrowane na płycie CD z tej rozprawy potwierdziły, że I. S. nie została skutecznie pouczona o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, a jedynie o obowiązku mówienia prawdy, a także o ewentualności odebrania od niej przyrzeczenia, co jednak nie nastąpiło w trakcie rozprawy.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

4, 8, 9, 10

Wyjaśnienia oskarżonej

Zeznania B. M.

Wyjaśnienia oskarżonej były sprzeczne z przeprowadzonymi dowodami, tj. przede wszystkim z zeznaniami A. J. (3). Motywem jej działania było spowodowanie, by organizacja związkowa działająca przy (...) w B. miała przymiot reprezentowania pracowników przy ustalaniu podwyżek płac w nowym roku. W rzeczywistości A. J. (3) przystąpił do związku zawodowego w styczniu 2019r., czyli na dzień 31.12.2018r. nie był jego członkiem. Niewątpliwie oskarżona, mając częste kontakty z gospodarzami domu, znając ich cechy osobowościowe i charakterologiczne uznała, iż A. J. (3) nie będzie pamiętał momentu przystąpienia do organizacji związkowej. Sporządziła zatem stosowne uchwały oraz pismo do Zarządu, w których potwierdziła, że A. J. (3) należał do (...) (...) od dnia 17.12.2018r.

Nie zasługiwały na wiarę zeznania B. M., która twierdziła, że rozmawiała z I. S. w dniu 28.12.2018r., gdy odbierała świadectwo pracy i wówczas oskarżona informowała ją, że A. J. (3) zamierza się wypisać ze związków zawodowych. Okoliczność ta miała rzekomo sprowokować ją do rozmowy jeszcze tego samego dnia z A. J. (3), po to by nie rezygnował z członkostwa. Depozycje te nie mogły być uznane za wiarygodne, skoro zostały złożone dopiero w dniu 21.01.2020r., a zatem po ponad roku od tej rozmowy. Nie można bowiem wykluczyć, że było to 03.01.2019r., gdy B. M. organizowała pożegnanie w swoim dotychczasowym miejscu pracy z powodu odejścia na emeryturę w dniu 28.12.2018r. Tym bardziej, że na rozprawie w dniu 07.09.2022r. zeznała w pewnej części odmiennie niż poprzednio, nie pamiętała bowiem, że po rozmowie z I. S. zobowiązała się, że osobiście porozmawia z A. J. (3), by nie wypisywał się ze związków, na rozprawie zaś zaprzeczyła temu, dopiero po odczytaniu poprzednich zeznań potwierdziła je, ale nadal twierdziła, że pomimo zobowiązania się do przeprowadzenia rozmowy, A. J. (3) spotkała przypadkowo idąc do sklepu. O takim przypadkowym spotkaniu nie zeznawała zaś w dniu 21.01.2010r. Z tych względów, z uwagi na powyższe rozbieżności nie uznano depozycji B. M. za przekonujące.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Art. 271§1 kk w zw. z art. 12§1 kk

I. S.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Swoim zachowaniem oskarżona wypełniła dyspozycję art. 271§1 kkw zw. z art. 12§1 kk. Jako Przewodnicząca (...) Związku Zawodowego (...) przy (...) w B. była osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu w postaci uchwały lub pisma z informacją o liczbie członków organizacji. Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych organizacja związkowa przedstawia pracodawcy według stanu na dzień 31 grudnia informację o liczbie członków, przy czym uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków, co wynika wprost z art. 25 ^{( 1)} ustawy o związkach zawodowych. Okoliczność poświadczona przez oskarżoną w uchwałach i w piśmie do Zarządu miała zatem istotne znaczenie prawne, gdyż od tej okoliczności zależała reprezentatywność organizacji związkowej, był to zatem fałsz intelektualny w autentycznym dokumencie. Uchwała i pismo informujące miały walor dokumentu publicznoprawnego, któremu przysługiwało domniemanie prawdziwości, dokumenty te korzystały z waloru zaufania publicznego, zostały wystawione w celu wprowadzenia do obrotu prawnego. Przestępstwo poświadczenia nieprawdy jest przestępstwem umyślnym. Oskarżona działała w sposób świadomy, z zamiarem popełnienia przypisanego jej czynu z art. 271§1 kk, stanowiącego czyn ciągły z art. 12§1 kk. Działania te były podjęte w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru poświadczenia reprezentatywności organizacji związkowej. Dysponowała możliwością oceny swojego zachowania pod względem faktycznym i prawnym, była dorosłym, w pełni poczytalnym człowiekiem, a po jej stronie nie występowały żadne okoliczności wyłączające winę czy też bezprawność czynu. Można jej postawić zarzut winy, bo ocena zachowania oskarżonej z punktu widzenia ocen społeczno-etycznych prowadzi do wniosku, że zachowanie to było niewłaściwe i że nic nie stało na przeszkodzie, by zachowała się zgodnie z wymaganiami prawa.

Stopień winy oskarżonej oceniono jako nieznaczny, gdyż jest leczona z powodu zaburzeń depresyjno-lękowych i ma skłonność do nadużywania leków uspokajających. Nie miało to wpływu na ograniczenie poczytalności, była bowiem zdolna do oceny swego zachowania i miała możliwość pokierowania swoim postępowaniem, lecz niewątpliwie jej konstrukcja psychiczna była gorsza niż przeciętnego, w pełni zdrowego, rozsądnie myślącego człowieka.

Czyn ten charakteryzował się nieznacznym stopniem społecznej szkodliwości. Pomimo złożenia trzech w/wym. dokumentów przez oskarżoną pracodawca nie oparł się na ich wiążącej mocy prawnej, wyraził wątpliwości co do ich treści, co skłoniło oskarżoną do wystąpienia na drogę sądową o ustalenie liczby członków. Dokumentów tych nie wykorzystano zatem w obrocie prawnym, nie stały się one podstawą do przyjęcia reprezentatywności organizacji związkowej i do negocjacji z pracodawcą podwyżek wynagrodzeń. Ich znaczenie prawne okazało się zatem niewielkie. Motywacja oskarżonej wynikała z chęci reprezentowania interesów pracowników o najniższych płacach w trakcie negocjacji podwyżek płac w nowym roku. Jako przewodnicząca reprezentatywnej organizacji związkowej miała mocniejszą pozycję przetargową w rozmowach z pracodawcą. Środek użyty do realizacji tego celu był jednak niezgodny z prawem.

☐

Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Z uwagi na to, że zarówno stopień winy, jak i społecznej szkodliwości czynu oskarżonej wyczerpującego dyspozycję art. 271§1 kk w zw. z art. 12§1 kk nie były znaczne, oskarżona nie była nigdy karana za przestępstwa, prowadziła ustabilizowane życie, w niedługim czasie przeszła na emeryturę, a przypisany jej czyn był zagrożony karą poniżej 5 lat pozbawienia wolności, zastosowano warunkowe umorzenie postępowania na okres próby 2 lat. We wskazanym okresie oskarżona będzie poddana próbie, z obowiązkiem uiszczenia świadczenia pieniężnego w kwocie 2 000 złotych na rzecz Funduszu Sprawiedliwości, co pozwoli osiągnąć wobec niej cele wychowawcze, prewencyjne, represyjne oraz uczynić zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

☐

Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Warunkiem koniecznym odpowiedzialności za złożenie fałszywych zeznań z art. 233 §1 kk jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swych uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie. Przepis ten stosuje się także odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Osoba składająca zeznanie musi zeznać nieprawdę lub zataić prawdę. Można domniemywać, że oskarżona zeznając na rozprawie w dniu 05.04.2019r. wiedziała o grożącej jej odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań, niezależnie od treści pouczenia, jednak brak pouczenia o treści art. 233§1 kk wyłączał możliwość przypisania jej czynu bezprawnego. Nie uprzedzono jej bowiem w trakcie przesłuchania jakie konsekwencje grożą za złożenie nieprawdziwych zeznań. Po odsłuchaniu nagrania z rozprawy ustalono jednoznacznie, że takie pouczenie o odpowiedzialności karnej nie zostało wypowiedziane.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

4.

Na rzecz obrońcy z urzędu zasądzono koszty obrony stosownie do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5. Art.626§1 kpk, art. 627 kpk

Zasadne było obciążenie oskarżonej kosztami sądowymi i opłatą obowiązującą w sprawach karnych, gdyż otrzymuje ona stałe świadczenie emerytalne, będzie w stanie uiścić koszty, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa. W razie uzasadnionej potrzeby będzie mogła wnosić o ich rozłożenie na raty. Opłata wynikała z art. 7 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23.06.1973r., zaś na koszty sądowe składały się ryczałty za doręczenia pism w postępowaniu przygotowawczym i sądowym, koszty danych o karalności, opinii sądowo-psychiatrycznej, koszty obrońcy z urzędu.

1Podpis