Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale I Cywilnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Znyk

Protokolant : sekr. sąd Anna Pełka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 grudnia 2015roku w Ł.

sprawy z powództwa Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz

(...) Zamknięty z siedzibą we W..

przeciwko Z. Ż.

o zapłatę kwoty 7772,92 zł

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 436/15

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2015 roku powód – Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko Z. Ż. o zapłatę kwoty 7 772,92 zł z tytułu kredytu udzielonego pozwanemu na podstawie umowy bankowej nr (...) zawartej z (...) Bank (...) S.A. Pozwany nie wywiązał się z warunków umowy, wobec czego niespłacona kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż dowodem istnienia oraz obowiązku niespełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanej jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...) z dnia 20 października 2015 roku podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu. Powód wezwał stronę do zapłaty, jednakże do chwili obecnej zadłużenie nie zostało uregulowane (k. 2-4) .

Pozwany Z. Ż. wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia.

(k. 41)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 maja 2009 roku pozwany Z. Ż. zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę o kredyt gotówkowy numer (...) na podstawie której pozwany otrzymał do dyspozycji kwotę 5192, 51 zł. Pozwany nie wywiązał się z warunków umowy i zaprzestał spłacania kredytu.

/dowód- okoliczność niesporna, kserokopia umowy bankowej z dnia 25 maja 2009 roku- k. 30, zeznania pozwanego- k. 41/

W dniu 04 czerwca 2010 roku wierzyciel pierwotny wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...)04/06/2010/ WR, któremu Sąd Rejonowy w Łowiczu nadał klauzulę wykonalności.

(dowód- k. 33-34- kserokopia (...) wraz z klauzulą wykonalności)

Na podstawie powyższego tytułu egzekucyjnego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Skierniewicach – T. C., prowadziła egzekucję wobec pozwanego, która z uwagi na jej bezskuteczność, postanowieniem z dnia 20 stycznia 2011 roku , została umorzona.

(dowód k. 33-34 - kserokopia (...) wraz z klauzulą wykonalności oraz oświadczeniem Komornika T. C. o umorzeniu egzekucji, wobec bezskuteczności)

W dniu 02 kwietnia 2014 roku Prokura (...) z siedzibą we W. nabyła od (...) Bank S.A. (następca (...)) wierzytelność przysługującą wobec dłużnika.

(dowód- wyciąg z ksiąg rachunkowych- k. 9, umowa sprzedaży wierzytelności- k. 10-13)

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł na przedłożonych przez powoda dokumentach, które nie wzbudziły wątpliwości sądu, co do swej wiarygodności i nie zostały zakwestionowane przez pozwanego oraz na oświadczeniach stron postępowania .

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Pozwany Z. Ż. podniósł zarzut przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o kredyt gotówkowy, nie kwestionując okoliczności zawarcia umowy. Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Roszczenie podlegające ogólnemu trzyletniemu terminowi przedawnienia musi być bezpośrednio związane z prowadzeniem działalności gospodarczej albo dotyczyć świadczeń okresowych. Kodeks cywilny nie definiuje tego pojęcia działalności gospodarczej, pozostawiając tę kwestię orzecznictwu i nauce prawa cywilnego. Pojęcie działalności gospodarczej występuje na płaszczyźnie innych aktów normatywnych, w tym również na gruncie prawa publicznego. W kodeksie cywilnym ustawodawca odwołuje się do tego pojęcia, tworząc definicję legalną przedsiębiorcy (art. 43 ¹ k.c.), przedsiębiorstwa w znaczeniu podmiotowym (art. 55 ¹ k.c.), czy też konsumenta (art. 22 ¹k.c.). Na potrzeby komentowanego przepisu można przyjąć definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 2 u.s.d.g., zgodnie z którą, jest to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykowywana w sposób zorganizowany i ciągły. Instytucje finansowe bezsprzecznie udzielają kredytów konsumenckich w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W wyroku z dnia 2 października 2008 r., sygn. akt II CSK 212/08, Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że roszczenia banku z umowy kredytu odnawialnego udzielonego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym przedawniają się w terminie trzech lat (art. 118 k.c.) ( Biul.SN 2009/1/11, OSNC-ZD 2009/3/60).

Świadczeniami okresowymi, do których stosuje się również trzyletni termin przedawnienia, są świadczenia pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, powtarzające się w określonych odstępach czasu, niestanowiące jednak z góry ustalonej całości (przykładowo: renta, czynsz, alimenty). Termin przedawnienia roszczenia o odsetki budzi zarówno w orzecznictwie jaki i doktrynie liczne kontrowersje. W zasadzie poza sporem pozostaje, że tak zwane „odsetki kapitałowe”, ustalone przez strony jako zapłata za korzystanie z kapitału, przedawniają się z upływem 3-letniego terminu z art. 118. Zgodnie z art. 360 - w braku odmiennego zastrzeżenia - "są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy". Mimo, że całą sumę należnych odsetek da się zwykle określić z góry (gdy termin spłaty kapitału jest oznaczony), a zapłata może mieć charakter jednorazowy (termin krótszy niż rok), powszechnie akceptowana jest teza o okresowym charakterze tego świadczenia (por. wyrok SN z dnia 26 sierpnia 1976 r., III CRN 181/76, OSNC 1977, nr 4, poz. 78). Zdecydowanie bardziej problematyczna jest sprawa odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Sąd, przychylając się do stanowiska Sądu Najwyższego i większości przedstawicieli doktryny przyjmuje, że także odsetki za opóźnienie są świadczeniem okresowym (por. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2005, s. 78; J. Kaspryszyn, Termin..., s. 32; E. Rott-Pietrzyk, J. Zrałek, Uwagi o terminie przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek, M. Praw. 2004, nr 22, s. 1032; A. Brzozowski (w:) Kodeks cywilny..., red. K. Pietrzykowski, t. I, s. 458; B. Kordasiewicz (w:) System Prawa Prywatnego, t. II, s. 551, 552; P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. I, s. 414), a zatem przedawniają się w terminie 3 lat. Bieg terminu przedawnienia, zgodnie z art. 120 § 1 k.c., rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Obowiązujące przepisy nie definiują wymagalności. W doktrynie przyjmuje się, że jest to stan, w którym wierzyciel uzyskuje możność żądania zaspokojenia, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia (por. W. Czachórski [i in.], Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2002, s. 303; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 293). Ogólne określenie terminu wymagalności znajduje się w art. 455 k.c., zgodnie z którym: "Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania". Treść tego przepisu stanowi punkt wyjścia dla określenia początku biegu przedawnienia. Prawidłowość zachowania się dłużnika w wykonaniu zobowiązania jest oceniana z uwagi na czas, w którym zobowiązanie powinno zostać wykonane. Termin wykonania świadczenia jest w tej sytuacji rozumiany jako ostatni dzień, w którym najpóźniej świadczenie powinno zostać spełnione przez dłużnika według treści zobowiązania. Moment ten jest zawsze dniem poprzedzającym dzień wymagalności (M. Lemkowski, glosa do wyroku SN z 24 kwietnia 2003 r., I CKN 316/01, OSP 2005, z. 7-8, poz. 94).

W przedmiotowej sprawie kredyt stał się wymagalny co najmniej z dniem 04 czerwca 2010 roku, to jest z dniem wystawienia przez (...) Bank (...) Spółka Akcyjna we W. bankowego tytułu egzekucyjnego, w którym bank zawarł oświadczenie, że należność z umowy kredytu, zawartego ze Z. Ż. jest wymagalna. Następną czynnością było nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. (...) nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej, roszczenia dochodzone na podstawie (...) ulegają 3- letniemu terminowi przedawnienia (vide wyrok SA w B. z dnia 07 lutego 2014 r. I ACa 687/13).

Następnie wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie (...). Komornik Sądowy T. C. w dniu 20 stycznia 2011 roku, z uwagi na bezskuteczność egzekucji umorzyła postępowanie.

(vide kserokopia tytułu egzekucyjnego wraz z klauzulą i oświadczeniem Komornika - k. 34)

Pozew o zapłatę w sprawie niniejszej został wniesiony w dniu 22 czerwca 2015 roku, a więc po upływie trzyletniego terminu przedawnienia objętych nim roszczeń.

Stosownie do art. 123 § 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym (arbitrażowym), przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczeń; przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Przyjmuje się, że czynnością przerywającą bieg przedawnienia jest także wystąpienie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Złożenie tego wniosku nie tylko powoduje przerwanie biegu przedawnienia, ale też jego zawieszenie, aż do czasu ukończenia postępowania wywołanego tym wnioskiem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku III CZP 101/03, wyrok z dnia 12 stycznia 2012 roku sygn. akt II CSK 203/11). Dopiero po zakończeniu postępowania o nadanie klauzuli wykonalności bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo.

Nie ulega wątpliwości, iż do czynności, których dokonanie przerywa bieg przedawnienia, należy w szczególności złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji (art. 796 k.p.c.). Wobec tego, że postanowieniem z dnia 20 stycznia 2011 roku, Komornik umorzył postępowanie wobec pozwanego, bieg przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia, rozpoczął się na nowo w dniu wydania przez Komornika Sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Tym samym termin przedawnienia upłynął z dniem z dniem 20 stycznia 2014 roku. Ponieważ powód wystąpił z pozwem w dniu 28 października 2015 roku należy uznać, iż podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia okazał się skuteczny.

Normy określające długość terminów przedawnienia mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Sąd wyjątkowo może nie uwzględnić zarzutu upływu terminu przedawnienia roszczenia także wynikającego ze stosunku z przedsiębiorcami - jeżeli jego podniesienie jest nadużyciem prawa (zob. szerzej wyr. SN z 19.3.2009 r., IV CSK 492/08, L.). Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał przed sądem, aby zaistniało zdarzenie skutecznie przerywające bieg terminu przedawnienia dochodzonego roszczenia ani nie wykazał okoliczności, które pozwalałyby uznać powołanie się przez Z. Ż. na zarzut przedawnienia za nadużycie prawa.

Z powyższych względów zarzut przedawnienia roszczeń objętych pozwem podniesiony przez pozwanego jest skuteczny i skutkuje oddaleniem powództwa.