Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia S.R. Kinga Grzegorczyk

Protokolant: staż. Paulina Janduła

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2019 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa R. Z.

przeciwko M. Z. (1)

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 201/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 kwietnia 2018 r. R. Z. wystąpił przeciwko M. Z. (1) z pozwem o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w ten sposób, aby „w dziale II Księgi wieczystej KW nr (...), prowadzonej w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) dokonać – zamiast wpisu M. Z. (1) – wpisu prawa własności tejże nieruchomości na rzecz M. Z. (1) córki P. i M., oraz R. Z. syna M. i M.”. W uzasadnieniu powód podniósł, że jest synem pozwanej i wraz z nią zamieszkuje w spornym lokalu od końca lat 80-tych XX wieku do chwili obecnej. Pozwanej przysługiwało prawo do wykupienia lokalu przy zastosowaniu 90 % bonifikaty, w związku z czym powód przekazał jej środki finansowe na ten wykup. Jednocześnie strony zawarły umowę, na mocy której nieruchomość miała być nabyta przez obie strony na zasadzie współwłasności w częściach równych. Następnie pozwana poinformowała powoda, że warunki umowy przewidują, że sama wykupi mieszkanie. Pozwana miała zawrzeć z powodem umowę notarialną, zgodnie z którą powód miał zostać współwłaścicielem spornego lokalu. Do chwili obecnej pozwana odmawia jednak przeniesienia udziału w prawie własności lokalu na powoda.

[pozew k.3-8]

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2018 r. Sąd oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia roszczenia, na które to orzeczenie powód wniósł zażalenie. W odpowiedzi na zażalenie pozwana zajęła stanowisko również co do samego powództwa, wskazując, że roszczenie powoda nie jest zasadne, albowiem stan prawny księgi wieczystej jest zgodny z rzeczywistym stanem faktycznym. Pozwana zakwestionowała, aby powód przekazał jej środki finansowe na zakup mieszkania. Twierdziła, że z uzyskanych przez niego środków opłacała bieżące potrzeby, tj. kupowała jedzenie, opłacała czynsz i media, albowiem wspólnie prowadzili gospodarstwo domowe. Ponadto z przekazanych pieniędzy wypłacała synowi na jego prośbę kwoty po 100-200 zł. Obecnie powód nie interesuje się pozwaną jako matką. Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił zażalenie powoda na postanowienie z dnia 17 kwietnia 2018 r.

[postanowienia z uzasadnieniami k.42-42 odwr. i 83-85, zażalenie k.46-46 odwr., odpowiedź na zażalenie k.72-73]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. Z. (1) – matka powoda była głównym najemcą lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...). Powód jest zameldowany w przedmiotowym lokalu.

[dowód: zeznania powoda e-protokół rozprawy 00:17:24-00:18:17 CD k.113 w zw. z wyjaśnieniami informacyjnymi e-protokół rozprawy (...):45-00:14:12 CD 113]

Na przełomie 2014 i 2015 r. pojawiła się możliwość wykupu mieszkania przez pozwaną na preferencyjnych warunkach, tj. przy uzyskaniu bonifikaty pieniężnej. Strony prowadziły wówczas wspólne gospodarstwo domowe.

[okoliczność bezsporna]

Powód i pozwana nie rozważali wykupu lokalu na normalnych zasadach, tj. bez bonifikaty. Powód w tym czasie pracował i uzyskiwał wynagrodzenie za pracę, natomiast pozwana utrzymywała się z emerytury i wynagrodzenia za pracę. Podpisany przez pozwaną wniosek o wykup lokalu do administracji zaniósł osobiście powód.

[dowód: zeznania powoda e-protokół rozprawy 00:17:24-00:18:17 CD k.113 w zw. z wyjaśnieniami informacyjnymi e-protokół rozprawy (...):45-00:14:12 CD 113]

Powód wiedział, że jego matka ma umówioną wizytę u notariusza celem sfinalizowania wykupu mieszkania. Nie poszedł z nią do notariusza, ani nie udzielił jej żadnego pełnomocnictwa do działania w swoim imieniu. Powód miał świadomość, że osoba, która nie uczestniczy w zawarciu umowy i nie podpisuje aktu notarialnego stanowiącego tą umowę, nie może być ujawniona w księdze wieczystej jako współwłaściciel nieruchomości. Po dokonaniu czynności w formie aktu notarialnego, pozwana poinformowała powoda, że powód nie może być ujawniony jako współwłaściciel lokalu, albowiem to pozwana była głównym najemcą lokalu i to jej, a nie powodowi, przysługiwała bonifikata.

[dowód: zeznania powoda e-protokół rozprawy 00:17:24-00:18:17 CD k.113 w zw. z wyjaśnieniami informacyjnymi e-protokół rozprawy (...):45-00:14:12 CD 113]

Dla lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...), stanowiącego odrębną nieruchomość, w XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Jako właścicielka w księdze wieczystej została ujawniona pozwana – M. Z. (1), zaś podstawę wpisu do księgi wieczystej stanowił akt notarialny z dnia 18 lutego 2015 r., ustanawiający odrębną własność spornego lokalu i obejmujący umowę jego sprzedaży.

[dowód: wypis z KW k.105-109]

W okresie od maja 2014 r. do kwietnia 2015 r. powód przekazywał na konto pozwanej pieniądze, wpisując w tytule przelewów „kasa”, „zbieraj kasę”, „pieniążki”, „pieniążek”, „kaska” czy „piniendzę”. Łącznie była to kwota 22250 zł, przy czym do 18 lutego 2015 r. była to kwota 19550 zł. W tym czasie powód otrzymywał wynagrodzenie za pracę, z którego – po przelaniu pieniędzy na konto pozwanej – pozostawała mu miesięcznie kwota w wysokości do 400 zł.

[dowód: przelewy k.9-31]

Sąd nie uwzględnił wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków M. M. (3) i M. Z. (2), albowiem okoliczności, na jakie mieli oni zeznawać, tj. zawarcia umowy przez strony oraz jej warunków i jej realizacji, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 2204 z późn. zm.) w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności. Podstawową przesłanką dla uwzględnienia powództwa o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest zatem wykazanie przez powoda, że jego prawo nie zostało wpisane do księgi lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia.

W rozpoznawanej sprawie powód podnosił, że jest współwłaścicielem stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...), albowiem przekazał pozwanej środki finansowe na jego wykupienie, a ponadto strony ustnie uzgodniły, że będą współwłaścicielami tego lokalu.

Pozwana natomiast zaprzeczała, aby powód przekazał jej pieniądze na wykup lokalu oraz aby umawiała się z nim, że oboje będą współwłaścicielami spornej nieruchomości. Podnosiła, że powód przekazywał jej pieniądze na bieżące utrzymanie, albowiem razem mieszkali i prowadzili wspólne gospodarstwo domowe.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, że przelewane przez niego pieniądze na konto pozwanej przekazywane były celem wykupu spornego lokalu. Z porównania wysokości kwot przekazanych przez powoda pozwanej w okresie od maja 2014 r. do kwietnia 2015 r. wynika, że powód przekazywał swojej matce niemal całe swoje wynagrodzenie za pracę, pozostawiając sobie z niego kwoty do 400 zł miesięcznie. Jeżeli zatem – jak twierdzi powód – były to środki przeznaczone na wykup lokalu, to na bieżące utrzymanie pozostawała mu kwota do 400 zł miesięcznie, co w przypadku dorosłego mężczyzny nie jest kwotą wystarczającą na zaspokojenie wszystkich podstawowych potrzeb egzystencjalnych. Ponadto jako tytuł przelewu, a zatem cel przekazania tych środków, powód wpisywał „kasa”, „zbieraj kasę”, „pieniążki”, „pieniążek”, „kaska” czy „piniendzę”, co przemawia za prawdziwością twierdzenia pozwanej, że były to kwoty przeznaczone na bieżące utrzymanie, albowiem strony razem zamieszkiwały i prowadziły wspólne gospodarstwo domowe. Co więcej, środki pieniężne były przekazywane przez powoda na konto pozwanej na takich samych zasadach jeszcze w marcu i kwietniu 2015 r., a zatem już po wykupieniu przez pozwaną spornego lokalu, co miało miejsce w dniu 18 lutego 2015 r.

Niemniej jednak powyższa kwestia nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem samo źródło pochodzenia środków finansowych na zakup nieruchomości nie przesądza samo przez się o tym, komu przysługuje prawo własności danej nieruchomości.

Co prawda powód twierdził, że strony ustnie umówiły się, że oboje będą współwłaścicielami spornego lokalu po jego wykupieniu, jednakże powód nie stanął do aktu notarialnego. Natomiast osobiście zaniósł do administracji wniosek o wykupienie lokalu, który był podpisany wyłącznie przez pozwaną, czyli miał świadomość o podjętych przez pozwaną krokach w celu wykupienia przedmiotowego lokalu. Wiedział również o terminie wizyty pozwanej u notariusza celem podpisania stosownego aktu notarialnego. Jak wynika z oświadczenia samego pozwanego złożonego przed sądem w toku tego postępowania - miał przy tym świadomość, że osoba, która nie stawiła się do aktu, nie złożyła stosownej treści oświadczenia i nie podpisała aktu notarialnego, nie może być ujawniona w księdze wieczystej jako współwłaściciel nieruchomości. Ponadto nie udzielił pozwanej jako swojej matce żadnego pełnomocnictwa, aby przed notariuszem działała również jako jego pełnomocnik i aby w jego imieniu zawarła akt notarialny. Co jednak najważniejsze, powód był również świadom tego, że lokal jest wykupywany przy zastosowaniu bonifikaty pieniężnej, która przysługuje wyłącznie pozwanej i w ogóle nie rozważał wykupienia lokalu wraz z pozwaną na normalnych zasadach, tj. po cenie wolnorynkowej, bez bonifikaty przysługującej pozwanej.

Z powyższego wynika, że powód doskonale zdawał sobie sprawę i miał świadomość, że wyłącznie pozwanej jako głównej najemczyni spornego lokalu przysługuje prawo jego wykupienia na preferencyjnych warunkach, tj. przy zastosowaniu bonifikaty pieniężnej, i na to się godził.

Akt notarialny obejmujący ustanowienie odrębnej własności lokalu oraz umowę jego sprzedaży podpisała wyłącznie pozwana i wyłącznie w swoim imieniu, stając się tym samym jedyną jego właścicielką. Zatem stan ujawniony w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości jest zgodny z rzeczywistym stanem prawnym.

Ewentualne uzgodnienia między stronami, jak twierdzi powód, że pozwana później, tj. po zawarciu aktu notarialnego w dniu 18 lutego 2015 r., przeniesie na powoda udział w prawie własności spornego lokalu, z czego pozwana się nie wywiązała, mogą stanowić ewentualnie źródło innych roszczeń powoda w stosunku do niej, jednakże nie mogą być podstawą uzgodnienia treści księgi wieczystej w sposób, jakiego żądał w swoim pozwie powód w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.