Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi‑Śródmieścia w Łodzi, XIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia S.R. Dariusz Rogala

Protokolant:sekr. sąd. Anna Hodała

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2016 roku w Łodzi na rozprawie sprawy

z powództwa: 1) J. G. i 2) M. G.

przeciwko (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

o zapłatę kwoty 2.410,15 złotych

1) zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. solidarnie na rzecz J. G. i M. G. kwotę 2.369,22 (dwóch tysięcy trzystu sześćdziesięciu dziewięciu i ²²/100) złotych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 2.228,76 złotych od 14 stycznia 2016 roku oraz kwotę 1.317 (jednego tysiąca trzystu siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2) oddala powództwo w pozostałej części.

Sygn. akt XIII GC 2054/16

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 20 V 2016 J. G. i M. G. zażądali zasądzenia od pozwanej kwoty 2.410,15 zł ze szczegółowo określonymi odsetkami i zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pisma wskazano, że powodowie sprzedali pozwanej towar, za co wystawiła dwie faktury. Pozwana zapłaciła kwotę 742,92 zł z jednej z faktur, jednakże z opóźnieniem. W niniejszej sprawie powodowie dochodzą kwoty 2.410,15 zł z drugiej z faktur, odsetek od pierwszej z faktur zapłaconej po terminie oraz kwoty 170,46 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (pozew, k. 1 i n.).

W sprzeciwie od wydanego w sprawie w postępowaniu upominawczym NZ, zaskarżając to orzeczenie w całości, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powodów zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Pozwana podniosła zarzut braku wymagalności roszczenia – powodowie nie udowodniali doręczenia faktur pozwanej (brak pieczątki pozwanej i nie została ona przez pozwaną podpisana {także nie została podpisana przez powodów, a więc nie stanowi dokumentu prywatnego i stanowi wyłącznie inny środek dowodowy z art. 309 KPC}). Niezależnie od tego zarzuciła, że do pozwu nie załączono dowodu złożenia zamówienia i jego warunków (faktura nie jest źródłem zobowiązania). Nadto pozwana oświadczyła, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom powodów poza tymi, które wyraźnie przyzna (sprzeciw od NZ, k. 24 i n. oraz k. 43 i n.).

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa sprecyzowała, że żąda kwoty 2.228,76 zł z faktury (...) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od 14 stycznia 2016 r., kwoty 10,54 zł tytułem odsetek za nieterminową zapłatę faktury (...) za okres od 26 XII 2015 do 23 II 2016 oraz kwoty 170,46 zł jako rekompensaty za koszty odzyskiwania należności wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od 14 stycznia 2016 r. W uzasadnieniu pisma strona powodowa podniosła, że strony zawarły umowę sprzedaży, a towar został pozwanej wydany (pismo procesowe, k. 59 i n.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Powodowie: J. G. i M. G., prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą Przedsiębiorstwo (...)-2”, od jakiegoś czasu współpracowali z pozwaną ( (...), k. 11-12; przesłuchanie powódki-J. G. w charakterze strony, k. 81v).

Powodowie, na podstawie zamówienia z 17 XI 2015, 25 XI 2015 sprzedali pozwanej towar za kwotę 742,92 zł płatną do 25 XII 2015, na którą to transakcję wystawiono fakturę (...) z 25 XI 2015. Następnie 14 XII 2015 r. powodowie sprzedali pozwanej, na podstawie zamówienia z 27 XI 2015, dalszy towar za kwotę 2.228,76 zł, płatną 13 stycznia 2016 r., na co wystawiono fakturę (...) z 14 XII 2015. Towar ten został wydany pracownikowi pozwanej; w ślad za nim powodowie wysłali pozwanej fakturę listem zwykłym. Pismem z 22 IV 2016 r. powodowie wezwali pozwaną m.in. do zapłaty tych kwot (faktury, k. 13-14; wezwanie, k. 15, zamówienie, k. 63; dokument WZ, k. 64; przesłuchanie powódki-J. G. w charakterze strony, k. 81v).

Wzywana do zapłaty pozwana oświadczyła, że rozmowy winny być prowadzone ze spółką (...), która prowadzi płatności pozwanej. W korespondencji e-mailowej z tą spółką (17 II 2016) powódka uzgodniła ratalną spłatę zobowiązań przez pozwaną; przy czym uzgodniono, że uchybienie w płatności którejkolwiek z rat spowoduje natychmiastową wymagalność całej zaległości wraz z odsetkami od pierwotnych terminów wymagalności (e-maile, k. 65 i n.; przesłuchanie powódki-J. G. w charakterze strony, k. 81v).

Kwotę z faktury (...) pozwana zapłaciła 23 II 2016 (przesłuchanie powódki-J. G. w charakterze strony, k. 81v).

Natomiast kwota z faktury (...) nie została przez pozwaną zapłacona (okoliczność bezsporna).

Wreszcie w tej części uzasadnienia należy wskazać, że bezskuteczne pozostało oświadczenie pozwanej z uzasadnienia sprzeciwu od NZ, zgodnie z którym zaprzeczyła wszystkim twierdzeniom powódki poza tymi, które pozwana wyraźnie przyzna. Nie można bowiem odpowiadając na pozew twierdzić, że się nie zgadzając z pozwem, przeczy wszystkim faktom powołanym przez stronę powodową, poza tymi, które wyraźnie się przyzna; fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwana nie zgadza, powinna ona wskazać, jeśli ma to służyć obronie jej racji, powinna się ona ustosunkować do twierdzeń strony powodowej (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 9 lipca 2009 r. III CSK 341/08, Lex 584753).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Powództwo, jako usprawiedliwione co do zasady, podlegało uwzględnieniu w znacznej części

W niniejszej sprawie powodowie w pierwszej kolejności dochodzili kwoty 2.228,76 zł z faktury (...).

W tym zakresie pozwana w pierwszej kolejności podnosi zarzut braku wymagalności roszczenia uzasadniając to brakiem doręczenia faktury. Abstrahując od wszystkiego innego z całą pewnością odpis faktury został pozwanej doręczony, jako załącznik do pozwu, wraz z odpisem NZ. Już z tego względu zarzut ten jest całkowicie chybiony. Nawet bowiem pomijając to, co zostanie napisane w zakresie terminu początkowego naliczania odsetek, należy przypomnieć, że – zgodnie z art. 316 § 1 KPC – po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy; w szczególności zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne w toku sprawy. Nie ma więc również tu znaczenia, że zgodnie z ugodą ostatnia rata miała być płatna do 29 VII 2016 (nawet niezależnie od postawienia całej wierzytelności w stan wymagalności od pierwotnego terminu z faktur wobec niezapłacenia którejkolwiek z rat, cała dochodzona kwota z (...) była wymagalna na warunkach z ugody).

Niezasadny był również zarzut pozwanej, zgodnie z którym strona powodowa do pozwu nie załączyła dowodu złożenia zamówienia i jego warunków. Do pisma z 22 IX 2016 powódka załączyła bowiem zamówienie złożone pocztą elektroniczną przez pracownika pozwanej. Niezależnie od tego z przesłuchania powódki w charakterze strony (dowodu notabene dopuszczanego na wniosek pozwanej) jasno wynika, że strony znały się, pozostawały w stałych stosunkach gospodarczych, a pozwana składała zamówienia e-mailami, zaś szczegóły zamówień były uzgadniane telefonicznie; tak też było w zakresie przedmiotowej faktury (...). Co więcej – do wzmiankowanego pisma z 22 IX 2016 powódka załączyła korespondencję e-mailową z podmiotem zajmującym się obsługą płatności pozwanej (co istotne, powodów do tego pomiotu odesłali pracownicy pozwanej); z podmiotem tym powódka uzgodniła ratalną spłatę zobowiązań przez pozwaną (co ewentualnie może także wskazywać na uznanie długu przez pozwaną).

Z drugiej zaś strony to pozwana, która wnosiła o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron (k. 27 i 46), wezwana na rozprawę z 10 X 2016 do osobistego stawiennictwa i pouczona o treści art. 302 § 1 KPC (54 i 57), nie stawiła się na rozprawę nie usprawiedliwiając tego w jakikolwiek sposób (k. 82). Z faktu tego należało wyprowadzić dwa wnioski. Po pierwsze ten, że przesłuchanie stron podlegało ograniczeniu – na podstawie art. 302 § 1 zd. II KPC – do przesłuchania strony powodowej (k. 82). Po drugie zaś właśnie ten, że pozwana z własnej woli nie przedstawiła sądowi dowodów na poparcie swoich zarzutów. Pamiętać bowiem, że przeczyła ona zawarciu ze stroną powodową umowy; dla sądu zaś oczywistym jest, że potencjalnie głównym dowodem na tę okoliczność było właśnie przesłuchanie pozwanej w charakterze strony (mogła ona wyjaśnić zgodnie ze swoimi zarzutami); pozwana tego jednak zaniechała, czym pozbawiła się możliwości przedstawienia sądowi dowodów na poparcie swoich zarzutów. Natomiast statuowany przez art. 6 KC ciężar udowodnienia faktu rozumieć należy nie tylko jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, ale przede wszystkim jako obowiązek obarczenia jej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności; tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 listopada 2007 r. II CSK 293/07, Lex 487510).

W świetle powyższych rozważań nie można fetyszyzować, że przedmiotowa faktura nie została podpisana, a więc nie jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 KPC. Już od długiego czasu polskie prawo, czy też ogólnie – wspólnotowe, nie wymaga opatrzenia faktury VAT podpisem (por. art. 106e uPTU czy poprzednio obowiązujący § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług {Dz.U. Nr 68, poz. 360}; w szczególności por. art. 229 dyrektywy Rady nr 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej {Dz.U.UE.L.2006.347.1}, zgodnie z którym Państwa członkowskie nie wymagają podpisywania faktur, czy też art. 22 ust. 3 lit. b akapit trzeci poprzednio obowiązującej tzw. VI Dyrektywy VAT). Równocześnie nie można zapominać, że materiału dowodowego (przesłuchania powódki w charakterze strony) wynika, że pracownik pozwanej odebrał towar.

Z powyższego względu żądanie kwoty 2.228,76 zł z faktury (...) było zasadne. Zgodnie bowiem z art. 535 KC w wypadku zawarcia umowy sprzedaży kupujący zobowiązuje się m.in. zapłacić sprzedawcy cenę.

Nadto powodowie żądali odsetek od kwoty 2.228,76 zł w wysokości odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych od 14 I 2016.

Już powyższe zważenie, z uwagi na akcesoryjność materialną roszczenia o odsetki względem roszczenia głównego (por. art. 481 § 1 KC) przesądzało, że usprawiedliwione co do zasady było także żądanie odsetek od roszczenia głównego ( accessorium sequitur principale).

Strony łączyła umowa sprzedaży (art. 535 KC), a więc umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, zawarta przez przedsiębiorców w związku z wykonywaną działalnością – transakcja handlowa (por. art. 4 pkt 1 uTZTH). Zasadne więc było żądanie odsetek w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych – por. art. 7 ust. 1 uTZTH w brzmieniu redakcyjnym obowiązującym od 1 I 2016 ( art. 56 ustawy z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw {Dz.U. z 2015 r. poz. 1830}, przewidujący zasadę bezpośredniego stosowania ustawy nowej do odsetek należnych od 1 I 2016, jest przepisem szczególnym wobec art. 55 ust. 1 przywołanej noweli; wynika to oprócz tego, że art. 56 noweli reguluje materię szczególną wobec art. 55, to także z wykładni systemowej – przepis poprzedzający jest przepisem ogólnym, a przepis kolejny jest przepisem szczególnym).

Odsetek tych powodowie dochodzili od 14 I 2016. Takie żądanie jest uzasadnione, albowiem (...) płatna była do 13 I 2016, a więc odsetki należały się powódce od dnia następnego. Nie ma tu znaczenia ugoda zawarta w drodze korespondencji elektronicznej przez powodów z przedstawicielem pozwanej, a to z tego względu, że w jej ostatecznie wersji uzgodniono, że uchybienie w płatności którejkolwiek z rat spowoduje natychmiastową wymagalność całej zaległości wraz z odsetkami od pierwotnych terminów wymagalności; brak zapłaty rat w zakresie niniejszej faktury skutkuje więc wymagalnością całej niezapłaconej kwoty z (...) w dacie z faktury.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła także kwoty 10,54 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od opóźnionej płatności (...). Powództwo w tym zakresie było jednak niezasadne.

Sąd nie kwestionuje, że w (...) jako termin płatności wskazano 25 XII 2015 oraz że płatności z tej faktury pozwana dokonała 23 II 2016, a więc po terminie wskazanym w fakturze.

Atoli nie można zapominać o treści ugody między stronami (złożonej do akt przez powodów, a więc wątpliwe jest, aby ta strona kwestionowała jej treść), w ramach którym strony uzgodniły spłatę całej należności (w tym należności z (...)) w ratach. Pierwsza rata w wysokości 700 zł płatna była do 29 II 2016. W tym terminie – 23 II 2016 – pozwana zapłaciła nie tylko tę ratę, ale całą należność z (...) (742,92 zł). W ocenie sądu oznacza to, że należność z (...) została zapłacona w ramach i na warunkach ugody. Zgodnie z art. 917 KC przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Dla sądu jest oczywiste, że ustępstwem powódki w ramach tejże ugody była rezygnacja z odsetek od zapłaconych kwot (stąd zapis, że uchybienie płatności powoduje wymagalność całej zaległości wraz z odsetkami od pierwotnych terminów; w wypadku płatności w terminach z ugody powódka godziła się zrezygnować z odsetek liczonych od terminu płatności z faktur). Ergo wobec płatności (...) na warunkach ugody w tym zakresie powódce nie przysługiwały odsetki od terminu zapłaty wskazanego w (...).

Brak jest podstaw do przyjęcia, że, wobec braku zapłaty należności z (...), zapłacona należność z (...) stawała się na powrót wymagalna w terminie w niej określonej (nie zaś w terminie z ugody), z jeszcze jednego względu. W ugodzie wskazano, że w przypadku uchybienia w płatności którejkolwiek z rat, cała zaległość staje się wymagalna wraz z odsetkami od pierwotnych terminów. Strony posłużyły się ty pojęciem „zaległość”, a więc odnosiły się do kwoty zaległej jeszcze do zapłaty (kwoty niezapłaconej); nie sposób przez zaległość traktować kwoty już zapłaconej. Innymi słowy ugodę należy odczytać tak, że w wypadku uchybienia w terminie płatności rat, cała pozostała do zapłaty kwota (zaległość) stawała się wymagalna z odsetkami od pierwotnych terminów płatności z faktur (nie dotyczyło to wiec kwot już zapłaconych w terminach z ugody).

Na marginesie można wskazać, że nie sposób uznać, aby strony dokonały odnowienia. Po pierwsze należy wskazać, że odnowienia nie domniemywa się (por. art. 506 § 2 zd. I KC). Po drugie nie sposób przyjąć, aby pozwana, z zgodą powódki, zobowiązania się spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej (por. art. 506 § 1 KC); wynika to właśnie z faktu, że w razie uchybienia terminowi płatności strony uzgodniły, że cała zaległość jest płatna wraz z odsetkami od pierwotnych terminów. Przedmiotowa ugoda nie daje jakichkolwiek podstaw do wysnuwania tezy o zamiarze doprowadzenia do wygaśnięcia pierwotnych zobowiązań pozwanej z faktur.

Wreszcie powódka dochodziła kwoty 170,46 zł (Tabela nr (...) z dnia 2015-12-31) tytułem równowartości w PLN zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (art. 10 ust. 1 uTZTH) wraz z odsetkami.

Jak już wskazano, strony łączyła transakcja handlowa. Jednocześnie poza sporem musi być, że przynajmniej (...) pozwana nie zapłaciła w terminie (nie zapłaciła jej w ogóle). W takiej sytuacji po stronie powódki powstało również roszczenie z art. 10 ust. 1 uTZTH; powstaje ono bowiem m.in. po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie (vide uchwała SN z 11 grudnia 2015 r. III CZP 94/15, Lex 1937939).

Należy jednak z całą mocą zaznaczyć, że w sprawie powódka dochodziła roszczeń z dwóch faktur (z (...) skapitalizowanych odsetek i z (...) należności głównej i odsetek). Zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskiwania należności potencjalnie należały się od każdej z tych faktur, a jednocześnie powódka nie oświadczyła, że rekompensatę tę łączy wyłącznie z (...). W ocenie sądu oznacza to, że oddalenie powództwa w zakresie roszczeń wywodzonych z (...) winno odnieść swój skutek także w zakresie żądania zryczałtowanej rekompensaty z art. 10 ust. 1 uTZTH – winno ono podlegać oddaleniu w części.

Rodzi się więc pytanie, w jakiej części roszczenie to (skoro jest to ryczałt), winno być oddalone. W ocenie sądu najwłaściwsza tu, z uwagi na brak lepszego kryterium (porównanie wartości roszczeń z faktur czyniłoby przegranie w zakresie roszczeń z (...) iluzorycznym w tym zakresie), będzie tu 30 zł, a więc kwota równa opłacie podstawowej z uKSC (gdyby powódka pozwała pozwaną wyłącznie o skapitalizowane odsetki z (...), opłatę sądową w takiej wysokości winna ponieść).

Powództwo w tej części było więc zasadne jedynie w zakresie kwoty 140,46 zł (170,46 minus 30).

Wreszcie wskazać należy, że powódka dochodziła również odsetek od owej zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskiwania należnosci z art. 10 ust. 1 uTZTH. Żądanie to było jednak niezasadne, a wynika to z następujących okoliczności.

Dostrzegając, ze przywołana ustawa nie posługuje się pojęciem „ryczałtu”, to jednak należy wskazać, że orzecznictwo wskazuje, iż roszczenie z art. 10 ust. 1 uTZTH ma charakter zryczałtowanej rekompensaty (vide przywołana uchwała SN III CZP 94/15). Zryczałtowany charakter tego roszczenia sprzeciwia się uznaniu, aby mogło ono podlegać waloryzacji o odsetki (nie kwestionując funkcji odszkodowawczej odsetek nie można kwestionować, że pełnioną one również jeszcze funkcję waloryzacyjną {vide wyrok SN z 11 marca 2003 r. V CKN 1723/00, Lex 738134}), albowiem traciłoby ono charakter ryczałtu (wobec waloryzacji naliczonymi odsetkami).

Powyższe wiąże się z faktem, że przedmiotowa równowartość w PLN kwoty 40 € – zgodnie z art. 10 ust. 1 uTZTH – przysługuje wierzycielowi z chwilą nabycia uprawnienia o odsetki od roszczenia z transakcji handlowej. Oznacza to, że roszczenie to staje się wymagalne niezależnie od wezwania, a wręcz bez wezwania (vide przywołana uchwała SN III CZP 94/15). Jeśli więc przyjąć, że wierzycielowi przysługują odsetki od kwoty 40 €, to przysługiwałyby one od daty powstawania roszczenia o 40 €; w takim wypadku ustawodawca w art. 10 ust. 1 uTZTH wskazałaby, że od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1 uTZTH, przysługuje wierzycielowi zryczałtowana rekompensata wraz z odsetkami od tej rekompensaty liczonymi od tego dnia; przemilczenie prawa o odsetki od tej kwoty należy uznać za regulację negatywną – należy uznać, że świadomie ustawodawca przemilczał w art. 10 ust. 1 uTZTH odsetki od zryczałtowanej rekompensaty, wskazując tym samym, że takie odsetki nie przysługują.

Powyższy wniosek petryfikuje cel, jaki przyświecał prawodawcy europejskiemu (oczywistym jest, że uTZTH stanowi wdrożenie do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych {Dz.Urz. UE L 48 z 23.02.2011, str. 1} – por. odnośnik nr 1 w uTZTH) przy wprowadzeniu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Mianowicie w dyrektywie nr 2011/7/UE wskazano, że potrzeba wprowadzenia takiej instytucji wynikła „z uwagi na naliczanie niskich lub zerowych odsetek za opóźnienia w płatnościach” (por. ust. 12 Preambuły dyrektywy 2011/7/UE). Oznacza to, że instytucja zryczałtowanej rekompensaty została wprowadzona przy założeniu niskich lub zerowych odsetek za opóźnienie, a więc przy założeniu ( de facto) pominięcia odsetek za opóźnienie. Sprzeczne z takim założeniem jest naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

Nadto należy zwrócić się w stronę wykładni teleologicznej. Mianowicie celem wprowadzenia zryczałtowanej rekompensaty za koszty dochodzenia należności było wprowadzenie „zmiany w kierunku kultury szybkich płatności […] i zniechęcenia do przekraczania terminów płatności (por. ust. 12 Preambuły dyrektywy 2011/7/UE). Celowi temu nijak nie służą odsetki od zryczałtowanej rekompensaty – nie będą one motywowały dłużników do zapłaty w terminie należności z transakcji handlowej. Oczywiście, zawsze można próbować fetyszyzować samą kwotę 40 € i twierdzić, że przyznanie wierzycielowi odsetek od tej kwoty będzie mobilizowało dłużników do niezwłocznego płacenia równowartości tej kwoty w PLN. Atoli nie to było celem wprowadzenia tej instytucji; nie została ona wprowadzona dla siebie samej, a w celu mobilizowania dłużników do płacenia świadczenia pieniężnego z transakcji handlowej, a tej funkcji nie spełniają odsetki od zryczałtowanej rekompensaty za koszty dochodzenia należności.

Nadto nie można zapominać, że zryczałtowana rekompensata za koszty dochodzenia należności podlega zaliczeniu na rzeczywiste koszty dochodzenia należności (art. 10 ust. 2 uTZTH). Pozostaje więc pytanie, czy zaliczeniu na rzeczywiste koszty dochodzenia należności podlegałyby również odsetki od zryczałtowanej rekompensaty, a jeśli tak, to naliczone do jakiej daty. De lege lata brak jest podstaw do odpowiedzi na takie pytania. Także z tego względu należy uznać, że przemilczenie przez ustawodawcę w art. 10 uTZTH odsetek od zryczałtowana rekompensata za koszty dochodzenia należności należy uznać za regulację negatywną.

Wreszcie można wskazać, że, dostrzegają – już przywołaną powyżej – funkcję odszkodowawczą odsetek, ww. stanowisko nie pozbawia wierzyciela prawa naprawienia uszczerbku w jego majątku, jeśli wykaże, że wskutek niezapłacenia w terminie przez dłużnika zryczałtowanej rekompensaty za koszty dochodzenia należności poniósł taki uszczerbek. Pamiętać bowiem należy, że – zgodnie z art. 10 ust. 2 uTZTH – oprócz kwoty 40€ przysługuje wierzycielowi także prawo żądania zwrotu rzeczywistych kosztów odzyskiwania należności.

Z tych wszystkich względów żądanie odsetek od zryczałtowanej rekompensaty z art. 10 ust. 1 uTZTH podlegało oddaleniu.

Już na marginesie i na koniec można wskazać, że wątpliwe jest, aby pozwana kwestionowała upoważnienie udzielone przedsiębiorstwu (...). Nic to by bowiem nie zmieniło w zakresie roszczeń zasądzonych na rzecz powodów, gdyż ugoda byłaby dotknięta wadliwością i pozwana i tak byłaby zobowiązana do zapłaty w terminie z faktury. Podważenie skuteczności ugody mogłoby co najwyżej skutkować uznaniem, że zasadne było roszczenie w zakresie odsetek od (...).

Dodatkowo należy wskazać, że powyższe kwoty należało zasądzić na rzecz powodów, jako wspólników spółki cywilnej, solidarnie (por. per analogiam art. 864 KC).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie przywołanych przepisów – należało orzec jak w pkt. 1 in principio sentencji wyroku i zasądzić od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 2.369,22 zł wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 2.228,76 zł od 14 stycznia 2016 roku, oddalając powództwo w pozostałej części mocą pkt 2 sentencji.

W niniejszej sprawie strona powodowa ostatecznie wygrał w zakresie kwoty 2.369,22 złotych (taką kwotę sąd zasądził na ich rzecz); wygrała więc w zakresie ≈98,3% z dochodzonego roszczenia (2.369,22/2.410,15 ≈ 0,98302). Odpowiednio strona powodowa uległa co do ≈1,7% swojego żądania; uległa więc tylko co do nieznacznej części swojego żądania. W konsekwencji należało na pozwaną włożyć obowiązek zwrotu pozwanej wszystkich kosztów procesu, albowiem – zgodnie z art. 100 zd. II KPC – sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów między innymi, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania.

Na koszty procesu powodów składały się koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu (art. 28 pkt 2 uKSC) w wysokości 100 zł (k. 19) i koszty zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 1.200 zł (por. § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych {Dz.U. 2015 r., poz. 1804} w brzmieniu pierwotnym) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od kopii jednego dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w postępowaniu sądowym (k. 5, 6 i 70).

Przy czym należy wskazać, że współuczestnictwo po stronie powodowej jest współuczestnictwem materialnym o którym mowa w art. 72 § 1 pkt 1 KPC, albowiem dotyczy wspólników spółki cywilnej odpowiadających solidarnie (por. art. 864 KC); orzecznictwo zaś wskazuje, że współuczestników odpowiadających solidarnie łączy współuczestnictwo materialne (vide: postanowienia SN z 17 lutego 1964 r. II CZ 6/64, OSNC 1964, z. 12, poz. 267; 17 stycznia 2003 r. I CK 109/02, OSNC 2004, z. 5, poz. 73), którą to tezę per analogiam legis można zastosować do współuczestnictwa po stronie powodowej. Natomiast współuczestnikom materialnym, jeśli udzielili pełnomocnictwa jednemu radcy prawnemu I. D. (k. 5 i 70), należy się zwrot kosztów wynagrodzenia jednego adwokata (vide: uchwała SN z 30 stycznia 2007 r. III CZP 130/06, OSNC 2008, z. 1, poz. 1; postanowienie SN z 11 maja 1966 r. I CZ 36/66, Lex 5984).

Jednocześnie należało zasądzić powyższe kwoty od pozwanej na rzecz powodów solidarnie ( per analogiam art. 105 § 2 zd. I KPC).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie art. 108 § 1 zd. I oraz art. 109 § 2 KPC w zw. z przywołanymi przepisami – sąd, w pkt. 1 in fine sentencji wyroku, postanowił zasądzić od pozwanej na rzecz powódki sumę powyższych pozycji, tj. kwotę 1.317 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

(...)