Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 12 maja 2013 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 159.700,16 zł wraz ze szczegółowo określonymi oraz zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strony zawarły 4 umowy, na podstawie której powódka świadczyła na jego rzecz usługi ochrony mienia; w umowach tych wskazano, że faktury miały być płacone w ciągu 21 dni od daty wystawienia. Pozwany jednak nie uregulował należności z wystawionych faktur (wydruk, k. 2; pozew, k. 3-8 i 14-18).

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2013 r. Sąd rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Płocku, a następnie postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Płocku przekazał sprawę zgodnie z właściwością do tutejszego Sądu (postanowienie k-10 i k-73-74).

Natomiast pismem procesowym oddanym w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego 27 stycznia 2014 r. powódka oświadczyła, że w związku z zapłatą przez pozwanego należności głównej dochodzonej pozwem cofa w części dotyczącej właśnie należności głównej w kwocie 159.700,16 zł pozew ze zrzeczeniem się roszczenia. Jednocześnie powódka oświadczyła, że podtrzymuje żądanie zasądzenie od pozwanego żądanych ustawowych odsetek od ww. należności głównej, które to odsetki żądane od pozwanego wynoszą kwotę 20.273,99 zł. Powódka podtrzymała żądanie zwrotu kosztów procesu wskazując, że zaspokojenie przez pozwanego w toku procesu należy uznać za jednoznaczne z przegraniem sprawy przez niego (pismo procesowe powódki z 27 stycznia 2014 r., k. 84-84v; koperta, k. 89).

Prawomocnym postanowieniem z 3 lutego 2014 r. sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 159.700,16 zł oraz nakazał wypłacić powódce kwotę 983,00 zł tytułem zwrotu różnicy pomiędzy należną opłatą od pozwu a opłatą pobraną (postanowienie, k. 90).

Odpis pozwu doręczono pozwanemu 24 lutego 2014 r. (ZPO, k. 99).

W odpowiedzi na pozew P. W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pisma pozwany zarzucił, że powódka nie wykazała, w jaki sposób wyliczyła dochodzone roszczenie odsetkowe. Ponadto zarzucił, że powódka nie udowodniła, aby spełnił świadczenie z opóźnieniem – w § 5 ust. 7 umów zapisano, że należność będzie płatna w terminie 21 dni od daty otrzymania faktury, zaś powódka nie udowodniła, że w ogóle doręczyła pozwanemu faktury (odpowiedź na pozew, k. 102-104).

Z kolei w replice na odpowiedź na pozew powódka zgłosiła dalsze wnioski dowodowe oraz odniosła się do zarzutu pozwanego w zakresie wysokości roszczenia. Dalej wskazała, że pozwany nie zaprzeczył w sposób wiarygodny twierdzeniom powódki, iż zapłacił należności z faktur po terminie (gdyby pozwany nie otrzymał faktur od powódki, nie przyjąłby ich do rozliczeń (...) oraz nie zapłaciłby powódce należności z powołaniem ich numerów). Na koniec powódka wskazała, że dochodziła już tych samych należności, jednakże cofnęła pozew z uwagi na prośbę pozwanego i ustnego porozumienia co do spłaty zobowiązań – co również świadczy o świadomości pozwanego istnienia zadłużenia wobec powódki (pismo procesowe powódki z 18 kwietnia 2014 r., k. 109-110).

Natomiast w tryplice pozwany, nie wykonując wezwania w zakresie wypowiedzenia się co do zaksięgowania spornych faktur, zarzucił, że stosowny wniosek powódki w tym zakresie był spóźniony (i winien zostać pominięty). Nadto wniosek ten zmierzał do nieuzasadnionego przerzucenia ciężaru dowodu na pozwanego (pismo procesowe pozwanego z 14 sierpnia 2014 r., k. 124-125).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka – Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. jest wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego w ramach Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Do przedmiotu jej działalności należy m.in. działalność detektywistyczna i ochroniarska (informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRSu powódki, k. 21 i 23).

Pozwany – P. W. jest przedsiębiorcą wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej. Jego przeważającą działalnością gospodarczą, prowadzoną pod nazwą P. W. P. (...), są wg (...) roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (wydruk z CEIDG, k. 25).

Powódka każdemu kontrahentowi na koniec miesiąca wystawia faktury, które następnie są wysyłane najpóźniej 3 dnia następnego miesiąca listem zwykłym (przesłuchanie członka zarządu powódki-K. B. w charakterze strony, k. 152).

Strony współpracują od 10 lat (przesłuchanie członka zarządu powódki-K. B. w charakterze strony, k. 152).

W 2010 r. strony zawarły 4 umowy (nr (...) z 9 kwietnia 2010 r., nr (...) z 27 sierpnia 2010 r., nr (...)z 10 stycznia 2011 r. i nr (...)z 28 ,aja 2012 r.), na mocy których powódka zobowiązała się świadczyć na rzecz pozwanego usługi pilnowania mienia. W umowach tych wskazano, że należność z nich będzie przekazywana powódce przelewem w ciągu 21 dni od dnia otrzymania faktury, na konto powódki wskazane w fakturze; przy czym w trzech pierwszych umowach zapis ten znalazł się w ich § 5 ust. 7, zaś w ostatniej z umów zapis ten znalazł się on w § 5 ust. 3 (umowy, k. 26 i n., 41 i n., 49 i n., 60 i n.).

Z tytułu wykonywania tych umów powódka wystawiła na pozwanego niepodpisane faktury, w których wskazano kwotę należności oraz że są one płatne w terminie 14 dni (w jednej okres ten określono na 21 dni) od ich wystawienia i jednocześnie wskazano dzienną datę upływu tego terminu; przy czym w jednej z faktur nie wskazano ani terminu płatności, ani okresu w jakim winna ona nastąpić; nadto w fakturach tych nie wypełniono znajdującej się tam pozycji „data odbioru” (faktury, k. 34-40, 47-48, 53-59, 62-68).

Również powyższe faktury zostały przez powódkę wysłane do pozwanego listem zwykłym i nie zostały one zwrócone. Pozwany nigdy nie podnosił jakichkolwiek zarzutów w tym zakresie (przesłuchanie członka zarządu powódki-K. B. w charakterze strony, k. 152).

Pismem z 18 stycznia 2013 r., wysłanym listem poleczonym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru i doręczonym 21 stycznia 2013 r., powódka wezwała pozwanego do zapłaty należności z powyższych faktur (wskazując nr dokumentu, datę wystawienia, kwotę należności i termin płatności), w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania pod rygorem wystąpienia na drogę postępowania sądowego (wezwanie, k. 69-70; ZPO, k. 71).

W okresie pomiędzy 26 marca 2013 r. a 18 grudnia 2013 r. pozwany zapłacił powódce należności główne (wynagrodzenie) z powyższych faktur; przy czym dokonując zapłaty pozwany wskazał m.in. numery faktur, za które płacił przelewem (noty odsetkowe, k. 85 i 87; wyciągi, k. 111-112).

Odsetki ustawowe od powyższych faktur, liczone od ich wymagalności zgodnie z datami na nich wpisanymi do 5 grudnia 2013 r., wyniosły łącznie 20.237,99 zł (noty odsetkowe, k. 85 i 87).

W tej części uzasadnienia dodatkowo należy wskazać, że na rozprawie z 26 maja 2015 r. sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. Z..

Już abstrahując od braku zastrzeżenia z art. 162 KPC wskazać należy, że świadek ten została zgłoszona na okoliczność „wystawienia faktur dla pozwanego i braku zastrzeżeń ze strony pozwanego”. Okoliczności te jednak wydają się być bezsporne, a z całą pewnością wynikały z już przeprowadzonego na wniosek powódki postępowania dowodowego, co pozwalało pominąć ten środek dowody jako zgłoszony na okoliczności już dostatecznie wyjaśnione (vide: teza z uzasadnienia wyroku SN z 15 października 1999 r. I PKN 316/99, OSNP 2001, z.5, poz. 151; vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 30 maja 2007 r. IV CSK 41/07, Lex 346211).

Natomiast, co należy z całą mocą zaznaczyć, wniosek ten nie dotyczył faktu lub daty otrzymania przedmiotowych faktur przez pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo, jako nieusprawiedliwione co do zasady, podlegało oddaleniu w całości.

Z uwagi na częściowe umorzenie postępowania do rozpoznania pozostało jedynie żądanie zasądzenia odsetek wyliczonych kwotowo.

W tym zakresie wskazać należy, że – zgodnie z art. 481 § 1 KC – jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei opóźnienie definiuje art. 476 zd. II KC, zgodnie z którym dłużnik dopuszcza się opóźnienia, gdy, na skutek okoliczności za które odpowiedzialności nie ponosi, nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Dodatkowo można tu przywołać art. 455 KC, zgodnie z którym jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

W pozwie powódka wskazywała, że strony umówiły się, iż faktury miały być płacone w ciągu 21 dni od daty ich wystawienia (k. 16-18). Nie do końca wiadomo, czy takie sformułowanie uzasadnienia żądania pozwu było próbą wprowadzenia sądu w błąd, czy też było wyłącznie wynikiem niestarannego jego napisania, nie jest to zresztą istotne dla merytorycznego rozstrzygnięcia; istotne zaś jest, że zasadny okazał się zarzut pozwanego, iż faktury miały być płatne w ciągu 21 dni od ich otrzymania (k. 103), co znajduje odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym. Oznacza to – pamiętając o przepisach przywołanych w poprzednim ustępie – że pozwany popadał w stan opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, jeśli nie spełniał go w okresie 21 dni od otrzymania przez niego faktur. W niniejszej sprawie powódka nie przedstawiła jednak jakiegokolwiek dowodu na datę otrzymania przez pozwanego owych faktur (nawet przyjmując konstrukcję doręczenia kwalifikowanego z art. 61 § 1 zd. I KC); tym samym nie udowodniła, aby pozwany popadł w opóźnienie, a że tak było wynikało co najmniej z siedmiu powodów.

Primo data wskazana na fakturach tako termin płatności nie mogła tu być miarodajna, albowiem z jednej strony faktury te nie zostały podpisane, a więc nie stanowiły dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 KPC (dokument prywatny nie może istnieć bez podpisu i tym samym niepodpisanie faktury pozbawia ją charakteru dokumentu przydatnego w sprawie {vide: uzasadnienie wyroku SN z 8 maja 1997 r. II CKN 153/97, L.; teza z uzasadnienia wyroku SN z 2 kwietnia 2008 r. III CSK 299/07, L.}). Z drugiej zaś strony termin wskazany na fakturach w przeważającej większości określony był na 14 dni od wystawienia (raz tylko wskazano 21 dni, ale również od wystawienia), nie miał więc jakiegokolwiek zaczepienia w umowach łączących strony (gdzie termin ten był określony jako 21 dni od otrzymania faktur przez pozwanego). Pominąć więc można, że jedna z faktur nie miała w ogóle wskazanego terminu płatności.

Secundo faktury miały rubrykę „data odbioru”, jednakże pozostała ona za każdym razem niewypełniona.

Tertio powódka datę otrzymania przez pozwanego faktur zamierzała wykazać dowodem z przesłuchania stron. Jednakże wyjaśnienia przedstawiciela powódki były dalece niewystarczające – sam członek zarządu powódki używał sformułowań typu „sądzę”, a nadto wskazywał, że „nie wie” lub „nie potrafi powiedzieć” (k. 152); tak niekategoryczne i niepewne wyjaśnienia strony nie mogły posłużyć – w ocenie sądu – do precyzyjnego ustalenia daty doręczenia pozwanemu przedmiotowych faktur (a nawet faktu otrzymania przez pozwanego tych faktur). Skoro wyjaśnił on – na co można dodatkowo wskazać – że fakturami zajmowały się 3 osoby, to w sytuacji kategorycznego zaprzeczenia otrzymania faktur przez pozwanego można by oczekiwać ze strony powódki wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań tych osób jako świadków; wniosków takiego ze strony powódki jednak brak.

Quatro przedstawiciel powódki wyjaśnił, że faktury wysyłali [pracownicy jej przedsiębiorstwa] najpóźniej 3. dnia po końcu miesiąca oraz że doręczenie powinno nastąpić w ciągu kolejnych 2-3 dni. O ile można przyjąć, że wiedział on, kiedy zwykle w kierowanym przez niego przedsiębiorstwie następowała wysyłka faktur, o tyle dziwi omnipotentna wiedza o terminie doręczania przez pocztę tzw. listów zwykłych. Mając na uwadze, że spór dotyczy doręczenia faktur z 2012 r. sięgnąć należy do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz.U. Nr 5, poz. 34, ze zm.); skoro powódka powołuje się na wysyłanie korespondencji tzw. listami zwykłymi, to należy wskazać, że z § 43 tegoż rozporządzenia i Załącznika nr 2 doń wynika, że „cel w zakresie terminowości doręczeń”, odnośnie przesyłek listowych niebędących przesyłkami listowymi najszybszej kategorii, określono na trzeci dzień po nadaniu co do 85% przesyłek, a piąty dzień po nadaniu co do 97% przesyłek ( notabene cele te nie zmieniły się również w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z 29 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego {Dz.U. poz. 545}). Skoro „jedynie” celem jest doręczenie 85% przesyłek niebędących przesyłkami listowymi najszybszej kategorii trzeciego dnia po nadaniu (nie licząc dni ustawowo wolnych od pracy), to brak jest podstaw do podzielenia pewności powódki, iż wysyłane listami zwykłymi faktury zostały doręczone pozwanemu w terminie 3 dni od ich wysłania; wręcz nie zostało udowodnione, że pozwany w ogóle otrzymał te faktury.

Quinto można wręcz wyrazić wątpliwość, czy samo rzekome wysłanie listu zwykłego pozwala na przyjęcie warunków z art. 61 § 1 zd. I KC; powódka w istocie bowiem, wobec niekorzytania w tym zakresie z przesyłek rejestrowanych, nie przedstawiła dowodu na wysłanie konkretnych faktur (zwyczaj wysyłania faktur nie świadczy o wysłaniu konkretnej faktury). Szczególnie że sama powódka dostrzegała konieczność wysyłania do pozwanego określonej korespondencji listem poleconym (tym bardziej dziwi rezygnacja z tego w zakresie przedmiotowych faktur); przesyłką rejestrowaną nadała bowiem do pozwanego wezwanie do zapłaty z 18 stycznia 2013 r. Przy czym pominąć to można, że powódka nie wykazała, aby osoba która podpisała to wezwanie była umocowana do reprezentacji powódki – skoro pozwany w tym zakresie nie podniósł jakiegokolwiek zarzutu można przyjąć, że godził się na działanie takiego rzekomego pełnomocnika (por. art. 104 zd. II KC).

Sexto przywołane wezwanie do zapłaty nie mogło skutkować wymagalnością wierzytelności z faktur, albowiem strony w umowie nie uzależniły wymagalności wierzytelności od wezwania do zapłaty, ale od dochowania przez powódkę tak prostego aktu staranności jako doręczenie (nawet kwalifikowane) pozwanemu faktur (nie zaś wezwania do zapłaty). Jednocześnie mimo że wezwanie to zawierało przywołanie numerów faktur, daty ich wystawienia, wartość należności i termin płatności, to jednakże nie wskazywało na tytuł wystawienia faktur i także z tego względu doręczenie tego wezwania do zapłaty nie może być uznane za spełnienie wymogu otrzymania przez pozwanego faktury. Z analogicznych względów zapłata przez pozwanego powódce wynagrodzenia z umów z przywołaniem numerów faktur nie stanowi dowodu ich doręczenia – pozwany numery faktur mógł zaczerpnąć z przywołanego wezwania do zapłaty (nieskutkującego – jak już wskazano – wymagalnością wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia).

Wreszcie – septimo – dowodu na okoliczność doręczenia pozwanemu przedmiotowych faktur nie stanowi również wydruk pisma z 25 marca 2013 r., w którym powódka oświadczyła, że cofa wcześniejszy pozew analogiczny pozew – zawarte w tym wydruku oświadczenie o porozumieniu również pozostało gołosłowne, albowiem z jednej strony wydruk ten nie był dokumentem prywatnym, ani tym bardziej urzędowym, a z drugiej strony z dowodu z przesłuchania stron wynikało, że członek zarządu powódki nie brał udziału w negocjacjach i nie wiedział, jakie zostały na nich zawarte ustalenia. Nie udowodniona więc pozostała przyczyna cofnięcia wcześniejszego pozwu, a w szczególności że było to powiązane z oświadczeniem pozwanego któremu już wtedy doręczono przedmiotowe faktury.

Skoro zaś – jak wskazuje doktryna – to wierzyciela-powódkę obciąża dowód, że dłużnik-pozwany powziął wiadomość o wezwaniu (por. teza 8 do art. 455 [w:] A. Kidyba {red.}, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, stan prawny: 2014.05.01, Lex 2014), nieudowodnienie przez powódkę otrzymania przez pozwanego przedmiotowych faktur winno skutkować oddaleniem powództwa w zakresie żądanych odsetek (wyliczonych kwotowo) wobec nieudowodnienia przez powódkę opóźnienia pozwanego. Statuowany przez art. 6 KC ciężar udowodnienia faktu rozumieć bowiem należy nie tylko jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, ale przede wszystkim jako obowiązek obarczenia jej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności; tą konsekwencją jest zazwyczaj właśnie niekorzystny dla strony wynik procesu (vide teza z uzasadnienia wyroku SN z 7 listopada 2007 r. II CSK 293/07, Lex 487510).

W zakresie rozkładu ciężaru dowodu wskazać dodatkowo należy, że w piśmie z 18 kwietnia 2014 r. powódka dodatkowo wniosła o zobowiązanie pozwanego do złożenia rejestru zakupów VAT na okoliczność uwzględnienia przez pozwanego w rozliczeniach przedmiotowych faktur, a w przypadku niewykonania przez pozwanego tego zarządzenia, o zwrócenie się przez sąd do Urzędu Skarbowego (k. 109-109v).

W tym zakresie w całej rozciągłości zgodzić się można z zarzutem pozwanego, że stanowiło to próbę bezpodstawnego przerzucenia ciężaru dowodu na niego. Z jednej strony w procesie zasadą jest, że ciężar dowodu spoczywa na stronie powodowej; w sprawie zasada ta miała tym bardziej znaczenie, że to powódka wywodziła skutek prawny w postaci opóźnienia pozwanego w zapłacie, z faktu m.in. upływu terminu od otrzymania przez niego faktur, a więc to powódka winna udowodnić otrzymanie przez pozwanego faktury (por. art. 6 KC i art. 232 zd. I KPC). Z drugiej zaś strony pamiętać należy, że – również zgodnie z ogólnymi regułami dowodzenia – ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza (co wyraża łacińska paremia ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat), co oznacza to, że w sytuacji, w której strona, niezależnie od tego, czy powodowa czy pozwana, zaprzecza wystąpieniu określonej okoliczności, to strona przeciwna, która na tę okoliczność się powołuje, winna ją udowodnić; dla niniejszej sprawy ma to ten skutek, że skoro powódka twierdzi, że pozwany otrzymał faktury, winna to udowodnić (a jednocześnie nie sposób oczekiwać od pozwanego dowodu na okoliczność negatywną nieotrzymania faktur).

Również więc powyższy wniosek dowodowy nie mógł przemawiać przeciw uznaniu, że powódka nie udowodniła otrzymania faktur przez pozwanego (doręczenia kwalifikowanego), a w konsekwencji jego opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Niezależne od wszystkiego co do tej pory napisano, na rozprawie z 30 stycznia 2015 r. zobowiązano pełnomocnika powódki do przyporządkowania kwot dochodzonych pozwem do poszczególnych faktur, wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy kwotą dochodzoną z tytułu odsetek a sumą kwot z not odsetkowych oraz wskazania podstawy naliczania odsetek w notach odsetkowych od dat tam wskazanych w świetle dat dochodzenia odsetek wynikających z pozwu w terminie 21 dni pod rygorem negatywnych skutków procesowych (k. 144 i 148). Wezwania tego powódka w istocie nie wykonała – na rozprawie z 26 maja 2015 r. (a więc po terminie {por. art. 167 KPC zgodnie z którym czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna}) ograniczyła się jedynie do wskazania, że niektóre z kwot wskazanych w notach odsetkowych nie zostały objęte pozwem i stąd rozbieżność (k. 151), a więc do powielenia stanowiska z pisma z 18 kwietnia 2014 r. (k. 109v).

Powyższego wezwania tego nie można traktować jako dowolnego, zbędnego czy zbyt uciążliwego dla powódki. Nie można tu pominąć, że ostatecznie dochodziła ona kwoty 20.2 73,99 zł (k. 84), wskazując, że jest to kwota wynikająca z not odsetkowych (które – jak już wskazano – nie miały mocy dowodowej nawet dokumentu prywatnego {por. art. 245 KPC}). Atoli, nawet uwzględniając treść pisma powódki z 18 kwietnia 2014 r., gdzie wskazała, które z pozycji not odsetkowych są objęte pozwem (a więc i również które nie są), to suma tych pozycji dochodzonych w niniejszej sprawie wynosiła 20.2 37,99 zł (suma ta jest różna od kwoty dochodzonej pozwem). Nie należało zaś do sądu domyślanie się, czy nieidentyczność tych kwot wynikała z dochodzenia przez powódkę roszczenia w zawyżonej kwocie, oczywistej omyłki pisarskiej, czy też z jakichkolwiek innych powodów. Stąd powyższe wezwanie zmierzające do usunięcia tych wątpliwości, którego jednakże powódka nie wykonała.

Także z tego względu (podzielając zarzut pozwanego zgłoszony w odpowiedzi na pozew {k. 103}) nie można było przyjąć, aby powódka udowodniła ostatecznie dochodzone przez siebie w niniejszej sprawie roszczenie ( in specie jego wysokość).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie przywołanych przepisów – należało orzec jak w pkt. 1 sentencji wyroku i oddalić powództwo (o odsetki wyliczone kwotowo) w całości.

Sąd dostrzega i co do zasady podziela przywoływane przez powódkę tezy orzecznictwa, wskazujące, że w przypadku cofnięcia pozwu z powodu zaspokojenia roszczenia nie występuję cofnięcie pozwu w znaczeniu techniczno-prawnym, a w konsekwencji w takim wypadku to powódkę należy traktować jako wygrywającą w sprawie. Jednakże w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zastosowania tej reguły, a to ze względów, o których poniżej.

Jak bowiem wskazano powódka w niniejszej sprawie wytoczyła powództwo o roszczenie niewymagalne (stąd oddalenie pozostałego do rozpoznania żądania odsetkowego wyliczonego kwoto) – powódka nie udowodniła, aby wezwała pozwanego do zapłaty, a więc aby wierzytelność o wynagrodzenie była wymagalna w chwili wytoczenia powództwa; jednocześnie pozwany spełnił całe roszczenie przed doręczeniem mu odpisu pozwu. Z tych względów w niniejszej sprawie – w ocenie sądu – zastosowanie winna znaleźć reguła wyrażona w art. 101 KPC, zgodnie z którym zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu (warunek ten z całą pewnością spełnia zapłata dochodzonego wynagrodzenia).

W tym miejscu należy odnieść się do wartości przedmiotu sporu. Otóż początkowo powódka dochodziła kwoty 159.700,16 zł z odsetkami (k. 3-6), aby następnie cofnąć powództwo w części dotyczącej należności głównej w kwocie 159.700,16 zł ( sic) i poprzestać na dochodzeniu od pozwanego kwoty 20.273,99 zł tytułem odsetek ustawowych (wyliczonych kwotowo) za opóźnienie w zapłacie należności głównej (k. 84), co skutkowało wydaniem stosownego postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania (k. 90). Należy więc wskazać, że wyjątek przewidziany w art. 20 KPC dotyczy tylko sytuacji, gdy roszczenie uboczne jest żądane obok głównego („obok” znaczy w tym samym powództwie); zaś w razie zgłoszenia żądania o zasądzenie świadczenia głównego i ubocznego stan objęty hipotezą art. 20 KPC istnieje do chwili prawomocności wyroku rozstrzygającego o świadczeniu głównym lub postanowienia kończącego postępowanie w tej części; po tej dacie również żądanie odsetek (dochodzonych już nie obok roszczenia głównego) ma wartość, która musi być oznaczona przez powoda (vide uchwała SN {7} z 28 czerwca 1999 r. III CZP 12/99, OSNC nr 1 z 2000 r., poz. 1). Nie zmienia tu nic fakt, że powódka już wyliczyła kwotowo te odsetki, albowiem jedynie uczyniło to zbędnym wyzwanie jej do określenia w.p.s. (por. art. 19 ust. 1 KPC). Od chwili umorzenia postępowania w zakresie roszczenia głównego w.p.s. stanowiły odsetki wyliczone kwotowo.

Należy więc przypomnieć tu – na co już wskazano w części historycznej – że częściowe cofnięcie pozwu przez powódkę i będące tego następstwem stosowne umorzenie postępowania, nastąpiły jeszcze przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu, a więc przed powstaniem stanu sprawy w toku (por. art. 192 KPC). Dostrzegając zaś treść § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz.U. 2013 poz. 490), należy jednak uznać, że skoro odpis pozwu doręczono pozwanemu gdy w.p.s. wynosiła 20.274 zł (por. art. 126 ¹ § 3 KPC), a więc powódka zmodyfikowała powództwo jeszcze przed zaistnieniem stanu sprawy w toku, również dla określenia należnego wynagrodzenia pełnomocnikowi pozwanego należało przyjąć w.p.s. wynoszącą 20.274 zł.

Dodatkowo można wskazać – dostrzegając częściowe umorzenie postępowania wskutek częściowego cofnięcia pozwu – że pozwany nie złożył wniosku z art. 203 § 3 zd. I in fine KPC (także z tego względu jako w.p.s. należało traktować kwotę 20.273,99 zł – wartość dochodzonych ostatecznie przez powódkę odsetek).

W związku z powyższym na koszty procesu pozwanego składały się tylko koszty zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 2.400 zł (§ 6 pkt 5 przywołanego wyżej rozporządzenia). Pozwany natomiast nie udowodnił aby poniósł koszt w postaci opłaty skarbowej od złożenia odpisu, wypisu lub kopii dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w postępowaniu sądowym; wymogu tego z całą pewnością nie spełnia fotokopia znaków opłaty skarbowej na fotokopii pełnomocnictwa (k. 105).

Mając na uwadze powyższe – na podstawie art. 108 § 1 zd. I oraz art. 109 § 2 KPC w zw. z przywołanymi przepisami – sąd, w pkt. 2 sentencji wyroku, postanowił zasądzić od powódki na rzecz pozwanej powyższą kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1) wpisać sprawę do rejestru nieopłaconych pełnomocnictw (pozwany)

2) odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron (pozwanego na adres z wniosku).

Łódź, dnia 1 lipca 2014 roku.