Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 24 lipca 2020 r. powód wniósł o stwierdzenie nieważności uchwał podjętych na Nadzwyczajnych Zgromadzeniach Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z., które odbyły się w dniach 3 czerwca 2019 r. i 27 czerwca 2019 r. W pozwie powód zawarł również wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez wstrzymanie wykonania przedmiotowych uchwał.

Powód wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały nr 1 podjętej na zgromadzeniu w dniu 3 czerwca 2020 r. o treści:

„§ 1 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników umarza wszystkie udziały stanowiące własność wspólnika R. K., to jest 1.800 (jeden tysiąc osiemset) udziałów o wartości nominalnej 100 zł (sto złotych) za każdy udział.

§ 2 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników określa wynagrodzenie przysługujące wspólnikowi R. K. za umorzone udziały na kwotę 956.608,78 zł (dziewięćset pięćdziesiąt sześć tysięcy sześćset osiem złotych siedemdziesiąt osiem groszy), to jest po 531,45 zł (pięćset trzydzieści jeden złotych czterdzieści pięć groszy) za każdy umorzony udział.”

Ponadto powód wniósł o stwierdzenie nieważności uchwał nr 1 i nr 2 podjętych na zgromadzeniu z dnia 27 czerwca 2019 r., o treści:

Uchwała nr 1:

„§ 1 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki działając na podstawie art. 263 Kodeksu spółek handlowych postanawia obniżyć kapitał zakładowy Spółki o kwotę 180.000 zł (sto osiemdziesiąt tysięcy złotych), odpowiadającej łącznej wartości nominalnej umarzanych udziałów, to jest z kwoty 300.000 zł (trzysta tysięcy złotych) do kwoty 120.000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych).

§ 2 Obniżenie kapitału zakładowego następuje w związku z podjęciem w dniu 3 czerwca 2019 r. przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) Spółka z o.o. z siedzibą w Ł. uchwały nr 1 w sprawie przymusowego umorzenia udziałów stanowiących własność R. K., to jest 1.800 (jeden tysiąc osiemset) udziałów o wartości nominalnej 100 zł (sto złotych) za każdy udział, za wynagrodzeniem w wysokości 956.608,78 zł (dziewięćset pięćdziesiąt sześć tysięcy sześćset osiem złotych siedemdziesiąt osiem groszy), to jest po 531,45 zł (pięćset trzydzieści jeden złotych czterdzieści pięć groszy) za każdy udział.

§ 3 Umorzenie udziałów nastąpi z chwilą obniżenia kapitału zakładowego, po przeprowadzeniu postępowania konwokacyjnego, zgodnie z art. 264 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Zmiana umowy Spółki, związana obniżeniem kapitału zakładowego, nastąpi na podstawie odrębnej uchwały podjętej przez niniejsze Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników".

Uchwała nr 2

„Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki postanawia zmienić umowę Spółki w ten sposób, że

a) dotychczasowy § 8 umowy otrzymuje następujące brzmienie:

§ 8.

1. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 120.000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych) i dzieli się na 1200. (jeden tysiąc dwieście) równych i niepodzielnych udziałów o wartości nominalnej 100 zł (sto złotych) każdy udział.

2. Każdy ze wspólników może mieć więcej niż jeden udział.

b) Dotychczasowy § 9 umowy otrzymuje następujące brzmienie:

§ 9.

Udziały w kapitale zakładowym Spółki zostały objęte i pokryte w całości wkładem pieniężnym przez jedynego wspólnika Spółki— E. K..”

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. została założona przez Powoda R. K. w 2003 roku i początkowo był on jedynym udziałowcem i członkiem zarządu ww. spółki. W 2015 roku współudziałowcem przedmiotowej spółki została również E. K. (była żona Powoda). Z uwagi na fakt stosowania wobec Powoda środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, jak również nakazu powstrzymywania się od działalności polegającej na wykonywaniu obowiązków i uprawnień związanych z posiadaniem udziałów w pozwanej spółce, E. K. doprowadziła do sytuacji, w której podjęto uchwałę umarzającą przymusowo udziały R. K. i obniżono kapitał zakładowy spółki, co odbyło się bez wiedzy, a tym samym bez zgody Powoda i w jego ocenie - z naruszeniem przepisów ustawy Kodeks spółek handlowych. Z tego też względu powód wniósł o stwierdzenie nieważności powyższych uchwał.

Ponadto powód wskazał, że w dniu 1 lutego 2019 roku E. K. jako mniejszościowy udziałowiec spółki (...) sp. z o.o. wzięła udział w nieprawidłowo zwołanym Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników ww. spółki i podjęła w sposób sprzeczny z ustawą, de facto jednoosobowo uchwałę, która znosiła wymóg reprezentowania 2/3 kapitału zakładowego na Zgromadzeniu Wspólników, które to kworum umożliwiało podejmowanie uchwał. E. K. doprowadziła zatem do podjęcia uchwały zmieniającej umowę spółki w ten sposób, że usunięto z niej następujący zapis (dotychczasowy 16 ust. 2 umowy spółki): „Zgromadzenie Wspólników może podjąć uchwałę, jeżeli jest na nim 2/3 (dwie trzecie) kapitału zakładowego". Usunięcie ww. zapisu pozwoliło E. K. (posiadającej dotychczas 40% udziałów) na samodzielne podejmowanie uchwał w toku Zgromadzeń Wspólników. Podczas tego samego Zgromadzenia Wspólników doszło do uchwalenia kolejnej zmiany w umowie spółki, która wprowadzała możliwość przymusowego umorzenia udziałów wspólnika w sytuacji, w której działa on na szkodę spółki lub orzeczenia wobec wspólnika prawomocnie środka zapobiegawczego w postaci nakazu powstrzymania się od działalności polegającej na wykonywaniu obowiązków i uprawnień związanych z posiadaniem udziałów. Uchwała ta została zaskarżona do S. w (...) pozwem z dnia 17 maja 2019 roku i sprawa toczy się pod sygnaturą (...). W wyniku złożonego pozwu o stwierdzenie nieważności uchwały z dnia 1 lutego 2019 r. zostało udzielone zabezpieczenie poprzez wstrzymanie wykonania (skuteczność) tej uchwały do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. W ocenie powoda oznacza to, że w chwili obecnej bezskuteczne są zarówno zmiany umowy spółki wyłączające konieczność reprezentacji 2/3 kapitału zakładowego na Zgromadzeniach Wspólników, jak również zapis pozwalający na przymusowe umorzenie udziałów wspólnika.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 730 § 1 i 2 zd. 1 kpc, w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie zaś z treścią art. 730(1) § 1 kpc, udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Przesłanki z art. 730(1) § 1 kpc muszą zostać spełnione kumulatywnie, aby możliwe było udzielenie zabezpieczenia. Przez uprawdopodobnienie należy rozumieć ustalenie faktów, które może się odbyć bez zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym (art. 234 kpc). Środkami uprawdopodobnienia mogą być oświadczenia na piśmie, ekspertyzy rzeczoznawców sporządzone poza postępowaniem cywilnym i inne środki, prostsze niż środki dowodowe. Uprawniony występując z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia musi więc uprawdopodobnić, że przysługuje mu roszczenie, które ma być przedmiotem zabezpieczenia. Przez roszczenie należy tu rozumieć nie tylko roszczenie w materialnoprawnym ujęciu, jako możność domagania się określonego zachowania od innej osoby, ale również inne uprawnienia będące emanacją prawa podmiotowego, a nawet podlegające ochronie prawnej interesy. Jeżeli zaś chodzi o interes prawny to istnieje on wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Interes prawny zachodzi więc wówczas, gdy po stronie podmiotu uprawnionego może powstać niemożność lub poważne utrudnienie w korzystaniu z ochrony prawnej udzielonej mu w postępowaniu głównym. Nie każde utrudnienie uzasadnia istnienie interesu prawnego, ale tylko takie, które ma charakter poważny, a więc trudny do usunięcia.

W zakresie pierwszej przesłanki – uprawdopodobnienia roszczenia, należy wskazać, że występuje ona wtedy, gdy istnieje słuszna podstawa do przypuszczenia, iż roszczenie to istnieje (por. teza 3 ust. 3 do art. 730(1) [w:] K. Piasecki {red.}, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 2006, Nb. 3, Legali wersja 495).

Mając na uwadze charakter uprawdopodobnienia roszczenia (wykazanie prima facie szansy na jego istnienie) Sąd uznał, że warunek ten został przez powoda spełniony. W ocenie Sądu no obecnym etapie postępowania powód uprawdopodobnił w sposób wystarczający istnienie roszczenia załączonymi do wniosku dokumentami, w postaci protokołów Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 3 i 27 czerwca 2019 r., odpisem pełnym z KRS pozwanej spółki oraz załączoną kopią postanowieniaS.w (...) z dnia 29 kwietnia 2020 r. w którym dokonano zmiany orzeczonego wobec powoda środka zabezpieczającego (w postaci nakazu powstrzymywania się od określonej działalności polegającej na wykonywaniu obowiązków i uprawnień związanych z posiadaniem udziałów w spółce (...) z siedzibą w Z.) w ten sposób, iż zezwolono na zaskarżanie uchwał podejmowanych przez zgromadzenie wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z..

Z treści przedłożonych aktów notarialnych obejmujących protokoły Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników wynika wprost brak powiadomienia powoda o terminie zgromadzenia wspólników. Skutki niepowiadomienia powoda o terminie zgromadzenia wspólników wiążą się z treścią orzeczonego wobec powoda środka zapobiegawczego w postaci nakazu powstrzymania się od działalności polegającej na wykonywaniu obowiązków i uprawnień członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) i wymagają wstępnej oceny czy orzeczony środek stanowił podstawę do odstąpienia od powiadomienia większościowego wspólnika o zgromadzeniach. Zgodnie z art. 276 k.p.k. tytułem środka zapobiegawczego można zawiesić oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakazać powstrzymanie się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów, lub zakazać ubiegania się o zamówienia publiczne na czas trwania postępowania. Z kolei zgodnie z art. 268 k.s.h. w celu zabezpieczenia powództwa (o wyłączenie wspólnika) sąd może, z ważnych powodów, zawiesić wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce. Porównanie powyższych środków (zapobiegawczego i zabezpieczającego) pozwala stwierdzić, iż ich zakres jest odmienny, podobnie jak i skutek, bowiem zabezpieczenie z art. 268 k.s.h. jest co prawda formą tymczasowej ochrony prawnej, jednakże wywiera trwałe skutki w postaci ważności uchwał podjętych bez udziału zawieszonego w prawach wspólnika (zob. np. postanowienie S. w (...) z dnia 30 listopada 2009 r., I (...)). Podobnie przy ustalaniu kworum wymaganego do podejmowania uchwał przez zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie uwzględnia się udziałów wspólnika zawieszonego w wykonywaniu jego praw członkowskich w spółce (zob. wyrok SN z dnia 26 marca 2002 r., (...) (...), OSNC 2003, nr 5, poz. 61). Skutków takich natomiast nie wywiera orzeczony wobec powoda środek zapobiegawczy. Co więcej, nawet zawieszenie wspólnika w prawach członkowskich - w wykonywaniu prawa głosu - nie pozbawia go uprawnienia do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników. Prawo udziału w zgromadzeniu wspólników jest bowiem odrębnym od prawa głosu uprawnieniem korporacyjnym przysługującym wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, obejmując zwłaszcza prawo do fizycznej obecności na posiedzeniu zgromadzenia wspólników, uczestnictwo za pośrednictwem dopuszczonych przez umowę spółki środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, prawo zadawania pytań, składania wniosków czy oświadczeń itp. (zob. wyrok S. z dnia 23 maja 2019 r., (...), Lex.

Powód uprawdopodobnił również zachowanie terminu do zaskarżenia uchwały. Skoro bowiem nie został powiadomiony o zwołanych zgromadzeniach, to najwcześniej mógł powziąć o nich wiedzę z ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, który ukazał się w dniu 23 stycznia 2020 r. (nr (...), poz. (...)).

Oczywiście, powyższa ocena roszczenia powoda, na obecnym etapie niniejszego postępowania, nie przesądza w żaden sposób o ostatecznym jego wyniku, jednak jest wystarczająca dla uwzględnienia wniosku o udzielenie jej zabezpieczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego powód uprawdopodobnił także interes prawny w zabezpieczeniu dochodzonego pozwem roszczenia. Brak bowiem wstrzymania wykonania zaskarżonych uchwał (o umorzeniu udziałów powoda oraz o zmniejszeniu kapitału zakładowego) skutkował będzie wyłączeniem możliwości wzięcia przez powoda udziału w kolejnych zgromadzeniach, o których nie będzie zawiadamiany, już nie z powodu orzeczonego środka zapobiegawczego, ale z racji utraty statusu wspólnika, a dodatkowo z uwagi na pozostawanie w areszcie mógłby mieć poważną trudność w uzyskaniu wiadomości o zgromadzeniach i o uchwałach podejmowanych bez jego udziału. Powód bez swojej wiedzy w takiej sytuacji zostałby nieodwracalnie pozbawiony swoich uprawnień wspólnika, a to uniemożliwiłoby osiągnięcie celu postępowania w niniejszej sprawie i de facto nie stanowiło celu zastosowanego środka zapobiegawczego.

Jednocześnie okoliczność, iż doszło już do ujawnienia zmian wynikających z zaskarżonych uchwał w KRS nie stoi na przeszkodzie zabezpieczenia, gdyż stanowi okoliczność podważającą domniemanie zgodności danych z KRS z rzeczywistym stanem prawnym, na którą powód może się powoływać.

Tak określone zabezpieczenie spełnia też wymogi z art. 730(1) § 3 k.p.c., zgodnie z którym sposób zabezpieczenia winien uwzględniać interesy uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. W ocenie Sądu wstrzymanie wykonania uchwał o umorzeniu udziałów powoda i obniżeniu kapitału zakładowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, nie obciąży nadmiernie pozwanego.

Dla uwzględnienia wniosku istotne jest również, że sposób zabezpieczenia wskazany przez powoda jest sposobem przewidzianym w art. 755 § 1 k.p.c., zgodnie z którym jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, Sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W przedmiotowej sprawie przedmiotem zabezpieczenia nie są roszczenia pieniężne. Sposób zabezpieczenia określony w sentencji postanowienia jest, zdaniem Sądu, stosownie do wskazanych wyżej okoliczności, odpowiedni.

Mając na względzie orzeczono jak w sentencji.

Z/ Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanej.