Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 listopada 2024 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie sygn. akt X U 595/23 z odwołania A. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z dnia 5 września 2023 roku znak (...) - (...) zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. K. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego począwszy od dnia 29 sierpnia 2023 roku na okres 8 (ośmiu) miesięcy.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Wnioskodawca A. K. zatrudniony był w spornym okresie u płatnika składek P.P.H. (...) na stanowisku blacharz/ślusarz.

A. K. z wykształcenia jest operatorem obrabiarek skrawających.

W związku z dolegliwościami będącymi pozostałościami po przebytej polineuropatii toksycznej w postaci ograniczenia ruchomości kończyn dolnych i górnych wnioskodawca był pod opieką poradni neurologicznej.

Wnioskodawca od stycznia 1996 roku zatrudniony był w zakładzie kaletniczym w narażeniu na opary rozpuszczalników organicznych, w skład których wchodził n-heksan. W dniu 24 kwietnia 1997 roku powód został skierowany do Instytutu Medycyny Pracy w Ł. z podejrzeniem polineuropatii w wyniku narażenia na rozpuszczalniki organiczne użyte do produkcji i rozpuszczania kleju kauczukowego. W dniu 7 maja 1997 roku u powoda rozpoznano przewlekłe zatrucie rozpuszczalnikami organicznymi pod postacią polineuropatii toksycznej. Następnie 28 maja 1997 roku orzeczono chorobę zawodową w postaci przewlekłego zatrucia rozpuszczalnikami organicznymi pod postacią polineuropatii toksycznej. Badanie kontrolne powoda w Przychodni (...) w dniu 4 listopada 1997 roku wykazało czterokończynowy wiotki niedowład z przewagą zajęcia kończyn dolnych. Kontrolne badanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego wykazało wówczas cechy zaawansowanej dystalnej aksonopatii ruchowo-czuciowej. Wnioskodawca był wielokrotnie hospitalizowany i leczony w warunkach sanatoryjnych. Analiza historii choroby z poradni neurologicznej od 25 kwietnia 1997 roku do 11 maja 2011 roku wskazuje, że poza osłabieniem siły mięśniowej kończyn, trudnością w chodzeniu wnioskodawca uskarżał się na zaburzenia czucia w stopach, bóle i drętwienie kończyn dolnych, bolesne kurcze mięśni, nietrzymanie moczu, osłabienie pamięci, zaburzenia pamięci świeżej, nadpobudliwość nerwową, zaburzenia koncentracji, niepokój, drżenie rąk, bóle głowy, podwyższone ciśnienie tętnicze, zawroty głowy oraz mroczki przy zmianie pozycji ciała.

Od 1997 roku do 2015 roku wnioskodawca pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej dolegliwościami związanymi z polineuropatią.

W dniu 24 maja 2012 roku w (...) Centrum Medyczne (...) rozpoznano u wnioskodawcy entezopatie w okolicy przyczepu ścięgna A. do guza piętowego oraz rozcięgna podeszwowego stopy, a ponadto narośl kostną w postaci ostrogi lewej stopy.

W okresie od lipca 2022 roku do sierpnia 2023 roku wnioskodawca znajdował się pod opieką poradni proktologicznej z powodu dolegliwości bólowych odbytu. Rozpoznanie schorzenia zaklasyfikowano jako hemoroidy. Po leczeniu operacyjnym wprowadzono doraźne leczenie farmakologiczne.

W badaniu z dnia 13 grudnia 2022 roku stwierdzono u wnioskodawcy, że występuje obrzęk szpiku kostnego głowy i dalszej części trzonu (...) kości śródstopia, ślad obrzęku kostnego w podstawie paliczka proksymalnego palca (...) – opisany obrzęk może wynikać zarówno ze zmian zwyrodnieniowych jak i obrazowych. Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w stawie (...) pod postacią zwężenia szpary stawowej brzeżnych zmian wytwórczych chandropatii IV stopnia, zmiany reaktywne w warstwie podchrzęstnej szpiku kostnego, zmiany zwyrodnieniowe w stawach trzeszczkowo-śródstopnych. Ponadto nieznanie zwiększoną ilość płynu w stawie (...). W podstawie (...) kości śródstopia znajduje się torbiel degneracyjna 6mm.W II przestrzeni międzyśródstopnej znajduje się niewielki obszar zwłóknień o wymiarach 3x5mm który może odpowiadać niewielkiemu nerwiakowi M.. R. podeszwowe w przyczepie piętowym pogrubiałe do 7mm, obrzęknięte, z cechami zaawansowanej entezopatii, częściowym uszkodzeniem części włókien w obrębie przyczepu – w części przyśrodkowej przyczepu na szer. 15mm i głębokości do 2mm. R. podeszwowe o falistym przebiegu, podejrzenie uszkodzenia części włókien z jego dystalnej części. Ponadto zdiagnozowano ostrogę piętową dolną.

W okresie od 3 stycznia 2023 roku do 16 lutego 2023 roku wnioskodawca z uwagi na dolegliwości związane z polineuropatią w ramach prewencji rentowej ZUS podlegał rehabilitacji w zakresie poprawy ruchomości kończyn dolnych i górnych.

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 maja 2023 roku do 29 lipca 2023 roku w wysokości 90% wymiaru, a od 30 lipca 2023 roku do 28 sierpnia 2023 roku w wysokości 75% podstawy wymiaru. U wnioskodawcy rozpoznano wówczas zespół bólowy kręgosłupa i kończyn dolnych oraz polineuropatię toksyczną oraz ostrogę piętową lewą.

Odwołujący posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym od dnia 1 czerwca 2023 roku, co predysponuje wnioskodawcę tylko do pracy w warunkach pracy chronionej lub wymagającej częściowej pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych W dniu 19 lipca 2023 roku wnioskodawca złożył wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w związku z ogólnym stanem zdrowia.

W orzeczeniu z dnia 22 sierpnia 2023 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. U wnioskodawcy rozpoznano ostrogi piętowe dolne, otyłość oraz polineuropatię toksyczną.

Dnia 23 sierpnia 2023 roku wnioskodawca w związku z ostrogą piętową połączoną z zapaleniem rozcięgna podeszwowego został skierowany na leczenie operacyjne, z uwagi na to, że wcześniej prowadzone leczenie farmakologiczne nie przyniosło dostatecznej poprawy stanu zdrowia wnioskodawcy. Wnioskodawca znajdował się w tym czasie pod opieką poradni ortopedycznej. Zabieg operacyjny został zaplanowany na grudzień 2024 roku.

W orzeczeniu z dnia 4 września 2023 roku komisja lekarska ZUS ponownie ustaliła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. U wnioskodawcy rozpoznano zapalenie przyczepów rozcięgien podeszwowych, polineuropatię toksyczną.

Z punktu widzenia lekarza neurologa u wnioskodawcy rozpoznaje się zespół bólowy kręgosłupa odcinka LS w przebiegu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa bez objawów korzeniowych i ubytkowych, polineuropatię toksyczną w wywiadzie. Po wykorzystaniu 182 dni zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego od 1 maja 2023 roku do 28 sierpnia 2023 roku, od dnia 29 sierpnia 2023 roku wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Wnioskodawca miał rozpoznaną w 1997 roku polineuropatię spowodowaną zatruciem klejami. Z tego powodu przebywał na rencie chorobowej od 1997 roku do 2015 roku. W 2016 roku przeszedł rekonstrukcję ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia prawego. Aktualnie skarży się na bóle kręgosłupa LS i kończy dolnych, drętwienie rąk, bóle stóp, drętwienie pięty lewej. Był rehabilitowany z nieznaczną poprawą. Leczony lekiem G. 100 mg 3x1 tab. U wnioskodawcy występują główne dolegliwości dotyczące układu ruchu, badany oczekuje na operację ostrogi piętowej lewej (grudzień 2024 roku). W badaniu neurologicznym nie wystąpiły objawy uszkodzenia układu nerwowego, które powodowałyby dalszą niezdolność do wykonywania pracy zarobowej po 28 sierpnia 2023 roku.

Z ortopedycznego punktu widzenia u wnioskodawcy rozpoznaje się zmiany zwyrodnioniowo- dyskopatyczne kręgosłupa, ostrogę pięty lewej, polineuropatię toksyczną. Wnioskodawca po dniu 29 sierpnia 2023 roku był nadal niezdolny do pracy. U wnioskodawcy nie doszło do poprawy funkcji narządu ruchu umożliwiającej powrót do pracy. Leczenie zachowawcze nie przyniosło dostatecznej poprawy zdrowia wnioskodawcy, z uwagi na to został on zakwalifikowany do zabiegu. Ze względu na fakt, że czas oczekiwania na leczenie operacyjne przekracza 12 miesięcy, czyli maksymalny okres świadczenia rehabilitacyjnego, odpowiedzialności za ten fakt nie może ponosić sam wnioskodawca. Dlatego z medycznego punktu widzenia zasadne jest przedłużenie świadczenie rehabilitacyjnego do pełnych 12 miesięcy. Po tym okresie wnioskodawca będzie wymagać ponownej oceny stanu zdrowia przed stosowną komisją lekarską, ponieważ ze względu na wiek rokuje na możliwość przekwalifikowania do pracy na innym stanowisku w przypadku braku możliwości powrotu na ostatnio zajmowane stanowisko ze względu na stan zdrowia. W trakcie badania stwierdzono, że wnioskodawca porusza się samodzielnie z utykaniem na lewą kończynę dolną. W pozycji stojącej ma znacznie wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych. Ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego wynosi 10 stopni w poszczególnych płaszczyznach ruchu. Ograniczenie ruchomości barków wynosi 20 stopni w poszczególnych płaszczyznach ruchu. Ponadto u wnioskodawcy występował brak u odwołującego rotacji wewnętrznej obu bioder, rotacja zewnętrzna w zakresie 10 stopni. Zgięcie kolan do 120 stopni, co umożliwia pełen wyprost. Ponadto występują bóle pięt przy ucisku, co predysponuje do stosowania wkładek do butów. U wnioskodawcy zastosowano wszystkie metody leczenia zachowawczego i one nie przyniosły rezultatów. Stan występujący u wnioskodawcy związany z dolegliwościami bólowymi stopy wiąże się z zaburzeniami chodu i może powodować zaburzenia ze strony innych stawów, zarówno kręgosłupa, jak i stawu biodrowego, co powoduje dalszą niezdolność do pracy wnioskodawcy po dniu 28 sierpnia 2023 roku. U wnioskodawcy występuje rokowanie, co do odzyskania zdolności do pracy.

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dowodów, w tym przede wszystkim opinii biegłych. Spór w niniejszym postępowaniu sprowadzał się do ustalenia, czy po wykorzystaniu przez wnioskodawcę świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego na okres 4 miesięcy A. K. był nadal niezdolny do pracy i czy kwalifikował się do dalszego świadczenia rehabilitacyjnego. Oceniając dowód z opinii biegłego lekarza z zakresu ortopedii, Sąd (...) instancji miał na uwadze, że została ona wydana po zapoznaniu się przez biegłego z całością akt sprawy, przedstawioną dokumentacją lekarską, a także po bezpośrednim badaniu wnioskodawcy. Opinia jest kompletna, wnikliwa, wyczerpująca, odpowiadająca tezie zakreślonej postanowieniami sądu, cechuje ją spójność i logiczność wywiedzionych wniosków. Opinia biegłego jest przy tym jednoznaczna w swojej wymowie i nie budzi żadnych wątpliwości, co do jej fachowości, dlatego też – w ocenie Sądu – opinię należało przyjąć za podstawę czynionych ustaleń faktycznych.

Organ rentowy złożył zastrzeżenia do powyższej opinii biegłego ortopedy.

Opinia biegłego została uzupełniona w toku postępowania. Biegły z zakresu ortopedii ustosunkował się do zarzutów i zastrzeżeń organu rentowego w sposób szczegółowy i wyczerpujący. Biegły wskazywał, iż ogólny stan zdrowia wnioskodawcy czyni go niezdolnym do pracy. Organ rentowy nie zgodził się z opinią uzupełniającą wnosząc o nieuwzględnienie stanowiska z opinii biegłego ortopedy oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycy pracy. Sąd doszedł do przekonania, że zebrany materiał dowodowy był wystarczający do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie. Na marginesie Sąd podniósł, iż biegły ma prawo do własnych wniosków w aspekcie oceny zdolności do pracy wnioskodawcy zaś fakt, że nie pokrywają się one z opinią Komisji Lekarskiej ZUS, nie świadczy o wadliwości opinii. Tak samo o wadliwości opinii nie świadczyłby fakt hipotetycznego podzielenia przez biegłego z zakresu medycyny pracy wniosków lekarza orzecznika ZUS. Biegły z zakresu ortopedii uzasadnił swoje opinie w sposób wnikliwy i w ocenie Sądu (...) instancji trudno odmówić mu prawa do wyrażenia własnego stanowiska w zakresie przedmiotowej sprawy. Biegły odniósł się także do przedstawionej dokumentacji medycznej wnioskodawcy i wbrew zarzutom organu rentowego dokonał oceny występującego u wnioskodawcy upośledzenia sprawności organizmu, co wykluczało możliwości kontynuowania zatrudnienia.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 235 ²§ 1 pkt 5 k.p.c. pominął wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy i innego biegłego ortopedy, uznając przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnych biegłych za zmierzające do zwłoki postępowania. Organ rentowy nie uzasadnił przy tym zasadności i celowości dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd (...) instancji wskazał, że stosownie do treści art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1732 ze zm.) zwanej dalej: "ustawą zasiłkową" świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy (ust. 1). Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy (ust. 2). O okolicznościach, o których mowa w ust. 1 i 2, orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 3). Od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie i na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 4). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co, do którego nie wniesiono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego (ust. 6).

Sąd Rejonowy podkreślił też, że celem świadczenia rehabilitacyjnego jest umożliwienie osobie niezdolnej do pracy kontynuowania leczenia lub rehabilitacji w sytuacji, gdy okres zasiłku chorobowego jest zbyt krótki do odzyskania pełnej zdolności do pracy – a lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskaniem zdolności do pracy. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, świadczenie rehabilitacyjne jest świadczeniem „na dokończenie leczenia” (por. (...). Jędrasik-Jankowska, Ubezpieczenia społeczne, t. 3, Ubezpieczenia chorobowe..., s. 45). Jeśli stan zdrowia ubezpieczonego nie uzasadnia przyznania mu renty z tytułu niezdolności do pracy, ani nie nabył prawa do emerytury, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego – ubezpieczony w okresie od zakończenia pobierania zasiłku chorobowego do odzyskania zdolności do pracy pozostawałby bez środków do utrzymania. Stąd świadczenie rehabilitacyjne, jako rodzaj pieniężnego świadczenia ubezpieczeniowego, ma zapobiegać takim sytuacjom, umożliwiając udzielanie ubezpieczonym dalszej pomocy ubezpieczeniowej. (por. Z. Salwa, Prawo pracy…, s. 353)

Sąd Rejonowy wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie wnioskodawcy przyznano świadczenie rehabilitacyjne w od 1 maja 2023 roku do 28 sierpnia 2023 roku. Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS niestwierdzającej u wnioskodawcy niezdolności do pracy, odmówił wnioskodawcy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe pozwoliło jednoznacznie ustalić, iż wnioskodawca spełnia warunki do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego. Na okoliczność oceny stanu zdrowia wnioskodawcy, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy: lekarza ortopedy i lekarza neurologa.

Ostatecznie w oparciu o wnioski biegłego ortopedy, Sąd (...) instancji ustalił, iż stan zdrowia uprawniał wnioskodawcę do przyznania mu świadczenia rehabilitacyjnego z przyczyn ortopedycznych do okresu pełnych 12 miesięcy. Wnioskodawca po dniu 28 sierpnia 2023 roku był nadal niezdolny do pracy z powodu występującej u niego ostrogi piety lewej, uniemożlwiającej wnioskodawcy sprawne poruszanie i świadczenie pracy na zajmowanym stanowisku pracy. Występowało przy tym rokowanie do odzyskania zdolności do pracy. Przedłożona do analizy dokumentacja medyczna oraz wynik badania przedmiotowego przemawiały za tym, że w spornym okresie wnioskodawca nie odzyskał zdolności do pracy na stanowisku, na którym był wcześniej zatrudniony. W ocenie Sądu Rejonowego biegli w sposób zupełny i wystarczający odnieśli się w sporządzonych opiniach do wszystkich okoliczności zakreślonych przez Sąd w tezie dowodowej.

W ocenie Sądu (...) instancji całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego przemawia za uznaniem opinii biegłego ortopedy (opinii podstawowej i uzupełniających), jako spójnych i wyprowadzających logiczne wnioski końcowe. Sąd Rejonowy nie dopatrzył się jakichkolwiek przyczyn, dla których opinie te miałyby utracić walor wiarygodnego dowodu w sprawie.

Ponadto opinia biegłego zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są wiadomości specjalne. Podlega jak inne dowody ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny, które stanowią zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii nie jest więc przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiadomości specjalnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd (...) instancji, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 29 sierpnia 2023 roku na okres 8 miesięcy.

Apelację od powyższego orzeczenia w całości wniósł organ rentowy. Zaskarżonemu wyrobowi zarzucił naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

1. art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz. U. z 2023 r., poz. 2780 z późn. zm. ) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię, a w konsekwencji uznanie, iż ubezpieczony po 28.08.2023 r. był w dalszym ciągu niezdolny do pracy przez okres 8 miesięcy, a jego dalsze leczenie rokowało odzyskanie zdolności do pracy, oraz naruszenie prawa procesowego:

2. art. 233 § 1 k.p.c. z uwagi na brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego,

3. art. 235 ² § 1 pkt 5 w związku z art. 286 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji pominięcie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy oraz dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy.

Wskazując na te zarzuty, organ rentowy wniósł o:

- o zmianę zaskarżonego wyroku oraz oddalenie odwołania, ewentualnie o

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia.

Jednocześnie na podstawie art. 382 k.p.c. w związku z art. 241 k.p.c. apelujący wniósł o uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy lub dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, który holistycznie oceni stan zdrowia wnioskodawcy i możliwość odzyskania zdolności do pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, uchybień skutkujących koniecznością zmiany czy uchylenia zaskarżonego wyroku.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Z kolei art. 278 § 1 k.p.c. stanowi, iż dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczające poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 k.p.c., sąd (...) instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Podnieść należy, iż w obowiązującym stanie prawnym strona z poszanowaniem zasad dotyczących prekluzji dowodów w świetle art. 205 ¹² § 2 kpc może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej.

Zdaniem Sądu II instancji niewątpliwym jest, że ocena stanu zdrowia wnioskodawcy w związku ze zgłoszonym żądaniem przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za dalszy okres od dnia 29 sierpnia 2023 roku wymagała wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych.

W rozpoznawanej sprawie, Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinię biegłych sądowych lekarzy: neurologa, oraz ortopedy. Przy tym biegły ortopeda jednoznacznie uznał, iż wnioskodawca z uwagi na stan narządu ruchu występującej u niego ostrogi piety lewej, uniemożlwiającej wnioskodawcy sprawne poruszanie i świadczenie pracy na zajmowanym stanowisku pracy w okresie objętym sporem, nadal był niezdolny do pracy, przy czym rokował jej odzyskanie w okresie kolejnych 8 miesięcy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w postępowaniu przed Sądem (...) instancji strona pozwana nie była ograniczona co do możliwości przedstawienia swych twierdzeń i dowodów w kwestiach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Pomimo tego nie wykazała, choć składała określone zastrzeżenia i wnosiła o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego specjalisty ortopedy oraz biegłego z zakresu medycyny pracy, aby ostatecznie dokonana przez biegłego ortopedę ocena stanu zdrowia wnioskodawcy była niepełna, czy też merytorycznie błędna.

Nieuprawnionym jest twierdzenie apelacji, iż ocena stanu zdrowia wnioskodawcy dokonana przez Sąd (...) instancji (wsparta na opiniach ww biegłych ) jest nieprawidłowa, gdyż z pominięciem zasad doświadczenia życiowego pomijała okoliczność, że wnioskodawca nie rokował jednak odzyskania zdolności do pracy, gdyż jak wynikało z ostatniego akapitu opinii biegłego ortopedy, „po okresie świadczenia rehabilitacyjnego wnioskodawca będzie wymagał ponownej oceny stanu zdrowia przez Komisje Lekarską ZUS, ponieważ ze względu na wiek u wnioskodawcy istnieje możliwość przekwalifikowania do pracy na innym stanowisku w przypadku braku możliwości powrotu na ostatnio zajmowane stanowisko”. A. sugeruje też, iż biegły nie przeanalizował dokumentacji medycznej, w tym wszystkich schorzeń układu ruchu, mających wpływ na stwierdzony podczas badania brak ruchomości barku i kręgosłupa, który biegły powiązał tylko z ostrogą piętową, dodatkowo uznał, że wnioskodawca ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu polineuropatii, a nie w związku z narządem ruchu - co nie polegało na prawdzie, gdyż ten niewątpliwie wiązał się ze stanem narządu ruchu, a zatem w sprawie zachodziła konieczność uzupełnienia materiału dowodowego w sposób wnioskowany przez organ rentowy. Przy tym skarżący wniósł ponownie o przeprowadzenie wskazanych dowodów na etapie apelacji.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok SN z 1999-10-20 II UKN 158/99 OSNAPiUS 2001/2/51).

Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 roku, (...) CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Sąd nie może też zająć stanowiska odmiennego co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, innej niż wyrażona w opiniach biegłych. (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r.III AUa 1328/17 Legalis numer 1824314).

Podkreślić należy również, iż dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.).

Samo niezadowolenie strony z oceny przedstawionej przez biegłych nie uzasadnia potrzeby dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii innych biegłych – opinii uzupełniającej(wyr. SN z 6.10.2009 r., II UK 47/09, L.). Zwraca na to także uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 lipca 1999 roku, II UKN 37/99 OSNAPiUS 2000/20/741 wskazując, że sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430).

Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.).

Mając powyższe na uwadze w pierwszej kolejności wskazać należy, iż w wydanej w sprawie opinii, biegły ortopeda kategorycznie stwierdził, że po dniu 29 sierpnia 2023 roku, wnioskodawca był nadal niezdolny do pracy. U wnioskodawcy nie doszło do poprawy funkcji narządu ruchu umożliwiającej powrót do pracy. Leczenie zachowawcze nie przyniosło dostatecznej poprawy zdrowia wnioskodawcy, z uwagi na to, został on zakwalifikowany do zabiegu. Ponadto biegły doszedł do przekonania, że ze względu na fakt, że czas oczekiwania na leczenie operacyjne, który przekraczał 12 miesięcy, czyli maksymalny okres świadczenia rehabilitacyjnego, odpowiedzialności za ten fakt nie może ponosić sam wnioskodawca. Dlatego z medycznego punktu widzenia zasadne jest przedłużenie świadczenie rehabilitacyjnego do pełnych 12 miesięcy. Jednocześnie biegły faktycznie wskazał, że po tym okresie wnioskodawca będzie wymagać ponownej oceny stanu zdrowia przed stosowną komisją lekarską, ponieważ ze względu na wiek, rokuje na możliwość przekwalifikowania do pracy na innym stanowisku w przypadku braku możliwości powrotu na ostatnio zajmowane stanowisko ze względu na stan zdrowia, powyższe jednak wbrew twierdzeniom apelującego nie jest równoznaczne z wskazaniem braku rokowań co do możliwości odzyskania zdolności do pracy. Czym innym jest bowiem istnienie tych rokowań, co do zdolności do pracy w ogóle, a czym innym istnienie rokowań co do pracy na konkretnym stanowisku pracy w okresie, kiedy nie wyczerpano jeszcze możliwego okresu korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego. W tym zakresie opinia biegłego nie zawierała żadnych sprzeczności, które wymagałyby weryfikacji w ramach opinii innego biegłego czy biegłego w zakresie medycyny pracy. W ocenie Sądu Okręgowego nieuprawnionym jest też twierdzenie, iż biegły nie ocenił kompleksowo stanu zdrowia wnioskodawcy skupiając się wyłącznie na dolegliwościach ruchowych związanych ze stanem stopy ubezpieczonego. Przeczy temu wprost treść wydanej w sprawie opinii, w której biegły powoływał się na wyniki badania narządu ruchu wnioskodawcy w ogóle, tj. także w zakresie ruchomości barku i kręgosłupa, jednakże dalszą niezdolność do pracy powiązał stricte tylko z ostroga piętową. Sugestie, że całościowy stan sprawności wnioskodawcy nie był wyznacznikiem w zakresie okresowego jedynie stwierdzenia jego niezdolności do pracy, nie może więc zostać zaakceptowany. Stwierdzenia biegłego w tym zakresie, były jasne i kategoryczne, tym samym nawet omyłkowe wskazanie, iż wnioskodawca posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności z uwagi na polineuropatię, a nie stan narządu ruchu, w żaden sposób nie wpływa na ich poprawność.

Skarżący nie zgadzając się z wnioskami końcowymi opinii – sugeruje, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji, wnioskodawcę cechował inny stan zdrowia, co winna potwierdzić opinia innego biegłego ortopedy, nadto opinia biegłego z zakresu medycyny pracy. Twierdzenie to nie ma jednak żadnego oparcia w realiach sprawy. Organ rentowy domagając się przeprowadzenia wskazanych dowodów całkowicie pomija, iż biegły ortopeda nie widział jakichkolwiek podstaw ani do poparcia stanowiska komisji lekarskiej ZUS i uznania wnioskodawcy za zdolnego do pracy, ani z drugiej strony podstaw do stwierdzenia tej niezdolności z uwagi na stan narządu ruchu na stałe. Organ rentowy czy to na etapie procedowania przed Sądem (...) instancji, czy to w apelacji nie przedstawił żadnych dowodów w tym dowodów z dokumentów – dokumentacji medycznej czy merytorycznych argumentów, które wskazaną ocenę mogłyby podważać.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że dalsze prowadzenie postępowania dowodnego, wydłużenie procesu i wypowiadanie się co do okoliczności dostatecznie wyjaśnionych już w toku dotychczas przeprowadzonego postępowania, nie mogło zostać zaakceptowane.

Podnieść należy, iż twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227) powinno być udowodnione przez stronę, która zgłasza to twierdzenie - art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. (zob. wyrok SN z dnia 22 listopada 2001 r., (...) PKN 660/00, W.. 2002, nr 7-8, poz. 44; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 1998 r., (...) ACa 308/98, (...) 2002, nr 12, poz. 147). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. (wyrok s.apel. 28-02-2013 (...) ACa 613/12 w B. LEX nr 1294695).

Jak już podnoszono, w przedmiotowej sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów poddających w wątpliwość prawidłowość wniosków opinii biegłego ortopedy, w zakresie faktu dalszej niezdolności do pracy wnioskodawcy po 29.08.2023 r. i czasookresu jej trwania. Tym samym, polemizując z wnioskami opinii biegłych, co do oceny tej okoliczności, apelujący twierdzi bezpodstawnie, że poszczególne aspekty dotyczące stanu zdrowia ubezpieczonego nadal nie zostały kategorycznie wyjaśnione. Wnioskowanie przez Sąd w oderwaniu od przedstawionych w sprawie dowodów nie jest natomiast dopuszczalne.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa( t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780 ) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Świadczenie rehabilitacyjne ma umożliwić osobie chorej niezdolnej do pracy kontynuowanie leczenia lub rehabilitacji w sytuacji, gdy okres zasiłku chorobowego jest zbyt krótki do odzyskania pełnej zdolności do aktywności zawodowej, a lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie tej zdolności. Świadczenie rehabilitacyjne jest więc swego rodzaju kontynuacją zasiłku chorobowego. Oba świadczenia mają podobny charakter i służą temu samemu celowi. /(...) ACa 1517/17 - wyrok SA Kraków z dnia 28-06-2018/

Przesłanką przysługiwania świadczenia rehabilitacyjnego jest ustalenie, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, bez konieczności stwierdzenia, że nastąpi to w terminie 12 miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego (art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.). /III UZP 16/15 - uchwała SN - Izba Pracy z dnia 02-02-2016/. Przepis art. 18 ust. 1 ustawy z dnia
25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) stanowi o niezdolności do pracy wskutek choroby odniesionej do pracy (stanowiska) wykonywanej przed zachorowaniem.
/II UK 118/14 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 13-01-2015/

Co potwierdza zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oceniony logicznie wnioskodawca po 29.08. 2023 roku zdolności do pracy nie odzyskał, przysługuje mu zatem sporne świadczenie na dalszy okres ( 8 miesięcy).

Wyrok Sądu Rejonowego w pełni zatem odpowiada prawu.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

J.L.