Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.10.2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku M. M. z dnia 18.10.2024 roku, odmówił jej prawa do ponownego ustalenia emerytury z uwzględnieniem rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

ZUS wskazał, że rekompensata przysługuje na wniosek ubezpieczonego urodzonego po dniu 31.12.1948 r. o emeryturę na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej i przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego. Rekompensata nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury pomostowej albo wcześniejszej emerytury z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Decyzją z dnia 26.04.2010 r. ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od 01.03.2010 r., a wysokość obliczono w oparciu o art. 53 ustawy emerytalnej , tj. 24% kwoty bazowej, 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, 0.7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

W związku z powyższym organ rentowy konkludował, że brak jest podstaw do przyznania ubezpieczonej rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

(decyzja – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Ubezpieczona M. M. odwołała się od w/w decyzji wskazując, iż jest ona dla niej krzywdząca i nie uwzględnia wskazywanego przez nią okresu pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu podniosła, że nie korzystała z emerytury wcześniejszej, która decyzją ZUS z kwietnia 2010 r. została jej przyznana, a następnie zawieszona. Wnioskodawczyni wskazała, że pracowała do 61 roku życia, a wniosek o przyznanie emerytury po rozwiązaniu dotychczasowego stosunku pracy złożyła w 2013 r. Na tej podstawie ubezpieczona wniosła o ponowne rozpatrzenie wniosku o rekompensatę z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalanie wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. Dodatkowo wskazano, iż rekompensata nie przysługuje osobie, która ma ustalone decyzją prawomocną prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych. Wnioskodawczyni nie ma ustalonego prawa do emerytury z systemu zreformowanego tj. w oparciu o art. 25 ustawy emerytalnej. Nadto, ma ustalone prawo do emerytury wcześniejszej przyznanej na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5-5 verte)

Na rozprawie w dniu 22.04.2025 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 22.04.2025 e-protokół (...):06:27-00:06:41 – płyta CD - k. 29)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. urodziła się w dniu (...)

(okoliczność bezsporna)

W dniu 29.03.2010 roku skarżąca złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

(wniosek – k. 1-5 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 26.04.2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu w/w wniosku przyznał wnioskodawczyni od 01.03.2010 r. prawo do emerytury wcześniejszej. Emerytura wnioskodawczyni została obliczona w oparciu o art. 53 ustawy emerytalnej. Wypłata świadczenia została zawieszona z powodu osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego wynagrodzenia. Decyzja zawiera szereg pouczeń dotyczących emerytury.

(decyzja – k. 41-42 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 27.09.2011 r. ZUS wstrzymał wypłatę emerytury skarżącej wskazując że prawo do emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie.

(decyzja – k. 52-52 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 29.08.2013 r., wydaną na skutek wniosku odwołującej z dnia 02.08.2013 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wysokość emerytury wcześniejszej ubezpieczonej i wznowił jej wypłatę od 01.08.2013 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek

Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 40 lat (480 m-cy) okresów składkowych i 11 m-cy okresów nieskładkowych.

Obliczenie wysokości emerytury:

24 % x 3080,84 = 739,40 zł

(480 x 1,3 %) : (...),22 = 3615,15 zł

(11 x 0,7 %) : (...),22 = 44,49 zł

Razem = 4399,04 zł.

Wysokość świadczenia wyniosła 4399,04 zł.

(decyzja – k. 60-62 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 30.05.2018 r. wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przeliczenie wysokości emerytury wcześniejszej.

Decyzją z dnia 02.07.2018 r. organ rentowy po rozpatrzeniu w/w wniosku przeliczył M. M. wysokość emerytury wcześniejszej od 01.05.2018 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek na podstawie ustawy o emeryturach pomostowych oraz rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki z dnia 11.10.2021 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe. Od tej decyzji Wnioskodawczyni złożyła odwołanie do Sądu. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Łodzi pod sygn. akt VIII U 1746/18 i zakończyła się oddaleniem odwołania.

(decyzja, odwołanie, odpowiedź na odwołanie, wyrok – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wnioskodawczyni nie ma ustalonego prawa do emerytury z systemu zreformowanego tj. w oparciu o art. 25 ustawy emerytalnej (emerytury z tytułu wieku). Wnioskodawczyni nie składała wniosku o ustalenie uprawnień do emerytury z systemu zreformowanego.

(dokumentacja zgromadzona w aktach ZUS, okoliczność przyznana przez wnioskodawczynię ostatecznie na rozprawie w dniu 22.04.2025 r. e-protokół (...):00:50-00:02:33- płyta CD – k. 29 oraz wskazana przez pełnomocnika ZUS e-protokół (...):02:33-00:03:10 – płyta CD – k. 29)

Odwołująca w dniu 18.10.2024 roku złożyła wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

(wniosek – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 23.10.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, z wymienieniem kart poszczególnych akt. Dowody te nie budziły zastrzeżeń i zostały uznane przez Sąd w całości za wiarygodne. Nadto stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie okoliczności przyznanych przez wnioskodawczynię na rozprawie w dniu 22.04.2025 r. Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych, natomiast spór koncentrował się na interpretacji przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Regulacja dotycząca prawa do rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, o którą ubiegała się wnioskodawczyni została wprowadzona do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. Dz. U. z 2024r., poz. 1696).

Art. 2 pkt 5 tej ustawy zawiera definicję rekompensaty rozumianej jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Z kolei warunki jej przyznawania oraz sposób obliczenia określają art. 21 – 23 zamieszczone w Rozdziale III (...).

Art. 23 stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę oraz że przyznawana jest ona w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jako dodatek do kapitału początkowego, razem z kapitałem początkowym podlega waloryzacjom.

W art. 21 ust. 1 ustawy wskazano natomiast, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Z art. 21 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2023 r., wynika zaś, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Od 1 stycznia 2024 r. wskazany przepis przewiduje, że rekompensata nie przysługuje osobie, która ma ustalone decyzją prawomocną prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych.

Wskazywane art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej oraz 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszącego co najmniej 15 lat. Z kolei w art. 21 ust. 2 tej ustawy została zawarta przesłanka negatywna, którą stanowiło nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zaś od 1 stycznia 2024r. stanowi ustalenie w decyzji prawomocnej prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych.

Wskazana przesłanka negatywna może budzić wątpliwości, gdyż literalna wykładnia tego wyrwanego z kontekstu normatywnego przepisu może prowadzić do wniosku, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie tym osobom, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek emerytury z FUS. Do prawidłowej interpretacji tego przepisu konieczne jest jednak zastosowanie wykładni systemowej, która prowadzi do przepisu art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych, zgodnie z którym rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego. Z kolei z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej wynika, że kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, za których były opłacane składki na ubezpieczanie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 roku. W tych okolicznościach warunek sformułowany w art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na prace w warunkach szczególnych, obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Nabycie prawa do takiego tylko świadczenia stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty. Natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty (wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 maja 2017r., III AUa 2047/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 grudnia 2015r., III AUa 1070/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 września 2017r., III AUa 529/16).

Do 31 grudnia 2023 r. ustawodawca przewidział, w zacytowanym art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych, że osoba, która nabyła prawo do emerytury wcześniejszej, a więc spełniła warunki do jej przyznania – nawet, jeśli nie wystąpiła z odpowiednim wnioskiem i nie zrealizowała swojego prawa – nie może uzyskać prawa do rekompensaty. Od 1 stycznia 2024 r. wskazany przepis uległ zmianie, wprowadzając wymóg, by prawo do emerytury wcześniejszej zostało ustalone prawomocną decyzją. Dopiero wówczas wnioskodawcy prawo do rekompensaty nie będzie przysługiwało.

W przypadku wnioskodawczyni wskazana zmiana nie ma znaczenia, gdyż ubezpieczona od 01.03.2010 r. miała ustalone prawomocną decyzją z 26.04.2010 roku prawo do wcześniejszej emerytury.

Art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych, po zmianie dokonanej od 1 stycznia 2024 r., jako na przesłankę negatywną, wskazuje na ustalenie prawa do emerytury w decyzji prawomocnej, nie zaś na jej pobieranie. Wystarcza zatem, by emerytura wcześniejsza została ustalona decyzją, nawet jeśli nie jest wypłacana. Na to zwracało uwagę orzecznictwo także w poprzednim stanie prawnym.

Interpretacji art. 21 ust. 2 w/w ustawy należy dokonywać przy uwzględnieniu uregulowania zawartego w art. 2 ust. 5 ustawy zgodnie, z którym użyte w ustawie określenie rekompensata oznacza odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Celem przepisu art. 2 pkt 5 w/w ustawy o emeryturach pomostowych jest przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, co oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego) nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą o emeryturach pomostowych. Tym samym nie dotyczy on ubezpieczonych, którzy po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków wcześniejszego przejścia na emeryturę nie zrealizowali tego uprawnienia. Dodatkowo regulacja art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych stanowiącego w ust. 1, że pozytywną przesłanką nabycia prawa do rekompensaty, jest legitymowanie się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jednocześnie w ust. 2 tego artykułu wymienia przesłankę negatywną, stanowiąc, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Łączne odczytanie art. 2 pkt 5 oraz art. 21 ust. 2 ustawy prowadzi więc do wniosku, że w drugim z wymienionych przepisów nie chodzi o nabycie prawa do jakiejkolwiek emerytury, ale do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na jednej z podstaw przewidzianych w ustawie emerytalno-rentowej. Niemożność wcześniejszego skorzystania z uprawnień emerytalnych na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów stanowi bowiem szkodę, którą rekompensata ma naprawić przez przyznanie odpowiedniego dodatku do kapitału początkowego ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z 9 maja 2019 r., III UK 119/18 i z 16 maja 2018 r., III UK 88/17).

Z powyższego wynika zatem, że skoro przepis art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych nie dotyczy zatem ubezpieczonych, którzy po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków wcześniejszego przejścia na emeryturę nie skorzystali z tego uprawnienia, to tym bardziej nie dotyczy on tych spośród ubezpieczonych, którzy ustawowe warunki wcześniejszego przejścia na emeryturę spełniając, takie uprawnienie zrealizowali (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2021 r., I (...) 13/21; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 16 marca 2021 r., III AUa 312/20).

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni bezspornie przysługiwało prawo do wcześniejszej emerytury przyznanej decyzją (...).04.2010 roku na jej wniosek złożony w 29.03.2010 roku. Wypłata tej emerytury została jednak zawieszona z powodu osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego wynagrodzenia. Wprawdzie odwołująca wyjaśniała, że po otrzymaniu decyzji ZUS z dnia 26.04.2010 roku nie pobierała emerytury wcześniejszej ze względu na jej zawieszenie przez ZUS, nie zmienia to jednak faktu, że stosowny wniosek w tym przedmiocie został przez nią złożony wraz z załącznikami obrazującymi jej staż pracy w warunkach szczególnych, co skutkowało wydaniem przez ZUS decyzji o przyznaniu prawa do wcześniejszej emerytury. Odwołująca zatem miała możliwość zrealizowania uprawnienia do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych i z tego też uprawnienia skorzystała. W dniu 02.08.2013 roku skarżąca złożyła wniosek o podjęcie wypłaty emerytury wcześniejszej i organ rentowy, decyzją z 29.08.2013 roku ponownie ustalił wysokość emerytury wcześniejszej ubezpieczonej i wznowił jej wypłatę od dnia 01.08.2013 r. W dniu 30.05.2018 r. wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przeliczenie wysokości przysługującej jej emerytury. Prawomocną decyzją z dnia 02.07.2018 r. organ rentowy po rozpatrzeniu w/w wniosku przeliczył M. M. wysokość emerytury wcześniejszej od 01.05.2018 r. Wypłata tego świadczenia została zrealizowana. Wnioskodawczyni cały czas pobiera emeryturę wcześniejszą.

W toku postępowania skarżąca w różnoraki sposób tłumaczyła swoje żądanie. W odwołaniu wskazała, że pracowała do 61 roku życia, a wniosek o przyznanie emerytury po rozwiązaniu dotychczasowego stosunku pracy złożyła w 2013 r. W piśmie procesowym z dnia 8.01.2025 roku ubezpieczona podała, że przyznana jej decyzją ZUS z 2013 r. emerytura spełnia warunki emerytury ustawowej (wiek plus staż pracy). W toku procesu, składając wyjaśnienia przed sądem, wnioskodawczyni podała ostatecznie, że wniosku o emeryturę z tytułu wieku nigdy nie składała. Powyższe wynika też z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych.

W odczuciu ubezpieczonej niesprawiedliwym jest, że organ rentowy nie poinformował jej, że powinna złożyć wniosek o przyznanie emerytury z tytułu wieku.

Trzeba jednak podkreślić, że emerytura powszechna jest przyznawana osobie, która pobiera emeryturę wcześniejszą wyłącznie na wniosek. Każda osoba, która ukończy powszechny wiek emerytalny ma prawo złożyć wniosek o emeryturę powszechną. Nie oznacza to jednak, że ZUS ma obowiązek informowania o takiej możliwości.

Emerytura powszechna obliczana jest wg. tzw. nowych zasad, czyli w oparciu o sumę zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek emerytalnych, zapisanych na koncie i subkoncie ubezpieczonego.

W przypadku osób, które pobierały wcześniejszą emeryturę, ZUS od tej sumy odejmuje kwotę pobranych wcześniejszych emerytur. Tak obliczoną podstawę emerytury dzieli przez średnie dalsze trwanie życia, a następnie tak obliczoną emeryturę powszechną porównuje z dotychczas pobieranym świadczeniem i wypłaca te, które okaże się korzystniejsze.

Obowiązek organu rentowego pouczania ubezpieczonych dotyczy tylko określonych konkretnie w przepisach sytuacji. Przepisy nie określają, jak długo można przebywać na emeryturze wcześniejszej i nie przechodzić na emeryturę powszechną, mimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Tym samym, brak jest po stronie ZUS obowiązku udzielania porad prawnych dla ubezpieczonych w zakresie wachlarzu możliwości, jakie mają w związku z obowiązującymi przepisami. O konieczności takiego udzielania porad prawnych nie wspomina żadna ustawa, ani Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U.2011.237.1412) . Obowiązek zaś informowania o warunkach i dowodach wymaganych do uzyskania świadczeń emerytalno-rentowych oraz udzielania pomocy przy ubieganiu się o te świadczenia dotyczy toczącego się postępowania. Trudno byłoby przyjąć, że organy rentowe są obowiązane zawiadamiać wszystkie osoby zainteresowane np. o wszystkich przewidzianych w przepisach możliwościach i warunkach przyznawania prawa do świadczeń.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczona złożyła wniosek do organu rentowego o podjęcie wypłaty emerytury wcześniejszej, w związku z czym ZUS, nie mając obowiązku informowania o innych możliwościach – możliwości złożenia wniosku o emeryturę powszechną, zajmował się wyłącznie kwestią tej przyznanej jej emerytury i tylko pod tym kątem rozpatrywał żądanie wnioskodawczyni.

Przechodząc do kwestii merytorycznego rozpoznania sprawy należy wskazać, że ubezpieczona nie spełnia warunków do uzyskania prawa do rekompensaty. W tym miejscu należy ponownie zwrócić uwagę na treść art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Rekompensata nie przysługuje także osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 21 ust. 2). Przy czym chodzi tu wyłącznie o emeryturę wcześniejszą, a nie w powszechnym wieku emerytalnym. Skoro celem tego przepisu jest przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, to oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego) nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą o emeryturach pomostowych.

Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych również, z uwagi na to, że nie pobiera emerytury z art. 24 ustawy emerytalnej, której wysokość zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej zależy od wysokości kapitału początkowego. Powyższe wynika bezsprzeczne z ustaleń Sądu Okręgowego. Wnioskodawczyni nie ma ustalonego prawa do emerytury z systemu zreformowanego tj. w oparciu o art. 25 ustawy emerytalnej (emerytury z tytułu wieku), nie składała wniosku o ustalenie uprawnień do emerytury z systemu zreformowanego. Art. 25 ustawy emerytalnej wskazuje, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Wnioskodawczyni ma przyznaną emeryturę wcześniejszą od 1.03.2010 r. wyliczoną na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej. Rekompensata, o jakiej mowa w ww. przepisach, nie jest świadczeniem samodzielnym (nie ma samodzielnego bytu), a ma charakter dodatkowego świadczenia pieniężnego wliczanego do wysokości kapitału początkowego (art. 23 ust. 2 ustawy pomostowej) i do wysokości emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., zawierającej wartość zwaloryzowanego kapitału początkowego z uwzględnieniem tej rekompensaty. Celem rekompensaty jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jej realizacja polega na zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31 marca 2016 r. w sprawie III AUa 1899/15, Legalis Nr 1456649). Nie jest prawnie dopuszczalne (i tym samym skuteczne) złożenie przez ubezpieczonego samodzielnego (odrębnego) wniosku dotyczącego (wyłącznie) ustalenia prawa do rekompensaty. Ustalenie (przyznanie) rekompensaty następuje dopiero wtedy, gdy ubezpieczony wystąpi do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (,,zwykłej”) i wyłącznie przy rozpoznawaniu wniosku o emeryturę.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.