Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 października 2017 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Spółka z o.o. wysokość należnych składek na Fundusz Pracy za miesiące: od października 2013 r. do sierpnia 2016 r. obejmuje kwoty wskazane w decyzji.

W uzasadnieniu organ rentowy argumentował, że naruszono przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz że prace wykonywane w ramach zawartych umów zlecenia z innym podmiotem przez ubezpieczone M. K. i R. K. świadczone były na rzecz płatnika składek będącego pracodawca, tj. (...) Sp. z o.o. M. K. miała zawarte umowy zlecenia w okresie od 01.07.2014 r. do 1.03.2016 r., a R. K. w okresie od 01.09.2013 r. do 31.07.2016 r.

Płatnik składek (...) Sp. z o.o. nie deklarował składek na Fundusz Pracy od przychodów uzyskanych z tytułu wykonywania w/w umów zlecenia przez M. K. w wysokości: 1858,35 zł miesięcznie w okresie od 08.2014 r. do 04.2016 r. i R. K. w wysokości: 10.2013 r. -2000,00 zł, 11.2013 r. -2549,45 zł, 12.2013 r. -2549,45 zł, 01.2014 r. - 2904,40 zł, 02.2014 r. - 2607,69 zł, 03.2014 r. - 2773,63 zł, 04.2014 r. - 1837,36 zł, 05.2014 r. -592,31 zł, 06.2014 r.-2074,72 zł, 07.2014 r. -2548,71 zł, 08.2014 r. - 1624,18 zł, 09.2014 r. -4825,27 zł, 10.2014 r. - 3852,75 zł, 11.2014 r. - 2667,03 zł, 12.2014 r. -3319,78 zł, 01.2015 r.- 2714,29 zł, 02.2015 r. - 2287,91 zł, 03.2015 r. - 3496,70 zł, 04.2015r. -2904,40 zł, 05.2015 r. - 3734,07 zł, 06.2015 r. - 3141,76 zł, 07.2015 r.- 3342,86 zł, 08.2015r. -1778,86 zł, 09.2015 r. - 3556,20 zł, 10,2015 r. - 2134,07 zł, 1.2015 r. - 2134,07 zł, 12.2015 r. -1374,10 zł, 01.2016 r.-1872,84 zł, 02.2016 r. - 1564,83 zł, 03.2016 r. - 616.48 zł, 04.2016 r. - 841,76 zł, 06,2016 r. -1245,05 zł, 08.2016 r. - 3295,60 zł.

Wobec tego w świetle stanowiska organu rentowego przychód z tytułu umów zlecenia zawartych przez ubezpieczone z innym podmiotem, a wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy płatnika składek stanowi podstawę łącznie z przychodem ze stosunku pracy do naliczenia składek z Funduszu Pracy.

( decyzja k. 679-682 akta ZUS)

Decyzją z dnia 26 października 2017 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. stwierdził, że dla płatnika składek (...) Spółka z o.o. wysokość należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za miesiące: od października 2013 r. do sierpnia 2016 r. obejmuje kwoty wskazane w decyzji.

W uzasadnieniach organ rentowy argumentował, analogicznie jak w decyzji nr (...) podkreślając, iż obowiązek prawidłowego rozliczenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych spoczywa na płatniku składek będącym pracodawca ubezpieczonych M. K. i R. K..

(decyzja k. 683-86)

Odwołania od powyższych decyzji złożył w dniu 4 grudnia 2017 roku płatnik składek (...) Spółka z o. o. z siedzibą w Ł., zaskarżając decyzje w całości oraz wnosząc o ich uchylenie i przekazanie spraw do ponownego rozpoznania celem ich umorzenia oraz
o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że odwołujący i R. są podmiotami współpracującymi i prowadzą działalność gospodarczą pod tym samym adresem. Podkreślono, że zachodzące między podmiotami zależności, wynikające ze współpracy nie uzasadniają wniosku o świadczeniu przez zainteresowane pracy na rzecz odwołującego w ramach wykonywania zlecenia na rzecz R.. Odwołujący zaznaczył, że brak jest podstaw do zaliczania czynności świadczonych w ramach umowy zlecenia na rzecz R. do pracy świadczonej na rzecz odwołującego, jeśli podmioty te współpracują ze sobą i rozliczają się z tej współpracy w sytuacji, w której odwołujący nie jest bezpośrednim beneficjentem świadczonych w ramach umowy zlecenia usług. Kluczowe znaczenie ma zatem to, na czyją rzecz praca jest wykonywana. Ponadto, to pracodawca musiałby przekazać osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, a osoba trzecia wywiązując się ze zobowiązania zawiera umowę z pracownikami pracodawcy.
W przedmiotowej sprawie istnienie między odwołującym, a R. współpracy nie uzasadnia wniosku, że odwołujący przekazywał środki R., z których finansował on wynagrodzenie wynikające z umów zlecenia – takich przepływów finansowych między spółkami nie było.

(odwołania – k. 2 – 8 oraz k. 2 – 8 akta sprawy VIII U 2422/17)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie podnosząc, że (...) Spółka z o. o. zawarła umowę o współpracy z R. K. P. Sp. J. Przedmiotem umowy o współpracy było wykonywanie czynności o charakterze technicznym i przygotowawczym związanych z analizą rynku nieruchomości i zachodzących na nim trendów, opisem nieruchomości, dokonywaniem transakcji. Organ rentowy wskazał, że (...) Spółka
z o. o. i R. K. P. Sp. J. są powiązane ze sobą osobowo. W ocenie organu rentowego istniejący stosunek pracy nakładał się na stosunek cywilnoprawny. Tym samym pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na FP i FGŚP z tytułu stosunku pracy winien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

(odpowiedź na odwołania – k. 56 – 57 oraz k. 56 – 57 akta sprawy VIII U 2422/17)

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił, na podstawie art. 219 k. p. c., połączyć sprawę o sygn. akt VIII U 2421/17 ze sprawą o sygn. akt VIII U 2422/17 i obie sprawy rozpoznać łącznie pod sygn. VIII U 2421/17.

(postanowienie – k. 58 akta sprawy VIII U 2422/17)

Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2018 r. na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 kpc postępowanie w przedmiotowej sprawie zostało zawieszone do czasu zakończenia postępowania w sprawie VIII U 2423/17 w przedmiocie ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne M. K. i R. K. z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) Spółka z o. o.

( bezsporne; postanowienie k. 69)

Postanowieniem z dnia 25 lutego 2019 r. podjęto zawieszone postępowanie.

( postanowienie k. 76 )

Na rozprawie w dniu 8 maja 2019 roku ubezpieczone M. K.
i R. K. oświadczyły, że nie zajmują stanowiska w sprawie.

(stanowisko stron – e – protokół rozprawy z dnia 8 maja 2019 roku – 00:01:59 – 00:03:50- płyta CD k.128)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

(...) Spółka z o. o. z siedzibą w Ł. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 19 października 2001 roku. Siedziba spółki znajduje się przy
ul. (...) w Ł.. Wspólnikami spółki są: K. K. (2), A. J. oraz E. K.. K. K. (2) posiada 51 udziałów o łącznej wysokości 25.500,00 zł, A. J. posiada 1.000 udziałów o łącznej wysokości 500.000,00 zł, E. K. posiada 949 udziałów o łącznej wysokości 474.500,00 zł. Prezesem zarządu spółki jest K. K. (2), natomiast wiceprezesem jest M. J.. W składzie rady nadzorczej spółki jest A. J., E. K. oraz J. P..

Głównym przedmiotem działalności spółki jest działalność inwestycyjna – spółka zajmuje się budową, wynajmem nieruchomości oraz pozyskiwaniem terenów dla podmiotów zewnętrznych na inwestycje, a także doradztwem w zakresie inwestowania w nieruchomości.

(wypis z KRS – k.29 -31v; bezsporne)

R. K. P. Sp. J. z siedzibą w Ł. została zarejestrowana
w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 8 lipca 2013 roku. Siedziba spółki znajduje się przy
ul. (...) w Ł.. Wspólnikami spółki są K. K. (2), J. P., A. P. oraz E. K.. Każdy ze wspólników uprawniony jest do samodzielnego i nieograniczonego reprezentowania spółki wobec osób trzecich.

Przedmiotem działalności R. Sp. J. są wyceny nieruchomości, pośrednictwo oraz zarządzanie nieruchomościami.

(wypis z KRS – k. 27 – 28; bezsporne)

R. K. P. Sp. J. z siedzibą w Ł. (zlecający) zawarła w dniu
2 września 2013 roku z (...) Spółką z o. o. z siedzibą w Ł. (przyjmujący) umowę
o współpracy. Zgodnie z § 1 przedmiotem umowy było wykonywanie przez przyjmującego czynności o charakterze technicznym i przygotowawczym związanych z analizą rynku nieruchomości i zachodzących na nim trendów, opisem nieruchomości, dokonywanych transakcji. Ponadto określono, że przedmiotu niniejszej umowy nie stanowi wykonywanie przez przyjmującego wyceny praw do nieruchomości. Natomiast zgodnie z § 3 po każdorazowym wykonaniu przedmiotu umowy przyjmujący przedkłada zlecającemu protokół
z przepracowanych roboczogodzin, a w oparciu o protokół przyjmujący wystawi zlecającemu fakturę. Zgodnie z § 4 umowy wysokość wynagrodzenia określono w wysokości 80,00 zł netto za roboczogodzinę.

Na podstawie przedmiotowej umowy (...) Spółka z o. o. miała przygotowywać materiały do operatów.

(umowa o współpracę – k. 19 – 20)

M. K. była zatrudniona w (...) Spółka z o. o. na podstawie umowy
o pracę z dnia 1 kwietnia 2008 roku, na okres próbny trzech miesięcy, tj. do 30 czerwca 2008 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku referenta ds. wyceny nieruchomości,
z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 1.300,00 zł brutto. Na podstawie umowy o pracę z dnia 1 lipca 2008 roku ubezpieczona została zatrudniona na czas nieokreślony,
w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku referenta ds. wyceny nieruchomości,
z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 1.800,00 zł brutto oraz premią uznaniową. Zgodnie z aneksem do umowy o pracę z dnia 31 grudnia 2012 roku M. K. została zatrudniona na stanowisku dyrektora działu wycen nieruchomości.

(umowa o pracę – k. 21, wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17 )

W spornym okresie M. K. otrzymywała co miesiąc premie uznaniowe w wysokości od 3.194,08 zł do 4.198,17 zł.

(karty wynagrodzeń – k. 11 – 14)

R. K. była zatrudniona w (...) Spółka z o. o. na podstawie umowy o pracę z dnia 25 lipca 2013 roku, na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku specjalisty ds. wycen i badania rynku nieruchomości, z wynagrodzeniem zasadniczym
w wysokości 1.600,00 zł brutto oraz premią uznaniową.

(umowa o pracę – k. 25 akta osobowe R. K., wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

W spornym okresie R. K. otrzymywała co miesiąc premie uznaniowe w wysokości od 226,19 zł do 1.015,77 zł.

(karty wynagrodzeń – k. 15-18)

Do 2013 roku (...) Spółka z o. o. dokonywała także wyceny nieruchomości. Głównym zleceniodawcą byli komornicy sądowi – ponad 90 % zleceń było zlecanych przez komorników sądowych. W 2013 roku komornicy poinformowali K. K. (2), że nie chcą aby wyceny były dokonywane przez osobę prawną, tj. spółkę, chcieliby, aby to K. K. (2), jako biegły, podpisywał się pod wyceną.

Każdą wycenę podpisywał oraz ponosił za nią odpowiedzialność K. K. (2). Żaden z pracowników nie mógł podpisać się pod takim operatem.

R. Sp. J. jest spółką rodzinną. Jej założenie było związane z koniecznością dokonywania wycen nieruchomości dla komorników sądowych przez K. K. (2). (...) Spółka z o. o. od 2013 roku nie przyjęła żadnego zlecenia wyceny nieruchomości od komornika. Dokonanie wyceny nieruchomości odbywało się na podstawie postanowienia komornika.

(oświadczenia komorników – 105 -107, przykładowe zlecenia komorników sądowych
k. 48- 54, k. 108- 120, wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem
k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

Podczas zatrudnienia w (...) Spółka z o. o. M. K. oraz R. K. zajmowały się przygotowywaniem materiałów do wyceny nieruchomości oraz projektów operatów szacunkowych. Nie zachodziła konieczność wykonywania czynności poza spółką – przygotowywanie powyższych materiałów odbywało się w siedzibie spółki. W ramach umowy o pracę nie było szczegółowego zakresu obowiązków – pracownicy zajmowali się różnymi czynnościami pomocniczymi głównie związanymi z wycenami.

(wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

M. K. oraz R. K., w okresie zatrudnienia w (...) Spółka z o. o., wykonywały również czynności określone w umowach zlecenia dla R. Sp. J. Umowy cywilnoprawne były zawierane na czas określony. Wynagrodzenie z tytułu umów zlecenia było przelewane odrębnym przelewem.

Umowy zlecenia z R. K. były zawierane w okresie od września 2013 roku do lipca 2016 roku z R. K. P. Sp. J. Przedmiotem umów zlecenia było przygotowanie materiałów do wycen nieruchomości. R. K. dokonywała spisu wycen przygotowanych w ramach umów zlecenia. Wynagrodzenie było uzależnione od ilości wykonanej pracy.

Umowy zlecenia z M. K. były zawierane w okresie od lipca 2014 roku do marca 2016 roku z R. K. P. Sp. J. Przedmiotem umów zlecenia była wycena zleconych nieruchomości. M. K. otrzymywała stałe miesięczne wynagrodzenie z tytułu zawartych umów zlecenia.

W ramach zawartych umów zlecenia z R. Sp. J. M. K. oraz R. K. zajmowały się przygotowywaniem projektów operatów. Przygotowany dokument był sprawdzany i podpisywany przez K. K. (2). Były to projekty operatów wykonywane na podstawie zleceń od komorników oraz czynności związane z wyceną nieruchomości.

Wykonywanie czynności w ramach umów zlecenia mogło odbywać się również w domu.

(umowy zlecenia –k. 32-47 v., wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

W ramach umowy zlecenia z R. Sp. J. - M. K. oraz R. K. wykonywały czynności podobne do tych, które wykonywały w (...) Spółka z o. o. Czynności te były zlecane przez K. K. (2).

(bezsporne)

Wykonywaniem wycen od komorników zajmowało się od 2013 roku R. Sp. J., natomiast (...) Spółka z o. o. wykonywała wyceny nieruchomości zlecane przez inne podmioty. (...) Spółka z o. o. w ramach umowy o współpracę zajmowało się badaniem rynku i nie wykonywało żadnych zleceń dla komorników.

(wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

Rozliczenia między (...) Spółka z o. o., a R. Sp. J. odbywało się poprzez wystawienie faktury. (...) Spółka z o. o. otrzymywała od R. Sp. J. wynagrodzenie bez względu na to, czy R. Sp. J. otrzymało wynagrodzenie od komorników za zlecenie. R. Sp. J. zarabiała na zleceniach od komorników. (...) Spółka z o. o. była podwykonawcą, ponieważ wykonywała analizy rynku korzystając z dostępnych baz danych. Środki finansowe przechodziły z R. Sp. J. do (...) Spółka z o. o.

(uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

Na podstawie umowy o współpracy z dnia 2 września 2013 roku oraz wystawionych przez (...) Spółka z o. o. faktur, R. Sp. J. zapłaciła (...) Spółka z o. o.:

- w 2013 roku – 72.245,00 zł brutto;

- w 2014 roku – 95.865,42 zł brutto;

- w 2015 roku – 44.828,54 zł brutto;

- w 2016 roku – 54.151,82 zł brutto.

R. K. z tytułu umów zlecenia w R. Sp. J. otrzymała wynagrodzenie
w łącznej wysokości:

- w 2013 roku – 7.098,90 zł brutto;

- w 2014 roku – 31.627,83 zł brutto;

- w 2015 roku – 32.598,45 zł brutto;

- w 2016 roku – 9.436,56 zł brutto.

M. K. z tytułu umów zlecenia w R. Sp. J. otrzymała wynagrodzenie w łącznej wysokości:

- w 2014 roku – 7.926,75 zł brutto;

- w 2015 roku – 19.024,20 zł brutto;

- w 2016 roku – 6.341,40 zł brutto.

(zestawienie k. 88)

(...) Spółka z o. o. oraz R. Sp. J. mają siedzibę w tym samym budynku przy
ul. (...) w Ł.. R. Sp. J. płaciła (...) Spółce z o. o. za najem lokalu.
Na podstawie umów najmu lokali o powierzchni 26 m ² i 33 m ² (...) Spółka z o. o. jako wynajmujący, pobierała czynsz od najemcy R. Sp. J.

(umowy najmu lokali – k.89-104)

Płatnik składek w spornych okresach naliczył i rozliczył za ubezpieczone składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jedynie z tytułu umowy o pracę. Odwołujący nie naliczył i nie rozliczył za ubezpieczone wskazanych składek od wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umów zlecenia jakie M. K. oraz R. K. jako pracownicy płatnika składek zawarły z R. Sp. J. w Ł..

(bezsporne)

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie VIII U 2423/17 Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w związku z odwołaniem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.: z dnia 26 października 2017 roku, Nr (...) i z dnia 26 października 2017 roku, Nr (...)

1. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 26 października 2017 roku, Nr (...) i ustalił, że w okresie od sierpnia 2014 roku do kwietnia 2016 roku nie stanowią podstawy wymiaru składek M. K., podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. – przychody osiągnięte z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy M. K. a (...) spółką jawną w Ł.;

2. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 26 października 2017 roku, Nr (...) i ustalił, że w okresie od października 2013 roku do sierpnia 2016 roku nie stanowią podstawy wymiaru składek R. K., podlegającej ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. – przychody osiągnięte z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy R. K. a (...) spółką jawną w Ł..

(wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. z uzasadnieniem k. 153-154 i 157 -172 akt sprawy VIII 2423/17)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie wyżej powołanych dokumentów, uznając je za wiarygodne i wystarczające do poczynienia przedmiotowych ustaleń powołane dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie. Nadto ustalenia w sprawie poczyniono w oparciu o prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie sygn. akt VIII 2423/17 z uzasadnieniem, gdyż kwestia objęcia podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia - M. K. i R. K. podlegających ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., także przychodów osiąganych z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy M. K. i R. K., a (...) spółką jawną w Ł. w spornych okresach, miało istotne znaczenie dla ustalenia wysokości składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odprowadzanych przez płatnika składek w okresie od października 2013 do sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołania zasługują na uwzględnienie i powodują zmianę zaskarżonych decyzji.

W myśl art. 8 ust. l, ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 300) za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, a także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła
z pracodawcą z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Stosownie do treści przepisu art. 4 pkt 2a ustawy systemowej płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca.

Zgodnie zaś z treścią art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1949) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia.

Natomiast według przepisu art. 18 ust. la powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w przypadku osób wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli
w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Jak stanowi zaś art. 32 powołanej wcześniej ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 104 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, w przypadku osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. minimalnym wynagrodzeniu za pracę, co najmniej wynagrodzenie, o którym mowa w tym przepisie, opłacają: pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby: pozostające w stosunku pracy.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2006 r. Nr 158 poz. 1121 ze zm.), składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zdaniem Sądu Okręgowego przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było ustalenie, czy wobec ubezpieczonych: M. K. oraz R. K., zatrudnionych w (...) Spółka z o. o. na podstawie umowy o pracę i wykonujących zlecenia zgodnie z umowami zawartymi przez te ubezpieczone z R. Sp. J. ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Powoływanym prawomocnym wyrokiem z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie VIII U 2423/17, Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w związku z odwołaniem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.: z dnia 26 października 2017 roku, zmienił zaskarżone decyzje i orzekł że w okresie od sierpnia 2014 roku do kwietnia 2016 roku w przypadku M. K. oraz w okresie od października 2013 roku do sierpnia 2016 roku w przypadku R. K., podlegających ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., nie stanowią podstawy wymiaru składek przychody osiągnięte z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy ww. osobami, a (...) spółką jawną w Ł..

W myśl art. 365 § 1 kpc. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Związanie stron, o którym mowa w powołanym przepisie, polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartej w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Inne sądy, organy państwowe oraz organy administracji publicznej, rozstrzygające w sprawach innych niż karne, są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że moc wiążąca orzeczenia odnosi się tylko do treści jego sentencji, a nie uzasadnienia (wyrok SN z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 702/04, Lex nr 402284). Nie mają zatem mocy wiążącej, ani poglądy prawne wyrażone w uzasadnieniu orzeczenia (wyrok SN z dnia 13 marca 2008 r., III CSK 284/07, Lex nr 380931), ani motywy i ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu (wyrok SN z dnia 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07, Lex nr 345525). Według Sądu Najwyższego, przedmiotem prawomocności materialnej jest bowiem ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Sąd przy wydaniu wyroku nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku (wyrok SN z dnia 21 czerwca 2007 r., IV CSK 63/07, Lex nr 485880). Natomiast zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia mogą mieć znaczenie dla ustalenia zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej orzeczenia w rozumieniu art. 365 § 1 (tak wyrok SN z dnia
15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008, nr A, poz. 20). Nie zmienia to jednak faktu , że określone w art. 365 KPC związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (wyr. SN z 23.6.2009 r., II PK 302/08, L.; wyr. SN z 15.11.2007 r., II CSK 347/07, L.).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić zatem należy, iż ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za sporny okres w stosunku do obu ubezpieczonych ma zasadnicze znaczenie dla przedmiotowego rozstrzygnięcia skoro podstawa wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w świetle powołanych wyżej przepisów, stricte zależy od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W uzasadnieniu wskazanego wyżej prawomocnego rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy wskazał jednoznacznie, iż wbrew zapatrywaniom organu rentowego brak jest podstaw do uznania iż w ramach zawartych umów zlecenia (...) spółką jawną w Ł. ubezpieczone: M. K. i R. K. de facto wykonywały pracę dla płatnika składek (...) Spółka z o. o.

Sąd wskazał, iż w rozpatrywanym stanie faktycznym – identycznym ze stanem faktycznym w sprawie niniejszej w przedmiotowej sprawie, nie można zastosować art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi o konstrukcji uznania za pracownika osoby świadczącej usługi na podstawie umowy zlecenia dla pracodawcy, z którym pozostaje jednocześnie w stosunku pracy.

Przede wszystkim zleceniodawca R. Sp. J. nie otrzymywał od (...) Spółka z o. o. środków przeznaczonych na sfinansowanie wynagrodzenia dla zleceniobiorców jak również (...) Spółka z o. o. nie była rzeczywistym beneficjentem usług świadczonych na podstawie umów zlecenia. Nieistotnym jest przy tym że ubezpieczone w ramach współpracy z oboma podmiotami wykonywały podobne czynności oraz, że miedzy tymi podmiotami występowały powiązania osobowe. Kluczowym jest bowiem jedynie to, że analiza zaistniałych w przedmiotowej sprawie powiązań oraz charakter wykonywanych czynności między spółkami współpracującymi wskazywała, że (...) Spółka z o. o. nie czerpała żadnych korzyści z usług świadczonych przez ubezpieczone na rzecz R. Sp. J.

Sąd podkreślił, iż na podstawie zawartej między R. K. P. Sp. J. a (...) Spółką z o. o. w dniu 2 września 2013 roku umowy to osoba trzecia przekazywała środki finansowe pracodawcy, aby móc realizować zlecenia dotyczące wycen nieruchomości otrzymywane od komorników, natomiast pracodawca był w tym układzie jedynie podwykonawcą, wykonującym niektóre czynności. Tym samym to nie pracodawca przekazywał środki na wynagrodzenia ubezpieczonych osiągane z tytułu zlecenia. Znamienne są również okoliczności, które leżały u podstaw założenia odrębnego podmiotu od (...) Spółki z o. o. Przed założeniem spółki (...), to (...) Spółka z o. o. wykonywała zlecenia dotyczące wyceny nieruchomości dla współpracujących z K. K. (2) komorników sądowych. O tym, że konieczna stała się zmiana formy prawnej w celu dalszej możliwości świadczenia usług dla komorników sądowych zdecydowały okoliczności obiektywne, a nie chęć obniżenia kosztów zatrudnienia. Tym bardziej, że pracodawca, tj. (...) Spółka z o. o., regularnie, co miesiąc wypłacała M. K. oraz R. K. premie uznaniowe w wysokości znacznie przewyższającej wysokość otrzymywanego wynagrodzenia zasadniczego. W konsekwencji, w celu spełnienia wymogów dotyczących formy prawnej prowadzonej działalności, założonych przez współpracujących ze spółką komorników sądowych, doszło do założenia R. K. P. Sp. J., której jednym ze wspólników jest K. K. (2). Nie ulega jednak wątpliwości, że od momentu założenia tej spółki, wynagrodzenia za wykonane zlecenia dla komorników sądowych otrzymywała wyłącznie spółka (...). (...) Spółka z o. o. od tego czasu nie otrzymywała już zleceń od komorników sądowych. Również tożsama siedziba obu spółek nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania, że usługi świadczone przez ubezpieczone na podstawie umów zlecenia były faktycznie wykonywane na rzecz pracodawcy M. K. i R. K.. Świadczy o tym okoliczność, że (...) Spółka z o. o. była najemcą dwóch lokali od (...) Spółki z o. o. i opłacała z tego tytułu czynsz najmu.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy mając na uwadze moc wiążącą prawomocnych orzeczeń nie sposób dojść do przekonań odmiennych. Tym samym brak jest podstaw do uwzględnienia do podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia zawartych między M. K. w okresie od sierpnia 2014 r, do kwietnia 2016 r. i R. K. w okresie od października 2013 r. do sierpnia 2016 r., a (...) Spółka jawna.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k. p. c.,
zmienił zaskarżone decyzje i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k. p. c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

J.L.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS, wypożyczając akta ZUS