Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7.07.2021 r. roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. określił wysokość zadłużenia (...) S.C. NIP (...) z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie za okres od 03.2016 r. do 02.2021 r. wyniosło 35906,45 zł, odsetki za zwłokę 7 487,00 zł, łącznie 43 393,45 zł.

Na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy organ rentowy wskazał, że odsetki naliczane będą nadal do dnia zapłaty, włącznie z tym dniem. Odsetki za zwłokę winny być naliczone na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz.1325).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Zgodnie z art. 32 w/w ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenia zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zawiadomił o wszczęciu z urzędu i zakończeniu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, wzywając jednocześnie do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Płatnik składek nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie. W związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych działając na podstawie art. 83 ust. 1 ww. ustawy określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

/ decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w całości w dniu 17.08.2021 r. wniósł E. B. (1), wnosząc o jej zmianę.

W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, że decyzja nie uwzględnia:

- przyczyn wskazanych zakładowi a dotyczących powodów braku uiszczenia składki- pomija wniosek o umorzenie należności , fakt pandemii i braku podjęcia działalności przez spółkę o zadłużenie której chodzi, oraz niezwykle trudnej sytuacji zdrowotnej wnioskodawcy,

-wskazuje nieprawidłowo wysokość zaległości - wszystkie składki z tytułu działalności (...) S.C. do listopada 2017 r. zostały uiszczone,

- dodatkowo odnosi się do nieprawidłowego podmiotu, gdyż działalność (...) S.C. wspólnik spółki cywilnej została zawieszona w listopadzie 2017 r.

Na poparcie swych twierdzeń wnioskodawca załączył do odwołania wypis z (...) wskazujący na zawieszenie działalności podmiotu (...) S.C. z dniem 01.11.2017 r.

/odwołanie z załącznikami k. 3- 7/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł argumentację, jak w zaskarżonej decyzji, nadto wskazał, iż z danych z Systemu Ewidencji Kont i Funduszy (...) wynika że odwołujący E. B. zgłosił prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej od 1.01.1999 r. do 30.06.1999 r., od 1.10.1999 r. do 31.05.2000 r., od 1.07.2013 r. do 4.02.2021 r. Organ wskazał, iż zaprzecza okolicznościom o uregulowaniu zaległości płatnika. ZUS wskazał, że wnioskodawca wystąpił o umorzenie należności, jednakże z uwagi na brak uzupełnienia przez niego braków formalnych wniosku pozostał on bez rozpoznania. ZUS wskazał też, iż zaskarżona decyzja została doręczona wnioskodawcy pod adresem zamieszkania będącym jednocześnie adresem do doręczeń z (...).

/odpowiedź na odwołanie k. 9/

Pismem z dnia 4.08.2022 r. oraz na rozprawie w dniu 14.09.2022 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów w wysokości - jak dla pełnomocnika z wyboru.

/stanowisko procesowe strony odwołującej - protokół z rozprawy z dnia 14.09.2022 r. 00:02:00 -00:14:45/

Na rozprawie w dniu 21.06.2023 r. poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, wniósł o przyznanie kosztów postępowania. Wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy przez pełnomocnika z urzędu, oświadczając iż koszty te nie zostały pokryte ani w całości ani w części w wysokości określonej w ustawie dla pełnomocników z wyboru w wysokości trzykrotnej stawki minimalnej, biorąc pod uwagę nakład pracy pełnomocnika, ilość rozpraw i wymianę pism procesowych. Jednocześnie pełnomocnik wnioskodawcy oświadczył, że w przypadku, gdyby Sąd nie podzielił argumentacji strony odwołującej, wniósł o nieobciążanie wnioskodawcy, kosztami zastępstwa procesowego z uwagi na sytuacje majątkową.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

/stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 21.06.2023 00:02:23-00:07:23/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca E. B. (1) NIP (...) prowadził następujące działalności gospodarcze:

- spółka cywilna (...) S.C. (...) od 1.10.1999 r. do 31.05.2000r., od 1.07.2013 r. do 31.10.2017 r. Z dniem 1.11.2017 r. działalność spółki (...) S.C. została zawieszona.

- spółka zo.o. A. F. NIP (...) od 2.03.2016 r. do 4.02.2021 r.,

- spółka komandytowa (...) Sp. z o.o. Sp. k NIP (...) od 12.05.2016 r. do 31.12.2020 r.

/bezsporne, nadto odpis z (...) k. 6 oraz k. 20-21, wniosek o wpis do (...) k. 132-134 dokumenty zgłoszeniowe k. 62-77/

E. B. (1) zakładając konto jako płatnik składek, czyli osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą złożył w ZUS druk (...) służący do identyfikacji płatnika składek. Zrobił to jako E. B. (1) NIP (...) REGON (...) pod nazwą (...) S.C. Wskazane konto służyło do obsługi nie tylko działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki, ale służyło też do ewidencjonowania każdej działalności powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. W związku z tym wnioskodawca jako wspólnik spółki cywilnej, wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz komandytariusz w spółce komandytowej powinien składać dokumenty rozliczeniowe za powyższe działalności na konto z powyższym NIP-em.

/bezsporne/

Wnioskodawca z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (...)S.C NIP (...) w okresie od 1/1999 do 5/2000 odprowadzał składkę zdrowotną za pracowników i prowadzącego działalność gospodarczą, w okresie od 7/2013 do 2/2016 odprowadzał pojedynczą składkę zdrowotną za prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą. (...) S.C. opłacał te składki jedną wpłatą.

bezsporne, a nadto potwierdzenie wpłat k. 52-54 oraz k. 111-128, wydruk opłacanych składek na ubezpieczenie zdrowotne a okres 01/2016 -02/2021 k. 99-102, wydruk opłacanych składek na ubezpieczenie zdrowotne a okres 08/2013 -12/2015/

Wnioskodawca był zobowiązany do wykazania - na konto z podanym wyżej NIP-em i opłacenia składek zdrowotnych:

-od (...) do 02.2016 jedną składkę na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) s.c. NIP (...),

- od 03/2016 do 04/2016 podwójną składkę na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) s.c. NIP (...) , (...) sp. z o.o. NIP (...),

- od 05/2016 do 10/2017 potrójną składkę na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) s.c. NIP (...) , (...) sp. z o.o. NIP (...), (...) sp. z o.o. sp.k. NIP (...),

-od 11/2017 do 12/2020 podwójna składkę na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu bycia wspólnikiem w spółce: (...) sp. z o.o. NIP (...), (...) sp. z o.o. sp.k. NIP (...),

-od 01/2021 do 02/2021 jedną składkę na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu bycia wspólnikiem w spółce: (...) sp. z o.o. NIP (...),

/raport rozliczeń należności płatnika w aktach ZUS, wydruk przeglądu danych -stany należności w aktach ZUS/

Wnioskodawca jako wspólnik spółki cywilnej (...) S.C. (...) do chwili zawieszenia jej działalności opłacił wszystkie należne składki. Z tytułu bycia ww. wspólnikiem nie posiada żadnego zadłużenia.

/bezsporne, potwierdzenie wpłat k. 52-54 oraz k. 111-128, wydruk opłacanych składek na ubezpieczenie zdrowotne a okres 01/2016 -02/2021 k. 99-102, wydruk opłacanych składek na ubezpieczenie zdrowotne a okres 08/2013 -12/2015 /

Po 1.11.2017r. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawca nie osiągał żadnych przychodów.

/bezsporne/

W związku z brakiem poprawnych dokumentów rozliczeniowych z tytułu prowadzonej przez E. B. (1) spółek: (...) sp. z o.o. NIP (...), (...) sp. z o.o. sp.k. NIP (...) zostały sporządzone korekty dokumentów rozliczeniowych z prawidłową podstawą oraz składką na ubezpieczenia społeczne.

/bezsporne/

Zaskarżona decyzja została wydana na E. B. (1) NIP (...) z uwagi na konto założone przez płatnika składek. Przy tym wskazane w niej należności obejmowały wszystkie rodzaje aktywności podlegające ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym zapisane na powyższym koncie.

/bezsporne, a nadto szczegółowe zestawienie należności w aktach ZUS, raport rozliczeń należności płatnika w aktach ZUS, wydruk przeglądu danych -stany należności w aktach ZUS/

W dniu 16.02.2021 r. E. B. (1) złożył wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne. Pismem z dnia 11.03.2021r. ZUS II Odział w Ł. poinformował płatnika o braku dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku oraz wyznaczył 14 dniowy termin na ich dostarczenie. Odwołujący nie złożył w wyznaczonym terminie wymaganych dokumentów. W dniu 13.04.2021 r. organ poinformował płatnika o pozostawieniu wniosku o umorzenie bez rozpoznania.

/bezsporne, wniosek w aktach ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy. Podkreślić należy, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił podważyć ustaleń organu rentowego zawartych w treści zaskarżonej decyzji, a dotyczących istnienia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne obciążających wnioskodawcę za sporny okres. Wnioskodawca w procesie wskazywał, że działalność spółki (...) S.C. na którą ZUS wskazał w zaskarżonej decyzji od 1.11.2017 r. została zawieszona, wcześniej opłacił wszystkie należne z tytułu składki. Wywodził też, że po 1.11.2017r. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawca nie osiągał żadnych przychodów- spółka komandytowa, w którą był zaangażowany nawet działalności nie rozpoczęła.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, iż w świetle oświadczeń składnych przez ZUS w toku procesu bezspornym obecnie jest, że wnioskodawca jako wspólnik spółki cywilnej (...) S.C. (...) do chwili zawieszenia jej działalności opłacił wszystkie należne składki. Z tytułu bycia ww. wspólnikiem nie posiada żadnego zadłużenia. Przy tym przedłożone w procesie potwierdzenia zapłaty nie wskazują, iż wnioskodawca uiścił składkę zdrowotną z tytułu pozostałych aktywności, która podobnie jak składki od działalności (...) S.C. NIP (...) winny zostać rozliczone na utworzonym zgodnie ze zgłoszeniem w ZUS koncie płatnika: E. B. (1) NIP (...) REGON (...) pod nazwą (...) S.C.

Co do twierdzeń wnioskodawcy, iż de facto w pozostałym zakresie nie istniał obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, bo z tego tytułu wnioskodawca nie osiągał przychodów, spółki nie prowadziły działalności gospodarczej-podnieść należy, iż treść zgormadzonych w sprawie dokumentów nie potwierdza by spółki (...) sp. z o.o. sp.k. NIP (...) przed (...) i (...) sp. z o.o. NIP (...) przed (...) zostały wykreślone z rejestru, bądź by ich działalność została zawieszona. Ponadto wskazane przez ubezpieczonego stanowisko, iż podmioty te od 1.11.2017r. faktycznie nie prowadziły działalności, a co za tym idzie wnioskodawca nie miał z tego tytułu przychodów, a więc nie było tytułu do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem zdrowotnym -odnosiło się do kwestii nie objętych zaskarżoną decyzją, gdyż organ rentowy jedynie poinformował o dalszych konsekwencjach braku uregulowania należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne i istnieniu zadłużenia z tego tytułu. W tej sytuacji okoliczność ta nie mogła być wzięta pod uwagę przy rozstrzygnięciu niniejszego sporu, zwłaszcza że wnioskodawca nie przedłożył żadnego dowodu, iż po tej dacie skutecznie wyrejestrował się z ubezpieczeń. Ponadto fakt istnienia zadłużenia z tego tytułu niejako sam potwierdził składając w ZUS w dniu 16.02.2021 r. wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest nieuzasadnione i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 t.j.) do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Na mocy art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń określa przepis art. 13 pkt. 4 zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Na mocy art. 46 ust. 1 płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast w myśl art. 83 ust. 1 pkt. 3 Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek (…)

Na podstawie art. 66 ust. 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561 t.j.) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570) lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników,

Powyższe oznacza, że skoro wnioskodawca w spornym okresie miał zarejestrowaną działalność gospodarczą, był wspólnikiem spółki cywilnej (...) S.C. (...), (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp zo.o. NIP (...) oraz komandytariuszem w spółce komandytowej (...). Zo.o. Sp. k NIP (...), to spełniał on warunki do objęcia go ubezpieczeniami społecznymi, a tym samym podlegała w tym okresie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Jedyną możliwością, aby nie podlegał on ubezpieczeniu zdrowotnemu było zawieszenie działalności gospodarczej, a to w przypadku (...) S.C. nastąpiło 1.11.2017r.. W pozostałych przypadkach tj. spółki z o.o. i spółki komandytowej w okresie objętym sporną decyzją takie okoliczności nie miały miejsca.

Brak też podstaw do uznania, iż wnioskodawca w spornym okresie nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, a co za tym idzie ubezpieczeniu zdrowotnemu, w tej kwestii nie zostały bowiem wydane żadne decyzje właściwych organów, a sam wnioskodawca nie wyrejestrował się z ubezpieczeń. Tej okoliczności ponownie odnośnie spółek (...) sp zo.o.i A. (...) Sp. Zo.o. Sp. k NIP w sprawie nie wykazano, a to właśnie z tytułu tej działalności powstało zadłużenie. W tym miejscu jeszcze raz wskazać należy, iż należności z tego tytułu wnioskodawca zobligowany był uiszczać na zarejestrowane przez siebie konto płatnika E. B. (1) NIP (...) REGON (...) pod nazwą (...) S.C. Wskazane konto służyło do obsługi nie tylko działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki, ale służyło też do ewidencjonowania każdej działalności powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. To na tym zatem koncie rozliczano zadłużenie nie tylko (...) S.C., lecz wszelkie rodzaje aktywności podlegające ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym zapisane na powyższym koncie. Wobec tego twierdzenia o uregulowaniu wszelkich należności związanych z działalnością (...) S.C. nie przekładają się jeszcze na rzekomą nieprawidłowość zaskarżonej decyzji, skoro dotyczyła ona konta płatnika obsługującego inne rodzaje jego działalności, powodujące obowiązek uiszczenia składki zdrowotnej.

Na mocy art. 74 ust. 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1a, osób wymienionych w art. 75 i art. 76 oraz członków ich rodzin stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych lub do ubezpieczenia społecznego rolników oraz wyrejestrowywania z tych ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 1-2a, art. 77 i art. 86 ust. 6. Do ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2-8 i 8b-15 oraz członków ich rodzin, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrowywania z tych ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 77 (ust. 2).

Na podstawie art. 79 ust. 1i 2 powołanej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 % podstawy wymiaru składki, z zastrzeżeniem art. 82 i 242. Składka jest miesięczna i niepodzielna.

W myśl art. 81 ust. 2 podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Ponadto zgodnie z art.82 ust. 3 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust.4. Rodzajami działalności są m. in.:

1) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

2) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej, będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych;

3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej;

4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza;

5) działalność gospodarcza prowadzona w formie prostej spółki akcyjnej przez akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;

6) wykonywanie działalności przez osoby, o których mowa w art. 81 ust. 2za.

Jednocześnie stosownie do art. 82 ust. 4 ustawy w przypadku gdy prowadzący działalność uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Na podstawie art. 109 ust. 1 ustawy Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Funduszu rozpatruje indywidualne sprawy z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego. Do indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się sprawy dotyczące objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i ustalenia prawa do świadczeń.

Do spraw, o których mowa w ust. 1, nie należą sprawy z zakresu wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne należące do właściwości organów ubezpieczeń społecznych (ust. 2).

Jak wynika z cytowanych przepisów obowiązujące uregulowania prawne przewidują podział kompetencji w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego pomiędzy dwa organy: Narodowy Fundusz Zdrowia i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustalanie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega wyłącznie orzecznictwu NFZ. ZUS pełni niejako wtórną rolę. Ustala i pobiera składki od tego ubezpieczenia. Do jego kompetencji nie należy jednak ustalanie podstawy prawnej podlegania temu ubezpieczeniu. Od decyzji każdego z tych podmiotów przewidziane jest odwołanie w innym trybie i do innego organu. W przypadku decyzji o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu zgodnie z art. 109 ust. 5 ustawy „o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych” odwołanie wnosi się do Prezesa Funduszu w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania. Natomiast odwołanie od decyzji ZUS wnosi się na ogólnych zasadach do sądu okręgowego.

Oznacza to, że zarówno ZUS, jak i w konsekwencji Sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu rentowego związane są podstawą podlegania ubezpieczeniu ustaloną w decyzji NFZ. Sąd zajmuje się jedynie ocena zgodności decyzji ZUS z podstawą ustaloną w decyzji NFZ oraz prawidłowością naliczenia składki na ubezpieczenia zdrowotne.

Sąd podzielił w tym zakresie stanowisko wyrażone w wyrok Sądu Apelacyjnego w
K. z dnia 2 sierpnia 2011 r., w sprawie III AUa 228/11, zgodnie z którym "w
postępowaniu toczącym się z odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
ustalającej wysokość zaległych składek na ubezpieczenie zdrowotne będącej następstwem
prawomocnej decyzji dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia
stwierdzającej objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, ubezpieczony nie może
już kwestionować samego faktu podlegania temu ubezpieczeniu" (LEX nr 1129821,
Biul.SAKa (...)-34).

W tym zakresie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia
29 stycznia 2014 r., w sprawie III AUa 823/13, gdzie stwierdził, iż „należy odróżnić kwestię objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, i kwestię obowiązku płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Narodowy Fundusz Zdrowia nie jest instytucją władną do orzekania o obowiązku odprowadzania składek na jakiekolwiek ubezpieczenie ani też do pobierania tych składek, gdyż należy to do kompetencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.” (LEX nr 1428031).

Podobnie także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 17 października 2013 r., w sprawie III AUa 1821/12, orzekł, że „o ile do kompetencji ZUS nie należą sprawy dotyczące samego objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, o tyle Zakład może wydawać decyzje dotyczące wymierzania, pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne i prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek. Decyzje te mogą być zaskarżane zgodnie z art. 83 ust. 2 u.s.u.s.”(LEX nr 1400342).

Przytoczyć należy także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lipca 2012 r., w sprawie II GSK 761/11, w którym wyrażono pogląd, iż „decyzje, o których stanowi art. 38 ust. 1 u.s.u.s., wydawane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i jak wynika z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c tej ustawy dotyczą one wymierzania, pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne i prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek. Decyzje te mogą być zaskarżane zgodnie z art. 83 ust. 2 tej ustawy tylko w zakresie wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Do kompetencji ZUS nie należą natomiast sprawy dotyczące samego objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. W tym zakresie właściwym jest Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Funduszu.”(LEX nr 1244826).

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy organ rentowy słusznie stwierdził, że E. B. (1) jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za wskazane w decyzji okresy.

Sąd ustalił, że na podstawie art. 66 ust. 1c ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych iż E. B. (1) w okresie prowadzenia działalności gospodarczej w (...) S.C., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. sp.k. w spornym okresie od 03/2016 do 02/2021, w okresie w którym nie doszło do zawieszenia działalności gospodarczej poszczególnych podmiotów, był zobowiązany do opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jako podstawę rozstrzygnięcia należy przyjąć ustalenie, że wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą. Działalność spółki (...)" s.c. została zawieszona od 1.11.2017r., ale pozostałe spółki formalnie funkcjonowały.

Odwołujący się reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających nieprawidłowość obciążenia go obowiązkiem składkowym z tego tytułu. Zgodnie natomiast z dyspozycją art.6 KC to na odwołującym się ciążył ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on winien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Sąd nie jest zaś zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc).

W szczególności wnioskodawca na żadnym etapie postępowania nie wskazywał, żeby wystąpił do NFZ o ustalenie, iż w spornym okresie nie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu wobec tego, że pozostałe spółki po 1. (...). nie prowadziły działalności, a on sam nie miał z tego tytułu przychodów.

Podkreślić należy, iż ZUS zajmuje się jedynie poborem składek zdrowotnych, ale nie jest właściwy do merytorycznego rozpoznawania spraw dotyczących podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, więc skarżący chcąc wykazać, że nie podlegał w spornym okresie ubezpieczeniom zdrowotnym, powinien złożyć wniosek o ustalenie niepodlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu za sporny okres do Narodowego Funduszu Zdrowia. W związku z tym, że odwołujący się takiego wniosku co bezsporne nie złożył, zarówno ZUS, jak i Sąd są związani zgłoszeniem wnioskodawcy do ubezpieczenia zdrowotnego. Prawidłowość naliczenia składek z tytułu działalności (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. sp.k. nie była natomiast przez odwołującego kwestionowana. Jeśli wnioskodawca zamierzał udowodnić, iż w spornym okresie nie prowadził działalności gospodarczej, to mógł to uczynić jedynie na podstawie wniosku inicjującego postępowanie przed NFZ.

Tym samym w oparciu o poczynione ustalenia i obowiązujące przepisy prawa Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa .

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.102 k.p.c. , uznając iż sytuacja życiowa wnioskodawcy - ciężka choroba oraz zła sytuacja finansowa, nadto subiektywne przekonanie o słuszności swych racji wynikające z faktu opłacenia wszelkich należności z tytułu prowadzenia działalności w formie (...)" s.c. wobec formy zakreślenia nazwy płatnika w zaskarżonej decyzji, stanowiły przypadek szczególnie uzasadniony, o którym mowa w treści powołanego przepisu.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu orzeczono na podstawie orzeczono na podstawie z § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1714) uwzględniając wartość zgłoszonych roszczeń zwrot stawki podatku VAT. Przy tym wysokość kosztów ustalono mając na uwadze treść wyroku TK z 23.04.2020 (SK 66/19 Dz U z 2020 r. poz 769), wyroku TK z 19.04.2023 SK 85/22 Dz.U. 2023, poz. 796 oraz postanowienia SN z 7.01.2021 I CSK 598/20. Sąd uznał, że brak było podstaw do przyznania tych kosztów w wyższej stawce niż minimalna, gdyż nakład pracy pełnomocnika wnioskodawcy sprowadzał się jedynie do składania pism bez szczegółowego odniesienia się do obszernych wyjaśnień pełnomocnika ZUS formułowanych na piśmie.

J.L.