Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 września 2019 r. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3, w związku z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 4 pkt 2 lit. a, art. 36 ust. 2, art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300), art. 734 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459z późn. zm. ) oraz z art. 74 ust. 1, art. 79 ust. 1 i 2, art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla M. K. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) S.A. za okres od 01- 02. 2016 04-05.2016, 07.2016 r. ,09-10.2016, 12.2016 – 08.2018 r. wynosi: 0 zł

W uzasadnieniu, organ rentowy podniósł, że, w wyniku kontroli oraz danych, zaewidencjonowanych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS, ustalono, że ubezpieczona M. K. (1) - zawarła umowę zlecenia nr (...) zawartą w dniu 12.10.2015 pomiędzy (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. reprezentowaną przez D. Oddziału F. J. a M. K. (1) zatrudnioną w (...) Sp. z o.o. na stanowisku samodzielna księgowa. Umowę sporządzono na czas nieokreślony.

W ramach tej umowy, zleceniodawca zleca, a zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać, następujące prace: dokonywanie przelewów za ubezpieczenie mienia ze składką płatną miesięcznie w zasobach zarządzanych przez (...) Sp. z o.o. ( umowa generalna nr 13 00 00/07/2015, polisa nr (...)) w sposób samodzielny, bez nadzoru i kierownictwa zleceniodawcy. Z tytułu wykonywanych czynności zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie w wysokości: 2% od, przekazanej na rzecz zleceniodawcy, składki brutto, z tytułu ubezpieczenia mienia, ze składką płatną miesięcznie.

Nadto, umowę zlecenie nr (...), zawartą w dniu 06.07.2016 pomiędzy (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. reprezentowaną przez D. Oddziału Pana F. J. a M. K. (1) zatrudnioną w (...) Sp. z o.o. na stanowisku samodzielna księgowa. Umowę sporządzono na czas nieokreślony.

W ramach tej umowy, zleceniodawca zleca, a zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać, następujące prace: czynności w zakresie wykonywania umów ubezpieczenia mienia ze składką płatną miesięcznie, zawartych przez mieszkańców zasobów mieszkaniowych zarządzanych przez (...) Sp. z o.o. zleconych przez zleceniodawcę. Zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać prace w sposób samodzielny, bez nadzoru i kierownictwa zleceniodawcy. Z tytułu wykonywanych czynności zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie w wysokości: 2% od przekazanej na rzecz zleceniodawcy kwoty składki z tytułu ubezpieczenia mienia ze składką płatną miesięcznie.

Z tytułu zawartej umowy zlecenia, płatnik (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. zgłosił ubezpieczoną M. K. (1) do ubezpieczenia zdrowotnego na okres od 12.10.2015 r. do nadal i z tego tytułu zadeklarował za ubezpieczoną składkę na ubezpieczenie zdrowotne za okres 01/2016 r. - 08/2018 r.

Na podstawie analizy danych zaewidencjonowanych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS ustalono, że w okresie objętych kontrolą tj. od 01.01.2014 r. do 30.09.2018 r. podleganie do ubezpieczeń ubezpieczonej M. K. (1) w spółce (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. pokrywa się ze zgłoszeniem do ubezpieczeń u płatnika Administrację (...).

(...) SA podpisał umowę z Administrację (...).

W trakcie kontroli pozyskano od płatnika składek umowy kontrahenckie:

- Umowa generalna nr 13 00 00/07/201 do umów ubezpieczenia o serii (...). Zawarta w dniu 31.08.2015 w B. pomiędzy (...) SA z siedzibą w Ł. Oddział w T. reprezentowanym przez Pana F. D. Oddziału a Administracją (...) Sp. z o.o. reprezentowaną przez Pana C. D. - Prezesa Zarządu i Pana R. D.-V-cę Prezesa Zarządu. Przedmiotem umowy jest określenie warunków na jakich Administrację (...). będzie świadczyć usługi administracyjne w zakresie umów ubezpieczenia zawartych w (...) SA przez mieszkańców Wspólnot Mieszkaniowych zarządzanych przez Administrację (...) . Usługi te będą polegać na pobieraniu od ubezpieczonych należnej składki i przekazywaniu jej do (...) SA oraz wsparciu działań marketingowych i prewencyjnych prowadzonych przez (...) SA w zasobach zarządzanych przez Administrację (...) . Umowa zawarta na czas nieokreślony.

Na podstawie niniejszej umowy, Spółdzielnia zobowiązała się do wykonywania następujących czynności:

1. umożliwienie (...) SA podjęcia działań zmierzających do informowania mieszkańców Wspólnot Mieszkaniowych zarządzanych przez Administrację (...) o możliwości skorzystania z dedykowanych im ubezpieczeń.

2. Wyznaczenie miejsc na terenie zasobów Administrację (...), w których (...) SA może umieszczać materiały marketingowe i prewencyjne dla mieszkańców.

3. Wskazywanie mieszkańcom posiadającym ubezpieczenie w (...) SA oraz osobom zainteresowanym ubezpieczeniem punktu poboru opłat oraz osoby, która na mocy odrębnej umowy będzie odpowiedzialna za obsługę umowy ubezpieczenia.

4. Przyjmowanie od ubezpieczonych miesięcznej składki ubezpieczeniowej wraz z opłatami za używanie lokali mieszkalnych w zarządzanych przez Administrację (...) zasobach mieszkaniowych.

5. Sporządzenie miesięcznych wykazów ubezpieczonych, którzy za pośrednictwem Spółdzielni opłacili składkę ubezpieczeniową

6. Przekazywanie w terminie do dnia 30 każdego miesiąca: Składek ubezpieczeniowych na rachunek bankowy (...) SA Wykazu o którym mowa w punkcie 5 na wskazany adres (...) SA.

Czynności te Administrację (...) wykonuje we własnym zakresie i przy wykorzystaniu zasobów własnych. Za czynności wykonywane przez Administrację (...) SA zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia w wysokości 3% brutto (z VAT) od sumy miesięcznych składek ubezpieczeniowych przekazanych na rachunek bankowy (...) SA , i zarejestrowanych w systemie (...) SA w danym miesiącu. Na podstawie noty otrzymanej od (...) SA, Administrację (...) zobowiązana jest wystawić fakturę stanowiącą podstawę do wypłaty wynagrodzenia w terminie 14 dni od otrzymania faktury przez (...) SA na wskazany przez Spółdzielnię rachunek bankowy.

Z pozyskanych dokumentów oraz wyjaśnień ubezpieczonych wynika, że Administrację (...), będąca stroną umowy generalnej, zawartej z (...) SA., pośredniczy w zawieraniu i realizacji umów ubezpieczeniowych, zawartych z lokatorami nieruchomości zarządzanych przez Administrację (...) Spółka z o.o.. Z analizy umowy generalnej wynika, że czynności, świadczone przez Administrację (...) Spółka z o.o., mają charakter podwykonawstwa wobec wymienionej spółki. Za wykonywane czynności Administrację (...) Spółka z o.o., otrzymywała wynagrodzenie, uzależnione od wysokości przekazywanych składek na ubezpieczenie mieszkań. Zgodnie z umową i stanem faktycznym, Administracja (...) Spółka z o.o., wykonuje umowę, poprzez zatrudnionych pracowników. Zakres czynności, powierzonych na podstawie umów zleceń, zawartych, przez tych pracowników, z (...) SA , pokrywał się z zakresem obowiązków, powierzonych Administrację (...) Spółkę z o.o. , na podstawie umowy generalnej, zawartej z (...) SA oraz, częściowo, z zakresem obowiązków, wynikających z umów o pracę tych pracowników. Pracownicy, zawarte umowy zlecenia, z (...) SA wykonywali w godzinach swojej pracy, Administrację (...) Spółka z o.o., dodatkowo nie wynagradzał pracowników, za wykonanie tych umów zleceń.

W tym stanie rzeczy, organ rentowy uznał, że praca wykonywana przez ubezpieczoną M. K. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) SA była w rzeczywistości świadczona była na rzecz płatnika Administrację (...). W rezultacie M. K. (1) nie pozostaje z płatnikiem (...) SA w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym.

Jednocześnie uznano, że płatnikiem składek ubezpieczonej M. K. (1) w okresie objętym kontrolą w związku z wykonywaniem pracy na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...) SA jest Administrację (...).

Wskazano , iż podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia, a w konsekwencji również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wynika z rzeczywistego sposobu wykonywania określonej czynności prawnej, a nie z samego faktu sporządzenia umowy. Zawarcie przez różne podmioty z tą samą osobą dwóch umów nie przesądza, że mamy do czynienia z dwoma stosunkami zobowiązaniowymi. Ważne są okoliczności wykonywania czynności, na które została zawarta umowa. Na potwierdzenie, że faktycznym zleceniodawcą a tym samym płatnikiem składek za ubezpieczoną M. K. (1) jest Administrację (...) jest fakt złożenia korekt dokumentów rozliczeniowych za kwiecień 2016 r. ze zmienionymi podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższe okoliczności, rozpatrywane w ujęciu całościowym, w ocenie organu rentowego, wskazują, że, zawarcie umowy zlecenia przez płatnika (...) SA , zostało dokonane w celu obejścia przepisów art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 18 ust. 1 i ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w rozumieniu przepisu art. 58 § 1 Kc faktu wykonywania pracy. Ubezpieczona M. K. (1) , faktycznie wykonywała czynności, określone w umowie zlecenia. Jednakże - zawarcie umowy zlecenia przez (...) SA zostało dokonane w celu utworzenia drugiego tytułu do ubezpieczeń i skorzystanie z przepisów art. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych rozstrzygających w zakresie zbiegu tytułów do ubezpieczeń a w konsekwencji zwalniających z obowiązku deklarowania składek na ubezpieczenia społeczne z jednego tytułu. Efektem takiego postępowania było obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i obniżenie kosztów wynikających z obowiązku odprowadzania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Zawieranie umowy zlecenia było inicjatywą wskazanych spółek a nie ubezpieczonych. Działania płatników (...) SA i Administrację (...) w efekcie doprowadziły do pokrzywdzenia ubezpieczonych poprzez zaniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, co przekłada się na zaniżenie kwoty ewentualnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych przysługujących ubezpieczonym. Cel działania płatników, którego skutkiem jest nie odprowadzenie przez płatnika Administrację (...) składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodów osiągniętych przez ubezpieczonej M. K. (1) tytułu umowy zlecenia zwartej z (...) SA jest sprzeczny z prawem i z zasadami współżycia społecznego.

/ decyzja k. 1-5 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 14.10.2019 r. wniosła (...) S.A.

zarzucając naruszenie:

1. Następujących przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2019.300 tj. z dnia 18.02.2019 r) art.83 ust. l punkt 3 w zw. z art. 68 ust. punkt 1 lit. c w zw. z art. 4 punkt 2 lit. a w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 36 ust. 2 w zw. z art. 41 ust.l i w zw. z art. 8 ust. 2a

- poprzez ich niewłaściwe zastosowanie

w zw. z następującymi przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

A. art. 74 ust. 1 w zw. z art. 81 ust.l i w zw. z art. 66 ust. 1

- punkt la - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie

- punkt le-poprzez jego niezastosowanie

B. art. 79 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 82

- ust. 1 - poprzez jego niezastosowanie

- ust. 2 - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie

skutkujące uznaniem, że ubezpieczony/-a z tytułu zawartej z (...) SA umowy zlecenia nr (...) z dnia 12.10.2015 r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, emerytalno-rentowym i zdrowotnym u swojego pracodawcy (...) Spółka z o. w B., który jest w tym zakresie płatnikiem składek na te ubezpieczenia, a (...) SA nie jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu ww umowy - co spowodowało wydanie zaskarżonej błędnej decyzji stwierdzającej, że podstawa wymiaru składki i składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne u płatnika składek (...) SA wynosi odpowiednio : 0,00 zł

2. Art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2019.300 tj. z dnia 18.02.2019 r) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do sytuacji faktycznej i prawnej, w której wydana została zaskarżona decyzja - poprzez uznanie, iż M. K. (1) zatrudniona u zainteresowanego podmiotu - Administracji (...) Spółka z o.o. w B. NIP (...) na podstawie umowy o pracę oraz zatrudniony u skarżącego - (...) SA na podstawie umowy zlecenia nr (...) z dnia 12.10.2015 r. w zakresie tej umowy zlecenia jest uważany za pracownika w rozumieniu tego przepisu, mimo, że:

- ww umowa zlecenia nie została zawarta z pracodawcą - (...) Spółka z o.o.

- praca z umowy zlecenia nie miała być i nie była wykonywana w interesie i na rzecz pracodawcy - (...) Spółki z o.o.

- (...) SA nie jest podwykonawcą dla (...) Spółki z o.o., który zatrudnia pracownika (...) spółka z o.o. w celu działania tego pracownika w interesie i na rzecz (...) Spółki z o.o. - co stanowiło by warunek konieczny dla zastosowania ww przepisu

- umowa generalna zawarta przez (...) SA z (...) Spółką z o.o. w B.

nr 13 00 00/07/2015 do umów ubezpieczenia nr (...) nie stanowi ani podstawy, ani zobowiązania do wykonywania przez ubezpieczonego/-ą zlecenia w interesie i na rachunek pracodawcy (...) Spółki z o.o. w B.

3. art. 65 §1 i § 2 kc - poprzez błędne uznanie, iż okoliczności, w których zawarta została

umowa zlecenia z ubezpieczonym/ą nie wskazują na nawiązanie stosunku zlecenia z płatnikiem składek (...) SA, lecz na kontynuację umowy o pracę z pracodawcą Ubezpieczonego/-ej chociaż zarówno treść tej umowy - w szczególności prawa i obowiązki stron - wskazują, iż celem i zamiarem stron było nawiązanie stosunku zlecenia, w ramach którego ubezpieczony/-na będzie działać w interesie i na rzecz płatnika (...) SA, za co otrzyma od niego wynagrodzenie - a nie w interesie i na rzecz swojego pracodawcy, z którym nie łączy ubezpieczonego/-ej stosunek prawny obligujący go/ją do wykonywania pracy na rzecz płatnika (...) SA

4. art. 58 § 1 kc - poprzez uznanie, iż zawarcie umowy zlecenia z ubezpieczonym/-ą przez płatnika składek (...) SA zostało dokonane w celu obejścia przepisów art.6 ust. 1 punkt 4, art. 18 ust. 1 i ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

5. Art. 22 i 300 Kodeksu Pracy - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie oraz art. 734 § 1 i § 2 kc, art. 735 § 1 kc - poprzez ich niezastosowanie i błędne uznanie, że stosunek zlecenia łączący ubezpieczonego/-ą z płatnikiem składek (...) SA w istocie stanowi kontynuację umowy o pracę z pracodawcą Ubezpieczonego/-ej chociaż zarówno treść tej umowy - w szczególności prawa i obowiązki stron -wskazują, iż strony nawiązały stosunek zlecenia, w ramach którego ubezpieczony/-a ma działać w interesie i na rzecz płatnika (...) SA w sposób samodzielny, bez rzecz nadzoru i kierownictwa zleceniodawcy za co otrzyma od niego wynagrodzenie a nie w interesie i na rzecz swojego pracodawcy, z którym nie łączy ubezpieczonego/-ej stosunek prawny obligujący go/ją do wykonywania pracy na rzecz płatnika (...) SA

6. Dowolne uznanie, iż obowiązki ubezpieczonego/-ej wynikające z umowy zlecenia zawartej z (...) SA stanowią jednocześnie obowiązki pracownicze ubezpieczonego/-ej wynikające z umowy o pracę z pracodawcą (...) Spółką z o.o. w B..

Z uwagi na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie że podstawa wymiaru składki i składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne M. K. (1) ustalona była w sposób prawidłowy i nie wymaga korekty.

/ odwołanie k. 3-7/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 9-11v/

Postanowieniem z dni 14 listopada 2020 roku Sad postanowił zawiadomić Administrację (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w B. o toczącym się postępowaniu i możliwości przystąpienia do sprawy ,w terminie dwóch tygodni, od dnia doręczenia zawiadomienia

/postanowienie k. 14/

Administracja (...) Spółka Z o.o. nie przystąpiła do sprawy w charakterze zainteresowanego.

/ bezsporne/

M. K. (1) wniosła o przesłuchanie jej, w charakterze strony, w miejscu zamieszkania w B., następnie, zaś, mimo wezwania, nie złożyła zeznań na piśmie i nie stawiła się na termin ostatniej rozprawy.

/ pismo k. 57. k.77, postanowienie k. 111v. protokół z rozprawy z 15.02.2021 00:00:33 -00:03:05/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiotem działalności (...) SA jest m.in świadczenie usług w ramach ubezpieczeń osobowych, ubezpieczeń majątkowych, reasekuracja, ocena ryzyka i szacowanie poniesionych strat, działanie poprzez agentów i brokerów ubezpieczeniowych, działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne, działalność maklerska związana z rynkiem papierów wartościowych i towarów giełdowych

/ bezsporne wypis z KRS k. 16-26/

Administracja (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B., zajmuje się administracją i zarządzaniem, gospodarowaniem podległych jej nieruchomości i wspólnot mieszkaniowych.

/ bezsporne/

Ubezpieczona, M. K. (1), jest zatrudniona w (...) Sp. z o.o. w chwili obecnej, w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony od 30 lipca 2007 na stanowisku samodzielna księgowa. W ramach powiężonych jej obowiązków dokonuje wszelkich czynności księgowo finansowych oraz rozliczeń spółki nadto odpowiada za poszczególne czynności księgowe poszczególnych Wspólnot Mieszkaniowych. M.in. zajmuje się księgowaniem dokumentów zakupów wspólnot mieszkaniowych, dokonuje płatności za zakupy wspólnot, sporządza zeznania CIT dla wspólnot, księguje przychody wspólnot, rozksięgowuje banki i kontroluje wyciągów bankowych wspólnot mieszkaniowych oraz wszystkich rozrachunków.

/ bezsporne, dokumentacja w aktach osobowych załączonych do akt sprawy koperta k. 29, pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14/

(...) SA podpisał umowę z Administrację (...). Tj. umowę generalną nr 13 00 00/07/201 do umów ubezpieczenia o serii (...). Przedmiotem, której jest określenie warunków na jakich Administrację (...), będzie świadczyć usługi administracyjne w zakresie umów ubezpieczenia zawartych w (...) SA przez mieszkańców Wspólnot Mieszkaniowych zarządzanych przez Administrację (...) Spółka z o.o. Usługi te w świetle umowy polegają na pobieraniu od ubezpieczonych należnej składki i przekazywaniu jej do (...) SA oraz wsparciu działań marketingowych i prewencyjnych prowadzonych przez (...) SA w zasobach zarządzanych przez Administrację (...) Spółka z o.o. . Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Na podstawie wskazanej umowy (...) Sp. z o.o. zobowiązała się do wykonywania następujących czynności:

1. umożliwienie (...) SA podjęcia działań zmierzających do informowania mieszkańców Wspólnot Mieszkaniowych zarządzanych przez Administrację (...) o możliwości skorzystania z dedykowanych im ubezpieczeń.

2. Wyznaczenie miejsc na terenie zasobów Administrację (...), w których (...) SA może umieszczać materiały marketingowe i prewencyjne dla mieszkańców.

3. Wskazywanie mieszkańcom posiadającym ubezpieczenie w (...) SA oraz osobom zainteresowanym ubezpieczeniem punktu poboru opłat oraz osoby, która na mocy odrębnej umowy będzie odpowiedzialna za obsługę umowy ubezpieczenia.

4. Przyjmowanie od ubezpieczonych miesięcznej składki ubezpieczeniowej wraz z opłatami za używanie lokali mieszkalnych w zarządzanych przez Administrację (...) zasobach mieszkaniowych.

5. Sporządzenie miesięcznych wykazów ubezpieczonych, którzy za pośrednictwem Spółdzielni opłacili składkę ubezpieczeniową

6. Przekazywanie w terminie do dnia 30 każdego miesiąca: Składek ubezpieczeniowych na rachunek bankowy (...) SA Wykazu o którym mowa w punkcie 5 na wskazany adres (...) SA.

Czynności te Administrację (...) zobowiązała się wykonać we własnym zakresie i przy wykorzystaniu zasobów własnych. Za czynności wykonywane przez Administrację (...) SA zobowiązała się do wypłaty wynagrodzenia w wysokości 3% brutto (z VAT) od sumy miesięcznych składek ubezpieczeniowych przekazanych na rachunek bankowy (...) SA , i zarejestrowanych w systemie (...) SA w danym miesiącu. Na podstawie noty otrzymanej od (...) SA, Administrację (...) zobowiązana jest wystawić fakturę stanowiącą podstawę do wypłaty wynagrodzenia w terminie 14 dni od otrzymania faktury przez (...) SA na wskazany przez Spółdzielnię rachunek bankowy.

/ umowa generalna k 19-20v akt ZUS/

W dniu 12.10.2015 M. K. (1) jako zatrudniona w (...) Sp. z o.o. na stanowisku samodzielna księgowa - zawarła umowę zlecenia nr (...) z (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T.. Umowę sporządzono na czas nieokreślony. W ramach tej umowy zleceniodawca zlecił a zleceniobiorca zobowiązał się wykonać następujące prace: dokonywanie przelewów za ubezpieczenie mienia ze składką płatną miesięcznie w zasobach zarządzanych przez (...) Sp. z o.o. ( umowa generalna nr 13 00 00/07/2015, polisa nr (...)) w sposób samodzielny, bez nadzoru i kierownictwa zleceniodawcy. Z tytułu wykonywanych czynności zleceniobiorca miał otrzymać wynagrodzenie w wysokości: 2% od przekazanej na rzecz zleceniodawcy składki brutto z tytułu ubezpieczenia mienia ze składką płatną miesięcznie. Nadto w dniu 06.07.2016 strony zawarły kolejna umowę zlecenie nr (...), w ramach której M. K. (1) na zlecenie (...) SA zobowiązała się wykonać następujące prace: czynności w zakresie wykonywania umów ubezpieczenia mienia ze składką płatną miesięcznie zawartych przez mieszkańców zasobów mieszkaniowych zarządzanych przez (...) Sp. z o.o. zleconych przez zleceniodawcę, w sposób samodzielny, bez nadzoru i kierownictwa zleceniodawcy. Z tytułu wykonywanych czynności zleceniobiorca M. K. (1) miała otrzymać wynagrodzenie w wysokości: 2% od przekazanej na rzecz zleceniodawcy kwoty składki z tytułu ubezpieczenia mienia ze składką płatną miesięcznie.

/ Umowy zlecenie k. 7-8v akt ZUS/

Z tytułu zawartej umowy zlecenia płatnik (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. zgłosił ubezpieczoną M. K. (1) do ubezpieczenia zdrowotnego na okres od 12.10.2015 r. do nadal i z tego tytułu zadeklarował za ubezpieczoną składkę na ubezpieczenie zdrowotne za okres 01/2016 r. - 08/2018 r.

/ bezsporne/

Od 01.01.2014 r. do 30.09.2018 r. podleganie do ubezpieczeń ubezpieczonej M. K. (1) w spółce (...) Spółka Akcyjna z Centralą w Ł. - Oddział w T. pokrywa się ze zgłoszeniem do ubezpieczeń u płatnika Administrację (...).

/ bezsporne/

Administracja (...) będąca stroną umowy generalnej zawartej z (...) SA. pośredniczy w zawieraniu i realizacji umów ubezpieczeniowych zawartych z lokatorami nieruchomości zarządzanych przez Administrację (...). Składka na ubezpieczenie jest płacona razem z czynszem. Lokator, który podpisał z TU umowę ubezpieczenia zwiększa czynsz o wysokość składki. Składka wpływa na konto zarządcy nieruchomości (...). Następnie jest przekazywana przez jej pracownika na rzecz TU bo ten nie ma dostępu do systemu. Dostęp ma tylko zarządca nieruchomości. (...) udostępnia też (...) powierzchnie reklamowe. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie. Nie w każdym przypadku TU ma umowę z pracownikiem, płaci zawsze partnerowi. (...) ma swoich pracowników i TU nie ingeruje w to kto będzie dokonywał transferu składki z konta zarządu na konto TU. Osoba wykonująca te czynności robi to w ramach umowy o pracę z partnerem. Pracownicy pracujący na umowę zlecenie odpowiadają na pytania klientów np. co zrobić w przypadku zalania mieszkania. Osoby na umowę zlecenie są szkolone regularnie. Eksperci TU albo agencji prowadzą szkolenia.

/ zeznania świadka M. Z. protokół z rozprawy z dnia 8 czerwca 2020 00:08:39 00:31:46 zeznania świadka R. K. protokół z rozprawy z dnia 8 czerwca 2020 00:31:46 – 00:49:56, pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 pisemne zeznania M. K. (2) k. 142-143/

Przedstawiciel (...) koordynował przepływy dokumentów ubezpieczeniowych oraz ich rozliczanie.

/pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 pisemne zeznania M. K. (2) k. 142-143/

Interes co do zawieranych z lokatorami umów leży po stronie TU. Ale wynagrodzenie partnera (...) to procent od ikasa czyli zebranej składki

/zeznania świadka M. Z. protokół z rozprawy z dnia 8 czerwca 2020 00:08:39 00:31:46 zeznania świadka R. K. protokół z rozprawy z dnia 8 czerwca 2020 00:31:46 – 00:49:56 pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 /

W przypadku (...) Sp. zoo. Indywidualne umowy zlecenia z (...) zawierane są tylko z pracownikami administracji. W umowach nie ma klauzuli iż rozwianie stosunku pracy powoduje automatycznie rozwianie umowy zlecenia.

/ bezsporne pismo k. 88/

Przedmiotem umów zleceń zawieranych przez (...) indywidualnie z pracownikami (...) za pełną zgoda i akceptacją tego podmiotu była też:

- dystrybucja materiałów marketingowych,

-informowanie o możliwości przystąpienia do ubezpieczenia i przekazywania ogólnych informacji o ubezpieczeniu osobom zamieszkującym w zasobach mieszkaniowych zarządzanych przez (...) B.,

- odbiór dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do ubezpieczenia i przekazanie jej do ubezpieczyciela.

Czynności tych dokonywano w godzinach jak i poza godzinami pracy, bez nadzoru niekiedy z wykorzystaniem materiałów i sprzętu (...). Zleceniobiorcy będąc pracownikami (...) wynagrodzenie z tytułu wykonania umowy zlecenia otrzymywali od (...).

/umowa zlecenia k. 144-147, pismo k. 88, pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 pisemne zeznania świadka I. K. k. 138, pisemne zeznania M. K. (2) k. 142-143, pisemne zeznania J. K. k. 152/

(...) z tytułu wykonania umowy generalnej otrzymywało następujące kwoty:

- w 2015 20,56, zł

- w 2016 409,12 zł,

- w 2017 508,79 zł,

- w 2018 533,23, zł

- w 2019 593,74 zł

/ zestawienie k. 93/

Ubezpieczona M. K. (1) zawarła umowę zlecenia , po spotkaniu przedstawiciela (...), z pracownikami (...) B..

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14 pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 /

Ubezpieczona wykonywała czynności bezpośrednio wynikające z treści umowy tj dokonywała przelewy składek ubezpieczeniowych na konto (...) SA w swoim miejscu pracy w godzinach pracy. Tylko tam miała dostęp do systemu komputerowego (...) B. umożliwiającego dokonanie przelewu z kont wspólnot mieszkaniowych na które składki były przelewane przez lokatorów wraz z czynszem na lokal na konto (...)

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14 /

Nie było żadnego nadzoru wykonywanej umowy zlecenia, nikt nie wydawał ubezpieczonej poleceń.

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14/

Narzędzia materiały i środki, niezbędne do wykonywania zlecenia tj. papier i komputer zapewniał, w przypadku ubezpieczonej, (...) w B..

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14 /

Była zgoda, ustna kierownictwa (...), na wykonywanie czynności, w ramach zlecenia w godzinach pracy i w miejscu pracy.

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14/

Co miesiąc, ubezpieczona wystawiała rachunek, do umowy zlecenia, który odbierał koordynator ze strony (...). W ramach wynagrodzenia od (...) SA otrzymywała 2% przekazanych składek ubezpieczeniowych na wskazane przez siebie konto bankowe.

/ pisemne wyjaśnienia ubezpieczonej w postępowaniu przed ZUS k. 13-14 pisemne zeznania świadka A. P. k. 133 /

Administracja (...) złożyła korekty dokumentów rozliczeniowych za kwiecień 2016 r. ze zmienionymi podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

/bezsporne/

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy, w aktach rentowych oraz na podstawie zeznań, wskazanych wyżej świadków, które Sąd uznał za wiarygodne, gdyż ze sobą korespondowały i wzajemnie się uzupełniały. Znajdowały też potwierdzenie, w postaci powołanych umów generalnej i umów zlecenia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie, jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Dz.U. z 2021 r. poz. 423 t.j. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: 1. pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów; 4. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;

Art. 18 ust. 1 i 3 wskazanej ustawy stanowi iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1-3, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

W świetle art. 9 ust. 1 osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 7b, 10, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, otrzymywania stypendium doktoranckiego, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Zgodnie art. 4 pkt 2 lit. a, art. 36 ust. 2, art. 41 ust. 1 ww. ustawy użyte w ustawie określenia oznaczają: płatnik składek - pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia należy do płatnika składek. Płatnik składek przekazuje do Zakładu imienne raporty miesięczne, po upływie każdego miesiąca kalendarzowego, w terminie ustalonym dla rozliczania składek.

W myśl art. 734 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę zlecenia, przyjmujący zlecenie, zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Zgodnie z art. 8 ust 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła i pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W myśl art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i c-i, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, d-i i pkt 3 i 11, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

Zgodnie z art. 85 ust 1 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za osobę pozostającą w stosunku pracy, w stosunku służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o których mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2006 o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2018 r., poz. 1433, z późn. zm.) -podmiot obowiązany do wypłaty tych świadczeń.

W myśl art. 74 ust. 1, art. 79 ust. 1 i 2, art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych za środków publicznych do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniami społecznymi stosuje się przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrowania z tych ubezpieczeń. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki. Składka jest miesięczna i niepodzielna. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników, osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy uznał, iż praca ubezpieczonej w ramach zawartych umów zlecenia w rzeczywistości świadczona była na rzecz (...) jej pracodawcy i w związku z tym płatnikiem składek ubezpieczonej również z tego tytułu jest (...). Innymi słowy przychód jaki uzyskiwała ubezpieczona z tytułu wykonywania umowy zlecenia powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Weryfikacja wskazanego stanowiska wymaga prawidłowej interpretacji powoływanego już art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Dz.U. z 2021 r. poz. 423 t.j.

W judykaturze prezentowane jest jednolite stanowisko, z którego wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie dotyczy sytuacji, gdy praca wykonywana jest na podstawie jednej z wymienionych w tym przepisie umów prawa cywilnego przez osobę, która umowę taka zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub gdy praca jest wykonywana na podstawie umowy prawa cywilnego zawartej z osoba trzecią, ale praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Pojęcie pracownika w rozumieniu powyższego unormowania ma szerszy zakres znaczeniowy niż pojęcie pracownika w rozumieniu przepisów prawa pracy (art. 2 KP i art. 22 § 1 KP) i obejmuje również osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy umowę tę zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach tej umowy wykonują pracę na rzecz tego pracodawcy, choćby umowa cywilnoprawna została zawarta z osobą trzecią (por.: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 18 października 2011 r., sygn. akt III UK 22/11, uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., sygn. akt II UZP 6/09). Objęcie definicją pracownika, dla potrzeb prawa ubezpieczeń społecznych, nie tylko pracowników w znaczeniu, jakie temu pojęciu, nadają przepisy kodeksu pracy, ale, także, osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (agentów, zleceniobiorców, wykonawców dzieła) oznacza, jednoczesne, rozszerzenie pracowniczego tytułu obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym, co wpływa na sposób ustalania podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.

Hipotezą normy prawnej wynikającej z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej objęte są dwa rodzaje relacji pomiędzy zainteresowanymi podmiotami. Pierwszą jest sytuacja, gdy oba stosunki (pracowniczy i cywilnoprawny) dotyczą tych samych podmiotów jednocześnie występujących wobec siebie w roli pracodawcy - zleceniodawcy i pracownika - zleceniobiorcy, drugą zaś sytuacja, gdy na istniejący stosunek pracy „nakłada się” na stosunek cywilnoprawny między pracownikiem i osobą trzecią, na podstawie którego pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, w ramach łączącej pracodawcę z osobą trzecią (zleceniodawcą) umownej więzi prawnej.

W tym ostatnim przypadku, pracodawca jest rzeczywistym beneficjentem pracy świadczonej przez pracownika - zleceniobiorcę, bez względu na to, czy w trakcie jej wykonywania pracownik pozostawał pod faktycznym kierownictwem pracodawcy i czy korzystał z jego majątku. Z regulacją art. 8 ust. 2a ww. ustawy systemowej koresponduje unormowanie art. 18 i art. 20 ust. 1 tej ustawy dotyczące problematyki podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Skoro bowiem w sytuacjach, do których odnosi się art. 8 ust. 2a ustawy systemowej mamy do czynienia z jednym, szeroko ujętym pracowniczym tytułem obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym, to konsekwentnie w art. 20 ust. 1 tej ustawy nakazano w stosunku do tych ubezpieczonych uwzględnienie w podstawie wymiaru składek również przychodu z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Zatem w przypadku pracowników, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy systemowej, na płatniku (na pracodawcy) spoczywa obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W odniesieniu do pracowników w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy. Pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien więc zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy. Taki sam sposób postępowania dotyczy także sytuacji, gdy umowa cywilnoprawna została zawarta z innym podmiotem (osobą trzecią), lecz praca, w jej ramach, jest wykonywana na rzecz pracodawcy, gdyż obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy (por.: wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I UK 252/09 i z 22 lutego 2010 r., sygn. akt I UK 259/09).

Przy czym należy nadmienić, że przepis art. 8 ust. 2a ustawy systemowej stanowi o wykonywaniu pracy na rzecz pracodawcy, z którym dany ubezpieczony pozostaje w stosunku pracy, nie zaś o wykonywaniu pracy „na korzyść” tego pracodawcy, ani też „wyłącznie na rzecz” pracodawcy. Powyższe oznacza, że nie można wykluczyć zastosowania przepisu art. 8 ust. 2a ww ustawy w sytuacji, gdy pracodawca nie uzyskuje bezpośrednio korzyści z wykonywania przez ubezpieczonego pracy w ramach umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z Kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy, dotyczące zlecenia, ani też w sytuacji, gdy ubezpieczony pracę tę wykonuje zarówno na rzecz pracodawcy, jak i na rzecz podmiotu, z którym zawarł umowę agencyjną, umowę zlecenia lub zbliżoną rodzajowo umowę o świadczenie usług. /Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 marca 2017 r. III AUa 1570/16/

Zastosowany, w treści tego przepisu, zwrot: „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy” oznacza, iż praca ta świadczona jest w przebiegu realizacji stosunku prawnego łączącego owego pracodawcę ze zleceniodawcą tych pracowników. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 lutego 2019 r.III AUa 1574/16/ Praca wykonywana na rzecz swojego pracodawcy, to praca, którego rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi łączącej pracownika z osoba trzecią. Oznacza to, że, bez względu na rodzaj czynności, wykonywanych przez pracownika , wynikających z umowy, zawartej z osobą trzecią, oraz niezależnie od rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią. /III AUa 159/20 - wyrok SA Białystok z dnia 16-09-2020, III AUa 301/18 - wyrok SA Szczecin z dnia 03-06-2019/ Przez wykonywanie pracy na czyjąś rzecz należy rozumieć jej świadczenie w czyimś interesie. Pomimo formalnego wyodrębnienia obydwu spółek, jako odrębnych podmiotów prawa gospodarczego, nie sposób przyjąć, by działania, podejmowane w interesie zleceniodawcy, nie były, jednocześnie, podejmowane w interesie pracodawcy. / III AUa 1757/18 - wyrok SA Katowice z dnia 07-02-2019/

Celem wprowadzenia art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych było po pierwsze - ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów oraz po drugie - ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom(podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy. /III AUa 1816/16 - wyrok SA Kraków z dnia 19-06-2019/

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, w pierwszej kolejności, iż realizacja, zawartej umowy zlecenia z ubezpieczoną, była całkowicie zależna od realizacji umowy generalnej pomiędzy (...) i (...), nadto zlecenie było możliwe do wykonania, tylko przez pracownika (...), który miał dostęp do systemu pracodawcy i uzyskaną stąd wiedzę, pozwalającą na odpowiednie rozeznanie co do rzeczywiście wpłaconej składki i wysokości koniecznego do wykonania na rzecz (...) przelewu. Podkreślić należy, iż w postępowaniu kontrolnym przed ZUS ubezpieczona sama wskazywała, iż wykonywała zlecenie w godzinach i miejscu pracy bo tylko tam miała dostęp do systemu komputerowego (...) B. umożliwiającego dokonanie przelewu z kont wspólnot mieszkaniowych, na które składki były przelewane przez lokatorów wraz z czynszem za lokal na konto (...). Tym samym nieistotne jest że nikt nie wskazywał miejsca wykonywania umowy gdyż to wynikało samo w sobie z istoty zawartego zlecenia. Ponadto z zeznań świadków w tym występujących nijako z ramienia (...) wynika, iż do umowy zlecenia z ubezpieczoną nie doszłoby gdyby nie realizowano umowy generalnej. Z zeznań świadków M. Z. i R. K., A. P., wynika, wprost, iż ,w praktyce, zleceniobiorcą , nie był nikt kto nie był pracownikiem (...) B.. Rekrutacji zleceniobiorców dokonano tylko z grona pracowników na terenie (...) w miejscu pracy ubezpieczonej. Powyższe świadczy o tym że umowy zlecenia nie miały samoistnego bytu i były ściśle powiązane z faktem zatrudnienia w (...).

Jednocześnie nie należy tracić z pola widzenia, iż wywiązanie się z umowy generalnej nie byłoby możliwe gdyby nie wykorzystanie własnych pracowników – co wynika z resztą wprost z jej treści . Tym samym twierdzenie, iż (...) nie był w jakikolwiek beneficjentem tych umów uznać należy za nielogiczne. Podkreślić należy, że w świetle zwartej umowy generalnej, z wykonywania czynności marketingowych z zakresu ubezpieczeń spośród mieszkańców własnych zasobów lokalowych i przyjmowania od ubezpieczonych miesięcznej składki ubezpieczeniowej wraz z opłatami za używanie lokali mieszkalnych (...) miał mieć realne korzyści w postaci wynagrodzenia. Umowy zlecenia nie były więc realizowane tylko i wyłącznie w interesie płatnika. Zarówno umowa generalna jak i umowy indywidualne wpływały na przychód jaki miał osiągnąć (...). Nieistotne jest przy tym, iż dochody te de facto nie były wielkie. Podnieść należy, że były one uzależnione od aktywności pracowników i zleceniobiorców a faktyczne wypracowanie niewielkich dochodów z tego tytułu nie deprecjonuje faktu, iż przy odpowiednich staraniach mogło stanowić dodatkowe źródło uzyskiwanych korzyści. (...) był , więc, beneficjentem wykonywanych umów i czerpał korzyści z takiej pracy własnych pracowników mimo, iż realizowane przez nich obowiązki nie zawsze pokrywały się z zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy i pomimo tego iż w tym zakresie nie podlegali oni bezpośredniemu nadzorowi pracodawcy. Wnioskodawczyni bez trudu odróżniała czynności wykonywane na rzecz pracodawcy i (...) jednak co już podnoszono w świetle utrwalonego orzecznictwa - rodzaj czynności, wykonywanych przez pracownika, charakteru prowadzonej działalności ma znaczenie drugorzędne i nie zmienia faktu, iż (...) korzystał z wyników, także w ten sposób, wykonywanej przez zleceniobiorców, pracy. Przychód (...) w B. był też bezpośrednio związany z czynnościami wykonywanymi przez ubezpieczoną, która przesyłała zapłacone składki do (...).

Nie należy, też, tracić z pola widzenia, iż, zebrany w sprawie, materiał dowodowy potwierdza, że ubezpieczona, za ustną zgodą pracodawcy, wykonywała zlecenie w miejscu i w godzinach pracy, pracodawca dopuszczał działanie koordynatora (...), który szkolił zleceniobiorców odbierał od nich rachunki i wnioski ubezpieczeniowe, gdyż to pozwalało na realizacje umowy generalnej i osiąganie wynikających z niej założeń. Implikuje to , uprawnioną tezę, że czynności przez nią wykonywane, były świadczone na rzecz pracodawcy, w przebiegu realizacji stosunku prawnego, łączącego pracodawcę ze zleceniodawcą ubezpieczonej jako pracownika.

Nie zmienia to uprawnionej implikacji istotne jest, więc, iż sytuacja, opisywana w rozpoznawanym przypadku nie spełnia standardu, że pracodawca powierzył wykonanie czynności innemu podmiotowi, który do ich wykonania wykorzystał zleceniobiorców zatrudnionych u tego pracodawcy to, że (...) nie uzyskała żadnych środków od (...) B. i zapłaciła zleceniobiorcom z własnych środków, nadal bowiem czynności wykonywane przez wnioskodawczynię w ramach umowy cywilnoprawnej przekładały się na przychód pracodawcy.

W myśl art. 58 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

W orzecznictwie, powszechnie przyjmuje się przy tym, iż czynność prawna mająca na celu obejście ustawy zawiera jedynie pozór zgodności z ustawą. Chodzi tu o indywidualny, uzgodniony cel czynności prawnej (z reguły umowy), znany obu stronom tej czynności. Przez cel należy rozumieć przyszły stan, którego osiągnięciu służy czynność prawna. Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy zawiera treść, która z punktu widzenia formalnego (pozornie) nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości (w znaczeniu materialnym) zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. Chodzi tu zatem o wywołanie skutku sprzecznego z prawem (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2013 r., III AUa 781/12). O czynności prawnej (także zawarciu umowy), mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana (por. wyrok S.N. z dnia 11 stycznia 2006 r. w sprawie II UK 51/05, publik. LEX nr 214284), czy też na uzyskaniu niewspółmiernych korzyści w porównaniu z wkładem wniesionym do systemu ubezpieczeń społecznych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie, postępowanie dowodowe, w sposób jednoznaczny, wykazało, że zawarcie umów zlecenia przez ubezpieczoną posłużyło uzyskaniu formalnego innego tytułu do ubezpieczeń, mimo nadal faktycznie realizowanego zobowiązania pracowniczego. Ubezpieczona wykonując umowę zlecenia de facto świadczyła pracę na rzecz własnego pracodawcy co winno skutkować dodatkowo uiszczeniem składek od osiągniętego w ten sposób przychodu. Umowa zlecenia nie może stanowić tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdy jej celem jest instrumentalne (przedmiotowe) wykorzystanie przepisów ubezpieczeń społecznych dla unikania wyższych składek na ubezpieczenia społeczne przez pracodawców (art. 58 § 1 i § 2 k.c.).

Wobec powyższego, Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalająca, że podstawa wymiaru składki i składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla M. K. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) S.A. za okres od 01- 02. 2016 04-05.2016, 07.2016 r. ,09-10.2016, 12.2016 – 08.2018 r. wynosi: 0 zł., odpowiada prawu i, na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. , oddalił odwołanie.

O kosztach procesu, orzeczono na podstawie art.98 k.p.c., a wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalił zgodnie z § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265).

J.L.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi Odwołującego się ( k. 184)

18.03.2021r.