Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lipca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art.83 ust.1 oraz art.32 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził , że T. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne , ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy , a zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę na dzień wydania decyzji, wynosi łącznie 48 028,98 zł., w tym z tytułu składek na:

1) ubezpieczenia społeczne za okres od listopada 2008 r. do stycznia 2013 r. w kwocie 27 315,43 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 15 477,00 zł.

2) ubezpieczenia zdrowotne za okres od czerwca 2006 r. do lutego 2007 r. w kwocie 1 468,63 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 1 597,00 zł.

3) Fundusz Pracy za okres od listopada 2008 r. do stycznia 2010 r. w kwocie 631,64 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 474,00 zł.

4) ubezpieczenia społeczne za czerwiec 2009 r. w kwocie 399,37 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 301,00 zł.

5) ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2009 r. w kwocie 171,92 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 130,00 zł.

6) Fundusz Pracy za czerwiec 2009 r. w kwocie 35,99 zł oraz odsetek za zwłokę w kwocie 27,00 zł.

Organ rentowy zaznaczył ,że odsetki będą naliczane do dnia zapłaty , włącznie z tym dniem.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał ,że płatnik składek T. S. nie dopełnił obowiązku określonego w art.46 ust.1 ww. ustawy i w związku z tym ,Zakład Ubezpieczeń Społecznych, działając na podstawie art.83 ust.1 ww. ustawy, określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne , ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy.

/decyzja k.3 – 3 odwrót akt ZUS/

W dniu 22 sierpnia 2016 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie T. S. od w/w decyzji. Odwołująca wskazała , że w okresie, którego dotyczy decyzja , nie osiągała żadnych dochodów z prowadzonej działalności. T. S. zaznaczyła , że od 2007 r. cierpi z powodu zaburzeń psychicznych , a od 2010 r. pobiera rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. To właśnie choroba uniemożliwiła jej prowadzenie działalności gospodarczej w sposób pozwalający na osiąganie jakiegokolwiek zysku. Skarżąca podniosła ,że organ rentowy pozbawił ją czynnego uczestnictwa w prowadzonym postępowaniu , a ponadto ,że nie posiada ona dokumentacji , z której wynikałaby kwota jej zadłużenia.

/odpowiedź na odwołanie - k.2/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 5 września 2016 r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.7 – 7 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. urodziła się (...) Nie posiada wyuczonego zawodu.

/okoliczności bezsporne/

Z wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika ,że w okresie od 8 lipca 2002 r. do 31 grudnia 2014 r. T. S. prowadziła działalność gospodarczą, polegającą na naprawie maszyn szwalniczych.

/wypis z (...) k.38 , zeznania T. S. k.84 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:02:29 – 00:09:54 protokołu rozprawy z dnia 3 kwietnia 2017 r. , płyta CD k.64/

T. S. prowadziła działalność w formie jednoosobowej i w jej ramach nie zatrudniała pracowników ani nie angażowała osób, na podstawie umów cywilnoprawnych .

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawczyni cierpi na zaburzenia depresyjne adaptacyjne, na zaburzenia afektywne dwubiegunowe t.II . Leczona psychiatrycznie od 2000r. Pierwszy raz była hospitalizowana z powodu zaburzeń adaptacyjnych w 2007r.

/ zeznania T. S. k.84 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:02:29 – 00:09:54 protokołu rozprawy z dnia 3 kwietnia 2017 r. , płyta CD k.64 , karty informacyjne leczenia szpitalnego: k. 39, k. 40, orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dni: 26.10.2011r. k. 41, 27.10.2010r. k. 42/

Za lata: 2008 , 2010 – 2013 T. S. nie wykazała żadnych przychodów ( zeznania zerowe).

W latach 2008 – 2013 T. S. była zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i w złożonych deklaracjach VAT – 7 wykazała :

- za luty 2008 r. sprzedaż netto w wysokości 551,00 zł.

- za marzec 2008 r. sprzedaż netto w wysokości 1 410,00 zł.

- za kwiecień 2008 r. sprzedaż netto w wysokości 1 520,00 zł.

Za styczeń 2008 r. oraz za okres od maja do grudnia 2008 r. , a także okres od 2009 r. do 2013 r. , T. S. nie wykazała sprzedaży.

/pismo Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 21.02.2017r. – objęte tajemnicą skarbową k.48/

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji zadłużenie wnioskodawczyni z tytułu zaległych składek przedstawiało się następująco:

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od listopada 2008 r. do stycznia 2013 r. wyniosło 27 315,43 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 15 477,00 zł.

- z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne za okres od czerwca 2006 r. do lutego 2007 r. w kwocie 1 468,63 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 1 597,00 zł.

- z tytułu składek na Fundusz Pracy za okres od listopada 2008 r. do stycznia 2010 r. w kwocie 631,64 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 474,00 zł.

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za czerwiec 2009 r. w kwocie 399,37 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 301,00 zł.

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2009 r. w kwocie 171,92 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 130,00 zł.

- z tytułu składek na Fundusz Pracy za czerwiec 2009 r. w kwocie 35,99 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 27,00 zł.

/decyzja wraz z załącznikiem - k. 1- 3 akt ZUS/

Wnioskodawczyni uzyskała prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 8 czerwca 2009 r. i pobierała ją do dnia 30 listopada 2010 r. , kolejną – rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy – pobierała w okresie od 3 grudnia 2010 r. do 30 listopada 2011 r. , a od dnia 1 grudnia 2011 r. przyznano jej prawo do renty - na stałe. Od czerwca 2015 r. T. S. pobiera emeryturę w wysokości 1 320,00 zł brutto. Wnioskodawczyni, wraz z mężem S. S., prowadzi wspólne gospodarstwo domowe .

Mąż wnioskodawczyni, prowadzi własną działalność gospodarczą, z której uzyskuje miesięczny dochód w wysokości 2 000,00 zł.

T. S. mieszka w lokalu spółdzielczym o powierzchni 53 m ² , a miesięczny czynsz wynosi 520 zł. Wnioskodawczyni nadal leczy się psychiatrycznie i przyjmuj silne leki psychotropowe.

/ zeznania T. S. k.84 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.84 oraz informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:02:29 – 00:09:54 protokołu rozprawy z dnia 3 kwietnia 2017 r. , płyta CD k.64/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji zawartej zarówno w aktach organu rentowego , jak i w aktach niniejszej sprawy , a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni. Podkreślić należy , że T. S. nie kwestionowała wysokości należności, wskazanych w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.963 z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu – podlegają m. in. osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na podstawie art. 13 ust. 4 cyt. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Artykuł 11 ust 2 cyt. ustawy stanowi zaś, że dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi prowadzące pozarolniczą działalność (w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5).

Na podstawie art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1793, ze zm.) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Jak stanowi zaś art. 32 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Płatnik składek, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest obowiązany, według zasad wynikających z przepisów ustawy, obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Stosownie do art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należnościami z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne są: składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz dodatkowa opłata.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Z powyższego wynika, że wnioskodawczyni jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą była zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP.

W rozpoznawanej sprawie nie ulegało wątpliwości , że wnioskodawczyni nie dopełniła obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy w spornym okresie, w związku z czym, powstało zadłużenie, względem organu rentowego, w wysokości określonej zaskarżoną decyzją, obejmujące również odsetki za zwłokę. Wnioskodawczyni w trakcie niniejszego postępowania nie kwestionowała wysokości swojego zobowiązania , a także nie podnosiła zarzutów wobec dokonanego przez ZUS wyliczenia należności główniej oraz odsetek.

Odnośnie zaś, podnoszonego przez skarżącą, zarzutu naruszenia przez organ rentowy przepisów kodeksu postępowania administracyjnego , to wskazać trzeba, że Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu do postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 2013 r., II UK 74/13 zgodnie, z którym od momentu wniesienia odwołania od decyzji ZUS do sądu rozpoznawana sprawa staje się sprawą cywilną, podlegającą rozstrzygnięciu według zasad właściwych dla tej kategorii. Odwołanie pełni rolę pozwu, a jego zasadność ocenia się na podstawie właściwych przepisów prawa materialnego. Postępowanie sądowe skupia się na wadach wynikających z naruszenia przez organ rentowy prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnej, spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego. (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142; z dnia 21 września 1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, poz. 65 i z dnia 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz postanowienia z dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNP 1999 nr 16, poz. 529 i z dnia 29 maja 2006 r., I UK 314/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 173, a nadto wyroki z dnia 28 października 2009 r., I UK 132/09, z dnia 2 grudnia 2009 r., I UK 189/09, i z dnia 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09).

Reasumując, nie można uznać, iż zaskarżona decyzja jest bezzasadna i Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. w punkcie 1 sentencji wyroku oddalił odwołanie.

W punkcie 2 sentencji wyroku, Sąd nie obciążył T. S., kosztami zastępstwa procesowego, o czym orzekł w oparciu o art. 102 k.p.c. Obciążenie strony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, może w okolicznościach konkretnej sprawy pozostawać trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Z tego względu ustawodawca przewidział w przytoczonym przepisie specjalne unormowanie pozwalające nie obciążać strony przegrywającej obowiązkiem zwrócenia przeciwnikowi całości lub części kosztów. Ideę tę urzeczywistnia wyrażona w komentowanym przepisie zasada słuszności. Należy zauważyć, iż art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu Sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy, a zatem te związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego zakresem. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Kryteria pomocne przy rozstrzyganiu o istnieniu, czy też nieistnieniu przesłanek zastosowania zasady słuszności wskazane zostały w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. W ocenie Sądu , okoliczności niniejszej sprawy wskazują ,że możliwym jest zastosowania powołanego przepisu art.102 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

S.B.