Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 02.10.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. powołując się na przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przepisy ustawy z dnia
19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7.08.2023r. odmówił K. O. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że odmawia przyznania emerytury na podstawie art. 4, ponieważ ubezpieczony po dniu 31.12.2008 r., nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy. Od 1.01.2009 r. ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych.

Jednocześnie zakład odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 49 ustawy, ponieważ na dzień 1.01.2009r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat

Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. oraz 11.11.1987r. do 23.11.2003r., ponieważ pracodawca nie potwierdził, że ww okresach wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 o emeryturach pomostowych.

Na podstawie dowodów załączonych do wniosku - zakład uznał za udowodnione okresy:

- nieskładkowe w wymiarze 7 miesięcy 8 dni

- składkowe w wymiarze 32 lat 2 miesięcy 23 dni.

Skład sumaryczny wyniósł 32 lata 10 miesięcy i 1 dzień.

Staż w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 4 -18 lat 4 miesiące 25 dni, oraz

staż w szczególnych warunkach w myśl art. 49 - 0 dni.

/decyzja k. 14 akt ZUS/

Odwołanie od ww decyzji w dniu 30.10.2023 r. złożył K. O., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu swego stanowiska odwołujący podniósł, iż spełnia wszystkie warunki przyznania prawa do świadczenia. W szczególności w okresie od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. oraz od 11.11.1987r. do 23.11.2003r. wykonywał pracę na stanowisku nastawiacz maszyn w przemyśle lekkim, co spełnia warunek świadczenia pracy w szczególnych warunkach w okresie co najmniej 15 lat. Powyższe poświadcza świadectwo pracy z odpowiednią adnotacją.

/odwołanie k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 4/

Na rozprawie w dniu 7.10.2024 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku ustanowiony w toku procesu pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa udzielonego z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone ani w całości ani w części, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 7.10.2024 r. 00:02:39-00:06:55/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

Wnioskodawca K. O. ur. (...), w dniu 7.08.2023 r. złożył wniosek o prawo do emerytury pomostowej.

/wniosek k. 1-4 akt ZUS/

W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano zaskarżoną decyzję odmowną z dnia 02.10.2023 r. Wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy uznał za udowodniony łącznie okres 18 lat 4 miesiące 25 dni pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Nie uznał żadnego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, tj. o którym mowa w załączniku nr 1 lub 2 do wskazanej ustawy.

/bezsporne, a nadto decyzja k. 12 akt ZUS/

W okresie od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. oraz po służbie wojskowej w okresie od 11.11.1987r. do 23.11.2003r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) SA na stanowisku nastawiacza maszyn.

/świadectwo pracy z 23.11.2003 k. 4 i akt ZUS k. 50/

Za wskazany okres zatrudnienia wnioskodawca legitymuje się świadectwem wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym wskazano, iż w powyższym okresie zatrudnienia odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 77.02.1983r. Dz. U. nr 8 poz. 43 na stanowisku nastawiacz maszyn wymienionym w wykazie A dziale VII poz. 1 pkt 13 wykazu stanowiącego załącznik Nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

/świadectwo wykonywania pracy warunkach szczególnych z 23.11.2003 r. k. 5 akt ZUS oraz k. 51-52/

W okresie od 1.09.2006r. do 29.08.2009r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) S.A. Fabryka (...) na stanowisku robotnika transportu do 11.01.2009r., a następnie na stanowisku barwiarz- pomoc.

/bezsporne, a nadto świadectwo pracy z 31.08.2009 r. k. 9 akt ZUS oraz k. 57/

W świadectwie pracy z dnia 31.08.2009r. z powyższego okresu zatrudnienia wskazano, iż wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowisku robotnika transportu od 1.09.2006r. do 11.01.2009r. i barwiarza - pomoc od 12.01.2009r. do 29.08.2009r.

/świadectwo pracy z 31.08.2009 r. k. 9 akt ZUS/

Okres zatrudnienia wnioskodawcy od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. i 11.11.1987r. do 23.11.2003r. w (...) SA na stanowisku nastawiacza maszyn oraz 1.09.2006r. do 31.12.2008r. w (...) S.A. Fabryka (...) na stanowisku robotnika transportu został zakwalifikowany przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji jako praca w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

/bezsporne/

Po dniu 31.12.2008 r. wnioskodawca nie został zgłoszony przez pracodawcę jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (druk (...) art. 38 ustawy o emeryturach pomostowych. W konsekwencji okresu od 1.01.2009 r. do 29.08.2009 r. organ nie klasyfikował jako praca w szczególnych warunkach, w oparciu o wskazaną wyżej podstawę.

/bezsporne/

Brak jest dowodów potwierdzających fakt wykonywania przez wnioskodawcę po 31.12.2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionej w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych (w rozumieniu art. 3 ust. 1i3 ww ustawy).

/bezsporne/

Za okres zatrudnienia wnioskodawcy od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. i 11.11.1987r. do 23.11.2003r. w (...) SA oraz 1.09.2006r. do 31.12.2008r. w (...) S.A. Fabryka (...) pracodawcy wnioskodawcy w dostępnych dokumentach nie wskazali by w ww. zakładach pracy ubezpieczony świadczył pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienioną w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww ustawy). Nie wystawiono wnioskodawcy świadectwa pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych za wskazane okresy zatrudnienia.

/bezsporne/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS, których wiarygodność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. W toku postępowania, strony nie składały dalszych wniosków dowodowych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie K. O. nie zasługuje na uwzględnienie.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1340 t.j.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) (uchylony)

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

7) (uchylony)

Zgodnie z art. 3 ust. 7 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 r., wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawa o emeryturach pomostowych .

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej przez osoby niespełniające warunku z art. 4 pkt 6 przewiduje art. 49 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

Należy podkreślić, iż jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych” (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt III AUa 252/12 wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 1664/12). Innymi słowy nie spełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszym postępowaniu organ rentowy kwestionował fakt spełnienia poszczególnych wymogów wynikających z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wskazując, iż po dniu 31.12.2008r. wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Nadto organ wywodził brak spełnienia także przesłanek z art. 49 z uwagi na brak wykazania przez wnioskodawcę na dzień 1.01.2009 r. 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Natomiast odwołujący twierdził, iż prawo do emerytury pomostowej winno mu zostać przyznane, bowiem zarówno w okresie zatrudnienia (...) SA na stanowisku nastawiacza maszyn, a potem przez cały okres zatrudnienia w (...) S.A. Fabryka (...) na stanowiskach robotnika transportu, a następnie pomocy barwiarza pracował w warunkach szczególnych.

Niemniej jednak w ocenie Sądu Okręgowego wskazane wyżej okoliczności w rozpatrywanym stanie faktycznym pozostają jednak całkowicie bez wpływu na ocenę poprawności zaskarżonej decyzji. Spełnienie warunku posiadania stażu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a nawet jego ewentualne uzupełnienie o kolejne okresy nie czyni jeszcze wniesionego odwołania uzasadnionym. Jak słusznie podnosił bowiem organ rentowy, wnioskodawca nie spełniał nie tyle warunku braku pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tu przyjęty staż wynosi ponad 18 lat), ale nie legitymował się innym warunkiem do przyznania wskazanego świadczenia, bo zarówno po dniu 31.12.2008r., jak i przed ta datą nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Tym samym na gruncie badanej sprawy podstawowe znaczenie ma fakt ustalenia, czy wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, co również warunkuje nabycie prawa do świadczenia na podstawie art. 4, lub ewentualnie stwierdzenia czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Według tego przepisu wnioskodawca musiałby w dniu wejścia w życie ustawy wykazać wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu nowych przepisów tj. art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy pomostowej. (vide m.in. wyrok SA w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok SA w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok SA w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok SA w Białymstoku z 09.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok SN z 04.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok SA w Gdańsku z 07.11.2013 r., III AUa 343/13).

Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.). /Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 4 grudnia 2013 r. II UK 159/13/.

Przepis art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy definiują prace w szczególnych warunkach, których wykaz określa załącznik nr 1 do ustawy oraz prace o szczególnym charakterze, których wykaz określa załącznik nr 2 do ustawy. Przy czym wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem. Nie ma podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych). Jedynie ubezpieczonym, którzy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (tj. spełniali wymóg z art. 4 pkt 6 ustawy pomostowej), ustawodawca w art. 4 pkt 2 i 5 ustawy pomostowej przewidział możliwość doliczenia do 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze także okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 lutego 2024 r., (...) 349/22 Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 lutego 2023 r., I (...) 193/22/

Jak wskazano wyżej ustawa o emeryturach pomostowych znacznie zawęziła rodzaje prac i stanowiska, na których wykonuje się prace w warunkach szczególnych w porównaniu do tych prac i stanowisk, jakie zawiera wykaz A, będący załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Ustawa pomostowa w załącznikach 1 i 2 zawiera własne określenia prac w warunkach szczególnych. Nie wszystkie prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawniają obecnie do emerytury pomostowej. Znaczenie mają tylko prace wymienione w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych /III AUa 158/21 - wyrok SA Lublin z dnia 26-10-2021/.

Podnieść należy, iż na gruncie rozpoznawanego przypadku wnioskodawca nie zakwestionował skutecznie twierdzeń organu, że po dniu 31.12.2008r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Ubezpieczony nie przedstawił żadnych dokumentów ani innych dowodów mogących ta okoliczność potwierdzać. Co zaś nie jest kwestionowane, wnioskodawca nie został zgłoszony przez pracodawcę (...) S.A. Fabryka (...) jako pracownik wykonujący pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Bezspornym jest też, że ubezpieczony nie posiada odpowiedniego świadectwa potwierdzającego taki rodzaj zatrudnienia. Nadto stanowisko barwiarza na którym świadczył pracę po dniu 31.12.2008 r. ani prace w przemyśle lekkim, prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych, nie są wymienione w załączniku nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, to jest prac w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Wnioskodawca nie wykazał też, że na dzień wejścia w życie ustawy ma wymagany 15 -letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Wnioskodawca był zatrudniony od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. i 11.11.1987r. do 23.11.2003r. w (...) SA na stanowisku nastawiacza maszyn oraz 1.09.2006r. do 31.12.2008r. w (...) S.A. Fabryka (...) na stanowisku robotnika transportu, wykonując prace w przemyśle lekkim, prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych. Wskazane prace i stanowiska są wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 Dz. U. nr 8 poz. 43 w wykazie A dziale VII poz 1 oraz w wykazie A dziale VII poz 1 pkt 11 i 13 wykazu stanowiącego załącznik Nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego, a co za tym idzie stanowią pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Niemniej jednak ani załącznik nr 1 i załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych zawierający wykaz prac w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy tego typu prac nie wymienia. Zaś tylko na taką pracę powoływał się wnioskodawca na gruncie rozpatrywanego przypadku.

Zaznaczyć należy, iż twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227) powinno być udowodnione przez stronę, która zgłasza to twierdzenie - art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. (zob. wyrok SN z dnia 22 listopada 2001 r., (...) PKN 660/00, W.. 2002, nr 7-8, poz. 44; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 1998 r., (...) ACa 308/98, (...) 2002, nr 12, poz. 147). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (wyrok s.apel.
28-02-2013 (...) ACa 613/12 w B. LEX nr 1294695). Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt (...) CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego poczynione w oparciu o dostępny materiał dowodowy ustalenia, nie pozwalały na uznanie, że ubezpieczony w okresie po dniu 31.12.2008r. świadczył pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub by na dzień wejścia w życie ustawy legitymował się wymaganym 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w zakreślonym brzmieniem tych przepisów. W konsekwencji powyższego, niezależnie od tego, że legitymuje się ponad 18 - letnim stażem pracy kwalifikowanym jako praca w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS - co nie jest kwestionowane - ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej, gdyż nie spełniania on warunków określonych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych – brak pracy w warunkach szczególnych według ustawy o emeryturach pomostowych po dniu 31.12.2008r. W sprawie nie wykazano też, iż prawo do emerytury pomostowej przysługuje wnioskodawcy w oparciu o treść art. 49 tej ustawy.

W konsekwencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy w Łodzi odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne oddalił.

O zwrocie kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu orzeczono na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. 2024 poz. 764).