Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., Wydział (...) Umów Międzynarodowych na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił A. C. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wprawdzie A. C. legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych, to jednak nie udowodniła 20 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Organ rentowy zaznaczył, że do okresów zatrudnienia nie został uwzględniony A. C. okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, gdyż długość trwania zajęć dydaktycznych oraz czas poświęcony na naukę i dojazdy do i ze szkoły wykluczają okoliczność, iż A. C. posiadała dodatkowy czas na pracę w gospodarstwie rolnym rodziców. Ponadto, z przedłożonych dokumentów i oświadczeń wynika, iż gospodarstwo rolne rodziców nie stanowiło źródła utrzymania rodziny.

/ decyzja k.40 – 40 odwrót plik II akt ZUS/

W dniu 18 września 2017 r. pełnomocnik A. C. złożył odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że A. C. przysługuje prawo do emerytury określonej w art.184 ust.1 w zw. z art.32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu odwołania podkreślono, że organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję dopuścił się szeregu uchybień przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego i tym samym dokonał błędnych ustaleń faktycznych w sprawie. Pełnomocnik A. C. zaznaczył, że w okresie od 2 marca 1977 r. do 31 sierpnia 1980 r. uczęszczała ona do Liceum Medycznego w Ł. i w okresie tym wykonywała wszelkie prace polowe oraz prace w obejściu gospodarstwa rolnego. Z uwagi zaś na fakt, iż gospodarstwo rolne nie było zmechanizowane, większość prac wykonywano ręcznie, a co również istotne, A. C. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców także w soboty i niedziele.

/odwołanie k.2 – 4/

W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 17 października 2017 r., pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.7 – 7 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. C. urodziła się (...). A. C. jest córką C. i L. M..

/okoliczność bezsporna/

W dniu 15 marca 2017 roku A. C. złożyła wniosek o emeryturę, po którego rozpatrzeniu wydano w dniu 22 czerwca 2017 roku zaskarżoną decyzję mocą której odmówiono jej prawa do emerytury.

A. C. wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

/wniosek k.1 – 4 odwrót plik II akt ZUS oraz decyzja k.40 – 40 odwrót plik II akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wnioskodawczyni do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w wymiarze 16 lat i 1 miesiąca.

/okoliczność bezsporna/

A. C. na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentowała 18 lat, 4 miesiące i 1 dzień ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

/okoliczność bezsporna/

W okresie od 2 marca 1977 r. do 31 sierpnia 1980 r. A. C. była (...) Liceum Medycznego w Ł..

/okoliczność bezsporna/

Od 1 września 1980 roku wnioskodawczyni podjęła pracę w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w P. (świadectwo pracy k.3 akt ZUS).

W latach 1966 – 1988 C. M. figurował jako władający nieruchomością rolną o powierzchni 0,46 ha.

W latach 1972 – 1988 L. M. figurowała jako władająca nieruchomością rolną o powierzchni 2,48 ha.

/zaświadczenie k.14 plik II akt ZUS/

W latach 1977 – 1980 i później rodzice A. C. prowadzili gospodarstwo rolne położone w miejscowości B. (w chwili obecnej mieszczącej się w obrębie miejscowości P.), a jego powierzchnia liczyła 3 ha. W gospodarstwie uprawiano zboże, ziemianki, warzywa, a także hodowano trzodę chlewną, drób, bydło oraz owce. W skład gospodarstwa wchodziła także szklarnia oraz pasieka.

/zeznania świadka B. I. min.00:15:48 – 00:22:28, C. G. min. 00:22:28 – 00:33:33 oraz wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:27 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

Ojciec wnioskodawczyni prowadził piekarnię i z tej przyczyny w gospodarstwie zajmował się głównie pasieką.

/ zeznania wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:58 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

W spornym okresie wnioskodawczyni wspólnie z rodzicami zamieszkiwali w miejscowości P., a do gospodarstwa rolnego, w którym stale przebywał jej niepełnosprawny dziadek, udawała się pieszo lub za pomocą roweru w godzinach popołudniowych, po powrocie ze szkoły ( dojazd do i ze szkoły zajmował od 30 do 40 minut w jedną stronę). Po powrocie z gospodarstwa, wnioskodawczyni zajmowała się odrabianiem zadań szkolnych. Bracia odwołującej, którzy byli o 6 i o 9 lat od niej starsi, pomagali w miarę możliwośi, ale młodszy robił w tym czasie maturę a potem wyjechał na studia, podobnie jak wcześniej starszy brat i ostatecznie obaj nie mieszkali w domu tylko w akademikach.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:27 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

A. C. pracowała w gospodarstwie w godzinach od 16 do 20, a w soboty i niedziele od wczesnych godzin rannych. Do podstawowych obowiązków wykonywanych przez wnioskodawczynię należało przygotowywanie karmy, a także pielęgnacja zwierząt gospodarskich. Gospodarstwo rolne nie było zmechanizowane i większość prac wykonywano ręcznie. W zależności zaś od pory roku, A. C. brała udział w żniwach, wykopkach, a także zajmowała się suszeniem siana.

/zeznania świadka B. I. min.00:15:48 – 00:22:28 , C. G. min. 00:22:28 – 00:33:33 oraz wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:27 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

W gospodarstwie rolnym, oprócz wnioskodawczyni, pracowali także jej rodzice oraz bracia, przy czym matka wnioskodawczyni zajmowała się pracami w gospodarstwie od wczesnych godzin rannych, a ojciec wnioskodawczyni, z uwagi na fakt prowadzenia piekarni, zajmował się jedynie pracami związanymi z prowadzeniem pasieki.

/zeznania świadka B. I. min.00:15:48 – 00:22:28, C. G. min. 00:22:28 – 00:33:33 oraz wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:27 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

Płody rolne uzyskane z prowadzonego gospodarstwa były sprzedawane, bądź służyły do zaspokajanie własnych potrzeb bytowych rodziny.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:36:08 – 00:40:19 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:55 – 00:12:27 rozprawy z dnia 6 marca 2018 r. , płyta CD 58/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dowodów z dokumentów jak i zeznań wnioskodawczyni oraz świadków: B. I. oraz C. G.. Zeznania świadków nie budzą w ocenie Sądu żadnych wątpliwości, co do ich wiarygodności, albowiem nie są wzajemnie ze sobą, ani też z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów sprzeczne. Jedyna wątpliwość pojawiła się w związku z zeznaniami świadkaCzesława G., który twierdził, iż widział wnioskodawczynię przy pracy także rano. Sprzeczność tę jednak wyjaśniła wnioskodawczyni wskazując, iż prawdopodobnie świadek pamiętał jej poranne prace z okresu soboty czy niedzieli. Podkreślić należy, że przesłuchani świadkowie są osobami obcymi w stosunku do wnioskodawczyni i nie mają zatem żadnego interesu, aby składać zeznania jej przychylne. Podkreślić także należy, że ww. świadkowie, z uwagi na fakt zamieszkiwania w pobliżu gospodarstwa, dysponują niezbędną wiedzą co do liczby oraz charakteru czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w gospodarstwie rolnym swoich rodziców w spornym okresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz.1383 z późn zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz,

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (art.184 ust.2 ww. ustawy).

Stosownie do treści §3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w

szczególnych warunkach

Powołany (...) wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle §2 ust.1 tegoż Rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W niniejszej sprawie sporne jest jedynie spełnienie przez wnioskodawczynię warunku posiadania na dzień 1 stycznia 1999 roku 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, bowiem pozostałe warunki – wieku, stażu pracy w szczególnych warunkach i nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, bądź też przekazania środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa - zostały spełnione.

Przepis art.184 ust.1 punkt 2 ww. ustawy odwołuje się do art.27 ww. ustawy, zgodnie z treścią którego emerytura przysługuje po wykazaniu w przypadku kobiet 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, przy czym okresy składkowe zostały wymienione w art.6, a okresy nieskładkowe w art.7 tej ustawy.

Art.10 ust.1 punkt 3 ww. ustawy pozwala na uwzględnienie przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości okresu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art.5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Okres ten jest traktowany jako okres składkowy.

Na gruncie systemu świadczeń z ubezpieczenia społecznego zagadnienie, czy praca w gospodarstwie rolnym, o której mowa w art.10 ust.1 punkt 3 ww. ustawy o emeryturach i rentach zaliczana jest pod jakimikolwiek warunkami, w szczególności wymaganego wymiaru czasu pracy, rozpatrywane było w orzecznictwie, między innymi w wyrokach Sądu Najwyższego: z dnia 10 maja 2000 roku (II UKN 535/99, OSNAP 2001 nr 21, poz. 650), z dnia 19 grudnia 2000 roku (II UKN 155/00, OSNAP 2002 nr 16, poz. 394), z dnia 4 października 2006 roku (II UK 42/06, OSNP 2007 nr 19-20, poz. 292), z dnia 17 października 2008 roku (II UK 61/08, Lex nr 741080), z dnia 8 marca 2011 roku (II UK 305/10, Lex nr 852557), z dnia 18 września 2014 roku (I UK 17/14, Lex nr 1538420). Sąd Najwyższy brał pod uwagę, że praca w gospodarstwie rolnym nie może być traktowana inaczej, niż przebyte w poprzednim stanie prawnym okresy ubezpieczenia, a przynajmniej powinna być ekwiwalentna tytułowi ubezpieczenia. Przyjmował, że skoro w art.6 ust.2 punkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do uwzględnienia okresów pracy przed dniem 15 listopada 1991 roku wymagane jest wykonywanie jej w wymiarze przynajmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy, to świadczenie pracy na rzecz gospodarstwa rolnego osoby bliskiej powinno odpowiadać co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy. Praca w gospodarstwie rolnym w ilości odpowiadającej co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy, ma mieć charakter ciągły, co oznacza, że wystarczające dla uznania pracy domownika w gospodarstwie rolnym za stałą jest wykonywanie w jej przebiegu wszystkich zabiegów agrotechnicznych związanych z produkcją w rozmiarze dyktowanym potrzebami i terminami tych prac oraz używaniem ułatwiającego te prace sprzętu, zajmowanie się inwentarzem w przypadku hodowli zwierząt (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2006 roku, II UK 42/06, OSNP 2007 nr 19-20, poz. 292 oraz z dnia 21 kwietnia 1998 roku, II UKN 3/98). Rozmiar wykonywanej przez rolnika lub domownika pracy uzależniony jest od rodzaju i wielkości danego gospodarstwa rolnego, bowiem ma na celu zapewnienie jego prawidłowego funkcjonowania.

Definicji gospodarstwa rolnego, osoby prowadzącej gospodarstwo rolne i osoby wykonującej pracę w gospodarstwie rolnym należy szukać w przepisach regulujących ubezpieczenie społeczne rolników. Za wymienione w art. 10 ust.1 punkt 3 ww. ustawy o emeryturach i rentach przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym, uważa się okresy wykonywania pracy na takich warunkach, jakie po dniu 1 stycznia 1983 roku dawałyby podstawę do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników. Ustawa z dnia 14 grudnia 1982 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tekst jednolity Dz.U. z 1989 nr 24 poz.133) wprowadzająca obowiązek ubezpieczenia społecznego domowników w art.2 punkt 2 zawierała definicję domownika określając go jako członka rodziny rolnika pracującego w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończył 16 lat, nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi jego główne źródło utrzymania. Późniejsza definicja domownika z art.6 punkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 roku poz.704) również wymagała zamieszkiwania z rolnikiem lub w bliskim sąsiedztwie i stałej pracy w gospodarstwie rolnym. Stała praca w gospodarstwie rolnym nie polega na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, co ze względu na rozmiar gospodarstwa lub rodzaj produkcji rolnej może nie być w pewnych okresach konieczne, lecz polega na gotowości do wykonania pracy rolniczej, jeżeli sytuacja tego wymaga (wyrok Sądu Najwyższego z 3 lipca 2001 roku II UKN 466/00, OSNP 2003/7/186). Zatem do stażu emerytalnego uwzględnia się - jak okresy składkowe - nie okresy jakiejkolwiek pracy rolniczej, a jedynie stałą pracę o istotnym znaczeniu dla prowadzonej działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, w którym osoba zainteresowana (domownik) zamieszkuje lub ma możliwość codziennego wykonywania w nim prac związanych z prowadzoną działalnością rolniczą. O stałości pracy w gospodarstwie rolnym decyduje zatem gotowość do świadczenia jej na rzecz osoby bliskiej w wymiarze czasu stosownym do zakładanego przez rolnika prawidłowego funkcjonowania tego gospodarstwa zgodnie z jego strukturą, przy uwzględnieniu jego obszaru, liczby pracujących w nim osób oraz sprzętu rolniczego.

Kwestia czy wykonywanie określonych czynności w gospodarstwie rolnym można uznać za okresy pracy w tym gospodarstwie była wielokrotnie przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym, zwłaszcza w kontekście łączenia pracy w gospodarstwie rolnym z nauką w szkole. W judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 roku) przesądza wystąpienie dwóch okoliczności: po pierwsze - wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej „domownika” z art.6 punkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i po drugie - czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie. Za domownika uznaje się zaś osobę bliską rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. W orzecznictwie kładzie się nacisk na stałość wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, co nie musi jeszcze oznaczać codziennego wykonywania czynności rolniczych, ale gotowość (dyspozycyjność) do podjęcia pracy rolniczej, jeżeli sytuacja tego wymaga. Nie sprzeciwia się zaliczeniu takiej pracy fakt równoległej nauki, jeśli okoliczności faktyczne wskazują na potrzebę pomocy domownika w gospodarstwie i na realną możliwość pogodzenia pracy w gospodarstwie z nauką, nawet okresowo, od wiosny do jesieni, skoro w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego dopuszczalne jest zaliczanie okresów pracy w czasie samych wakacji szkolnych (wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2000 roku, II UKZ 155/00 OSNP 2002/16/394, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 sierpnia 2012 roku, III AUa 59/12, Lex nr: 1217735).

Gotowość do pracy w gospodarstwie rolnym powinna korelować z wymiarem czasu pracy niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego, a negatywną przesłanką do jej przyjęcia jest wykonywanie w gospodarstwie rolnym prac sezonowych, doraźnie w wymiarze niższym od połowy pełnego wymiaru czasu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 roku, I UK 292/14, Legalis nr 1263220).

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne było zatem faktyczne ustalenie rodzaju i rozmiaru pracy wnioskodawczyni A. C. w gospodarstwie rodziców oraz ocena, czy czynności przez nią wykonywane były pracą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art.10 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że wnioskodawczyni wykazała własnymi zeznaniami popartymi zeznaniami świadków, że świadczyła pracę w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia (A. C. ukończyła 16 lat w dniu (...)). Wnioskodawczyni wprawdzie w spornym okresie uczęszczała do Liceum Medycznego w Ł. , a dojazd w jedną stronę zajmował jej około 30 – 40 minut, jednak nie przeszkadzało jej to w wykonywaniu obowiązków w gospodarstwie rolnym należącym do jej rodziców. Zadania jakie wykonywała wnioskodawczyni były istotne, gdyż pozwalały na prawidłowe funkcjonowanie gospodarstwa. Prowadzeniem gospodarstwa zajmowała się mama wnioskodawczyni, bowiem ojciec wnioskodawczyni prowadził piekarnię i zajmował się pracami gospodarskimi jedynie stosownie do okoliczności. Naturalnym było zatem wykonywanie przez A. C. zwiększonej liczby czynności w gospodarstwie. Do stałych obowiązków wnioskodawczyni należało karmienie zwierząt, a także ich pielęgnacja. Nadto, w zależności od pory roku, wnioskodawczyni zajmowała się wykonywaniem prac w polu m.in. żniwami oraz wykopkami. Wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie rolnym cały rok, wykonywała każdą pracę w polu. Łączny wymiar czasu jaki spędzała wnioskodawczyni na wykonywaniu obowiązków, wziąwszy pod uwagę choćby pracę w soboty i niedziele oraz w okresach przerw w szkole, z całą pewnością wynosił powyżej 4 godzin dziennie. Podnieść również należy, iż gospodarstwo nie było zmechanizowane co sprawiało, że większość czynności wykonywano ręcznie, a to niewątpliwie przekładało się na wydłużony czas jaki poświęcano określonym czynnościom. Wnioskodawczyni po wykonaniu prac w gospodarstwie odrabiała lekcje i przygotowywała się do szkoły. Z powodu zajęć zawodowych ojca, ciężar prowadzenia gospodarstwa rolnego spoczywał na matce wnioskodawczyni. Z tych też względów obowiązki wnioskodawczyni nie ograniczały się do doraźnej pomocy mamie. A. C., jak wyżej wskazano, miała stałe obowiązki, wykonywała codziennie prace wynikające z normalnego toku prac w gospodarstwie rolnym. Wymiar czasu pracy przekraczał zatem przeciętnie 4 godziny dziennie.

Nie znajduje uzasadnienia także zarzut organu rentowego dotyczący tego, że praca w gospodarstwie nie stanowiła żródła utrzymania z uwagi na prowadzenie przez ojca wnioskodawczyni – piekarni.

Wskazać należy, iż obowiązujące przepisy nie wymagają do zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do okresów ubezpieczeniowych, aby gospodarstwo rolne było jedynym żródłem trzymania rodziny. Istotne jest aby przy spełenienij wyżej omówionych przesłanek było źródłem utrzymania. Tak też dzieje się w niniejszej sprawie. Wyroby z gospodarstwa rolnego były zarówno wykorzystywane na własne potrzeby jak i sprzedawane.

Biorąc zatem pod uwagę okres uwzględniony przez organ rentowy oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przypadający po ukończeniu przez wnioskodawczynię 16 roku życia, udowodniła ona wymagany 20-letni staż pracy.

Stosownie do treści art. 129 ust. 1 ww. ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Skoro zatem A. C. złożyła wniosek o emeryturę w dniu 15 marca 2017 r., zasadnym było przyznanie jej prawa do emerytury od dnia 1 marca 2017 r.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od dnia 1 marca 2017 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz A. C. kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalając kwotę kosztów w oparciu o treść §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 roku, poz.1800 z późn. zm.)

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, wypożyczającć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do zwrotu w razie złożenia apelacji.

S.B.