Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 czerwca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 121 ze zm.), stwierdził, że G. L. jest dłużnikiem tego organu z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz pracy i posiada zadłużenie na dzień wydania decyzji na łączną kwotę 3.753,13 zł, w tym z tytułu:

1)  składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od stycznia 2012 r. do kwietnia 2012 r. w kwocie 2.423,81 zł, odsetek za zwłokę w kwocie 1.034,00 zł,

2)  składek na Fundusz Pracy w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od stycznia 2012 r. do kwietnia 2012 r. w kwocie 207,32 zł, odsetek za zwłokę w kwocie 88,00 zł.

Organ rentowy wskazał, że odsetki będą naliczane nadal do dnia zapłaty włącznie z tym dniem. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że na płatniku składek ciąży obowiązek obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy i tych właśnie obowiązków nie dopełnił G. L. w ww. okresach.

(decyzja z 08.06.2016 r. – k. 6 – 7 odwrót akt ZUS)

Od powyższej decyzji w dniu 14 lipca 2016 r. (data nadania pisma) odwołanie złożył G. L. wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że nie ciążą na nim jakiekolwiek zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca wskazał, że w okresie wskazanym w decyzji podwyższeniu uległa wysokość najniższego wynagrodzenia za pracę, o czym on nie został skutecznie poinformowany przez organ rentowy, przez co opłacał składki od wynagrodzenia zatrudnionego przez siebie pracownika w dotychczasowej wysokości.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5 – 5 odwrót)

Na rozprawie w dniu 10 listopada 2016 r. G. L. poparł wniesione odwołanie precyzując, że jego głównym zarzutem jest to, że ZUS nie powiadomił go o zmianie najniższego wynagrodzenia, a tym samym wysokości składek oraz o przepisach obowiązujących w związku z tym. Pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania.

(e-protokół z rozprawy z 10.11.2016 r., czas nagrania: 00:00:36 – 00:06:17 – płyta CD k. 15)

Na rozprawie w dniu 7 marca 2017 r. G. L. poparł wniesione odwołanie, natomiast pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych, liczonych od kwoty 3.750 zł, czyli w kwocie 360 złotych.

(e-protokół z rozprawy z 07.03.2017 r., czas nagrania: 00:02:14 – 00:06:31 – płyta CD k. 23)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 2009 r. do 30 kwietnia 2012 r. G. L. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 6 kwietnia 2009 wnioskodawca dokonał zgłoszenia siebie jako płatnika składek do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

(wydruk deklaracji (...) k. 22 – 22 akt ZUS)

W dniu 2 listopada 2011 r. wnioskodawca dokonał zgłoszenia K. L. do ubezpieczenia zdrowotnego jako osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, wskazując jako datę powstania obowiązku ubezpieczenia dzień 1 sierpnia 2011 r.

(wydruk deklaracji ZUS ZZA – k. 20 – 20 akt ZUS)

K. L. w roku 2011 i 2012 r. była też zatrudniona jako pracownik na podstawie umowy o pracę w wymiarze ¾ etatu. Wynagrodzenie za pracę K. L. z tytułu ww. zatrudnienia w 2011 r. oraz w styczniu i lutym 2012 r. wynosiło 1.425 zł brutto, a w marcu 2012 r. 1.436,31 zł. W 2012 roku K. L. podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę tylko u jednego pracodawcy.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 10 kwietnia 2012 r. wnioskodawca złożył w ZUS deklarację o wyrejestrowaniu K. L. z ubezpieczeń, jako osoby współpracującej z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, od dnia 1 kwietnia 2012 r.

(wydruk deklaracji (...) k. 21 akt ZUS)

W dniu 7 maja 2012 r. wnioskodawca złożył w ZUS deklarację o wyrejestrowaniu siebie, jako płatnika składek, z ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

(wydruk deklaracji (...) k. 23 akt ZUS)

Za okres od stycznia do kwietnia 2012 r. G. L. nie opłacił za K. L., jako osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

(okoliczność bezsporna)

Na dzień 8 czerwca 2016 r. zadłużenie wnioskodawcy z ww. tytułu wynosiło łącznie 3.753,13 zł, w tym:

1)  z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne:

- 2.423,81 zł - należność główna,

- 1.034,00 zł - odsetki za zwłokę,

2)  z tytułu składek na Fundusz Pracy:

- 207,32 zł – należność główna,

- 88,00 zł - odsetki za zwłokę.

(okoliczność bezsporna, a nadto wyliczenie – k. 6 akt ZUS)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy, a także w oparciu o niekwestionowane wyjaśnienia wnioskodawcy. Podkreślić należy, że ustalony stan faktyczny był pomiędzy stronami niesporny. Wnioskodawca w trakcie procesu nie negował istnienia oraz prawidłowości wyliczeń wysokości zadłużenia ustalonego zaskarżoną decyzją, a jego stanowisko procesowe opierało się na zarzucie, że nie powinien on ponosić odpowiedzialności za ww. zadłużenie, bowiem – w jego ocenie - powstało ono z winy pracowników organu rentowego, którzy nie powiadomili wnioskodawcy o zmianie wysokości najniższego wynagrodzenia od 1 stycznia 2012 r., co skutkowało podleganiem K. L. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, jako osoby współpracującej przy osobie prowadzącej działalność gospodarczą. W przedmiotowej sprawie spór pomiędzy stronami ma zatem charakter sporu prawnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz.963 z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi (art. 6 ust. 1 pkt 5)

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 11 za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Stosownie do treści art. 4 pkt 2r ww. ustawy osoba prowadząca pozarolniczą działalność jest płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz. 963) płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Stosownie zaś do art. 23 ust. 1 ww. ustawy od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 32 ww. ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy wskazać należy, że nie ulega wątpliwości, iż w okresie objętym zaskarżoną decyzją (tj. od 1 stycznia 2012 r. do 30 kwietnia 2012 r.) G. L. figurował w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako płatnik składek z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, którym podlegała K. L. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą i tym samym spoczywały na nim obowiązki, o jakich mowa w przytoczonym art. 46 ustawy systemowej. W związku jednak z brakiem opłacenia w stosownym terminie przez wnioskodawcę ww. składek za okres od stycznia 2012 r. do kwietnia 2012 r., stosownie do treści art. 83 ust.1 ww. ustawy, organ rentowy jak najbardziej prawidłowo wydał zaskarżoną decyzję, w której określił kwotę zadłużenia G. L. z tytułu nieopłaconych skłądek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając zaskarżoną decyzję oparł się na zgromadzonej dokumentacji, która wskazywała, że wnioskodawca w ww. okresie kontynuował prowadzenie działalności gospodarczej (zaprzestał jej prowadzenia dopiero od 1 maja 2012 r.), a K. L. – będąc jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem niższym niż minimalne wynagrodzenie za pracę – posiadała status osoby współpracującej z wnioskodawcą przy prowadzeniu działalność gospodarczą.

Powyższy obowiązek wynika wprost z art. 9 ust. 1 i 2 Ustawy, które rozstrzygają kwestię zbiegów tytułów ubezpieczeń.

Na mocy ust. 1 osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21 tj. między innymi osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów ( w tym wypadku osoba współpracująca), są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Jednakże przepis ust. 1a zawiera wyjątek i wskazuje jasno, że ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a (minimalne wynagrodzenie za pracę), podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a.

Na stanowisko Sądu nie miały (i nie mogły mieć) wpływu podnoszone przez wnioskodawcę zarzuty mające wskazywać, że winę za powstanie zadłużenia z tytułu składek ponosi organ rentowy, którego pracownicy nie poinformowali wnioskodawcy o zmianie od dnia 1 stycznia 2012 r. przepisów dotyczących wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wbrew twierdzeniom i oczekiwaniu skarżącego żaden przepis prawa nie nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązku informowania ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, o aktualnej treści powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz o skutkach prawnych tych zmian. Z całą stanowczością podkreślić należy, że to na wnioskodawcy, jako ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, profesjonalnym uczestniku obrotu (od którego wymaga się wyższej niż przeciętna staranności i dbałości o własne sprawy), ciąży obowiązek znajomości aktualnej treści powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Wbrew oczekiwaniom skarżącego Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przyjmując składane przez płatników składek deklaracje, nie dokonuje każdorazowo kontroli prawidłowości opłacania tych składek. Kontrola taka jest dokonywana okresowo w całym okresie przedawnienia należności z tytułu składek.

W związku z powyższym Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴§ 1 k.p.c., oddalił odwołanie orzekając jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 2. wyroku stosownie do wyników postępowania i na podstawie art. 98 k.p.c. zasądził od G. L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego organu rentowego Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych przed dniem 27 października 2016 r.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. ( Dz. U. z 2015 roku, poz.1804), mając na uwadze, że zgodnie z § 2 obowiązującego od dnia 27 października 2016 r. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016.1667) do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy

/RP/