Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 maja 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł. stwierdził, że K. M., jako prezes zarządu (...) spółki z o. o. ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek w łącznej wysokości 103.924,46 zł, zaś na powyższą kwotę składają się następujące należności z tytułu składek na:

1.  Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od sierpnia 2012 roku do kwietnia 2013 roku:

- należność główna – 60.310,35 zł;

- odsetki za zwłokę liczone na dzień 19 maja 2016 roku – 19.079,00 zł;

- ogółem – 79.389,35 zł.

2.  Funduszu Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres od sierpnia 2012 roku do stycznia 2013 roku oraz od marca do kwietnia 2013 roku:

- należność główna – 14.129,78 zł;

- odsetki za zwłokę liczone na dzień 19 maja 2016 roku – 4.472,00 zł;

- ogółem – 18.601,78 zł.

3.  Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od kwietnia 2012 roku do czerwca 2012 roku oraz od sierpnia 2012 roku do kwietnia 2013 roku:

- należność główna – 4.487,33 zł;

- odsetki za zwłokę liczone na dzień 19 maja 2016 roku – 1.446,00 zł;

- ogółem – 5.933,33 zł.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wobec zaległości wobec ZUS w stosunku do (...) spółki z o. o prowadzone było postępowanie egzekucyjne przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł., które zostało umorzone, a zatem zostały wykorzystane wszystkie możliwości mające na celu zaspokojenie należności objętych tytułami wykonawczymi i zaistniały wobec tego przesłanki uzasadniające przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania na K. M. jako członka zarządu spółki. (decyzja – k.26 – 27 akta ZUS)

W dniu 28 czerwca 2016 roku K. M. odwołał się od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez uznanie, że nie może być odpowiedzialny za zobowiązania spółki (...) Spółka z o. o. na podstawie art. 299 k.s.h. oraz wniósł o zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł. kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w dniach od 24 października 2012 roku do 8 kwietnia 2013 roku pozostawał na zwolnieniu lekarskim z uwagi na przewlekłą chorobę serca, co skutkowało długotrwałą niezdolnością do pracy, że dnia 24 kwietnia 2013 roku zwołane zostało zwyczajne zgromadzenie wspólników (...) Spółka z o. o., na którym to, po analizie sprawozdania finansowego za 2012 roku, wspólnicy nie udzielili absolutorium zarządowi, w związku z czym złożył rezygnację z pełnienia tej funkcji ze skutkiem na koniec maja 2013 roku. Wskazał, że w dniu 29 kwietnia 2013 roku działając jako prezes zarządu spółki złożył do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej. Wskazał, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie wcześniejszym wiązało się z brakiem możliwości wykonywania obowiązków prezesa zarządu spółki z uwagi na stan zdrowia dotyczący przewlekłej choroby serca. (odwołanie – k. 2 – 4)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 15 lipca 2016 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie – k. 5)

W piśmie procesowym z dnia 23 kwietnia 2018 roku pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (pismo procesowe – k. 140)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorstwo handlowe (...) spółka z o. o. zostało zarejestrowane
w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 28 lutego 2002 roku. Głównym przedmiotem działalności spółki jest sprzedaż hurtowa materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego. Zarząd spółki jest jednoosobowy. Prezesem zarządu jest K. M..

Ostatnie roczne sprawozdanie finansowe zostało złożone 3 września 2012 roku,
za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku.

Wspólnikami spółki są:

- L. R. posiadająca 40 udziałów o łącznej wysokości 20.000,00 zł;

- K. M. posiadający 40 udziałów o łącznej wysokości 20.000,00 zł;

- B. T. posiadająca 40 udziałów o łącznej wysokości 20.000,00 zł.

(niesporne)

W okresie od 2002 roku do 31 maja 2013 roku K. M. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki. (niesporne)

Sytuacja finansowa spółki pogarszała się od 2010 roku.

W dniu 25 czerwca 2010 roku Walne Zgromadzenie Wspólników zatwierdziło sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku zamykające się zyskiem netto w wysokości 61.198,41 zł.

W sprawozdaniu finansowym spółki za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku wykazana została strata w wysokości 41.745,13 zł, która znalazła pełne pokrycie w sumie kapitału zapasowego wykazanego na dzień 31 grudnia 2010 roku. Stwierdzono, że dalsza działalność spółki nie jest zagrożona. Przewidywana wysokość kapitału zapasowego,
po pokryciu straty, miała wynieść 257.515,46 zł.

W sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku wykazana została strata w wysokości 82.117,26 zł, która znalazła pełne pokrycie w sumie kapitału zapasowego wykazanego na dzień 31 grudnia 2011 roku. Stwierdzono, że dalsza działalność spółki nie jest zagrożona. Przewidywana wysokość kapitału zapasowego,
po pokryciu straty, miała wynieść 175.398,20 zł.

W rachunku zysków i strat oraz w wyliczeniu do CIT-8 za 2012 roku wykazano stratę w wysokości 471.074,38 zł.

(dokumentacja finansowa spółki – k. 58 – 67, k. 74 – 81)

W 2012 roku spółka miała zaległości wobec wierzycieli oraz wobec organu rentowego. Zobowiązania wobec organu rentowego obejmowały okres od sierpnia 2012 roku do kwietnia 2013 roku. Zaległości te miały charakter stały i w kolejnych miesiącach powiększały saldo zobowiązań. Zaległości te, poczynając od najstarszych, powstawały od sierpnia 2012 roku z datą wymagalności na dzień 15 września 2012 roku.

Spółka posiadała również zaległości wobec innych wierzycieli, m. in. (...) Spółka Akcyjna w wysokości 147.539,27 zł wraz z odsetkami oraz wobec (...) S. A. w wysokości 8.241,94 zł. Powyższe zobowiązania powstały
w okresie od 15 maja do 27 czerwca 2012 roku. Z analizy danych bilansowych wynika,
że saldo zobowiązań w okresie od 2009 roku do 2012 roku utrzymywało się na wysokim poziomie mimo spadku przychodów z działalności, co oznacza przyrost zobowiązań, na które spółka nie miała pokrycia ani w przychodach ani w kapitałach własnych. Na tę okoliczność dodatkowo nakładały się skutki ponoszonych strat w tym okresie.

Na podstawie dat zaległych nieuregulowanych zobowiązań można stwierdzić,
że przesłanki do ogłoszenia upadłości z powodu niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystąpiły od 15 maja 2012 roku.

Ponadto, w latach 2010 – 2012 występowało poważne zagrożenie upadłością.

Spółka miała ujemne kapitały własne, co oznacza, że zadłużenie przewyższało wartość aktywów spółki. Jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że podstawowym źródłem finansowania działalności było zaciąganie coraz większych zobowiązań wobec dostawców i powiększanie salda zobowiązań publiczno – prawnych.

Graniczną datą na ogłoszenie upadłości powinien być, co najmniej, koniec 2012 roku, bowiem na koniec roku zaewidencjonowano ujemny kapitał własny. Nie ma jednak wątpliwości, że ta okoliczność wystąpiła w miesiącach wcześniejszych niż grudzień 2012 roku.

(opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, zatrudnienia i płac A. H. G. – k. 117 – 134)

W okresie od października 2012 roku do kwietnia 2013 roku wnioskodawca był niezdolny do pracy i przebywał na zwolnieniu lekarskim. (przesłuchanie wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 19 maja 2017 roku – k. 50 – 51, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 19 czerwca 2018 roku – 00:06:47 – 00:08:13 – k. 147, płyta CD)

Na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników spółki z dnia 24 kwietnia 2013 roku nie udzielono absolutorium zarządowi za 2012 rok. (protokół ze zwyczajnego zgromadzenia wspólników – k. 47 – 50 akta sprawy II C 1011/15)

Podczas tego zgromadzenia K. M. złożył rezygnację z pełnionej funkcji. Obowiązki prezesa zarządu miał pełnić do końca maja 2013 roku, gdyż został zobowiązany do złożenia wniosku o stwierdzenie upadłości spółki. K. M., jako prezes zarządu, był zatrudniony przez spółkę na podstawie umowy o pracę, która również miała ulec rozwiązaniu z dniem 31 maja 2013 roku. (protokół ze zwyczajnego zgromadzenia wspólników – k. 47 – 50 akta sprawy II C 1011/15, przesłuchanie wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 19 maja 2017 roku – k. 50 – 51, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 19 czerwca 2018 roku – 00:06:47 – 00:08:13 – k. 147, płyta CD)

W dniu 29 kwietnia 2013 roku do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia
w Ł., XIV Wydział Gospodarczy dla spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych, wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości Przedsiębiorstwa Handlowego (...) Spółka
z o. o. z siedzibą w Ł..

Zarządzeniem z dnia 8 maja 2013 roku wnioskodawca – jako prezes zarządu spółki został wezwany do usunięcia braków formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości, w terminie tygodniowym od doręczenia wezwania, pod rygorem zwrotu wniosku.

Wnioskodawca nie usunął w wyznaczonym terminie braków formalnych wniosku.

Wobec powyższego Przewodniczący XIV Wydziału Gospodarczego dla spraw Upadłościowych i Naprawczych Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, w dniu 29 maja 2013 roku, zarządził zwrot wniosku.

(informacja z Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi – k. 32, odpis zarządzenia – k. 33)

Ponowny wniosek o ogłoszenie upadłości nie został złożony. (informacja z Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi – k. 32)

Spółka nie złożyła zeznania CIT-8 za 2013 rok, zaś pierwsze zaległości spółki powstały w 2012 roku. (informacja Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. – k. 71)

W dniu 14 grudnia 2015 roku Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. wydał postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec majątku zobowiązanego (...) spółki z o. o. W uzasadnieniu wskazano, iż spółka nie prowadzi działalności, pod adresem wskazanym na tytułach wykonawczych, od 15 kwietnia 2013 roku. W toku czynności podjętych w celu ustalenia nowego adresu spółki nie udało się odnaleźć aktualnego adresu wykonywania działalności przez spółkę. Pod adresem wskazanym w tytułach wykonawczych brak jest majątku należącego do spółki. (postanowienie – k. 1 akta ZUS)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o dokumentację przedłożoną do akt sprawy, dokumentację zgromadzoną w aktach organu rentowego oraz na podstawie informacji z załączonych akt spraw, a także w oparciu o opinię biegłego sądowego specjalisty z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, który dokonał analizy sytuacji finansowej spółki.

W konsekwencji, biegły poczynił również ustalenia w zakresie granicznej daty ogłoszenia upadłości czyniąc to w oparciu o dostępne w aktach informacje o zaległościach spółki wobec wierzycieli oraz wobec organu rentowego.

Opinia biegłego jest spójna oraz kompletna, dlatego stanowi wiarygodne źródło dowodowe w sprawie. Jednocześnie w toku procesu strony nie zgłosiły zastrzeżeń co do wniosków wypływających z tej opinii.

Sąd Okręgowy odmówił natomiast wiary przesłuchaniu wnioskodawcy K. M. w zakresie w jakim przekonywał on o braku wiedzy co do kondycji finansowej spółki.

Ze względu na ustalone okoliczności sprawy niemożliwym jest bowiem, aby wnioskodawca pełniąc funkcję prezesa zarządu, nie posiadał informacji w zakresie istniejącego zadłużenia spółki, skoro takie zadłużenie wystąpiło już w sprawozdaniu finansowym za 2011 rok i systematycznie wzrastało. Tłumaczenia, że powyższe dane były przed wnioskodawcą zatajane przez księgową spółki nie zasługują na aprobatę wobec faktu, że miał on – jako zarządzający spółką - dostęp do pełnej dokumentacji finansowej.

Także argumentacja, zgodnie z którą w 2012 roku spółka prężnie działała oraz nic nie wskazywało na możliwe problemy finansowe, stoi w opozycji do danych wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma ustalenie,
czy odwołujący K. M., będący członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania tejże spółki z tytułu nieopłaconych składek na rzecz ZUS powstałych w okresie sierpnia 2012 roku do kwietnia 2013 roku.

Dla poczynienia wskazanych ustaleń niezbędne jest odwołanie się do przepisów ordynacji podatkowej albowiem zgodnie z treścią art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778) do należności
z tytułu składek stosuje się odpowiednio wskazane przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa.

Na mocy art. 108 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 800) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka
w drodze decyzji. Dla przyjęcia odpowiedzialności członka zarządu spółki za zobowiązania
z tytułu nieopłacenia składek konieczne jest bowiem ustalenie, że zobowiązania te powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, przerodziły się w zaległości spółki, których egzekucja okazała się bezskuteczna, a ponadto nie zachodzi żadna
z okoliczności egzoneracyjnych wskazanych w art. 116 § 1 pkt 1 i 2 ustawy.

Na mocy art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania spornej decyzji) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. poz. 978) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą.
W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w § 1, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 § 1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające
z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/03 POP (...)).

Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. dotyczy wyłącznie zobowiązań podatkowych – składkowych, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (por. wyrok (...) SA/R. 886/02 POP (...) i wyrok NSA w W. z 3.03.2004r. (...) SA 315/02 opublikowane - program L.).

Do przyjęcia odpowiedzialności członka zarządu Spółki z o.o. za zobowiązania
z tytułu nieopłacenia składki na ubezpieczenie społeczne konieczne jest ustalenie,
że zobowiązania te powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, przerodziły się w zaległości spółki, a egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3.03.2004r. III AUa 477/03 OSA 2004/12/28).

Podkreślić w tym miejscu należy, że za zaległości podatkowe, składkowe spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba,
że członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa (wyrok NSA w G. z 19.09.2003r. (...)/Gd 56/01 - program L.).

Tak więc, aby organ rentowy mógł przypisać członkowi zarządu spółki z o.o. odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji. Cytowany przepis natomiast nie wymaga umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec bezskuteczności egzekucji (uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek (...) w L. z 7 maja 2001r -1 SA /Lu (...)).

W przedmiotowej sprawie bezsporne pozostaje, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją wnioskodawca pełnił funkcję członka zarządu (...) spółki z o. o., zaś przyczyną wydania zaskarżonej decyzji było postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. w zakresie umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec majątku zobowiązanego. Tym samym nie ulega wątpliwości, że egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna, co uzasadniało przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania podmiotu na członka zarządu, tj. K. M..

Należy podkreślić, że w niniejszej sprawie wnioskodawca nie wykazał, aby wystąpiła jakakolwiek przesłanka egzoneracyjna z art. 116 § 1 Ordynacji pozwalająca na uniknięcie przez niego tej odpowiedzialności.

Przede wszystkim K. M. nie wykazał, by zgłoszenie wniosku
o ogłoszenie upadłości nastąpiło we właściwym czasie.

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie wykazały, że podczas zwyczajnego zgromadzenia wspólników z dnia 24 kwietnia 2013 roku, wnioskodawca jako prezes zarządu spółki złożył rezygnację z pełnionej funkcji, ze skutkiem na 31 maja 2013 roku i jednocześnie został zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wskazuje także, że wniosek taki został przez wnioskodawcę złożony w dniu 29 kwietnia 2013 roku , jednak zarządzeniem z dnia 29 maja 2013 roku został on zwrócony ze względu na nieuzupełnienie braków formalnych wniosku.

Wymaga w tym miejscu podkreślenia okoliczność, iż powyższy wniosek nie został złożony ponownie. Tym samym K. M. nie wywiązał się ze swoich obowiązków jako prezes zarządu spółki. Co więcej jego bierna postawa jako czynnego członka zarządu nie tylko nie pozwala na uwolnienie się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, ale wręcz przeciwnie – uniemożliwia mu wykazanie jednej z przesłanek uwalniających od odpowiedzialności, o których mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 lutego 2007 roku, (...) SA/Wa/06, LEX nr 322247).

Podkreślić również należy, że pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Samo „wniesienie czy też złożenie” wniosku o ogłoszenie upadłości nie ma waloru egzoneracyjnego i nie może oznaczać spełnienia przesłanki wynikającej z art. 116 § 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej w przypadku, gdy wniosek zawiera braki formalne i Sąd nie przystępuje do jego merytorycznego rozpoznania (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 19 maja 2010 roku, I SA/Sz 182/10, LEX nr 673528).

Ponadto, co wymaga także wyeksponowania, sam wniosek (mimo, że ostatecznie nie wywołał żadnych skutków prawnych) i tak nie został złożony we właściwym czasie.

„Właściwym czasem” w rozumieniu art. 116 § 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej nie jest ani krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów na skutek przejściowych trudności, ani też całkowite zaprzestanie płacenia długów w następstwie wyzbycia się przez podmiot gospodarczy całego (lub prawie całego) majątku, lecz chwila, kiedy wiadomo już, że dłużnik nie będzie w stanie zaspokoić wszystkich swych zobowiązań (por. wyrok SN z dnia 2 października 2013 roku, II UK 66/13).

Dodatkowo członek zarządu spółki ma obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w takim czasie, by nie zniweczyć celu tego postępowania, jakim jest równomierne zaspokojenie wierzycieli spółki (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 15 marca 2012 roku, I SA/Op 45/12, LEX nr 1137109).

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie, oparte na opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw wskazują, że momentem granicznym na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości powinien być, co najmniej, koniec 2012 roku, bowiem na koniec tego roku zaewidencjonowano ujemny kapitał własny. Nie ma jednak wątpliwości, że ta okoliczność wystąpiła w miesiącach wcześniejszych niż grudzień 2012 roku. Jak wynika bowiem z opisanych sprawozdań finansowych spółki za lata 2011 oraz 2012, już w tym okresie wykazywała ona stratę.

Wnioskodawca nie wykazał także, aby niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. W toku procesu K. M. próbował udowodnić, że nie miał wiedzy na temat zadłużenia spółki i jej kondycji finansowej, jak również nie otrzymywał rzetelnych informacji ze strony księgowej.

Powyższe okoliczności są jednak prawnie irrelewantne.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że K. M. pełniąc funkcję prezesa zarządu samodzielnie mógł dokonać analizy dokumentacji finansowej spółki, gdyż ponosił odpowiedzialność za jej wyniki finansowe. Tym samym, w jego interesie prawnym było sprawowanie bieżącej kontroli nad ewentualną stratą i zaległościami wobec wierzycieli.
Jak wynika również ze sprawozdań finansowych spółki za lata 2011 oraz 2012 już w tym okresie wykazywała ona stratę. Tym samym argumentacja wnioskodawcy, zgodnie z którą nie był on świadom, że spółka posiada zadłużenie jest niewiarygodna skoro jednocześnie, jako wspólnik spółki, podejmował uchwały w zakresie zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego i pokryciu straty z kapitału zapasowego spółki.

W konsekwencji uznać należy, że wnioskodawca nie wykazał się należytą starannością w sprawowaniu obowiązków członka zarządu.

Nieznajomość kondycji finansowej spółki i brak zainteresowania członka zarządu tą kwestią stanowi zawinione przez niego zaniechanie wykonywania podstawowych obowiązków, ale tylko wówczas, gdy taki obowiązek można mu skutecznie przypisać, a zatem w okresie pełnienia funkcji członka zarządu (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 11 marca 2008 roku, (...) SA/GI (...), LEX nr 483144).

W toku procesu K. M. argumentował również, że w okresie od października 2012 roku do kwietnia 2013 roku był niezdolny do pracy z uwagi na problemy zdrowotne natury kardiologicznej.

Należy jednak, z cała mocą, podkreślić, że pierwsze zaległości spółki wobec wierzycieli powstały w okresie od maja do czerwca 2012 roku, natomiast wobec organu rentowego zadłużenie powstało od 15 września 2012 roku. Był to zatem okres,
w którym wnioskodawca był zdolny do pracy.

Nie ulega nadto wątpliwości, że rzeczona niezdolność do pracy i zły stan zdrowia nie zdejmuje z wnioskodawcy odpowiedzialności za uchybienia związane z pełnioną funkcją, nawet jeżeli podczas jego niedyspozycji fizycznej dużą część obowiązków wykonywała osoba trzecia, tj. główna księgowa spółki.

Nie została spełniona również ostatnia z przesłanek umożliwiających uniknięcie odpowiedzialności przez członka zarządu, tj. wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Wskazanie mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych wymaga wskazania mienia, z którego egzekucja jest faktycznie możliwa, co w praktyce oznacza, iż egzekucja ta musi być realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela, a więc za majątek w powyższym rozumieniu nie mogą być uznane wierzytelności sporne (por. wyrok NSA z dnia 15 lipca 2011 roku, I (...) 899/10, LEX nr 1082301).

W przedmiotowej sprawie K. M. nie wskazał na żadne składniki majątku, które mogłyby zostać przeznaczone na zaspokojenie wierzycieli.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k. p. c. oddalił odwołanie wnioskodawcy.

O kosztach postępowania, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k. p. c. w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 – w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania).

K. J.