Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 maja 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił J. B. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony do dnia 1 stycznia 1999 r. udowodnił co prawda wymagany 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy , ale nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego 25 lat. Organ rentowy uznał za udowodnione 21 lat , 3 miesiące oraz 26 dni stażu sumarycznego w tym 20 lat , 11 miesięcy i 3 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

/decyzja k.9 plik IV akt ZUS/

W dniu 17 czerwca 2016 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. B. od w/w decyzji , którym wniósł o przyznanie mu emerytury. Odwołujący wskazał , że zgodnie z orzecznictwem polskich sądów okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn powinien być naliczany na dzień 31 grudnia 2008 r. i tym samym spełnił on warunki do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku. J. B. zaznaczył ,że wiek 60 lat osiągnął w dniu 27 maja 2016 r. , a decyzja odmawiająca przyznania mu prawa do emerytury podważa jego zaufanie do państwa , gdyż rozpoczynając pracę w 1977 r. zapewniano go ,że będzie mógł przejść na emeryturę właśnie w tym wieku.

/odwołanie k.2/

W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 1 lipca 2016 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że przy ustalaniu uprawnień do emerytury w myśl art.184 ustawy emerytalnej staż sumaryczny oraz staż pracy w warunkach szczególnych ustala się na dzień 1 stycznia 1999 r.

/ odpowiedź na odwołanie k.3-3 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. B. urodził się (...) Ma średnie wykształcenie.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 4 maja 2015 r. J. B. złożył wniosek o emeryturę , po którego rozpatrzeniu wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek plik IV akt ZUS, decyzja k.9 plik IV akt ZUS/

J. B. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentował 21 lat , 3 miesiące oraz 26 dni stażu sumarycznego w tym 20 lat , 11 miesięcy i 3 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

/okoliczności bezsporne/

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zawartych w aktach ZUS.

Wskazać należy , że wnioskodawca nie kwestionował ustaleń organu rentowego, co do wyliczenia stażu pracy jaki osiągnął na dzień 1 stycznia 1999 r.

( zarówno w odniesieniu do ogólnego stażu pracy jak i stażu pracy w warunkach szczególnych). Biorąc zatem pod uwagę powyższe stanowisko wnioskodawcy oraz fakt ,że w powyższej dacie wnioskodawca osiągnął wymagany staż pracy w warunkach szczególnych, prowadzenie postępowania w celu ustalenia czy wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze w warunkach szczególnych było bezcelowe i z tej przyczyny Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu w postaci zeznań świadków na powyższą okoliczność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 r. , poz.887 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do wieku oraz nie przystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego i posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Niemniej jednak , co nie było kwestionowane przez wnioskodawcę, na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnia on warunku posiadania ogólnego stażu w ilości 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych i tym samym nie może on uzyskać prawa do emerytury w myśl art 184 ustawy emerytalnej.

W odniesieniu zaś do podnoszonej przez wnioskodawcę kwestii spełnienia przez niego ,na dzień 31 grudnia 2008 r. ,wszystkich warunków niezbędnych do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku , wskazać należy ,że jego stanowisko nie znajduje umocowania w aktualnie obowiązujących przepisach prawa.

Wprawdzie art 46 ust.1 ustawy emerytalnej stanowi ,że prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 29, 32, 33 i 39 przysługuje również ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki tj. nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz ,że warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r. to jednak regulacja ta nie może znaleźć zastosowania w stosunku do wnioskodawcy w rozpatrywanej sprawie. Podkreślić bowiem należy ,iż powyższy przepis reguluje kwestię spełnienia przez wnioskodawcę w powyższej dacie wszystkich przesłanek od których uzaleznione jest przyznanie prawa do emerytury , a nie jedynie kwestię stażu pracy. Do dnia 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca z całą pewnością nie osiągnął wieku emerytalnego i już z tej przyczyny nie może skorzystać on z ww. regulacji. Sąd pragnie jednocześnie podkreślić ,że podziela pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 kwietnia 2016 r. ( sygn. akt I UK 151/15) zgodnie z którym art. 46 i art. 184 ustawy emerytalnej stanowią autonomiczne i odrębnie względem siebie podstawy nabycia prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. O ile artykuł 184 ustawy emerytalnej odnosi się do ubezpieczonych, którzy do dnia wejścia w życie tej ustawy (1 stycznia 1999 r.) nie osiągnęli jeszcze wymaganego wieku, o którym stanowią: art. 32, 33, 39 i 40, lecz w całości spełnili do tej daty ustawowo określone wymagania stażowe (tzw. ogólne i szczególne) , o tyle art. 46 ustawy emerytalnej daje prawo do emerytury tym ubezpieczonym, którzy wszystkie warunki określone w art. 29, 32, 33 i 39 ( tj. wiek emerytalny oraz staż emerytalny) spełnili do 31 grudnia 2008 r. Sąd podziela także pogląd zaprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 29 kwietnia 2015 r.( sygn. akt III AUa 473/14 ) zgodnie z którym różnica pomiędzy art. 184 ,a art. 46 ustawy emerytalnej polega wyłącznie na tym, że ten pierwszy dotyczy osób, które w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej legitymowały się już wymaganymi okresami zatrudnienia, w tym okresem pracy w warunkach szczególnych, ale nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego, natomiast drugi ma zastosowanie do ubezpieczonych, którzy wymagany staż ogólny lub szczególny osiągnęli po dniu wejścia w życie powołanej ustawy.

W odniesieniu zaś do podnoszonej przez wnioskodawcę kwestii gwarancji państwa co do możliwości przejścia na emeryturę ubezpieczonych , którzy osiągnęli 60 lat , Sąd pragnie wskazać ,że warunki nabycia prawa do emerytury oraz sposób jej obliczenia powinny być oceniane według przepisów prawnych obowiązujących w dacie złożenia wniosku. Podobny problem prawny rozważał Sąd Najwyższy w sprawie II UKN 376/99 (Lex nr 47708), w której w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 lutego 2000 roku potwierdził zasadę, iż prawo do emerytury powinno być oceniane według stanu prawnego istniejącego w dacie złożenia wniosku.

Reasumując , z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony nie spełnia wszystkich warunków do przyznania prawa do emerytury określonych w art.184 ust.1 ww. ustawy. Wprawdzie ubezpieczony skończył 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego , wykazał staż pracy na dzień 1 stycznia 1999 roku wynoszący 15 lat w warunkach szczególnych , ale nie wykazał stażu sumarycznego w wymiarze 25 lat.

Wobec powyższego podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.

S.B.