Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, iż K. K. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2017 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w toku kontroli ustalono, że K. K. została zgłoszona od dnia
1 marca 2017 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba współpracująca z A. K.. Płatnik składek obliczył i rozliczył za K. K. składki na ubezpieczenie społeczne w następującej wysokości: za marzec 2017 r. – 7 500,00 zł , za kwiecień 2017 r. – 2 500,00 zł oraz za maj 2017 r. – 0,00 zł. Za okres od 11 kwietnia 2017 r. do 7 czerwca 2017 r. K. K. wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego przypadającego w okresie ciąży. Organ rentowy wskazał, że z treści zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że w lipcu 2016 r. A. K. zdecydował się rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu kawiarni, ale w związku z faktem, że on oraz jego żona pozostawali w zatrudnieniu u różnych pracodawców, nie było możliwym zrealizowanie tego projektu. W związku jednak z zakończeniem przez K. K. z dniem 28 lutego 2017 r., pracy u dotychczasowego pracodawcy - od dnia 1 marca 2017 r. było możliwym podjęcie przez nią współpracy w ramach działalności gospodarczej męża. K. K. miała objąć stanowisko koordynatora projektu i w ramach powierzonych obowiązków zająć się m.in. oceną rynku, pozyskaniem know – how, poszukiwaniem odpowiedniego lokalu, czy też poszukiwaniem źródeł finansowania. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał również, że pomimo długotrwałej nieobecności, płatnik składek nie zgłosił do ubezpieczeń osoby, która mogłaby przejąć powierzone K. K. zadania. Zdaniem organu rentowego zgromadzone w postępowaniu kontrolnym dokumenty i złożone wyjaśnienia przemawiają za przyjęciem, że K. K. nie rozpoczęła wspołpracy przy prowadzeniu działalności, a zgłoszenie do ubezpieczeń w krótkim okresie przed wystawieniem zaświadczenia o niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży miało na celu jedynie zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych i skorzystanie z zasiłku chorobowego oraz macierzyńskiego.

/decyzja k.78 – 80 akt ZUS/

W dniu 17 lipca 2017 r. pełnomocnik K. K. złożył odwołanie od w/w decyzji wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że K. K. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność pod firmą (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2017 r. W treści odwołania wskazano, że K. K. od sierpnia 2016 r. jest żoną A. K., z którym mieszka oraz prowadzi gospodarstwo domowe. W lipcu 2016 r. A. K. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, a jej głównym celem miało być otworzenie kawiarni. Z uwagi jednak na fakt, iż A. K. realizował zlecenia na rzecz byłego pracodawcy, nie mógł całkowicie poświęcić się realizacji projektu. Ponieważ zaś K. K. posiada przygotowanie zawodowe w zakresie zarządzania, marketingu oraz finansów, małżonkowie podjęli decyzję, że osobą która doprowadzi do utworzenia kawiarni będzie K. K.. Aby zrealizować te plany, K. K. z dniem 1 marca 2017 r. zrezygnowała z dotychczasowej pracy i od dnia 1 marca została zgłoszona jako osoba współpracująca. W ramach współpracy K. K. m.in. poszukiwała lokalu na kawiarnię, pozyskiwała know – how, przeprowadzała ocenę rynku, czy też poszukiwała źródeł finansowania. Co również istotne, K. K. zwolniła się z dobrze płatnej pracy, a w sytuacji gdyby nawet zaszła w ciążę pracując w poprzednim miejscu pracy, podstawa wymiaru składek z całą pewnością nie uległaby zmianie. Fakt, iż odwołująca się zaszła w ciążę, a po półtora miesięcznym okresie od rozpoczęcia współpracy skorzystała ze zwolnienia lekarskiego jest przypadkiem, biorąc pod uwagę – wcześniejsze, przeszło roczne starania się małżonków o posiadanie dziecka. Twierdzenia zaś Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że nie było faktycznej potrzeby nawiązania przez A. K. współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej oraz, że zgłoszenie K. K. miało na celu uzyskanie przez nią prawa do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie znajduje oparcia w stanie faktycznym sprawy.

/odwołanie k.2-7/

W dniu 18 lipca 2017 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie A. K. od powyższej decyzji, w którym wniósł o jej zmianę i ustalenie, że K. K. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność pod firmą (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2017 r. A. K. podniósł, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a analiza sprawy prowadzi do wniosku, że jego celem było otworzenie kawiarni oraz, że podejmował stosowne działania w tym zakresie. W związku zaś z faktem, iż prowadzona przez niego firma ma charakter rodzinny, zgłosił żonę jako osobę współpracującą od dnia 1 marca 2017 r. A. K. podniósł, że K. K. w ramach współpracy zajmowała funkcję koordynatora projektu i była odpowiedzialna za jego realizację i wdrażanie strategii biznesowej.

/odwołanie k. 2 – 5 akt o sygn. VIII U 1505/17/

W odpowiedzi na odwołania, pełnomocnik organu rentowego wniósł o ich oddalenie przytaczając argumentację zawartą w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.109 - 110, odpowiedź na odwołanie k.18 - 19 akt o sygn. VIII U 1505/17/

Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2018 r. Sąd połączył sprawę o sygnaturze akt VIII U 1505/17 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 1504/17 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz zarządził ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 1504/17.

/postanowienie na rozprawie z dnia 22 stycznia 2018 r. k.29 akt o sygn. VIII U 1505/17/

Na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2018 roku pełnomocnik wnioskodawczyni K. K. poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wnioskodawca A. K. poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań oraz zasądzenie od wnioskodawców kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wskazując wartość przedmiotu sporu na kwotę 28.593 zł.

/oświadczenia pełnomocnika wnioskodawczyni, wnioskodawcy i pełnomocnika ZUS – e - protokół – 01:47:13 – 02:20:38 – płyta CD k.444/

Na rozprawie w dniu 25 lipca 2018 roku pełnomocnik wnioskodawczyni K. K. poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych według wskazanej przez pełnomocnika ZUS na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2018 roku wartości przedmiotu sporu, wnioskodawca A. K. poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań oraz zasądzenie od wnioskodawców kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych według wskazanej wcześniej wartości przedmiotu sporu.

/oświadczenia pełnomocnika wnioskodawczyni, wnioskodawcy i pełnomocnika ZUS – e - protokół – 01:47:13 – 02:20:38 – płyta CD k.444/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. oraz A. K. pozostają w związku małżeńskim oraz prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

/okoliczności bezsporne/

K. K. legitymuje się wykształceniem wyższym w dziedzinie ekonomii oraz zarządzania.

/okoliczności bezsporne/

Z dniem 5 lipca 2016 roku A. K. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod nazwą (...). W treści wpisu do (...) jako przeważający rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej wskazano „restauracje i inne placówki gastronomiczne”. Z ww. tytułu A. K. zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, wskazując minimalną podstawę wymiaru składek. A. K. nie zatrudnia pracowników. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej i w związku z organizacją spotkań z dziennikarzami dokonuje zakupu kawy i usług gastronomicznych.

/zeznania A. K. e – protokół - 01:32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316 , wypis z (...) k.75 akt ZUS , księga przychodów i rozchodów k.400 – 422/

W okresie od 2009 r. do czerwca 2016 r. A. K. był pracownikiem firmy
(...) z siedzibą w W., a jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło około 6 000,00 zł. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron. Pomimo rozwiązania umowy o pracę, A. K. kontynuował współpracę z dotychczasowym pracodawcą w ramach prowadzonej przez siebie ww. działalności gospodarczej (A. K. zawarł z firmą (...) stosowną umowę ramową). Charakter świadczonych przez A. K. usług nie wymagał od niego stałej obecności w W.. Firma (...) uzyskiwała przychody wyłącznie z tytułu świadczonych usług na rzecz firmy (...).

W 2017 r. przychody firmy płatnika przedstawiały się następująco:

- styczeń – 17 729,00 zł

- luty – 12 229,00 zł

- marzec – 13 355,00 zł

- kwiecień – 12 729,00 zł

- maj – 13 829,00 zł

- czerwiec – 14 529,00 zł

- lipiec – 12 729,00 zł

- sierpień – 14 862,00 zł

- wrzesień – 15 488,00 zł

- październik – 13 569,35 zł

- listopad – 12 229,00 zł

- grudzień – 14 729,00 zł

/zeznania A. K. e – protokół - 01:32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316 , wypis z (...) k.75 akt ZUS , zeznania świadka M. P. e – protokół- 01:02:47 – 01:21:17 - płyta CD k.316 , zestawienie przychodów i rozchodów k.398/

A. K. zamierzał otworzyć kawiarnię. Wnioskodawca zakupił profesjonalny sprzęt (m.in. ekspres do kawy oraz młynek), a także uczestniczył w szkoleniach dla baristów.

/zeznania A. K. e – protokół - 01:32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316 oraz e – protokół-. 00:10:07 – 00:17:22 - płyta CD k.484, zeznania świadka M. P. e – protokół (...):02:47 – 01:21:17 - płyta CD k.316, księga przychodów i rozchodów k.400 – 422/

Od dnia 1 marca 2017 r. K. K. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba współpracująca z A. K. prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą. Płatnik składek obliczył i rozliczył za K. K. składki na ubezpieczenie społeczne z podstawą wymiaru w następującej wysokości: za marzec 2017 r. – 7 500,00 zł , za kwiecień 2017 r. – 2 500,00 zł oraz za maj 2017 r. – 0,00 zł.

/ustalenia w aktach ZUS , zeznania A. K. e – protokół (...):32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół (...):03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316; zeznania wnioskodawczyni e – protokół - 01.03:26 – 01:32:19 płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:52:58 – 00:58:46 - płyta CD k.316, zeznania świadka M. P. e – protokół- 01:02:47 – 01:21:17 - płyta CD k.316/

W okresie od dnia 5 września 2015 r. do dnia 28 lutego 2017 r., K. K. była zatrudniona w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. pełniąc funkcję koordynatora opieki domowej (od 5 września 2015 r. do
4 grudnia 2015 r.) oraz kierownika opieki ambulatoryjnej (od 5 grudnia 2015 r. do 28 lutego 2017 r.). K. K. świadczyła pracę w W. od poniedziałku do piątku od godziny 8.00 do godziny 16.00, a w zależności od potrzeb także w godzinach nadliczbowych. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu Pracy tj. wypowiedzenia przez pracownika z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącego
30 dni. Pierwsze wypowiedzenie umowy o pracę wnioskodawczyni złożyła już w grudniu 2016 r., ale w związku z prośbą przełożonego, postanowiła kontynuować zatrudnienie do końca lutego 2017 r. w celu przyuczenia następcy.

/zeznania wnioskodawczyni e – protokół - 01.03:26 – 01:32:19 - płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:52:58 – 00:58:46 - płyta CD k.316, zeznania świadka M. F. (1) e – protokół - 01:30:35 – 01:44:23 - płyta CD k.316; zeznania świadka M. G. e – protokół - 00:05:31 – 00:31:29 - płyta CD k.444; zaświadczenie k.409/

Wnioskodawca planował otworzenie kawiarni w Ł.. Mama wnioskodawczyni mieszka w Ł. i w czasie pobytu w tym mieście odwołujący mieszkali u niej. Małżonkowie poszukiwali odpowiedniego lokalu na W. i O.. Wnioskodawczyni prowadziła rozmowy w sprawie lokalu położonego na O. z najemcą lokalu D. F. i z pracownikiem Urzędu Miasta P. S.. K. K. pomagała mężowi w znalezieniu odpowiedniego lokalu poprzez wysyłanie zapytań drogą mailową. Ponadto drogą mailową kontaktowała się z przedstawicielem telefonii P. w kwestii uzyskania przez firmę męża dostępu do internetu i dodatkowego numeru telefonu. K. K. zajmowała się także wystawianiem faktur w związku ze świadczonymi przez firmę (...) usługami na rzecz (...). Rozmawiała także z właścicielką biura rachunkowego, rozliczającego wnioskodawcę, na tematy związane z odprowadzaniem składek do ZUS – u oraz podatku do Urzędu Skarbowego - w przypadku spółki cywilnej. M. F. (2), który pracował z wnioskodawczynią w (...), gdy dowiedział się o zamiarze otworzenia kwiaciarni, rozmawiał z wnioskodawczynią o swoich doświadczeniach związanych z prowadzeniem kawiarni w latach 2012 – 2013. Zimą 2016 roku wnioskodawcy razem ze znajomymi (których poinformowali o planach otworzenia kawiarni) wspólnie, cały dzień przygotowywali różne posiłki, które mogłyby być sprzedawane w kawiarni.

/zeznania A. K. e – protokół (...):32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół (...):03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316, zeznania wnioskodawczyni e – protokół- 01.03:26 – 01:32:19 - płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół - 00:52:58 – 00:58:46 - płyta CD k.316; zeznania świadka M. P. e – protokół- 01:02:47 – 01:21:17 - płyta CD k.316, zeznania świadka D. F. e – protokół - 01:21:17 – 01:30:35 - płyta CD k.316, zeznania świadka M. F. (1) e – protokół - 01:30:35 – 01:44:23 - płyta CD k.316; zeznania świadka M. G. e – protokół (...):05:31 – 00:31:29 - płyta CD k.444, zeznania świadka R. P. e – protokół (...):45:44 – 01:01:07 - płyta CD k.444, dokumentacja mailowa k.55 – 84/

W związku z brakiem uzyskania zgody wspólnoty mieszkaniowej (co do zmiany przeznaczenia lokalu dotychczas najmowanego przez D. F.), nie było możliwym otwarcie kawiarni na (...) O..

/zeznania świadka D. F. e – protokół (...):21:17 – 01:30:35 - płyta CD k.316, zeznania świadka P. S. e – protokół - 00:31:29 – 00:45:44 - płyta CD k.444/

Od marca 2017 roku wnioskodawczyni przebywała wraz z mężem w Ł., ale średnio dwa razy w tygodniu jeździli do W.. W lipcu 2017 roku wyprowadzili się do W.. Zmienili plany co do miejsca otworzenia kawiarni na W..

/zeznania świadka M. G. e – protokół (...):05:31 – 00:31:29 - płyta CD k.444/

Od 2016 K. K. oraz A. K. byli pacjentami kliniki leczenia bezpłodności I., bowiem bezskutecznie od dłuższego czasu starali się o dziecko. Poddawani byli na początku 2017 roku różnym badaniom mającym na celu ustalenie ich ewentualnych problemów zdrowotnych. W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że wnioskodawczyni może mieć trudności z zajściem w ciążę.

/zeznania wnioskodawczyni e - protokół (...).03:26 – 01:32:19 - płyta CD k.444 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami e - protokół (...):52:58 – 00:58:46 - płyta CD k.316 oraz e - protokół (...):03:59 – 00:10:07 - płyta CD k.484, zeznania A. K. e - protokół (...):32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e - protokół (...):03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316; dokumentacja medyczna k.232 – 260, wyniki badań - k.19 -20, faktury – k.21-27/

Podczas wizyty lekarskiej w dniu 3 kwietnia 2017 roku stwierdzono, iż występuje u wnioskodawczyni podejrzenie wczesnej ciąży w oparciu o badanie i testy ciążowe, zlecono przeprowadzenie badanie usg. W wyniku badania usg przeprowadzonego w dniu 7 kwietnia 2017 roku opisano, że w jamie macicy widoczny jest pojedynczy pęcherzyk ciążowy. Podczas konsultacji lekarskiej z dnia 10 kwietnia 2017 roku stwierdzono, że wnioskodawczyni jest w pierwszym miesiącu ciąży, ciąża była planowana („od roku starała się o ciążę – słabe plemniki”). Natomiast podczas wizyty lekarskiej w dniu 11 kwietnia 2017 roku odnotowano, że odwołująca poprosiła o zwolnienie lekarskie i rozpoznano „stan wczesnej ciąży ok. 5-6 tydzień, złe samopoczucie i zmęczenie”.

/dokumentacja medyczna – k.195-198; karta przebiegu ciąży k.125 – 130/

K. K. obawiała się o ciążę, że ją poroni, była bardzo ostrożna, gdy źle się czuła, to leżała, odpoczywała.

/zeznania świadka M. G. e – protokół (...):26:58- 00:30:36- płyta CD k.444/

K. K. była czasowo niezdolna do pracy w następujących okresach:

- od 11 kwietnia 2017 r. do 14 lipca 2017 r.

- od 25 sierpnia 2017 r. do 13 października 2017 r.

/dokumentacja medyczna k.148 – 217 , dokumentacja medyczna k.222 – 230, zestawienie zaświadczeń lekarskich – k.429/

K. K. urodziła dziecko w dniu 4 grudnia 2017 r.

/okoliczność bezsporna/

A. K. nie zatrudnił pracownika, ani nie zawarł z nikim umów cywilnoprawnych - w okresie nieobecności wnioskodawczyni spowodowanej niezdolnością do pracy w trakcie ciąży oraz po urodzeniu dziecka.

/zeznania A. K. e – protokół (...):32:09 – 01:46:11 - płyta CD k.444 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami e – protokół (...):03:09 – 00:52:58 - płyta CD k.316/

Wnioskodawca nie otworzył kawiarni do chwili obecnej i nie podejmował też żadnych działań zmierzających do jej otworzenia. A. K. dokonał sprzedaży wcześniej zakupionego profesjonalnego ekspresu ciśnieniowego.

/,zeznania A. K. e – protokół (...):10:07 – 00:17:22 - płyta CD k.484/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do sprawy aktach ZUS.

Sąd odmówił wiary zeznaniom odwołujących się: K. K. oraz A. K. i świadka M. G. (matki wnioskodawczyni) na okoliczność faktycznej współpracy wnioskodawczyni przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez wnioskodawcę od dnia 1 marca 2017 r., gdyż nie znajdują one poparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Wprawdzie ze zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadków wynika, że K. K. uczestniczyła w spotkaniach dotyczących wynajęcia lokalu pod kawiarnię, to jednak na okoliczność, że rzeczywiście współpracowała ona przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża (w rozumieniu przepisów) nie przedstawiono żadnej istotnej i pewnej dokumentacji. Przedłożone dokumenty oraz zeznania świadków nie potwierdzają bowiem, że odwołująca w sposób stały i systematyczny wykonywała czynności, o których mowa w zeznaniach wnioskodawców. Odwołujący w toku postępowania, nie wykazali nadto, choćby ekonomicznych (z punktu widzenia prowadzonej przez A. K. działalności) motywów podjęcia w tej dacie współpracy przez wnioskodawczynię, a z uwagi na okoliczność, że wnioskodawcy od pewnego czasu starali się o dziecko oraz fakt zajścia i przebiegu ciąży nie jest możliwym przyjęcie, że K. K. dokonywała czynności w ramach stałej współpracy z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Sąd nie neguje, iż odwołująca wykonywała pewne czynności w rozpatrywanym okresie, to jednak postępowanie dowodowe nie wykazało, że wnioskodawczyni wykonywała te czynności w ramach współpracy.

Sam fakt, że wnioskodawca zamierzał otworzyć kawiarnię nie jest wystarczający do przyjęcia, że od dnia 1 marca 2017 roku jego małżonka współpracowała z nim w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Należy zwrócić uwagę, że pomimo zarejestrowania działalności gospodarczej od dnia 5 lipca 2016 roku i wskazania w (...) jako przeważający rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej - „restauracje i inne placówki gastronomiczne”, skarżący do chwili obecnej nadal nie prowadzi żadnej placówki gastronomicznej, a przychody z działalności gospodarczej uzyskuje wyłącznie z uwagi na współpracę ze swoim dotychczasowym pracodawcą (...). Co więcej A. K. nie zatrudnił pracownika, ani nie podjął współpracy na innej podstawie z osobą, która pomogłaby mu w prowadzeniu kawiarni (np. na podstawie umowy cywilnoprawnej) .

Zgłoszeni przez odwołującą świadkowie: M. P., M. F. (3), R. P. wprawdzie potwierdzili, że skarżący zamierzał otworzyć kawiarnię i że wnioskodawcy próbowali uzyskać wszelkie informacje niezbędne do otworzenia kawiarni, ale jednocześnie wskazali, że takie rozmowy, czy działania były podejmowane jeszcze przed zarejestrowaniem wnioskodawczyni jako osoby współpracującej (zeznania M. P., R. P.). Jednocześnie nie wskazywali na konkretne czynności, które miałaby wykonywać wnioskodawczyni stale i systematycznie. W ocenie Sądu, przekazywanie przez skarżącą dokumentacji finansowej firmy męża do obsługującego go biura rachunkowego nie można uznać za czynności, które kwalifikują zadania wnioskodawczyni do współpracy w ramach prowadzonej działalności. Są to tylko techniczne czynności, związane z przekazaniem stosownej dokumentacji, natomiast współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej winna mieć przełożenie na wynik finansowy firmy.

Z kolei świadkowie: D. F. i P. S. potwierdzili udział odwołujących w rozmowach dotyczących wynajmu jednego lokalu na O. pod prowadzenie działalności gastronomicznej, jednakże w ocenie Sądu, również powyższe okoliczności nie przesądzają o zakwalifikowaniu czynności wnioskodawczyni do współpracy w ramach działalności męża. Odwołujący nie przedstawili bowiem dowodów osobowych, że wnioskodawczyni uczestniczyła w szeregach rozmów z innymi najemcami, czy właścicielami lokali w okresie spornym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania wnioskodawców w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1778 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Ponadto jak stanowi art. 11 ust. 2 cyt. Ustawy dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10.

W myśl art. 8 ust. 11 cyt. Ustawy analizowanej ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

W zakresie wyliczania podstawy wymiaru składek należy wskazać, iż jak stanowi art. 18 ust. 8 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe,
z zastrzeżeniem iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 (ust. 3).

W myśl zaś art. 36 ust. 1 ustawy systemowej każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Ponadto wskazać należy, iż stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r., poz. 159) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Zgodnie zaś z art. 29 ust. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy z zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wnioskodawczyni z dniem 1 marca 2017 r. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej A. K.. Ważność tego zgłoszenia została przez organ rentowy słusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem K. K. nie podjęła współpracy przy prowadzeniu działalności A. K. i z tego tytułu nie powinna w spornym okresie podlegać ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Warunkiem, jaki jest konieczny do uznania danej osoby za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, jest zaliczenie tej osoby do kręgu osób najbliższych dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Za osobę tę może być uznana tylko osoba, którą poza łączącym ją z prowadzącym działalność gospodarczą pokrewieństwem, pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym – które to warunki niewątpliwie w przedmiotowej sprawie były spełnione pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem. Przy określeniu prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego należy brać pod uwagę następujące okoliczności: wspólny adres zameldowania (zamieszkania), prowadzenie wspólnego budżetu domowego, współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowane w prowadzenie tej działalności.

W niniejszej sprawie okolicznością bezsporną był fakt, iż małżeństwo K. K. oraz A. K. pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym i dysponują środkami pieniężnymi, kwestia ta nie było bowiem w niniejszym postępowaniu sporna. Jak wskazuje bowiem judykatura, ocena, czy osoba pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym zależy od okoliczności konkretnego przypadku, przy czym sam fakt wspólnego zamieszkiwania nie może tu mieć decydującego znaczenia. Cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 lutego 2013 roku, sygn. akt III AUa 511/12, LEX 1286463).

Kwestią sporną, poddaną ocenie Sądu Okręgowego, było więc jedynie ustalenie, czy stosunek prawny łączący wnioskodawczynię i płatnika w okresie od dnia 1 marca 2017 r. spełniał kryterium uznania go za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przeprowadzone zaś w tym kierunku postępowanie dowodowe doprowadziło Sąd Okręgowy do przekonania, że wnioskodawczyni w spornym okresie nie współpracowała z A. K. przy prowadzeniu przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podkreślić należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, iż za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej, powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Ocena, czy w konkretnej sytuacji pomoc świadczona przez małżonka może być uznawana za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowiącą w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podstawę do objęcia tej osoby obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi, wymaga uprzednich ustaleń faktycznych co do charakteru i rodzaju tych czynności (wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2008 r., II UK 286/07, pub. OSNP 2009/17-18/241).

Za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą, niezależnie od podstawy jej świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
28 lutego 2012 r., III AUa 1581/11, pub. OSA 2013/8/108-120, podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 września 2012 r., III AUa 445/12, LEX 1220774).

Innymi słowy, okazjonalna pomoc małżonka pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym, jaką świadczy on osobie prowadzącej działalność gospodarczą, nie wypełnia pojęcia „współpracy” w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy, jest to bowiem normalna realizacja obowiązków uregulowanych w art. 23 i 27 k.r.io. Ponadto, skoro ustawa wiąże przymus ubezpieczenia z uzyskiwaniem dochodów i chroni swym zakresem osoby utrzymujące się z własnej pracy, to właściwe jest uznanie, że współpracą przy prowadzeniu działalności jest takie współdziałanie małżonka, które generuje stałe dochody z tej działalności - wyższe, niż gdyby działalność tę małżonek prowadził samodzielnie (zob. również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2009 r., I UK 51/09, OSNP 2011 nr 5-6, poz. 84). Istotny jest również ciężar gatunkowy działań współmałżonka, które nie powinny mieć charakteru wtórnego, lecz pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem działalności i charakteryzować się stabilnością, zorganizowaniem, znaczącym czasem oraz częstotliwością podejmowanych prac.

Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 6 stycznia 2009 roku, sygn. akt II UK 134/08 (pub. OSNP 2010/13-14/170, OSP 2011/4/37) określił cechy konstytutywne pojęcia "współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wskazując, iż są nimi występujące łącznie: a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego, b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej, c) stabilność i zorganizowanie oraz d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UK 315/09).

Oceniając, pod kątem powyższych przesłanek, zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy uznał, że pozwala on na przyjęcie, iż wnioskodawczyni nie współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża w okresie od dnia
1 marca 2017 r. Podejmowane przez nią w tym okresie czynności dotyczące pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej wnioskodawcy miały sporadyczny wymiar pomocy żony, nie zaś osoby – formalnie współpracującej, i nie miały stałego i systematycznego charakteru.

W ocenie Sądu nie istniała faktyczna potrzeba współpracy odwołującej w wykonywaniu działalności gospodarczej jej męża, albowiem, gdy wnioskodawczyni stała się długotrwale niezdolna do pracy wnioskodawca nikogo nie zatrudnił na jej miejsce. Taka okoliczność wskazuje zatem na rzeczywistą wolę małżonków i brak chęci realizacji strategii polegającej na otwarciu kawiarni w spornym okresie. Zauważyć należy, że wnioskodawca pomimo deklaracji otworzenia placówki gastronomicznej (tym razem w W.) – do chwili obecnej nie podjął żadnych czynności zmierzających do osiągnięcia takiego celu. Co więcej, pomimo formalnego wpisu w (...), działalność gospodarcza A. K. sprowadzała się do świadczenia usług na rzecz firmy (...), a jedyne przychody jakie osiągał pochodziły jedynie z tej współpracy. Wskazane okoliczności potwierdzają zatem brak potrzeby wykonywania przez wnioskodawczynię jakichkolwiek obowiązków zawodowych w firmie jej męża. Z uwagi na powyższe przyjąć należy, że wnioskodawczyni co najwyżej wykonała pewne czynności okazjonalnie tj. sporządziła korespondencję mailową, czy też wzięła udział w spotkaniu, jednak w takim przypadku nawet nie można mówić o powtarzalności jej działań (standaryzacji transakcji, seryjności i powtarzalności usług, stałej współpracy). Brak jest dowodów, że wnioskodawczyni wykonywała swoje czynności stale, że stanowiły one jej codzienną pracę, tj. powtarzaną z regularną częstotliwością. Sporadycznie podejmowane przez wnioskodawczynię czynności nie miały żadnego znaczenia dla zapewnienia ciągłości działalności gospodarczej płatnika.

Zauważyć należy, że w lipcu 2017 roku – jak wynika z zeznań matki wnioskodawczyni, odwołujący przeprowadzili się na stałe do W. i teraz tam zamierzali otworzyć lokal gastronomicznym. W okresie od dnia 15 lipca 2017 roku do dnia 24 sierpnia 2018 roku K. K. nie przebywała na zwolnieniu lekarskim, jednakże na okoliczność jej aktywności zawodowej w tym okresie nie zostały zgłoszone żadne wnioski dowodowe. Tym samym nie jest wiadome jakie czynności i w jakim wymiarze wykonywała.

Podkreślić także należy, iż tutejszy Sąd podziela pogląd zaprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 13 maja 2013 r. ( sygn. akt III AUa 1772/12 ), zgodnie z którym okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej działalności jego małżonek, nie może być kwalifikowana jako współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Współpracą przy prowadzeniu działalności gospodarczej, która powoduje powstanie obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, jest takie współdziałanie małżonka przedsiębiorcy, które generuje stałe, dodatkowe dochody z tej działalności (tych w analizowanej sprawie z całą pewnością nie było). Dopiero w takiej sytuacji można bowiem zasadnie twierdzić, że małżonek przedsiębiorcy podejmuje aktywność, która przynosi mu określone dochody i z którą wiąże się obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Działania współpracownika muszą pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności, a ponadto - charakteryzować się pewną stabilnością i zorganizowaniem oraz „znaczącym” czasem i częstotliwością podejmowanych prac.

Istotna jest także okoliczność, że podstawę wymiaru składek płatnik określił dla żony na kwotę 7.500 zł miesięcznie, w sytuacji, gdy sam zgłosił się do ubezpieczeń społecznych deklarując najniższą podstawę wymiaru składek. Zupełnie inną kwestią jest wskazanie na wysokość podstawy wymiaru składek, jako element stanu faktycznego, a inną - brak możliwości weryfikacji podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy i osoby współpracującej, o ile podstawa ta mieści się w ustawowych granicach (por. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2010r., II UZP 1/10, OSNP 2010 nr 21-22, poz. 267). Z materiału dowodowego nie wynika uzasadnienie ekonomiczne decyzji płatnika odnośnie prowadzenia tej działalności przez dwie osoby. Płatnik określił przy tym wysoką podstawę wymiaru składek dla żony, która wprawdzie wówczas nie była jeszcze w ciąży, ale małżonkowie od roku starali się o dziecko, w tym celu przeprowadzili stosowne badania i wiadomo było, że w przypadku zajścia w ciążę przez wnioskodawczynię - jej aktywność przy współpracy będzie trwała krótko. Poza tym deklarowanie tak wysokiej podstawy wymiaru składek budzi wątpliwości w sytuacji, gdy w rzeczywistości nie tylko nie doszło do uzyskiwania jakichkolwiek przychodów z tej sfery działalności płatnika, jakim miało być prowadzenie lokalu, ale nawet nie były wtedy jeszcze podjęte jakiekolwiek czynności związane z wyborem miejsca na lokal.

Tak jak już wyżej wskazano, Sąd Okręgowy nie neguje, że skarżący mieli w planach prowadzenie w przyszłości lokalu gastronomicznego i stopniowo uzyskiwali wiedzę związaną z prowadzeniem takiej działalności, ale brak jest podstaw faktycznych w świetle powyższych okoliczności na przyjęcie, że taki zamiar skonkretyzowali w marcu 2017 roku. Powyższego nie zmienia załączenie kilku maili podpisanych nazwiskiem wnioskodawczyni w tym okresie (być może we wcześniejszym okresie skarżący byli także aktywni w tym zakresie, ale nie załączono maili na tę okoliczność), ani też rozwiązanie z dniem 28 lutego 2017 roku stosunku pracy przez wnioskodawczynię z dotychczasowym pracodawcą. Należy bowiem pamiętać, że małżonkowie od długiego czasu starali się o dziecko, a zatrudnienie wnioskodawczyni w (...) i specyfika pracy w tym zakładzie, związana z koniecznością pracy w godzinach nadliczbowych, nadzorowanie pracy wielu pracowników, co niewątpliwie wiązało się z obciążeniem psychicznym i fizycznym – było dodatkowym czynnikiem utrudniającym zajście w ciążę, które była obciążona ryzykiem – z uwagi na problemy zdrowotne płatnika. O powyższym wnioskodawcy doskonale wiedzieli, co wynika dodatkowo z zeznań świadka M. G..

W konkluzji stwierdzić należy, iż organ rentowy zasadnie stwierdził w zaskarżonej decyzji, iż wnioskodawczyni od dnia 1 marca 2017 r. nie podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej A. K. i można było jej współpracę przy działalności gospodarczej męża uznać za pozorną
i fikcyjną, zaś wynikające z tego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych za niezasadne i mające na celu uzyskanie jedynie ubezpieczeniowej ochrony prawnej.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania wnioskodawców w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwoty po 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz.265). Jednocześnie biorąc pod uwagę treść art.105 § 1 k.p.c., który to przepis określa sposób ponoszenia kosztów przez współuczestników występujących po jednej stronie procesowej (czynnej lub biernej), gdy strona ta zostaje w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji zobowiązana do zapłaty kosztów na rzecz przeciwnika, Sąd zasądził od wnioskodawców K. K. i A. K. tj. w stosunku do obu odwołujących się, zwrot przyznanej tytułem kosztów zastępstwa procesowego kwoty tj. 3.600 zł w częściach równych, a więc po 1.800 zł.

ZARZĄDZENIE

1.odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy z pouczeniem.

S.B.