Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 maja 2023 r., odmówił G. D. prawa do świadczenia uzupełniającego. Organ rentowy wskazał, że w orzeczeniu z dnia 12 lipca 2023 r. Komisja Lekarska orzekła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Wobec powyższego ubezpieczona nie spełnia jednej z przesłanek przyznania prawa do przedmiotowego świadczenia.

(decyzja z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) - k. 17 pliku II akt ZUS)

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 maja 2023 r. odmówił G. D. prawa do dodatku pielęgnacyjnego. Organ rentowy wskazał, że podstawę wydania decyzji stanowiło Orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 12 lipca 2023 r., która uznała, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Wobec powyższego brak jest podstaw do przyznania dodatku pielęgnacyjnego.

(decyzja z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) - k. 42 pliku I akt ZUS)

Odwołanie od obu w/w decyzji złożyła G. D. wskazując, że nie zgadza się z opinią Komisji Lekarskiej ZUS. Wnioskodawczyni podkreśliła, że decyzje organu rentowego są krzywdzące z uwagi na jej faktyczny stan zdrowia.

(odwołanie od decyzji z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) oraz decyzji z dnia 2 sierpnia 2023 r. znak (...) - k. 3 akt VIII U 1449/23, k. 3 akt VIII U 1450/23)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie wywodząc, jak w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji.

(odpowiedź na odwołania - k. 5 akt VIII U 1450/23, k. 4 akt VIII U 1450/23)

Zarządzeniem z dnia 5 września 2023 r. sprawa VIII U 1450/23 została połączona do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 1449/23 (art. 219 k.p.c.).

(zarządzenie - k. 6 akt VIII U 1450/23)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

G. D. urodziła się (...) Ubezpieczona ma przyznaną emeryturę od 1 października 2017 r., tj. od daty nabycia uprawień do emerytury.

(bezsporne, a nadto decyzja z dnia 3 listopada 2017 r. - k. 29-30 pliku I akt ZUS)

Orzeczeniem (...) ds. Orzekania Niepełnosprawności w Ł. z dnia 6 maja 2023 r. G. D. została zaliczona do znaczonego stopnia niepełnosprawności. Orzeczenie zostało wydane do 31 maja 2025 r. Niepełnosprawność istnieje od wczesnego dzieciństwa. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 12 kwietnia 2023 r.

(orzeczenie o stopniu niepełnosprawności - k. 4-4 verte)

W dniu 29 maja 2023 r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wnioski o przyznanie prawa do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz dodatku pielęgnacyjnego.

(wnioski - k. 38-38 verte pliku I akt ZUS, k. 12-13 verte pliku II akt ZUS)

W toku postępowania wnioskodawczyni została zbadana przez Lekarza Orzecznika ZUS, który rozpoznał u niej niedowład wiotki lewej kończyny dolnej po przebytej w dzieciństwie chorobie H.-M., przebyte złamanie obu nasad dalszych kości promieniowych leczone operacyjnie z utrzymującym się niewielkim upośledzeniem sprawności ruchowej oraz stan po artroskopii kolana lewego. Orzeczeniem z dnia 27 czerwca 2023 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

(opinia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 27 czerwca 2023 r. - k. 105-106 dokumentacji medycznej akt ZUS, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 27 czerwca 2023 r. - k. 15-15 verte pliku II akt ZUS)

Od powyższego orzeczenia wnioskodawczyni złożyła sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS.

(sprzeciw - k. 107-108 dokumentacji medycznej akt ZUS)

Komisja Lekarska ZUS rozpoznała u ubezpieczonej niedowład wiotki lewej kończyny dolnej ze skróceniem tej kończyny w przebiegu w dzieciństwie choroby H.-M., przebyte złamanie obu nadgarstków, przebytą artroskopię kolana lewego z powodu uszkodzenia łąkotki oraz nadciśnienie tętnicze. Orzeczeniem z dnia 12 lipca 2023 r. Komisja Lekarska ZUS stwierdziła zaocznie, że nie znajduje podstaw do orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

(opinia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 12 lipca 2023 r. - k. 109-110 dokumentacji medycznej akt ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 12 lipca 2023 r. - k. 16-16 verte pliku II akt ZUS)

W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy odmówił G. D. prawa do świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego.

(bezsporne)

W sądowym badaniu neurologicznym biegła, po przejrzeniu dokumentacji medycznej i przeprowadzeniu badania, rozpoznała u wnioskodawczyni niedowład wiotki lewej kończyny dolnej po przebytej w dzieciństwie chorobie H.-M..

Wnioskodawczyni w dzieciństwie przebyła chorobę H.-M. i od tego czasu ma niedowład wiotki lewej kończyny dolnej ze skróceniem tej kończyny, z zanikami mięśniowymi. W wywiadzie liczne urazy układu ruchu (złamanie obu nadgarstków, złamanie piątej kości śródstopia, uszkodzenie łąkotki kolana lewego). Oceniając sprawność w skali B., biegła stwierdziła, że odwołująca się jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki, samodzielnie przemieszczać się z łóżka na krzesło i z powrotem, jest niezależna przy utrzymaniu higieny osobistej i korzystaniu z toalety, zależna przy kąpieli całego ciała. Po powierzchniach płaskich porusza się przy pomocy kuli łokciowej, potrzebuje pomocy przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów. Jest w stanie ubrać się i rozebrać się samodzielnie. Kontroluje oddawanie moczu i stolca.

W ocenie biegłej naruszenie sprawności z przyczyn neurologicznych nie powoduje niezdolności do samodzielnej egzystencji. Odwołująca się nie wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, tj. takich, które warunkują życie w biologicznym znaczeniu tego słowa. Podstawowe potrzeby to przyjmowanie pokarmu, załatwianie potrzeb fizjologicznych, utrzymanie higieny osobistej i poruszanie się po domu. Ewentualnie dla osoby mieszkającej samotnie zaopatrzenie w artykuły żywnościowe.

(opinia biegłej specjalisty neurolog J.-W. B. - k. 15-17)

Z punktu widzenia kardiologicznego i lekarza chorób wewnętrznych u ubezpieczonej, po przeprowadzeniu jej badania, rozpoznano nadciśnienie tętnicze leczone farmakologiczne, astmę oskrzelową, a także niedowład wiotki lewej kończyny dolnej po przebytej w dzieciństwie chorobie H.-M., przebyte złamanie obu nasad dalszych kości promieniowych leczone operacyjnie z utrzymującym się niewielkim upośledzeniem sprawności ruchowej oraz stan po artroskopii lewego stanu kolanowego.

Biegły stwierdził, że niewątpliwie wnioskodawczyni jest dość dobrego ogólnego stanu zdrowia z punktu widzenia biegłego kardiologa i internisty. Dominują problemy w poruszaniu się - chodzi samodzielnie, ale z kulami łokciowymi. Na co dzień skarżąca jest samodzielna w zakresie korzystania z ubikacji, spożywania posiłków, wykonywania prostych czynności, załatwiania spraw urzędowych, zorientowana prawidłowo co do miejsca i czasu. Nie jest osobą przewlekle leżącą, nie wymaga karmienia, podawania płynów.

Ubezpieczona jest obciążona schorzeniami kardiologicznymi i internistycznymi (choroby przewlekłe). Ma rozpoznane nadciśnienie tętnicze oraz astmę oskrzelową. Wnioskodawczyni jest pod stałą opieką poradni POZ (w przeszłości była pod opieką poradni kardiologicznej). Co ważne, nie była hospitalizowana z powodów kardiologicznych (w tym internistycznych) w ostatnim czasie. Nie była też kwalifikowana do inwazyjnego leczenia (tj. zabiegi angioplastyki tętnic wieńcowych). Na chwilę obecną brak danych na zaawansowaną niewydolność serca, czy cech znacznego uszkodzenia mięśnia sercowego. Odwołująca miała wykonane badanie ECHO - wykazano zachowaną dobrą globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca z frakcją wyrzutową EF 60%, bez wad zastawkowych (całościowo oznacza to wynik praktycznie w zakresie normy).

Ubezpieczona ma rozpoznane nadciśnienie tętnicze. Statycznie, obecnie w Polsce nadciśnienie tętnicze stwierdza się u ok. 35% mężczyzn i 29% kobiet w grupie wiekowej 18 - 79 rż. U przeważającej większości pacjentów (generalnie patrząc na problem) można uzyskać dobrą kontrolę wartości ciśnienie tętniczego, zależy to od determinacji pacjenta (redukcja wagi ciała, nieużywanie użytek np. tytoń, unikanie alkoholu, soli itp.), systematycznego przyjmowania leków (przy braku dostatecznej kontroli modyfikowanie leków przez lekarza prowadzącego). Ilość leków, metody farmakoterapii u zdecydowanej większości pacjentów pozwalają na unormowanie (kontrolowanie ciśnienia tętniczego). Tylko, u relatywnie patrząc, bardzo niewielu pacjentów, pomimo optymalnej terapii nie udaje się uzyskać dobrych wartości ciśnienia tętniczego (np. pacjenci z nadciśnieniem wtórnym, opornym). U wnioskodawczyni okresowo stwierdza się dość dobrą kontrolę ciśnienia tętniczego (przy braku należytego wyrównania wskazana korekta leczenia, obecnie przyjmuje umiarkowaną ilość leków: Co-P. 5/5 i B. 2.5).

Celem oceny powstania ewentualnej przedmiotowej niezdolności do samodzielnej egzystencji biegły szczegółowo przeanalizował dostępną dokumentację medyczną. Podsumowując schorzenia wnioskodawczyni - ogólnie patrząc, wymagają przewlekłego leczenia i stałej kontroli (celem zmniejszenia np. ryzyka sercowo-naczyniowego i opóźnienia momentu wystąpienia dalszych powikłań), nie stanowi to jednak o konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Z kardiologicznego i internistycznego punktu widzenia odwołująca nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

(opinia biegłego kardiologa/lekarza chorób wewnętrznych dr. n. med. R. G. - k. 25-27)

Z punktu widzenia ortopedycznego u ubezpieczonej rozpoznano niedowład wiotki lewej kończyny dolnej po przebytej w dzieciństwie chorobie H.-M., pourazową dysfunkcję nadgarstków umiarkowanego stopnia, przebyte złamania V kości lewego i prawego śródstopia oraz uszkodzenie MM kolana lewego po leczeniu operacyjnym.

(pisemna opinia biegłego ortopedy lek. P. S. - k. 39-42, uzupełniająca pisemna biegłego ortopedy lek. P. S. - k. 73-75, pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 116, uzupełniająca pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 204, pisemna opinia biegłego ortopedy dr. M. S. - k. 163-165, uzupełniająca pisemna opinia biegłego ortopedy dr. M. S. - k. 214-214 verte)

Ubezpieczona jest samodzielna w większości czynności niezbędnych życiowo. Podczas kąpieli ciała potrzebuje pomocy innej osoby. Toaletę wykonuje samodzielnie. Samodzielnie spożywa posiłki. Samodzielnie załatwia potrzeby fizjologiczne. Rozbiera się i ubiera samodzielnie, ewentualnie z pomocą córki. Podczas wizyt lekarskich pomaga jej córka.

(pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 115-116, uzupełniająca pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 204)

Stwierdzony stan wydolności narządów ruchu z punktu widzenia ortopedycznego nie daje podstaw do uznania ubezpieczonej za niezdolną do samodzielnej egzystencji.

(pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 115-116, uzupełniająca pisemna opinia biegłego ortopedy dr. n. med. Z. T. - k. 204, pisemna opinia biegłego ortopedy dr. M. S. - k. 163-165, uzupełniająca pisemna opinia biegłego ortopedy dr. M. S. - k. 214-214 verte)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składała się dokumentacja załączona do akt przedmiotowej sprawy, dokumentacja znajdująca się w aktach organu rentowego, dokumentacja medyczna G. D., a nadto pisemne opinie biegłych neurologa J. B., kardiologa R. G., ortopedy Z. T. oraz ortopedy M. S., które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, przez kompetentne osoby, w ramach przysługujących im uprawnień.

W celu wyjaśnienia spornych okoliczności dotyczących ustalenia czy ubezpieczona jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych. W sprawie opiniował biegły z zakresu neurologii, kardiologii/chorób wewnętrznych oraz trzech biegłych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii, albowiem nie dysponując specjalistyczną wiedzą medyczną Sąd musiał posiłkować się przy rozstrzyganiu istoty sprawy opinią biegłych sądowych (art. 278 § 1 k.p.c.).

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją medyczną odwołującej oraz po przeprowadzeniu badania przedmiotowego biegli: neurolog J. B., kardiolog/lekarz chorób wewnętrznych R. G., ortopeda Z. T. oraz ortopeda M. S. w pisemnych opiniach stwierdzili, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Zdaniem Sądu opinie w/w specjalistów są wiarygodne i sporządzone zostały przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawczyni, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie odwołującej się oraz aktualne badania przedstawione w toku postępowania sądowego. Biegli w sposób wyczerpujący określili schorzenia, jakie występują u wnioskodawczyni i ocenili ich znaczenie dla zdolności do samodzielnej egzystencji.

Z opinią w/w specjalistów nie zgodził się biegły ortopeda P. S. zdaniem, którego u ubezpieczonej istnieje niezdolność do samodzielnej egzystencji od 12 kwietnia 2023 r., czyli od dnia orzeczenia znacznego stopnia niepełnosprawności, a niezdolność do samodzielnej egzystencji należy przyznać wnioskodawczyni do 31 maja 2025 r. W ocenie biegłego tylko holistyczna ocena stanu funkcjonalnego ubezpieczonej pozwala na stwierdzenie, że jest ona osobą całkowicie niezdolną do samodzielnej egzystencji, która właściwie jest zdolna jedynie do samodzielnego zjedzenia wcześniej przygotowanego posiłku. Pozostałe czynności takie jak ubieranie, rozbieranie, toaleta, przygotowania posiłków, przemieszczanie się, załatwianie spraw poza domem, robienie zakupów wnioskodawczyni musi wykonywać z pomocą. Zdaniem biegłego dodatkowym argumentem potwierdzającym zasadność uznania skarżącej za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji jest fakt posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Należy jednak zauważyć, że jest to opinia jednostkowa i odosobniona. Podkreślenia przy tym wymaga, że dwóch biegłych lekarzy posiadających tę samą specjalizację co lek. P. S. nie zgodziło się z jego stanowiskiem. Ich zdaniem stwierdzony stan wydolności narządów ruchu nie daje podstaw do uznania ubezpieczonej za niezdolną do samodzielnej egzystencji. Na powyższe wskazywali również biegli z zakresu neurologii i kardiologii. W ocenie biegłych wnioskodawczyni jest samodzielna w zakresie korzystania z ubikacji, spożywania posiłków, wykonywania prostych czynności, załatwiania spraw urzędowych, zorientowana prawidłowo co do miejsca i czasu. Nie jest osobą przewlekle leżącą, nie wymaga karmienia, podawania płynów. Potrzebuje pomocy w niektórych czynnościach. Nie wymaga jednak stałej lub długotrwałej opieki i pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, tj. takich, które warunkują życie w biologicznym znaczeniu tego słowa. Powyższe oznacza, że ubezpieczona nie może zostać uznana za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Nie można również tracić z pola widzenia, że lek. P. S. podnosił, iż dodatkowym argumentem potwierdzającym zasadność uznania wnioskodawczyni za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji jest fakt posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Z twierdzeniem tym nie sposób się zgodzić. Na gruncie obowiązującego stanu prawnego brak jest bowiem podstaw do utożsamiania pojęć prawnych "niezdolności do samodzielnej egzystencji" oraz "niepełnosprawności w stopniu znacznym”, o czym będzie szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Zauważenia również wymaga, że organ rentowy zgłosił zarzuty do opinii biegłego ortopedy P. S. wskazując, że opinia biegłego została wydana bez należytej staranności, co najmniej w zakresie analizy opinii wydanych wcześniej przez biegłego neurologa i kardiologa. Zdaniem Zakładu wszystkie protokoły z badań dowodzą, że albo doszło do istotnego pogorszenia sprawności ubezpieczonej albo biegły niedostatecznie zobiektywizował deklarowane i demonstrowane ograniczenia.

Mając na względzie powyższe Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego. Organ rentowy, po sporządzeniu pisemnej opinii uzasadniającej przez biegłego, w dalszym ciągu kwestionował treść tej opinii. W ocenie organu podstawą kwestią różniącą stanowiska biegłych neurologa i kardiologa oraz biegłego ortopedy nie jest odmienna sprawność ubezpieczonej w trakcie badań, ale jedynie inne kryteria przyjęte przez lek. P. S..

Mając na uwadze powyższe i uznając, że biegły nie zastosował przyjętych zasad orzeczniczych, jak również fakt, że opinia tego biegłego ortopedy jest sprzeczna z pozostałymi dwiema opiniami biegłych ortopedów, a także z opinią biegłego neurologa i kardiologa, Sąd uznał ją za nieprzydatną do ustalenia stanu faktycznego.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 980/12, LEX 1293767; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 roku w sprawie I (...) 148/13, LEX 1313335).

Wnioskodawczyni zakwestionowała natomiast treść opinii biegłych: neurolog J. B., kardiologa R. G., ortopedy Z. T. oraz ortopedy M. S..

W przypadku opinii biegłych z zakresu neurologii i kardiologii ubezpieczona wskazała jedynie, że w jej ocenie są to opinie dodatkowego, oparte na jednorazowym badaniu, ponieważ w aktach nie ma dokumentów od neurologa, a od kardiologa jest ich niewiele.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni nie wskazała na uchybienia w/w biegłych przy wydawaniu opinii i formułowaniu wniosków, które mogłyby je podważać. Należy bowiem podkreślić, iż podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, iż treść wydanej w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Słusznie wskazuje się w judykaturze, że opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca (vide m. in.: wyrok S. Apelacyjnego w P. z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie III AUa 1180/12, LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z dnia 22 lutego 2013 roku w sprawie I ACa 76/12, LEX 1312019).

W przypadku opinii biegłego ortopedy Z. T. skarżąca podnosiła, iż została ona wydana na podstawie niestarannie przeprowadzonego badania. Opinia jest niekompletna, zawiera błędy, które powodują pojawienie się wątpliwości podważających całą opinię. Skarżąca zwróciła m.in. uwagę na fakt, że wizyta trwała jedynie 20 min, biegły nie przeprowadził weryfikacji pomiaru skrócenia kończyny dolnej o 4 cm, pomylił stan cywilny odwołującej oraz nie odniósł się do możliwości wykonywania przez nią elementarnych spraw życia codziennego. Dodatkowo, w ocenie odwołującej, powoływanie się w wydanej opinii tylko na orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS, bez odniesienia się do opinii innych lekarzy sądowych, wskazuje na naruszenie bezstronności. Zdaniem wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że opinia biegłego ortopedy P. S. była skrajnie różna od opinii biegłego ortopedy Z. T., dla rozstrzygnięcia sporu powinna zostać wydana opinia przez innego biegłego.

W związku z kwestionowaniem wniosków orzeczniczych przez odwołującą, Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego ortopedy Z. T., w celu odniesienia się do sformułowanych przez ubezpieczoną zarzutów.

Biegły w pisemnej opinii uzupełniającej w pełni odniósł się do wszystkich zastrzeżeń i wątpliwości strony skarżącej podtrzymując wnioski zawarte w pierwotnie wydanej opinii. Przede wszystkim biegły podkreślił, że szczegółowo zapoznał się z aktami sprawy, a wpis o stanie cywilnym był omyłką. Jego zdaniem ubezpieczona wykonuje samodzielnie niezbędne czynności życiowe. Nie można do nich zaliczyć robienia zakupów, uiszczania opłat na poczcie. W ocenie biegłego zrozumiałym jest, że podczas wizyt lekarskich ubezpieczonej towarzyszy córka. Wizyty nie odbywają się jednak codziennie. Wnioskodawczyni nie musi też codziennie przemierzać schodów w górę i w dół, chyba że czuje się na tyle dobrze, by wyjść na spacer. Biegły podkreślił również, że przeprowadził badanie w sposób typowy, a skrócenie kończyn zmierzył przy pomocy miarki centymetrowej.

Z uwagi na powyższe odmienne stanowiska dwóch biegłych ortopedów, Sąd dopuścił dowód z opinii trzeciego biegłego sądowego z zakresu ortopedii, który w pełni zgodził się z opinią biegłego Z. T. i zakwestionował stanowisko biegłego P. S.. Powołany biegły ortopeda M. S. wskazał, że upośledzenie narządu ruchu wnioskodawczyni powoduje częściową konieczność pomocy osób trzecich. Nie stanowi to jednak podstaw do uznania wnioskodawczyni za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Ubezpieczona zakwestionowała również w/w opinię wskazując, że badanie zostało przeprowadzone niewłaściwie, niestarannie i w pośpiechu. Pomimo stwierdzenia u niej szeregu schorzeń biegły nie uznał jej za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. Ponadto biegły był nieobiektywny, ponieważ nie zlecił badania pomiaru kości udowej w kończynach określając, że różnica wynosi ok. 4 cm. Biegły nie wziął również pod uwagę, że od dnia 12 kwietnia 2023 r. stwierdzono u skarżącej znaczny stopień niepełnosprawności.

W związku z kwestionowaniem wniosków orzeczniczych przez ubezpieczoną, Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego ortopedy M. S., w celu odniesienia się do sformułowanych przez wnioskodawczynię zarzutów.

Wobec pisemnego uzupełnienia opinii biegłego ortopedy, w którym biegły odniósł się do zarzutów wnioskodawczyni, Sąd Okręgowy uznał, że opinia ta jest pełna i daje wystarczający i rzetelny obraz stanu zdrowia wnioskodawczyni oraz rozwiewa wątpliwości podniesione w zarzutach przez ubezpieczoną. W pisemnej opinii uzupełniającej biegły wyjaśnił, że opisane ograniczenia nie powodują u ubezpieczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Dodatkowo biegły zaznaczył, że nie jest zobowiązany do przepisywania stwierdzeń zawartych w orzeczeniu o niepełnosprawności. Natomiast badania pomiaru kości udowej nie da przeprowadzić się z gabinecie. Nie zmienia to jednak faktu, że opinia biegłego jest zgodna z wynikami badań, które przedłożyła sama ubezpieczona.

Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c., Sąd pominął wniosek dowodowy zgłoszony przez pełnomocnika skarżącej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy oraz o dopuszczenie oceny fizjoterapeutycznej. W ocenie Sądu wskazany wniosek zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, niepubl.). W ocenie Sądu wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sporu okoliczności wymagające wiadomości specjalnych zostały już w sposób wyczerpujący wyjaśnione w dotychczas złożonych przez biegłych opiniach nie wymagających dalszego uzupełnienia. Podkreślić również należy, że opiniujący w sprawie biegli sądowi nie znaleźli podstaw, aby w stosunku do wnioskodawczyni koniecznym było wydanie opinii przez biegłego z zakresu fizjoterapii czy rehabilitacji.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. pominął także dowód z przesłuchania wnioskodawczyni oraz świadków, jako nieprzydatny i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Podkreślenia bowiem wymaga, że w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie miały opinie biegłych lekarzy. Zauważyć należy, że wobec tego, że biegłym może być jedynie osoba, która posiada wiadomości specjalne potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego, do zakwestionowania jej stanowiska posłużyć nie może opinia innej osoby nie posiadającej wiedzy w tym zakresie, choćby była osobą bliską wnioskodawcy czy uczestniczącą w jego życiu codziennym. Tym samym wskazany wniosek w żadnym razie nie mógł podważyć opinii biegłych lekarzy specjalistów.

Ostateczne konkluzje Sądu sprowadzają się zatem do stwierdzenia, iż opinie biegłych neurolog J. B., kardiologa R. G., ortopedy Z. T. oraz ortopedy M. S., sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości oraz niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne, prawidłowo uzasadnione, a nadto odpowiadają postawionej tezie dowodowej. Sąd uznał zatem, że opinie te stanowiły rzetelną podstawę dla merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, nadając im tym samym istotną wartość dowodową.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołania skarżącej nie są zasadne i podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 31 lipca 2019 roku o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 256) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1.  obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2.  posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3.  cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 2 ust. 1 i 2 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej „osobami uprawnionymi”

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 oraz z 2024 r. poz. 834, 858 i 1243), zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 266, 834 i 859), dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 953), świadczenia ratowniczego z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 233), dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1207), dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o którym mowa w art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1509), dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1288), świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa (Dz.U. poz. 1073 oraz z 2024 r. poz. 1246), świadczenia wspierającego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. poz. 1429 i 2760), bonu energetycznego, o którym mowa w art. 2 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (Dz.U. poz. 859), oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 2157,80 zł miesięcznie.

W myśl art. 4 ust. 1-3 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie, przy czym łączna kwota świadczenia uzupełniającego i świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, nie może przekroczyć 2157,80 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w art. 2 ust. 2.

Zgodnie z art. 6 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.

Z kolei art. 27 ust. 2 stanowi, iż świadczenie uzupełniające przysługuje od miesiąca złożenia wniosku o świadczenie uzupełniające, na zasadach określonych w ustawie.

W myśl art. 7 ust 1 pkt 1 w/w ustawy w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy: ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustaw.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji – art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stosowany na podstawie art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Zgodnie zaś z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 z późn. zm.), dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia.

W myśl art. 12 powyższej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 powyższej ustawy, oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia m.in. trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia (ust. 2a). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (ust. 3).

Sam termin „niezdolność do samodzielnej egzystencji” zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 w/w ustawy, jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Obejmuje bowiem opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe elementy łącznie wyczerpują treść terminu „niezdolność do samodzielnej egzystencji” (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 lutego 2002 r.,III AUa 1333/2001, LexPolonica nr 364215).

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy istniejące u wnioskodawczyni naruszenie sprawności organizmu powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Niezdolność do pracy, jak i niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji przed upływem 5 lat, niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej).

Pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji ma przy tym szeroki zakres i obejmuje opiekę i pomoc w załatwieniu elementarnych spraw życia codziennego . Jednak sam fakt, że osoba doznaje pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego czy też, że potrzebuje pomocy innych osób nie może przesądzać o uznaniu jej za niezdolną do samodzielnej egzystencji (por. wyrok SA Lublin z dnia 30-08-2017, III AUa 62/17, L.).

Do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję nie należą wyłącznie czynności tzw. samoobsługi jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie. Niezdolna do samodzielnej egzystencji jest zarówno osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby, jak i osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej pomocy innej osoby. W ramach zakresu pojęcia "niezdolności do samodzielnej egzystencji” należy odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację, (czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp.) od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza; wszystkie powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu "niezdolność do samodzielnej egzystencji” (por. wyrok SA Katowice z dnia 07- 11- 2012 r., III AUa 322/12 L., wyrok SA Szczecin z dnia 31-01-2019 r., III AUa 269/17, L., wyrok SA Szczecin z dnia 19-10-2017 r., III AUa 872/16, L.).

Ponadto podnieść należy, że orzeczenie stwierdzające znaczny stopień niepełnosprawności (a tym bardziej umiarkowany stopień niepełnosprawności, który jest stopniem niższym) nie jest równoznaczne z orzeczeniem lekarza orzecznika organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji. Dzieje się tak dlatego, że stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych stała lub długotrwała opieka i pomoc innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji jest wymagana w celu pełnienia przez daną osobę ról społecznych, natomiast stosownie do art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stała lub długotrwała opieka i pomoc innych osób jest konieczna w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Tym samym w świetle obowiązującego stanu prawnego brak jest podstaw do utożsamiania pojęć prawnych "całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji" oraz "niepełnosprawności w stopniu znacznym”, skoro każde z tych pojęć posiada odmienną definicję legalną (por. postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 16-12-2005 r., I UK 77/05, L.). W konsekwencji zaliczenie wnioskodawczyni do osób niepełnosprawnych (nawet ze znacznym stopniem niepełnosprawności) nie ma żadnego przełożenia na stwierdzenie, iż jest ona osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji na gruncie ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Jak już wskazano powyżej, w przedmiotowej sprawie jedyną sporną okolicznością było to czy naruszenie czynności narządów ciała wnioskodawcy czyni ją niezdolną do samodzielnej egzystencji. Dokonanie ustaleń w spornym zakresie wymagało wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 par. 1 k.p.c., co oznaczało konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłych dysponujących specjalistyczną wiedza odpowiednią dla dokonania oceny stanu zdrowia skarżącej.

Odnosząc się do opinii biegłych powołanym w przedmiotowej sprawie, w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że ubezpieczona jest zdolna do samodzielnej egzystencji z punktu widzenia neurologii.

Biegła neurolog oceniła sprawność ubezpieczonej w skali B. i stwierdziła, że odwołująca jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki, samodzielnie przemieszczać się z łóżka na krzesło i z powrotem, jest niezależna przy utrzymaniu higieny osobistej i korzystaniu z toalety, zależna przy kąpieli całego ciała. Po powierzchniach płaskich porusza się przy pomocy kuli łokciowej, potrzebuje pomocy przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów. Jest w stanie ubrać się i rozebrać się samodzielnie. Kontroluje oddawanie moczu i stolca.

W ocenie biegłej naruszenie sprawności z przyczyn neurologicznych nie powoduje u skarżącej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Odwołująca się nie wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, tj. takich, które warunkują życie w biologicznym znaczeniu tego słowa. Podstawowe potrzeby to przyjmowanie pokarmu, załatwianie potrzeb fizjologicznych, utrzymanie higieny osobistej i poruszanie się po domu. Ewentualnie dla osoby mieszkającej samotnie zaopatrzenie w artykuły żywnościowe.

Również z punktu widzenia kardiologicznego/chorób wewnętrznych, na obecną chwilę, brak jest danych na ewentualne rozpoznanie ciężkiego upośledzenia funkcji układu krążenia wnioskodawczyni. Skarżąca nie jest aktualnie obciążona ciężkimi schorzeniami kardiologicznymi, a jej wartości ciśnienia tętniczego zostały wyrównane. Ponadto biegły zauważył, że ubezpieczona jest na co dzień samodzielna w zakresie korzystania z ubikacji, spożywania posiłków, wykonywania prostych czynności, załatwiania spraw urzędowych, zorientowana prawidłowo co do miejsca i czasu. Nie jest osobą przewlekle leżącą, nie wymaga karmienia czy podawania płynów. Tym samym z punktu widzenia kardiologicznego wnioskodawczyni także nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego u odwołującej dominują problemy natury ortopedycznej. U ubezpieczonej rozpoznano niedowład wiotki lewej kończyny dolnej po przebytej w dzieciństwie chorobie H.-M., pourazową dysfunkcję nadgarstków umiarkowanego stopnia, przebyte złamania V kości lewego i prawego śródstopia oraz uszkodzenie MM kolana lewego po leczeniu operacyjnym.

Odnosząc się do opinii biegłych tej specjalności wskazać należy, że biegli ortopedzi Z. T. oraz M. S. uznali, że stwierdzony stan wydolności narządów ruchu nie daje podstaw do uznania ubezpieczonej za niezdolną do samodzielnej egzystencji. Ubezpieczona jest samodzielna z podstawowych czynnościach życia codziennego. W skali B. została oceniona na 90 punktów. Mieszka z córką. Podczas kąpieli potrzebuje pomocy innej osoby, ale toaletę wykonuje samodzielnie. Samodzielnie spożywa posiłki i załatwia potrzeby fizjologiczne. Jest w stanie ubrać się i rozebrać, ewentualnie pomaga jej córka. Potrzebuje pomocy w niektórych czynnościach m.in. podczas wizyt u lekarza. Powyższe nie oznacza jednak, że jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Ubezpieczona wykonuje bowiem samodzielnie niezbędne czynności życiowe.

Odmienną opinię w tym zakresie wydał biegły z zakresu ortopedii P. S.. W tym zakresie Sąd szczegółowo odniósł się w ocenie materiału dowodowego uzasadniając, z jakich przyczyn opinia tego biegłego nie mogła stanowić podstawy do ustalenia stanu faktycznego. Analizując sporządzoną opinię nie sposób nie zgodzić się z organem rentowym, że biegły przyjął własne kryteria orzecznicze, nie odpowiadające obowiązującym.

Ostateczne konkluzje Sądu sprowadzają się zatem do stwierdzenia, iż opinie biegłego kardiologa/lekarza chorób wewnętrznych R. G., neurologa J. B., ortopedy Z. T. oraz ortopedy M. S., sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości oraz niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne, prawidłowo uzasadnione, a nadto odpowiadają postawionej tezie dowodowej. Sąd uznał zatem, że opinie te stanowiły rzetelną podstawę dla merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, nadając im tym samym istotną wartość dowodową.

Należy mieć na uwadze, że przy ocenie biegłych lekarzy sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywająca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie (por. wyrok SN z 13.10.1987 r., II URN 228/87, (...) 1988, nr 7, poz. 62.).

Opinia biegłego podlega ocenie - przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z 7.11.2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64).

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (por. postanowienie SN z 30.06.2000 r., II UKN 617/99, OSNP 2002, nr 1, poz. 26.).

Znamiennym w niniejszej sprawie jest również to, że wnioski wynikające z wydanych z sprawie opinii, którym Sąd przyznał moc dowodową, nie zostały skutecznie merytorycznie zakwestionowane przez stronę skarżącą. Ubezpieczona, której doręczono wskazane opinie podnosiła, że jedyną wiarygodną dla niej opinią jest opinia biegłego P. S.. Natomiast nie zgadzając się z pozostałymi biegłymi wyłącznie polemizowała z wnioskami opinii, subiektywnie opisując swój stan zdrowia, nie przedstawiając argumentów podważających wartość dowodową tych opinii co do meritum, prezentując jedynie swój własny pogląd co do zdolności do samodzielnej egzystencji.

Sąd przy tym nie neguje – wynika to bowiem z treści opinii biegłych, iż wnioskodawczyni jest obciążona poważnymi schorzeniami, jednakże powyższe samo w sobie żadną miarą nie może być utożsamiane z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Odwołująca, w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów, z uwagi na posiadane schorzenia, nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. W konsekwencji wobec braku dowodów potwierdzających stanowisko ubezpieczonej, żądanie zmiany zaskarżonych decyzji i przyznanie odwołującej świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego nie mogło zostać zaakceptowane.

Oczywiście w przypadku ewentualnej zmiany naruszenia sprawności organizmu odwołującej, zawsze może ona wystąpić do organu rentowego z ponownym wnioskiem o przyznanie jej prawa do świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego. Należy bowiem podkreślić, że Sąd oceniał zdolność do samodzielnej egzystencji odwołującej na datę wydania spornej decyzji.

Mając na uwadze powyższe należało uznać, że zaskarżone decyzje są prawidłowe, bowiem oparte na istniejących podstawach faktycznych, jak i prawnych. Przeprowadzone postępowanie dowiodło, iż skarżąca nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, zatem nie spełnia podstawowego kryterium do przyznania w/w świadczeń.

W konsekwencji, wobec braku przesłanek do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.