Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 marca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił B. D. wypłaty niezrealizowanego świadczenia po zmarłym S. G.. Jako podstawę prawną decyzji wskazano przepis art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że środki zatrzymane w depozycie ZUS nie są niezrealizowanym świadczeniem w rozumieniu ustawy oraz ,że o środki zatrzymane w depozycie Oddziału ZUS B. D. może wystąpić w granicach swoich uprawnień do spadku po zmarłym S. G..

/ decyzja k.188 akt ZUS/

W dniu 8 kwietnia 2019 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie B. D. od ww. decyzji , w którym wniosła o jej zmianę i przyznanie wypłaty środków zdeponowanych na rachunku depozytowym ZUS za okres od marca 2012 r. do stycznia 2013 r. z tytułu prowadzonej egzekucji na wniosek wierzyciela Urzędu Skarbowego Ł. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach. Skarżonej decyzji B. D. zarzuciła naruszenie prawa materialnego i procesowego , w tym nieustalenie wszystkich okoliczności faktycznych sprawy , a także błędne przyjęcie , że środki pieniężne zgromadzone na rachunku depozytowym ZUS wchodzą w skład masy majątkowej. W uzasadnieniu odwołania B. D. podniosła ,że w stosunku do S. G. , A. D. oraz B. D. , jako dłużników solidarnych, toczyło się postępowanie egzekucyjne , przy czym Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach wezwaniem z dnia 21 lipca 2011 r. zajął emeryturę tylko jednemu z dłużników solidarnych tj. S. G.. W ocenie skarżącej Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przekazywał Komornikowi Sądowemu zajętych środków i tym samym w okresie od marca 2012 r. do stycznia 2013 r. bezprawnie zgromadził środki w kwocie 9 143,77 zł. B. D. wskazała ,że postanowieniem z dnia 26 maja 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa wszczął postępowanie egzekucyjne w stosunku do B. D. i A. D. , w wyniku którego została wyegzekwowana kwota w wysokości 14 165,27 zł , co było równoznaczne ze spłatą całego zadłużenia. B. D. podkreśliła ,że jako dłużnik solidarny posiada roszczenie regresowe względem zmarłego współdłużnika S. G. , a organ rentowy niesłusznie uznał środki zgromadzone w depozycie jako środy wchodzące w skład masy spadkowej.

/odwołanie k.3 – 7/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W treści odpowiedzi pełnomocnik organu rentowego wskazał ,że dokonanie przez wnioskodawczynię spłaty zadłużenia S. G. nie jest podstawą do żądania od organu rentowego przekazania na jej rzecz środków zgromadzonych w depozycie. W ocenie organu rentowego środki pozostawione w depozycie ZUS w związku ze zbiegiem postępowań egzekucyjnych podlegają dziedziczeniu na podstawie art.922 k.c.

/odpowiedź na odwołanie k.25 – 25 odwrót/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny :

S. G. miał ustalone prawo do emerytury i ją pobierał.

/okoliczność bezsporna/

W związku z toczącym się przeciwko S. G. postępowaniem egzekucyjnym , począwszy od 1 sierpnia 2011 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazywał kwoty potrąceń z emerytury należnej S. G. do depozytu Zakładu.

/pismo k.100 akt ZUS/

S. G. zmarł w dniu 23 stycznia 2013 r. , a kwota dokonanych potrąceń przekazanych do depozytu Zakładu wyniosła 9 413,77 zł.

/pismo k.120 akt ZUS/

B. D. jest córką S. G..

/okoliczność bezsporna/

W dniu 7 lutego 2019 r. B. D. wniosła o wypłatę środków uprzednio potrąconych ze świadczenia należnego S. G. , a zgromadzonych w depozycie Zakładu. Po rozpatrzeniu wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.177 akt ZUS , decyzja k.188 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt , w tym aktach organu rentowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz.1270 z późn. zm.) w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.(ust.1). Osoby wymienione w ust. 1 powyższego przepisu mają prawo do udziału w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenia, nieukończonego wskutek śmierci osoby, która o te świadczenia wystąpiła.(ust.2) Roszczenia o wypłatę świadczeń, o których mowa w ust. 1, wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwały, chyba że przed upływem tego okresu zgłoszony zostanie wniosek o dalsze prowadzenie postępowania.

W tym miejscu wskazać należy ,że niezrealizowane świadczenie emerytalne lub rentowe w rozumieniu art. 136 ust. 1 to takie świadczenie, do którego prawo zostało już ustalone lub co najmniej osoba uprawniona wystąpiła o nie jeszcze za życia, ale nie zostało ono jej wypłacone, niezależnie od przyczyn opóźnienia w wypłacie świadczenia. A contrario świadczenie zrealizowane to takie świadczenie, które dotarło do rąk osoby uprawnionej albo zostało przekazane na konto bankowe wskazane przez uprawnionego./ wyrok SA w Łodzi z dnia 4.12.2013 r w sprawie III AUa 386/13 Lex nr 1424144 /

S. G. zmarł w dniu 23 stycznia 2013 r. , a B. D. wniosek o wypłatę na jej rzecz środków z depozytu ZUS w ramach niezrealizowanego świadczenia złożyła dopiero w dniu 7 lutego 2019 r. A zatem upłynął zakreślony w powyżej cytowanym przepisie termin 12 miesięcy od dnia śmierci osoby pobierającej emeryturę . Roszczenie o zwrot niezrealizowanego świadczenia wygasło z upływem powyższego terminu. Nie ulega wątpliwości ,że termin wskazany w tym przepisie ma charakter zawity. Artykuł 136 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma kategoryczne brzmienie w zakresie terminu wygaśnięcia roszczeń objętych jego dyspozycją i brak jest jakichkolwiek ustawowych przesłanek do jego przedłużenia czy przywrócenia / wyrok SA w Katowicach z dnia 14.09.2005 r w sprawie III AUa 865/04 Lex nr 164653/.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. odwołanie wnioskodawczyni oddalił.

Na marginesie Sąd pragnie zaznaczyć ,że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych toczy się trybie odwoławczym od decyzji organu rentowego, co wynika z treści art. 476 § 2 KPC. Taki odwoławczy tryb postępowania powoduje, iż sąd powszechny rozpoznając odwołanie wniesione przez stronę postępowania dokonuje kontroli prawidłowości decyzji wydanej przez organ rentowy jedynie z punktu widzenia jej zgodności z prawem i równocześnie związany jest jej zakresem. Tym samym podnoszone przez wnioskodawczynię kwestie dotyczące instytucji prawa cywilnego , a więc nieodnoszące się do zakresu i treści zaskarżonej decyzji pozostają poza kognicją Sądu rozstrzygającego sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych wszczynanych w związku z odwołaniami od decyzji wydanych przez organy rentowe.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia apelacji

S.B.