Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 marca 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku D. H. z dnia 17 marca 2021 roku o ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego odmówił jej ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku ponieważ przedłożone dokumenty nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego. Do stażu pracy nie zaliczono okresu: 18 sierpnia 1997 roku – 31 grudnia 1997 roku ponieważ przedłożone zeznania świadków nie są wystarczająco wiarygodne, a na podstawie umowy o pracę nie można stwierdzić czy w okresie zatrudnienia skarżąca przebywała na zasiłkach chorobowych i urlopach bezpłatnych.

(decyzja – k. 25 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniosła D. H.. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że nie zgadza się ze stanowiskiem ZUS w zakresie nieuwzględnienia jej do stażu pracy okresu od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku z tytułu zatrudnienia w P.H.P.U (...). Jednocześnie wnioskodawczyni wskazała, że nie posiada oryginału świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienie w w/w zakładzie.

(odwołanie – k. 3-3 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania przytaczając argumentację jak w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił okresu od 18 sierpnia 1997 roku – 31 grudnia 1997 roku z uwagi na brak oryginalnego świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienie. Nie przyjęto także okresu od 2 lutego 1998 roku – 10 lutego 1998 roku – urlop bezpłatny.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4-4 verte)

Na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku wnioskodawczyni poparła odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(rozprawa z dnia 7 września 2021 roku e-protokół (...):01:03 – 00:01:16 – płyta CD – k. 22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. H. urodziła się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

W dniu 10 lutego 2021 roku skarżąca złożyła do ZUS wniosek w sprawie kapitału początkowego.

(wniosek – k. 1-2 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 19 lutego 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) ustalił wartość kapitału początkowego D. H. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z faktycznego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 25,13 %. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 306,81 zł ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 25,13 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (25,13% x 1 220,89 zł = 306,81 zł).

Przyjęto łącznie 11 miesięcy, 19 dni, tj. 11 miesięcy okresów składkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 7,72%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 5490,43 zł.

Przy ustaleniu wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów od 18 sierpnia 1997 roku do 31 grudnia 1997 roku z uwagi na brak oryginalnego świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienie, od 2 lutego 1998 roku do 10 lutego 1998 roku gdyż w tym okresie skarżąca przebywała na urlopie bezpłatnym.

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie ubezpieczonego w następującej wysokości:

- za rok 1998 – 3737,30 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 14873,88 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 25,13%.

(decyzja – k. 16-16 verte, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.- 17 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 22 marca 2021 roku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. 25 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Z treści umowy o pracę z dnia 18 sierpnia 1997 roku zawartej na czas nieokreślony pomiędzy P.H.P.U (...) w P., a wnioskodawczynią wynika, że była ona zatrudniona na stanowisku szwaczki + prace pomocnicze w wymiarze czasu pracy ½ etatu z wynagrodzeniem 230 złotych + premia uznaniowa. Jako datę rozpoczęcia pracy wskazano: 18 sierpnia 1997 roku. Na wskazanej umowie o pracę w miejscu podpisu pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy widnieje stempel właściciela B. F. wraz z podpisem (parafka).

(umowa o pracę – k. 20 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Z kserokopii świadectwa pracy z dnia 28 lutego 2002 roku wynika, że skarżąca zatrudniona była w P.H.P.U (...) w P. w okresie od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 sierpnia 1999 roku w wymiarze ½ etatu oraz od dnia 1 września 1999 roku do dnia 28 lutego 2002 roku w wymiarze 1/1 etatu. Wnioskodawczyni wykonywała pracę na stanowisku szwaczki. Jednocześnie wskazano, że stosunek pracy ustał w wyniku wypowiedzenia przez zakład pracy z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia – likwidacja zakładu. Na wskazanej kserokopii świadectwa pracy w miejscu pieczęci i podpisu pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu widnieje stempel właściciela B. S. wraz z podpisem (parafka).

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół (...):22:10 – 00:24:28 w związku z 00:01:16 – 00:06:11 – płyta CD – k. 22, świadectwo pracy – k. 8, a ponadto legitymacja ubezpieczeniowa – k. 4-6, umowa o pracę – k. 20, rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem – k. 21 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

P.H.P.U (...) w P. w zakresie swojej działalności zajmowała się szyciem konfekcji damskiej.

(zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół (...):22:10 – 00:24:28 w związku z 00:01:16 – 00:06:11 – płyta CD – k. 22)

Praca skarżącej w P.H.P.U (...) w P. na stanowisku szwaczki odbywała się w sali, w której pracowały także inne osoby zatrudnione na tym samym stanowisku co ubezpieczona. W tym samym pomieszczeniu dokonywano również prasowania i pakowania. Owa praca nie odbywała się w systemie dwuzmianowym.

(zeznania świadka K. D. na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół (...):11:34 – 00:16:24 – płyta CD – k. 22, zeznania świadka A. N. na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół (...):18:41 – 00:20:57 – płyta CD – k. 22, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół (...):22:10 – 00:24:28 – płyta CD – k. 22)

W kserokopii świadectwa pracy świadka K. D. zatrudnionej w okresie od dnia 8 listopada 1993 roku do dnia 28 lutego 2002 roku w P.H.P.U (...) w P. charakter pisma, którym zostało sporządzone jest taki jak na świadectwie pracy złożonym przez wnioskodawczynię do ZUS. Ponadto wskazana kserokopia świadectwa pracy świadka K. D. zawiera podpis właściciela B. S. taki jak w kserokopii świadectwa pracy skarżącej potwierdzającej jej zatrudnienie w P.H.P.U (...).

(kserokopia świadectwa pracy okazana na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:09:34 – 00:11:34 – płyta CD – k. 22)

W oryginale świadectwa pracy świadka A. N. zatrudnionej w okresie od dnia 1 września 1994 roku do dnia 28 lutego 2002 roku w P.H.P.U (...) w P. charakter pisma, którym zostało sporządzone jest tożsamy z charakterem pisma w kserokopii świadectwa pracy wnioskodawczyni potwierdzającym jej zatrudnienie w P.H.P.U (...), podobnie jak podpis pod świadectwem. Ponadto wskazana została taka sama przyczyna rozwiązania umowy o pracę – likwidacja zakładu.

(świadectwo pracy okazane na rozprawie w dniu 7 września 2021 roku e-protokół z rozprawy 00:16:24 – 00:18:41 – płyta CD – k. 22)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych oraz na podstawie zeznań wnioskodawczyni oraz świadków: K. D. oraz A. N., którzy to w spornym okresie pracowali razem z ubezpieczoną i potwierdzili fakt wykonywania przez wnioskodawczynię pracy w firmie P.H.P.U (...) w P.. Zeznania strony i świadków Sąd ocenił jako wiarygodne, ponieważ były spójne
i wzajemnie się uzupełniały. Stanowisko organu rentowego dotyczące nieuwzględnienia skarżącej okresu jej zatrudnienia w P.H.P.U (...) w P. od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku z uwagi na brak oryginalnego świadectwa pracy potwierdzającego jej zatrudnienie w w/w firmie, w ocenie tutejszego sądu nie znajduje potwierdzenia na gruncie zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego.

Faktem jest, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni dysponowała kserokopią świadectwa pracy potwierdzającą jej zatrudnienie w spornym okresie w P.H.P.U (...) w P.. Warto jednak zauważyć, że w aktach organu rentowego znajduje się również oryginał umowy o pracę, w której treści wskazano, że ubezpieczona była zatrudniona w P.H.P.U (...) w P. na stanowisku szwaczki + prace pomocnicze od dnia 18 sierpnia 1997 roku. Fakt zatrudnienia w P.H.P.U (...) w P. znajduje także odzwierciedlenie w znajdującej się w aktach rentowych skarżącej legitymacji ubezpieczeniowej.

Podkreślenia wymaga, iż tutejszy Sąd mając dyspozycji kserokopię świadectwa pracy świadka K. D. potwierdzającego jej zatrudnienie w okresie od dnia 8 listopada 1993 roku do dnia 28 lutego 2002 roku w P.H.P.U (...) w P. oraz oryginał świadectwa pracy świadka A. N. zatrudnionej w okresie od dnia 1 września 1994 roku do dnia 28 lutego 2002 roku w P.H.P.U (...) w P. doszedł do następujących wniosków. Po pierwsze charakter pisma, którym zostały sporządzone świadectwa pracy wskazanych powyżej świadków jest taki sam jak na kserokopii świadectwa pracy skarżącej potwierdzającej jej zatrudnienie w P.H.P.U (...). Co więcej kserokopia świadectwa pracy świadka K. D. zawiera podpis właściciela B. S., który jest taki sam jak w kserokopii świadectwa pracy ubezpieczonej, ale także w jej umowie o pracę z dnia 18 sierpnia 1997 roku. Wspomnieć także należy, że w świadectwie pracy świadka A. N. wyodrębniona została również ta sama przyczyna rozwiązania umowy o pracę – likwidacja zakładu jak w kserokopii świadectwa pracy wnioskodawczyni.

Stąd też, na tle zaprezentowanych twierdzeń, brak jest podstaw do podważenia wiarygodności i mocy dowodowej kserokopii świadectwa pracy ubezpieczonej potwierdzającej jej zatrudnienie w P.H.P.U (...) w P. w spornym okresie od dnia od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2021 r., poz. 291 z późn. zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie z ust. 3 wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie cytowanej ustawy.

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust. 2)

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy, w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Kwestia sporna w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy organ rentowy dokonując ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 roku winien uwzględnić okres jej zatrudnienia w P.H.P.U (...) w P. od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku. Argumentując swoje stanowisko ZUS wskazał, że brak jest oryginalnego świadectwa pracy potwierdzającego zatrudnienie wnioskodawczyni w w/w miejscu i okresie. Co więcej w zaskarżonej decyzji z dnia 22 marca 2021 roku organ rentowy podniósł, że przedłożone zeznania świadków nie są wystarczająco wiarygodne, a na podstawie umowy o pracę nie można stwierdzić czy w okresie zatrudnienia skarżąca przebywała na zasiłkach chorobowych i urlopach bezpłatnych.

Celem wyjaśnienia przedmiotowych okoliczności Sąd dopuścił między innymi dowód z zeznań skarżącej i świadków: K. D., A. N. co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność żądania wnioskodawczyni.

Szczegółowy tryb postępowania w sprawach ustalania prawa do świadczeń pieniężnych przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych został określony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237 poz. 1412). Stosownie do treści § 10 ust. 1 pkt 2 wskazanego rozporządzenia, osoba ubiegająca się o świadczenie powinna przedstawić dokumenty stwierdzające okresy uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokość. Natomiast zgodnie z § 21 ust. 1 w/w rozporządzenia, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Zgodnie z art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007r., I UK 111/07). Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Warto także podkreślić, mając na uwadze art. 309 k.p.c., iż kodeks postępowania cywilnego nie zawiera zamkniętej listy środków dowodowych. To oznacza, zdaniem Sądu, że nawet niepoświadczone kserokopie dokumentów mogą zostać włączone w poczet materiału dowodowego. W takim jednak wypadku posłużenie się niepotwierdzoną kserokopią jako środkiem, który w konsekwencji miałby posłużyć w celu ustalenia treści pisemnego dokumentu jest możliwe tylko wówczas gdy faktycznie nie jest możliwym uzyskanie oryginału takiego dokumentu, zarówno dla sądu ale także strony.

Stąd też, okoliczności związane z okresem zatrudnienia wnioskodawczyni w P.H.P.U (...) w P. od dnia od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku Sąd ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności poprzez dokonanie porównania kserokopii świadectwa pracy ubezpieczonej potwierdzającej jej zatrudnienie w w/w miejscu z kserokopią świadectwa pracy świadka K. D. oraz oryginałem świadectwa pracy świadka A. N., które również były pracownikami wskazanej firmy w spornym okresie. Co więcej sąd dysponował także oryginałem umowy o pracę odwołującej z dnia 18 sierpnia 1997 roku oraz legitymacją ubezpieczeniową skarżącej, które potwierdzają fakt jej zatrudnienia w P.H.P.U (...) w P.. Powołane wyżej okoliczności znajdują również odzwierciedlenie w zeznaniach powołanych w sprawie świadków oraz wnioskodawczyni.

Mając na względzie przytoczone okoliczności, przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że nie istnieją przeszkody, które uniemożliwiałyby uwzględnienie wnioskodawczyni przy ponownym ustalaniu wysokości jej kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku okresu zatrudnienia w P.H.P.U (...) w P. od dnia od dnia 18 sierpnia 1997 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku. Wątpliwości, które powziął organ rentowy odnośnie braku oryginalnego świadectwa pracy wnioskodawczyni zostały skutecznie rozwiane na gruncie poczynionej przez Sąd we wcześniejszej części uzasadnienia oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Stąd też, Sąd Okręgowy działając na mocy art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję ZUS, w ten sposób że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. do ponownego ustalenia kapitału początkowego D. H. z uwzględnieniem jej zatrudnienia u B. S. właścicielki Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjno-Usługowego (...) w P. dodatkowo w okresie od 18 sierpnia 1997 roku do 31 grudnia 1997 roku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego pocztą wraz z aktami rentowymi oraz pouczeniem, iż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyroku z uzasadnieniem przysługuje mu prawo złożenia apelacji do tutejszego Sądu Okręgowego w Łodzi, które rozpoznaje Sąd Apelacyjny w Łodzi

A.B.