Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15.03.2024 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził, ustanie ubezpieczenia społecznego rolników A. P. w zakresie:

I. ubezpieczenia wypadkowego , chorobowego i macierzyńskiego – od 01.05.2004 r. -31.12.2004 r.

II. ubezpieczenia emerytalno- rentowego w okresie – od 01.05.2004 r. -31.12.2004 r.

(decyzja – k. 58-59 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Pismem z dnia 18.04.2024 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformował A. P., że został wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników w okresie od 01.05.2004 r. do 31.12.2004 r. i że z dniem 01.05.2024 r. wypłata emerytury rolniczej została wstrzymana.

(pismo - k. 64 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 25.04.2024 r. A. P. złożył odwołanie od decyzji KRUS z dnia 15.03.2024 r. i pisma KRUS z dnia 18.04.2024 r., kwestionując wstrzymanie wypłaty emerytury.

(odwołanie – k. 3)

W dniu 15.05.2024 r. (prezentata Sądu) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł na piśmie odpowiedź na odwołanie zajmując w nim merytoryczne stanowisko.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6-7 verte)

W dniu 22.08.2024 r. ubezpieczony wniósł o ustanowienie przez sąd pełnomocnika z urzędu.

(wniosek – k. 16)

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 23.08.2024 r. sąd ustanowił dla wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata.

(postanowienie – rozprawa z dnia 23.08.2024 r. e-protokół (...):08:52-00:09:20 – płyta CD – k. 23)

Na rozprawie w dniu 15.10.2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł zaprezentowane przez niego dotychczas stanowisko i jednocześnie sprecyzował, że wniesione w sprawie odwołanie dotyczy wyłącznie pisma informacyjnego KRUS z dnia 18.04.2024 r. Ponadto wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu , oświadczając że koszty nie zostały pokryte w żadnej części.

(oświadczenie – rozprawa z dnia 15.10.2024 r. e-protokół (...):02:25-00:07:27 – płyta CD – k. 32)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie podlega odrzuceniu.

Stosownie do treści art. 477 ⁹ § 1 k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych lub orzeczeń wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności wnosi się na piśmie do organu lub zespołu, który wydał decyzję lub orzeczenie, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ lub zespół, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji lub orzeczenia.

Przedmiot sporu w sprawach ubezpieczeniowych determinuje w pierwszej kolejności zakres decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie zakres odwołania od tej decyzji, ponieważ rozpoznając odwołanie od decyzji organu rentowego, sąd ubezpieczeń społecznych rozstrzyga o zasadności odwołania w granicach wyznaczonych, z jednej strony, zakresem samego odwołania, a z drugiej przez przedmiot decyzji /postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 roku, (...) 132/22, Lex nr 3485650/.

Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma na celu kontrolę prawidłowości zaskarżonej decyzji, w związku z czym może je wszcząć wyłącznie odwołanie od decyzji wydanej bądź w wyniku rozpoznania wniosku, bądź z urzędu. Niedopuszczalne jest natomiast rozstrzyganie przez sąd, niejako w zastępstwie organu rentowego, wniosków zgłoszonych w toku postępowania odwoławczego, które nie były przedmiotem decyzji tego organu. Inaczej mówiąc, w sprawach tych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji, w granicach jej treści i przedmiotu /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2019 roku, II UK 172/16, Lex nr 2310114/.

Art. 476 § 1 pkt 1-2, 4-5 k.p.c. reguluje, iż przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących: ubezpieczeń społecznych, emerytur i rent, innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, świadczeń odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji, Straży Granicznej, (...) Marszałkowskiej, Służbie C.-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie, a także sprawy, w których wniesiono odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności lub od decyzji wydanej przez ten zespół, sprawy o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami oraz sprawy ze stosunków między emerytami lub osobami uposażonymi w rozumieniu przepisów o emeryturach kapitałowych a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (art. 476 § 3 k.p.c.).

Postępowanie cywilne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych jest wszczynane zatem wniesieniem przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego (art. 477 ⁹ § 1 k.p.c.) lub odwołania w razie niewydania przez ten organ stosownej decyzji w terminie 2 miesięcy od zgłoszenia roszczenia w sposób przepisany (art. 477 ⁹ § 4 k.p.c.).

W wyżej wymienionych sprawach, decyzja zapada po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, którego przedmiotem i celem jest ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub ich wysokości. Ubezpieczony przedstawia w nim wszelkie okoliczności wiążące się z warunkami stawianymi przez ustawę dla przyznania lub określenia wysokości świadczeń. W późniejszym postępowaniu, wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji. Dochodzenie przed Sądem prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego jest zatem niedopuszczalne

Wnioskodawca w dniu 25.04.2024 r. złożył odwołanie od decyzji KRUS z dnia 15.03.2024 r. a także odwołał się od pisma KRUS z dnia 18.04.2024 r.

Na rozprawie w dniu 15.10.2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował natomiast, że wniesione w niniejszej sprawie odwołanie dotyczy wyłącznie pisma informacyjnego KRUS z dnia 18.04.2024 r., a nie jak ubezpieczony początkowo wnosił także od decyzji KRUS z dnia 15.03.2024 r. Przy czym cały czas kwestionował wyłącznie wstrzymanie wypłaty emerytury.

W ocenie tutejszego Sądu, wymienione wyżej pismo nie stanowiło zatem decyzji administracyjnej w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Nie był to bowiem akt rozstrzygający merytorycznie indywidualną sprawę załatwianą w drodze decyzji, należącą do właściwości organu rentowego.

Z tego względu, wniesienie odwołania przez ubezpieczonego od treści pisma informacyjnego ZUS z dnia 18.04.2024 r., które decyzją nie jest, prowadzi do konkluzji, iż w niniejszej sprawie zachodzi niedopuszczalność drogi sądowej.

W konsekwencji, wskazane odwołanie od pisma z dnia 18.04.2024 r. należało odrzucić na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., o czym Sąd orzekł, jak w pkt 1 sentencji postanowienia.

O zwrocie kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu orzeczono w pkt 2 sentencji postanowienia na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2024.763).