Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 marca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł.

na podstawie art. 15zx ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2023 poz 1327 ze zm.) w związku z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz.1230 ze zm.), zobowiązał G. Z. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego w kwocie 4 710,00 zł w terminie miesiąca od otrzymania decyzji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu. Wysokość odsetek ustawowych na dzień wydania decyzji wynosi 1595,04 zł wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie od 5.10.2023 wynosi 11,25 % w stosunku rocznym.

W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia podniesiono, że we wniosku o wypłatę świadczenia postojowego (...) z dnia 4 maja 2020 r. płatnik (...) oświadczył, że miesięczny przychód, który wynika z umowy z G. Z. wynosi 510,00 zł. Na podstawie przekazanego 4 maja 2020 r. wniosku (...) wypłacono G. Z. świadczenie postojowe w kwocie 510,00 zł. W dniu 19 maja 2020 r. płatnik złożył kolejne dwa wnioski (...) o wypłatę świadczenia postojowego, dotyczące tej samej umowy zlecenia . Na tej podstawie wypłacono ubezpieczonemu kolejne świadczenia w dniu 21 maja 2020 r. w kwocie łącznej 1560,00 zł. Następnie G. Z. wystąpił o kontynuację świadczenia postojowego we wniosku (...) z 4 czerwca 2020 r. i 14 lipca 2020 r. Na tej podstawie wypłacono mu świadczenie postojowe w dniu 9 czerwca 2020 r. w kwocie 2080,00 zł oraz w dniu 16 lipca 2020 r. w kwocie 2080,00 zł.

Organ wskazał, że przeprowadził postępowanie kontrolne u płatnika (...) toku postępowania płatnik wyjaśnił, że wnioski z 19 maja 2020 r. przesłał za pośrednictwem (...) przez pomyłkę. Biorąc zatem pod uwagę wyjaśnienia płatnika stwierdzono, że świadczenia postojowe w zawyżonej kwocie wypłacono ubezpieczonemu na podstawie, wniosków które są niezgodne ze stanem faktycznym. Kwota świadczenia postojowego powinna wynosić 510,00 zł. a nie 2080,00zł. Łączna kwota świadczeń postojowych powinna wynosić 3 x 510,00 zł., czyli 1530,00 zł. Dlatego ustalono zwrot kwoty 4710,00 zł., która jest różnicą między świadczeniem wypłaconym, a świadczeniem należnym.

W ocenie organu - jako osoba, która pobrała nienależne świadczenie postojowe, G. Z. jest zatem zobowiązany do jego zwrotu wraz z odsetkami za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

/decyzja k. 21-25 akt ZUS/

G. Z. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i odstąpienia od żądania zwrotu świadczenia postojowego w kwocie 4710 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 1595 zł na dzień wydania decyzji.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że składane przez niego wnioski o świadczenie postojowe były zgodne ze stanem faktycznym i opiewały na kwotę miesięczna przychodu z umowy zlecenia na kwotę 510 zł. Odwołujący wskazał, iż nie wnosił o wypłatę 2080 zł w każdym miesiącu, a jej wypłacenie przez ZUS utwierdziło go w przekonaniu ze taka jest właśnie kwota świadczenia postojowego.

Skarżący przyznał iż faktem jest że w maju zostały złożone 3 wnioski o świadczenie postojowe w łącznej kwocie 1560 zł. Jednak 2 został złożone przez omyłkę i system ZUS powinien wychwycić ten stan rzeczy i odmówić wypłaty z dwóch późniejszych wniosków dotyczących tego samego miesiąca. Natomiast co do wniosków z miesiąca czerwca i lipca 2020 r. skarżący wskazał iż zostały złożone prawidłowo a więc brak jest jakiegokolwiek wprowadzenia organu w błąd. Odwołujący podkreślił, iż wnioskował o przyznanie mu świadczenia postojowego na podstawie jednej umowy zlecenia opiewającej na kwotę 510 zł miesięcznie.

/odwołanie k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko prezentowane z zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie k. 5-7/

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2024 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik wnioskodawcy - radca prawny poparł odwołanie. Pełnomocnik organu rentowego wniósł oddalanie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. /stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 12.12.2024 r. 00:05:37-00:08:07/

W piśmie procesowym z dnia 30 grudnia 2024 pełnomocnik wnioskodawcy podniósł, że 3 wnioski (...) sporządzone przez płatnika W. R. w imieniu odwołującego w maju 2020 zostały złożone omyłkowo - do każdego z nich została załączona ta sama umowa zlecenia, dotyczyły więc różnych okresów realizacji tej samej umowy zwartej na okres 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r., w niniejszej sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek wskazanych w przepisie art. 15 zx ust. 2 ustawy z dnia 2 .03.2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem , przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zaś płatnik składek składając w imieniu odwołującego wnioski o świadczenie postojowe nie wprowadził świadomie w błąd organu rentowego, nie złożył tez fałszywego oświadczenia i nie załączył do wniosków fałszywych dokumentów. Podniesiono tez że przepis art. 15 zx ust. 3 powołanej ustawy wszedł w życie 16.12.2020 r. a zatem nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie. /pismo k. 57 -57v./

Na rozprawie w dniu 6 lutego 2025 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe. Pełnomocnik wnioskodawcy wniósł nadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. /końcowe stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 6.02.2025 00:03:27-00:09:14/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 stycznia 2020 r. G. Z. zawarł z W. R. - prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą N. G. (...) umowę zlecenia nr (...) na okres od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r., przedmiotem umowy była obsługa imprez klubowych z wynagrodzeniem w wysokości 17,00 zł brutto za godzinę. Umowa zlecenia została wypowiedziana ustnie z dniem 23 sierpnia 2020 r. /umowa zlecenia k. 3 akt ZUS wyciąg z protokołu kontroli ZUS k. 13 akt ZUS oraz k. 27 zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 6.02.2025 00:02:58-00:03:27 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12.12.2024 00:08:07 -00:11:34 zeznania świadka W. R. protokół z rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

Wynagrodzenie miesięczne wnioskodawcy z tytułu wykonywania umowy zlecenia wynosiło 510 zł. /zeznania świadka W. R. protokół rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

W dniu 4 maja 2020 r. roku płatnik złożył wniosek (...) o przyznanie odwołującemu świadczenia postojowego w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...)19. We wniosku zleceniodawca - W. R. wskazał, że odwołujący G. Z. jako zleceniobiorca nie osiągnął żadnego przychodu w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku z tytułu wykonywania na rzecz zleceniodawcy umowy zlecenia zawartej na okres od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. Do wniosku została załączona umowa zlecenia nr (...) z dnia 1 stycznia 2020 r. Jednocześnie w tym samym wniosku zleceniodawca wskazał, że miesięczny przychód zleceniobiorcy, który wynika z umowy wynosi 510,00 zł. /wniosek (...) z 4.05.2020 k1-2 akt ZUS i k. 23, urzędowe poświadczenie przedłożenia k. 54,zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 6.02.2025 00:02:58-00:03:27 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12.12.2024 00:08:07 -00:11:34 zeznania świadka W. R. protokół z rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

W dniu 15 maja 2020 r. organ rentowy wypłacił wnioskodawcy kwotę zł. 510 zł tytułem świadczenia postojowego. /bezsporne poświadczenie wypłaty k. 60/

W dniu 19 maja 2020 r. poprzez platformę (...) wpłynęły do organu rentowego dwa kolejne wnioski (...) tego samego zleceniodawcy o przyznanie G. Z. świadczenia postojowego w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...)19. We wnioskach zleceniodawca wskazał, że przyczyną domagania się świadczenia postojowego dla wnioskodawcy na ich podstawie było nieotrzymanie przez ww. w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosków kwot po zł. 510 zł z tytułu umowy zlecenia zawartej na okres od 1 do 31 marca 2020roku oraz z tytułu umowy zlecenia zawartej na okres od 1 do 30 kwietnia 2020 r. Do każdego z wniosków została załączona jedna umowa zlecenia nr (...) z dnia 1 stycznia 2020 r., ta sama co załączona do wniosku z 4 maja 2020 r. /wnioski (...) z 19.05.2020 roku k. 5 i 7 akt ZUS oraz k. 24-26, urzędowe poświadczenie przedłożenia k. 28 oraz k. 55-56 zeznania świadka W. R. protokół z rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

Tym samym w maju 2020 roku zleceniodawca złożył trzy wnioski o przyznanie odwołującemu świadczeń postojowych, każdy ze względu na utratę przez ubezpieczonego w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wynagrodzeń po 510 zł. ustalonych w jednej umowie zlecenia, przy czym w poszczególnych wnioskach odwoływał się do różnych okresów obowiązywania umowy : od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r., od 1 do 31 marca 2020r. i od 1 do 30 kwietnia 2020 r. /wniosek (...) z 4.05.2020 k1-2 akt ZUS, wnioski (...) z 19.05.2020 roku k. 5 i 7 akt ZUS zeznania świadka W. R. protokół z rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

Płatnik miał praktykę, że powielał wnioski, gdy nie był pewien czy one doszły do ZUS, wtedy gdy nie otrzymywał potwierdzenia ich złożenia. Nie dostał od ZUS informacji, że wnioski były powielone i odrzucone, choć w innych przypadkach działo się to automatycznie. /zeznania świadka W. R. protokół z rozprawy z dnia 12.12. 2024 r. 00:13:28-00:41:47/

W konsekwencji złożenia tych 3 różnych wniosków opiewających na łączną kwotę 1.530 zł. ZUS na podstawie art. 15zr ustawy z 2 marca 2020roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, przyznał G. Z. świadczenie postojowe za maj 2020 roku w kwocie zł. 2.080, czyli w kwocie wyższej niż zadeklarowana arytmetyczna suma zarobków utraconych przez odwołującego. Organ rentowy uznał, iż suma przychodów z umów zlecenia uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe przekroczyła 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę czyli 1.299, 99 zł i w takiej sytuacji zleceniobiorcy należało się świadczenie w wysokości 2.080 (w wysokości 80 % kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku 2020) nie zaś w wysokości odpowiadającej sumie wynagrodzeń z tytułu wykonywania umów zlecenia. /bezsporne/

W dniu 21 maja 2020 roku tytułem świadczenia postojowego ZUS wypłacił wnioskodawcy kwotę 1.570 zł. /bezsporne poświadczenie wypłaty k. 60 v./

Następnie po rozpoznaniu wniosków ubezpieczonego o świadczenie postojowe za kolejny okres (...) z dnia 11 czerwca 2020 roku i 14 lipca 2020 roku złożonych na podstawie przepisu art. 15 zua ustawy z dnia 2 marca 2020 roku ZUS przyznał wnioskodawcy kwoty po 2.080 tytułem świadczenia postojowego. Kwoty te wypłacono odpowiednio – 9 czerwca 2020r. i 16 lipca 2020 r. /wniosek (...) z 11.06.2020 k. 9 akt ZUS wniosek (...) z 14.07.2020 k. 9 akt ZUS poświadczenia wypłaty k. 61--61v./

Tym samym organ rentowy wypłacił G. Z. w maju, czerwcu i lipcu 2020 roku kwoty po zł. 2.080, co daje łącznie zł. 6.240. - tj kwotę o 4.710 zł wyższą od sumy deklarowanych przychodów za te miesiące ( 3x 510). /bezsporne/

W trakcie prowadzonego przez organ rentowy w lutym 2024 roku postępowania sprawdzającego zleceniodawca, pan W. R. prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą N. G. (...), oświadczył, że w dniu 19 maja 2020 roku pomyłkowo przesłał do organu rentowego wnioski o wypłatę odwołującemu świadczeń postojowych. W czasie tego postępowania ustalono, że wnioskodawcę i płatnika łączyła w spornych okresach jedna umowa zlecenia z dnia 1 stycznia 2020 r. /bezsporne wyciąg z protokołu kontroli płatnika k. 13-13 v akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powyższych dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

W istocie spór dotyczy wyłącznie oceny prawnej czy w ustalonych okolicznościach faktycznych ZUS uprawniony jest do żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

W świetle art. 15 zr ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19, innych chorób zakaźnych i wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2024r., poz.340) świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w 2020 r. nie więcej niż trzykrotnie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4; w przypadku gdy suma przychodów z umów cywilnoprawnych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe wynosi mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r. świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych.

Kwestię zwrotu nienależnie pobranych świadczeń postojowych reguluje natomiast art.15zx powołanej ustawy, który w ustępie 1 stanowi, że osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważa się, zgodnie z ust. 2 tegoż uregulowania, świadczenie:

1) przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego;

2) wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona,;

3) wypłacone w kwocie wyższej niż należne.

W świetle ust. 3 tego przepisu odsetki, o których mowa w ust. 1, są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu.

Co jednak kluczowe w niniejszej sprawie - przepis art. 15zx ust. 2 pkt 3 został dodany dopiero ustawą z dnia 9 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2255), która weszła w życie 16 grudnia 2020 r.

W okresie spornym od maja do lipca 2020 r., tj w okresie za jaki organ rentowy żąda od odwołującego zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, w świetle art. 15zx ust. 2 w brzmieniu wówczas obowiązującym ( Dz.U. z 2020 r. poz. 568 zm.) za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważało się jednak tylko świadczenie:

1) przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego;

2) wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona, z przyczyn niezależnych od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Przepisy ustawy covidowej w art.15 zx ust.2 przewidywały więc wówczas tylko 2 przypadki, w zaistnieniu których organ rentowy mógł domagać się zwrotu świadczenia postojowego. Nie można więc uznać, że odwołujący winien liczyć się z obowiązkiem zwrotu świadczenia postojowego w jakichkolwiek innych okolicznościach. Złożenie wniosku w rozumieniu ustawy, powinno skutkować oceną materialnoprawną tego wniosku według daty, w jakiej go złożono. (por odpowiednio wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - z dnia 14 grudnia 2021 r., III AUa 1079/21)

Nie należy też pomijać, iż obowiązkiem ZUS była weryfikacja wniosku o świadczenie postojowe i wydanie decyzji co do tego świadczenia niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania. Samo złożenie wniosku nie obliguje bowiem organu rentowego do wydania pozytywnej decyzji bez sprawdzenia warunków przyznania świadczenia. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 listopada 2021 r., III AUa 720/21)

Na gruncie rozpoznawanej sprawy organ rentowy w zaskarżonej decyzji wywodził, iż wnioskodawca jest zobligowany do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego, gdyż świadczenia postojowe w zawyżonej kwocie wypłacono mu na podstawie wniosków, które są niezgodne ze stanem faktycznym. W odpowiedzi na odwołanie argumentował, że zachowanie zleceniodawcy - W. R. polegające na świadomym wprowadzeniu w błąd organu rentowego skutkowały przyznaniem i wypłaceniem odwołującemu świadczeń postojowych w kwotach zawyżonych.

W kontekście powyższego - mając na uwadze treść przepisów obowiązujących w spornym okresie - koniecznym jest wyłącznie rozważenie czy do wypłaty wnioskodawcy świadczenia postojowego w zawyżonej wysokości doszło wobec złożenia przez jego samego czy zleceniodawcę fałszywych oświadczeń, czy dokumentów albo w innych okolicznościach świadomego wprowadzenia organu rentowego w błąd. Konieczną jest więc analiza czy można odwołującemu /zleceniodawcy przypisać złą wiarę w ubieganiu się o powyższe świadczenia.

W ocenie Sądu - na gruncie rozpoznawanego przypadku, w kontekście przedłożonych i przeanalizowanych wniosków o świadczenie postojowe - wskazana przesłanka nie została spełniona.

Podnieść należy, co wprost wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego - na co wskazywał też organ rentowy- że w istocie w maju 2020 r. zleceniodawca odwołującego złożył w jego imieniu 3 wnioski o to świadczenie.

Niemniej jednak w żaden sposób nie można zgodzić się z oceną organu, iż były to trzy różne wnioski, bo – jak podnosił organ rentowy - w każdym z nich wskazana była inna umowa zlecenia, z powodu niewykonywania której odwołujący nie otrzymał wynagrodzenia w kwocie 510 zł, a więc system informatyczny organu rentowego nie mógł w takiej sytuacji traktować dwóch wniosków z dnia 19 maja 2020 r. jako dwóch tych samych wniosków złożonych omyłkowo, nadto jako takich samych wniosków jak złożony w dniu 4 maja 2020 r., a zatem wnioskodawca odpowiada za złożenie wniosków tej treści które rzutowały na wypłatę świadczeń w nieprawidłowej wysokości.

Odnosząc się do powyższego podkreślenia wymaga, iż istotnie zarówno we wniosku z dnia 4 maja 2020 r. jak i we wnioskach z dnia 19 maja 2020 r. płatnik wskazał różne okresy obowiązywania umowy zlecenia, której niewykonywanie miało stanowić asumpt do wypłaty wnioskodawcy świadczenia postojowego. Niemniej jednak, co już pomija już organ rentowy - a co w procesie nie było kwestionowane - do każdego z tych wniosków dołączona została jedna i ta sama umowa zlecenia z dnia 1 stycznia 2020 r. zawarta na okres od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020r.

W ocenie Sądu już z tego względu nie było podstaw do uznania, iż wnioskodawca domaga się przyznania świadczenia w związku z realizacją różnych umów zawartych na różne okresy. Co prawda, niekonsekwentne wskazywanie przez zleceniodawcę różnych okresów obowiązywania umów we wnioskach mogło być mylące, jednakże w kontekście załączenia jednej i tej samej umowy zlecenia winno być wyjaśnione przez organ rentowy.

Sąd ma przy tym na uwadze - co podkreślał pełnomocnik organu rentowego, że system informatyczny organu rentowego przygotowany w pandemii (...)19 ad hoc do obsługi wniosków o wypłatę świadczeń postojowych nie był doskonały, że wypłata świadczeń w okresie pandemii (...)19 miała na celu jak najszybsze wsparcie podmiotów w okresie, w którym były pozbawione możliwości prowadzenia działalności /zarobkowania i odbywała się o szybko skonstruowane zarówno uregulowania prawne jak i narzędzia do obsługi wypłat i w dużej mierze funkcjonowała w zaufaniu do obywateli.

Nie zmienia to jednak faktu - na co już wskazywano - iż obowiązkiem ZUS była weryfikacja wniosku o świadczenie postojowe i wydanie decyzji co do tego świadczenia niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania. Natomiast brak należytej weryfikacji treści wniosku także w kontekście już załączonych do niego załączników nie może usprawiedliwiać żądania zwrotu świadczeń wypłaconych ubezpieczonym w nieprawidłowej wysokości, zwłaszcza że już na etapie złożenia wniosku w oparciu o załączone do niego dokumenty istniały mechanizmy do tej weryfikacji.

W ocenie Sądu – zleceniodawca składając w maju 2020 r. 3 wnioski o świadczenie postojowe dla odwołującego - podał dane nieprecyzyjne - w przypadku wniosków z dnia 19 maja 2020 r. - ale nie oparte na fałszywych oświadczeniach czy dokumentach.

Nie można też mówić o innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę. Płatnik złożył kilka wniosków, ale nie po to by wyłudzić jakiekolwiek świadczenia lecz dlatego, że nie miał wiedzy czy pierwotny wniosek został złożony prawidłowo. Podawał też różne dane co do terminu obowiązywania umowy zlecenia, jednak powyższe wynikało - jak się wydaje w świetle jego wiarygodnych zeznań - z niezrozumienia przez niego treści informacji jaką miał udzielić. Płatnik składając kolejne wnioski czynił to w odniesieniu do poszczególnych miesięcy, nie zaś wskazując faktyczny czasookres trwania umowy, przy tym w podawanym okresie faktycznie łączyła go umowa z odwołującym, niemniej jednak zawsze składając ten sam skan umowy zlecenia i zawsze odwoływał się do jednej umowy wiążącej go z wnioskodawcą zawartej 1 stycznia 2020 r. na okres do 31 grudnia 2020 r. i wskazywał na jedną kwotę przychodu, której zleceniobiorca nie otrzymał wobec braku wykonywania umowy.

Wobec tego - nawet jeśli sama treść wniosku była myląca - nie może być uznana za fałszywą i mogła w sposób prosty zostać wyjaśniona przed wypłatą świadczeń.

Reasumując - płatnik składek składając w imieniu odwołującego wnioski o świadczenie postojowe nie wprowadził świadomie w błąd organu rentowego, nie złożył tez fałszywego oświadczenia i nie załączył do wniosku fałszywych dokumentów. Nie ma więc podstaw do zwrotu wypłaconych świadczeń.

W związku z powyższym Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i zwolnił G. Z. z obowiązku zwrotu świadczenia postojowego w kwocie 4710 zł oraz odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty tego świadczenia do dnia zwrotu, uznając odwołanie wnioskodawcy za zasadne.

O kosztach procesu wraz z ustawowymi odsetkami a opóźnienie Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935).

SSO Paulina Kuźma