Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5.03.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił przyznania S. B. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31.12.2008 r. w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

ZUS podał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych uznał okres zatrudnienia od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. oraz od 1.10.1999 r. do 30.06.2008 r. - z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich - tj. 24 lata, 8 miesięcy, 25 dni.

Zakład nie uwzględnił do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ww. ustawy po 31.12.2008 r. żadnego okresu, gdyż ubezpieczony nie został zgłoszony jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

ZUS wyjaśnił, że odmówił przyznania emerytury pomostowej zgodnie z art. 4 w zw. z art. 49 ww. ustawy, ponieważ na dzień 1.01.2009 r. wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy (tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych) wynoszącego co najmniej 15 lat.

Zakład wyjaśnił, że do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ww. ustawy nie został zaliczony okres zatrudnienia od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. oraz od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r., ponieważ pracodawca nie potwierdził, że wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Za udowodniony sumaryczny staż pracy Zakład przyjął 40 lat, 5 miesięcy i 23 dni, w tym okresy nieskładkowe 3 miesięcy i 2 dni, okresy składkowe 40 lat, 2 miesięcy, 21 dni, a także staż pracy szczególnych warunkach szczególnym charakterze zgodnie z art. 4 ww. ustawy, w ilości 24 lat, 8 miesięcy i 25 dni, a zgodnie z art. 49 ww. ustawy w ilości 0 lat, 0 miesięcy, 0 dni.

/decyzja w aktach ZUS plik I/

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej, argumentując, że spełnia warunki z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż przed dniem 1.01.2009 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ww. ustawy przez co najmniej 15 lat, na co załączył zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 28.03.2024 r.

/odwołanie wraz z zaświadczeniem k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując zajęte stanowisko, a dodatkowo podał, że wobec złożenia przez skarżącego zaświadczenia z dnia 28.03.2024 r., w którym Syndyk podał, że ubezpieczony wykonywał w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. pracę tożsamą do wskazanej pod poz. 30 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, Zakład wszczął w tym zakresie dodatkowe postępowanie wyjaśniające z pracodawcą i po złożeniu przez pracodawcę wyjaśnień organ rentowy zajmie ostateczne stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na odwołanie k. 6-7/

Na rozprawie z dnia 30.09.2024 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w n/n sprawie - wnioskodawca poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/e-prot. z 30.09.2024 r.: 00:00:22, 00:44:48/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Ubezpieczony S. B. urodził się w dniu (...). Posiada wykształcenie średnie techniczne, w zawodzie technik odlewnik.

/ niesporne, a nadto kwestionariusz osobowy i odpis świadectwa ukończenia technikum w aktach osobowych część A z PP- S (...) Sp. z o.o./

W dniu 9 stycznia 2024 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę pomostową.

/wniosek - k. 1-4 akt ZUS/

W toku postępowania przed ZUS ustalono, że ogólny staż pracy ubezpieczonego wynosi 40 lat, 5 miesiące i 23 dni, w tym 40 lat, 2 miesiące i 21 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 2 dni okresów nieskładkowych, a staż pracy w warunkach szczególnych zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach w ilości 24 lat, 8 miesięcy i 25 dni, tj. okresy od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. i od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. z wyłączeniem zwolnień lekarskich, nie ustalono natomiast żadnego okresu stażu pracy w warunkach szczególnych w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych.

/bezsporne, a nadto decyzja z 5.03.2024 r. k. 11 plik I akt ZUS/

(...) SA. z/s w K. wystawiły w dniu 31.12.1998 r. świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym potwierdziły, że ubezpieczony od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. był zatrudniony u ww. pracodawcy i w okresie od 1.08.1983 r. do 23.04.1984 r. oraz od 12.05.1986 r. do 31.12.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace oczyszczanie albo naprawianie aparatów po produktach toksycznych oraz kanałów technologicznych na stanowisku ślusarza wymienionym w Wykazie A dziale IV poz. 39 pkt 8 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 19 z dnia 6.08.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego.

/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach k. 3 plik II akt ZUS/

(...) Sp. z o.o. z/s w W. wystawiła świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w dniu 1.02.2023 r., w którym potwierdziła, że na podstawie art. 23 [1] k.p. ww. spółka ta stała się z mocy pracy z dniem 1.07.2011 r. nowym pracodawcą w ramach przejęcia zakładu pracy od (...) S.A. oraz, że ubezpieczony od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. był zatrudniony w ww. zakładzie pracy i w okresie od 1.08.1983 r. do 23.04.1984 r. oraz od 12.05.1986 r. do 31.12.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace oczyszczanie albo naprawianie aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych na stanowisku ślusarza wymienionym w Wykazie A dziale IV poz. 39 pkt 8 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach k. 5 plik I akt ZUS/

Powyższe okoliczności (...) Sp. z o.o. z/s w W. potwierdziła także w zaświadczeniu z 14.05.2024 r.

/zaświadczenie (...) Sp. z o.o. z 14.05.2024 r. w aktach osobowych z (...) Zakładów (...) i k. 15 akt sprawy a oryginał w kopercie za kartą 16 akt sprawy /

Na terenie zakładów (...) od 1.01.2009 r. nie ma stanowisk, na których byłyby wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 oraz art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Na mocy art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych zgodnie z posiadanymi przez zakład (...) dokumentami możliwe było wydanie jedynie ww. zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach z dnia 14.05.2024 r. za okresy przypadające przed dniem 1.01.2009 r.

/pismo z 14.05.2024 r. (...) Sp. z o.o. w aktach osobowych z (...) Zakładów (...) i k. 14 akt sprawy a oryginał w kopercie za kartą 16 akt sprawy/

Odwołujący posiada świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 20.01.2023 r. wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) - (...) Sp. z o.o. w K., w którym potwierdzono, że ubezpieczony był zatrudniony w ww. zakładzie pracy od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. stale i w wymiarze pełnego etatu wykonywał prace: oszczanie albo naprawa aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych – załącznik nr 1 zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. Wykaz A Dział IV, poz. 39, pkt 8 na stanowisku ślusarz wymienionym w wykazie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. wśród prac wykonywanych w szczególnych warunkach, uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty.

/ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 6 plik I akt ZUS/

Odwołujący posiada zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 28.03.2024 r., w którym na podstawie art. 51 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.) zaświadczono, że S. B. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. z/s w K. na stanowisku ślusarza i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze etatu czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. wewnątrz cystern, kotłów a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych – będącą poz. 30 w załączniku nr 1 wykazu prac w szczególnych warunkach do ustawy o emeryturach pomostowych.

/zaświadczenie z 28.03.2024 r. k. 4/

W toku dodatkowego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS w zw. ze złożeniem przez skarżącego wraz z odwołaniem ww. zaświadczenia, ustalono, że Syndyk wystawił to zaświadczenie nie mając dostępu do dokumentów dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r.

/pismo Syndyka k. 2 plik II akt ZUS/

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 30.06.2008 r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.08.1983 r. do 30.06.2008 r. w wymiarze pełnego etatu, przy czym w wyniku przekształcenia (...) SA K. na mocy art. 23 [1] k.p. od 1.01.1999 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o., w okresie ww. zatrudnienia wykonywał pracę na stanowisku ślusarza, stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron, a nadto poświadczono, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych: oczyszczanie, naprawianie aparatów po produktach toksycznych oraz kanałów technologicznych od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. Podano w ww. świadectwie poświadczono następujące okresy nieskładkowe przypadające w okresie zatrudnienia: 5-9.10.1992 r., 26-30.10.1995 r., 16-20.09.1996 r., 20-21.07.1998 r., 9-30.04.2008 r.

/świadectwem pracy z 30.06.2008 r. w części C akt osobowych dot. zatrudnienia w PP- S (...) sp. z o.o./

Zgodnie z zaświadczeniem z 20.02.2024 r. wystawionym przez (...) sp. z o.o. z/s w W. ubezpieczony jest nadal zatrudniony w ww. zakładzie pracy od 1.07.2008 r. na czas nieokreślony na stanowisku mechanika. W okresie od 1.12.2023 r. do dnia wystawienia tego zaświadczenia wnioskodawca nie przebywał na zwolnieniu lekarskim.

/zaświadczenie k. 10 plik I akt ZUS/

Ww. pracodawca nie zgłosił ubezpieczonego po 31.12.2008 r. jako pracownika wykonującego pracę w warunkach szczególnych i nie odprowadzał za niego składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.

/niesporne/

Ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) od 1.08.1983 r. do 24.04.1984 r. był zatrudniony na stanowisku ślusarza, początkowo w ramach stażu, który pomyślne zakończył 15.11.1983 r. Pracował w oddziale utrzymania ruchu w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ubezpieczony odbył zasadniczą służbę wojskową od 25.04.1984 r. do 11.04.1986 r.

Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do pracy w ww. zakładzie pracy na to samo stanowisko ślusarza w oddziale ruchu od 12.05.1986 r.

W (...) Zakładach (...) wnioskodawca pracował w brygadzie remontowej. Zadaniem wnioskodawcy i jego brygady remontowej było utrzymanie ruch linii produkcyjnej. Były tam aparaty, mieszalniki, w których były mieszane różne substancje, w też niebezpieczne, np. kwas solny, siarkowy, po acetonie. Wnioskodawca serwisował i naprawiał mieszalniki. Musiał wymieniać mieszadła i w tym celu wchodzi do środka zbiornika po drabinkach lub po linach do wcześniej odpowiednio umytych i wypłukanych mieszalników. Nie było tam wcześniej olejów, lecz były tam inne chemiczne niebezpieczne substancje. W ramach pracy ślusarza w brygadzie remontowej w oddziale ruchu wnioskodawca wykonywał planowane remonty, ponieważ zbiorników było dużo, a do zadań jego brygady remontowej należało utrzymanie tych wszystkich urządzeń w ruchu. Wnioskodawca jako ślusarz w ww. brygadzie wymieniał mieszadła, co wymagało demontażu w zbiorniku łożyska i tulei, zamontowania nowego mieszadła, a stare było przekazywane do naprawy innym pracownikom. Wnioskodawca musiał wejść do środka do zbiornika i sprawdzić czy nie ma pęknięć, luzów. Jeśli zbiornik był po kwasie, to wówczas był wcześniej przepłukiwany wodą. Pracownicy zatrudnieni przy produkcji wcześniej czyścili te zbiorniki. Wejście do zbiornika odbywało się po uzyskaniu każdorazowego na to zezwolenia. Zapisywano kto wszedł do zbiornika, o której godzinie wszedł i o której wyszedł, oraz jakie było stężenie w zbiorniku. Przed wejściem była sprawdzana w zbiorniku temperatura i stężenie, co wpisywano do specjalnej karty. Brygadzista nadzorował pracę brygady remontowej, w której pracował ubezpieczony. Niektóre naprawy były wykonywane na cito. Zbiorniki znajdowały się w specjalnych pomieszczeniach. Wnioskodawca do prac remontowych musiał używać specjalnych narzędzi, tj. takich które nie iskrzą podczas pracy, głównie kluczy. W czasie takiej pracy w zbiorniku pracowała 1 osoba, a druga ją wtedy zabezpieczała na zewnątrz. Wnioskodawca przebywał w środku zbiornika około 30 minut, a potem następowała zmiana i pracę w zbiorniku wykonywał inny pracownik z brygady remontowej. Zbiorniki były wykonane z materiału kwasoodpornego i miały różną wielkość: największy miał 20 metrów sześciennych, ale były i mniejsze o 6-ciu lub o 3-ech metrach sześciennych. Zanim wnioskodawca wszedł do zbiornika – zbiornik ten musiał być opłukany i musiało być sprawdzone stężenie. Za każdym razem przed wejściem do wnętrza zbiornika wnioskodawca był krótko szkolony doraźnie. Włazy wentylacyjne w zbiorniku są od dołu. Wnioskodawca do zbiornika wchodził od góry. Gdy maszyna pracowała włazy musiały być zamknięte. Natomiast podczas wykonywania pracy przez wnioskodawcę we wnętrzu zbiornika - włazy na dole musiały być otwarte. Części do wymiany były wcześniej przygotowane. Naprawa zbiorników była powtarzalna. Wnioskodawca pracował w grupie remontowej, natomiast naprawy wymontowanych części były wykonywane przez innych pracowników. Polegało to na tym, że wnioskodawca i jego grupa remontowa dokonywała wymieniany mieszadła, które demontowała, a następnie montowała inne - nowe, a wymontowane mieszadło było przekazane do naprawy innym pracownikom.

Brygada remontowa wnioskodawcy robiła też przeglądy, w czasie których oceniano luz w łożyskach, tulejach, a także to kiedy należy wykonać wymianę.

Odwołujący obsługiwał też wiertarkę, czy szlifierkę, przy czym był zakaz używania tego typu narzędzi wewnątrz zbiornika. Ubezpieczony używał takich narzędzi przy pracach przy armaturze na zewnątrz zbiornika, np. do odcięci śrubki. Wewnątrz zbiornika używał specjalnych narzędzi, które nie iskrzyły - kluczy, którymi rozkręcał w zbiorniku mieszadło.

Ubezpieczony wykonywał też pracę poza zbiornikami na zewnątrz przy pompach, które wymieniał – tam także wszystko musiało być odłączone.

Nadto w rozdzielni pary czasem trzeba było wymienić zawór.

Wnioskodawca naprawiał też kanały wentylacyjne, które trzeba było zdemontować albo uszczelnić. Kanały wentylacyjne były w pomieszczeniach, w których były zbiorniki.

Odwołujący odbył w okresie od 17.02.1995 r. do 21.04.1995 r. kurs obsługi wózków widłowych o napędzie akumulatorowym celem przyuczenia do zawodu.

Uprawnienia na wózki uzyskali wszyscy mechanicy pracujący razem z wnioskodawcą w oddziale utrzymania ruchu.

Jeśli była potrzeba to wnioskodawca i inni pracownicy jego brygady remontowej jeździli na wózkach widłowych. Było to sporadycznie, tj. wtedy, gdy była taka potrzeba.

W okresie od 1.08.1983 r. do 31.12.1998 r. wnioskodawca nie przebywał na urlopie wychowawczym, ani nie przebywał na urlopie bezpłatnym.

(...) Zakłady (...) przekształciły się w spółkę (...), a następnie spółkę (...). Wnioskodawca pracował w tym samym miejscu, a zmieniał się tylko jego pracodawca.

Obecnie wnioskodawca pracuje w spółce (...) od 1.07.2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika.

Do jego obowiązków zgodnie z pisemnym zakresem obowiązków z 1.07.2008 r. i z 28.02.2023 r. na stanowisku mechanika w dziale utrzymania ruchu w Wytwórni (...) w spółce (...) należy: prowadzenie mechanicznych działań zapobiegawczych, konserwacji i dozoru urządzeń, maszyn i instalacji w obszarach: stacji wody, aparatowni, sterylizatorów, pakowania, wykonywanie planowych przeglądów maszyn i urządzeń zgodnie z harmonogramem, poszukiwanie, rozpoznawanie i usuwanie awarii urządzeń, instalacji oraz maszyn, zabezpieczenie techniczne podstaw do prowadzenia produkcji, składanie zapotrzebowani na zakup materiałów niezbędnych do utrzymania ruchu, utrzymanie wyposażenia warsztatu w pełnej sprawności i czystości oraz prawidłowe zabezpieczenie powierzonego mienia, udział w opracowaniu planów remontów, udział w realizowaniu projektów inwestycyjnych, uczestniczenie w pracach walidacyjnych, udział w opracowaniu dokumentacji Systemu Zapewnienia Jakości w zakresie dotyczącym kontroli pracy urządzenia, realizowanie indywidualnych zadań rocznych, przestrzeganie przepisów prawnych, zarządzeń i procedur związanych z działalnością Wytwórni (...), realizowanie innych zadań zleconych przez przełożonego.

Charakter pracy ubezpieczonego zmienił się po zatrudnieniu w spółce (...) od lipca 2008 r. z uwagi na nowoczesne technologie. Wnioskodawca jako mechanik pracuje przy maszynach, które wykorzystują wodę destylowaną, wykonuje też pracę jako mechanik na wysokości przy wentylacjach, a w razie potrzeby kieruje wózkiem widłowym.

/dokumenty w aktach osobowych z (...) Zakładów (...): umowa o pracę z 1.08.1983 r., angaże z 15.11.1983 r., 12.05.1986 r., z 1.10.1986 r., z 10.11.1997 r., karta przebiegu zatrudnienia, zaświadczenie z 21.04.1995 r., pismo z 15.10.1986 r., umowa o pracę po powrocie z wojska z 12.05.1986 r., karta obiegowa zmiany z 9.05.1986 r., karta obiegowa zmiany z 18.04.1984 r., karta obiegowa zmiany z 28.07.1983r., kopia książeczki wojskowej, skierowani na badanie lekarskie z 5.05.1986 r., pismo z 15.11.1983 r., kwestionariusz osobowy z 30.06.1983 r., orzeczenie lekarskie o przydatności do określonej pracy, zaświadczenie z 1.02.2023 r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 1.02.2023 r., dokumentacja płacowa, zeznania świadka P. M. e-prot. z 30.09.2024 r.: 00:02:07, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 30.09.2024 r.: 00:22:34, dokumenty osobowe z (...) Sp. z o.o. : umowa o pracę z 1.07.2008 r., zakres obowiązków z 1.07.2008 r. i z 28.02.2013 r., orzeczenie lekarskie z 24.06.2010 r., z 11.06.2013 r., z 2.06.2015 r., z 1.06.2016 r., z 27.06.2017 r., z 20.06.2018 r., z 25.06.2019 r., skierowanie na badania z 1.06.2020 r., orzeczenie lekarskie z 19.01.2022 r. oraz z 18.01.2024 r./

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS-owskich oraz dodatkowo złożonych dokumentach z akt osobowych wnioskodawcy, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania świadka P. M., który pracował razem z wnioskodawcą w badanym okresie i doskonale wiedział na czym konkretnie polegała praca skarżącego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka i wnioskodawcy, albowiem wzajemnie ze sobą korelowały, tworząc spójną całość, co jednak nie przesądza o zasadności odwołania z przyczyn, o których mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd nie znalazł powodów by uwzględnić zgłoszony na rozprawie w dn. 30.09.2024 r. przez pełnomocnika ZUS z ostrożności procesowej wniosek o zwrócenie się do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy w celu ustalenia czy na podstawie akt sprawy i zebranej dokumentacji czynności wykonywane przez ubezpieczonego podlegają zaliczeniu jako wymienione pod poz. 30 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, albowiem, zdaniem Sądu, nie ma takiej potrzeby, a to wobec treści tych dokumentów oraz ich zestawienia z zeznaniami świadka i wnioskodawcy, z których nie wynika, ażeby odwołujący pracę, o której mowa pod poz. 30 załącznika nr 1 do ww. ustawy w spornym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co zostanie szerzej omówione w ramach poniżych rozważań prawnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:



urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;



ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;



osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;



ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 - 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;



po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.755), która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 r. (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 r. ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Nadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. (z wyjątkiem art. 2, 6, 8-11 w/w ustawy), na podstawie art. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 5 artykułu 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a tym samym usunięto z ustawy o emeryturach pomostowych wymaganie dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Dzięki tej zmianie prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki pracowników zatrudnionych przy pracach z ustawy o emeryturach pomostowych bez ryzyka, że nie nabędą prawa do wcześniejszego świadczenia tylko dlatego, że nie pracowały w określonych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Jednocześnie w/w ustawą zmieniającą nie zmieniono tego, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych uważa się również osoby wykonujące przed dniem 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.). Ponieważ jednak jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej jest to, aby pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przebyte przed 1 stycznia 2009 r. mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej tylko w przypadku takich pracowników, którzy po 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Innymi słowy - przepis art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w nim przesłanek, a jedną z nich jest wymóg, aby pracownik także po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie jest już natomiast wymagane, aby pracownik także przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o przedmiotowe świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Należy przy tym podkreślić, że jedynie, łączne, spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (por: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, LEX nr 1164689).

Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 51 w/w ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. Przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12 Legalis Numer 787672)

Zgodnie z poz.30 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, pracami takimi są: prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych.

W niniejszym postępowaniu, niesporne było, iż wnioskodawca, który wiek 60 lat osiągnął 14 stycznia 2024 r., udowodnił ogólny staż pracy w wymiarze w wymiarze 40 lat, 5 miesięcy i 23 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podnosił, iż wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, ponieważ ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach. Jednocześnie organ wskazał, iż na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, wykazanej w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ pracodawca nie potwierdził, że wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Należy zaznaczyć, że dla uzyskania uprawnienia do emerytury pomostowej istotne znaczenie ma fakt wykazania pracy w warunkach szczególnych. Fakt, że płatnik składnik, mimo obowiązku nałożonego w art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych, nie wystawił stosowanego zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uniemożliwia przyznania tego świadczenia (por. wyrok SA we Wrocławiu z 19 lutego 2020 r., III AUa 1200/19, LEX nr 2977259).

W realiach badanej sprawy ubezpieczony do odwołania dołączył jednak zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 28.03.2024 r., w którym na podstawie art. 51 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.) zaświadczono, że S. B. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. z/s w K. na stanowisku ślusarza i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze etatu czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. wewnątrz cystern, kotłów a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych – będącą poz. 30 w załączniku nr 1 wykazu prac w szczególnych warunkach do ustawy o emeryturach pomostowych.

W toku dodatkowego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS już po wniesieniu odwołania przez ubezpieczonego, ustalono, że Syndyk wystawił ww. zaświadczenie z 28.03.2024 r. nie mając dostępu do dokumentów dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r.

Podkreślić należy, że powyższy dokument prywatny nie ma mocy dowodowej, gdyż jego treść została podważona w toku postępowania zeznaniami świadka i samego ubezpieczonego, a także załączonymi do akt dokumentami zalegającymi w aktach osobowych odwołującego z okresów zatrudnienia w (...) Zakładach (...) oraz PP- S (...) sp. z o.o.

Przypomnieć należy, że wnioskodawca swoje roszczenie opiera na twierdzeniu, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych i spełnia przesłanki z art. 49 tej ustawy, powołując się na zaświadczenie syndyka z 28.03.2024 r., w którym podano, że do 31.12.1998 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione pod poz. 30 w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych czyli: prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych - wywodząc, że tym samym są to prace w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej ustawy.

Ze wskazanych dowodów jednak, zdaniem Sądu, jednoznacznie wynika, że ubezpieczony ani od 1.08.1983 r. do 30.06.2008 r., ani też od 1.07.2008 r. nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu wyłącznie pracy, o której mowa w poz. 30 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Z zeznań świadka i wnioskodawcy wynika bowiem, że odwołujący jako ślusarz w brygadzie remontowej w oddziale utrzymania ruchu oprócz prac remontowych wewnątrz zbiorników po niebezpiecznych substancjach chemicznych wykonywał też prace poza tymi zbiornikami, np. wykonywał na zewnątrz zbiornika takie prace jak wymiana pompy, czy też prace przy kanałach wentylacyjnych, które były w pomieszczeniach, gdzie były zbiorniki, a które to kanały trzeba było zdemontować albo uszczelnić. Świadek potwierdził też, że jeśli była taka potrzeba to wnioskodawca – podobnie, jak świadek - kierował wózkiem widłowym. Nadto świadek zeznał, że ubezpieczony zajmował się także armaturą na zewnątrz zbiornika i obsługiwał wiertarkę, szlifierkę np. przy odcięciu śrubki poza zbiornikiem, których to narzędzi nie mógł używać wewnątrz zbiorników. Ponadto do 30.06.2008 r. część pracy, gdy były wewnątrz zbiornika wymieniane mieszalniki, czy też gdy był sprawdzany wewnątrz zbiornika stan urządzenia celem wyznaczenia terminu remontu, ubezpieczony jako członek brygady remontowej wykonywał też na zewnątrz zbiornika – skoro z zeznań świadka i odwołującego wynika, że wewnątrz zbiornika mogła być tylko 1 osoba z brygady remontowej, a druga osoba z tej brygady w tym czasie asekurowała tego pracownika na zewnątrz zbiornika, a następnie pracownicy ci wymieniali się. Jednocześnie należy wskazać, że wnioskodawca wewnątrz zbiornika pracował przy wymianie mieszalnika ok. 30 minut, a następnie zastępował go drugi pracownik z jego brygady remontowej. Jak wskazywali zgodnie świadek i wnioskodawca – odwołujący przez cały czas w taki sam sposób wykonywał swoją pracę do 30.06.2008 r. a charakter pracy zmienił się dopiero od lipca 2008 roku. Z treści tych zeznań wynika jednoznacznie, że praca polegająca na demontażu i montażu mieszalników w zbiornikach, czy też ocenie urządzeń wewnątrz zbiorników, w których wcześniej były substancje niebezpieczne, nie była wykonywana w sposób stały i niezmienny tylko wewnątrz tych zbiorników po substancjach niebezpiecznych, a nadto część czynności jako ślusarz odwołujący wykonywał w ogóle poza zbiornikiem np. wymianę pompy, wymontowanie lub uszczelniane kanałów wentylacyjnych, prace przy armaturze na zewnątrz zbiornika za pomocą wiertarki, czy szlifierki (których to narzędzi nie mógł używać do pracy wewnątrz zbiorników), a nadto czasami również kierowanie wózkiem widłowym. Istotnie praca wnioskodawcy na stanowisku ślusarza w brygadzie remontowej w oddziale utrzymania ruchu była uciążliwa i odbywała się w warunkach określonych ustawą emeryturach i rentach z FUS i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U. Nr 8, poz. 43), jednakże nie spełniała bardziej restrykcyjnych wymogów określonych art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W ocenie Sądu w oparciu o ustalone w sprawie fakty nie sposób dojść do przekonania, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia na stanowisku ślusarza w oddziale ruchu wykonywał prace w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienione pod poz. 30 Załącznika Nr 1 do tej ustawy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie kwestionując samego faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy ślusarza w brygadzie remontowej w badanym okresie zatrudnienia do 30.06.2008 r. polegającej m.in. na pracy wewnątrz zbiorników, w których wcześniej były niebezpieczne substancje chemiczne, trzeba jednak zauważyć, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż skarżący spełnił powyżej określone warunki, gdyż nie wykonywał takiej pracy stale, wyłącznie i w pełnym wymiarze czasu pracy każdego dnia w ramach obowiązującej go dobowej normy czasu pracy.

Od 1.07.2008 r. ubezpieczony jako mechanik w spółce (...) wykonywał pracę przy maszynach, w których proces technologiczny jest oparty na bazie wody destylowanej i gdzie są inne, nowocześniejsze warunki, wykonywał też prace na wysokości przy wentylacji, jak również zdarzało się, że kierował wózkiem widłowym. Odwołujący zresztą nie twierdził, że po 31.12.2008 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze o jakich mowa w art. 3 ust. 1 lub art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Podkreślić należy, że ani w stanie prawnym ukształtowanym na tle przepisów o tzw. emeryturze wcześniejszej, ani aktualnie, w związku z obowiązywaniem przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, nie ma możliwości wybiórczej oceny okresu zatrudnienia pod kątem ustalenia, czy pracownik w poszczególnych dniach pracy wykonywał pracę opisaną w wykazach prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Ocenie podlega praca wykonywana na stanowisku, na którym zatrudniony był ubezpieczony.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie prac w warunkach szczególnych. podkreślić trzeba, że wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku jest niezbędną cechą pozwalającą na uznanie danego zatrudnienia za wykonywane w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. jest. Stanowi o tym przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., wskazując przez to, że intencją ustawodawcy było zawężenie zakresu okresów szczególnych tylko do tych okresów zatrudnienia, w których praca w warunkach szczególnych była faktycznie wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) i nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (vide: wyrok SN z 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329).

Nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy m. in. w wyroku z dnia 4 czerwca 2008 r. (II UK 306/07, OSNP 2009/21-22/290) oraz w wyroku z dnia 3 grudnia 2013 r. (I UK 181/13, LEX nr 1467148).

Reasumując, słuszne jest stanowisko organu rentowego, iż ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej, gdyż nie spełniania on ani warunków określonych w art. 4 pkt 6, ani w art. 49 pkt. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego po dniu 31.12.2008 r. wnioskodawca nie wykonywał bowiem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, ani też (wbrew argumentacji zawartej w odwołaniu) na dzień 1.01.2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. l i 3 niniejszej ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat.

W efekcie Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie powołanych wyżej przepisów.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie, jako bezzasadne.