Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 lutego 2024 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 3 stycznia 2024 r. odmówił W. B. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu organ wskazał, że odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład do pracy w szczególnych warunkach w myśl art. 4 uznał okres od 19 czerwca 1982 r. do 1 maja 1983 r. oraz od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r. Do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 w/w ustawy Zakład nie zaliczył żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonego po 31 grudnia 2008 r., ponieważ nie został on zgłoszony jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Jednocześnie Zakład odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 w zw. z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy wynoszącego co najmniej 15 lat, wykazanej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 19 czerwca 1982 r. do 1 maja 1983 r. oraz od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r., ponieważ pracodawca nie potwierdza, że w w/w okresach ubezpieczony wykonywał pacę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach i pomostowych.

Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe w wysokości 2 lat, 11 miesięcy i 0 dni, składkowe w wysokości 40 lat, 4 miesięcy i 22 dni, staż sumaryczny w wysokości 43 lat, 3 miesięcy i 22 dni. Natomiast staż w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 4 wyniósł 21 lat, 1 miesiąc i 30 dni, zaś staż w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 49 wyniósł 0 lat, 0 miesięcy i 0 dni.

(decyzja – k. bez numeru akt ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożył W. B., zaskarżając ją w całości. Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie mu emerytury pomostowej. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  błędne ustalenie, iż nie należy mu się przyznanie emerytury na podstawie art. 49 w zw. z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych;

2.  błędne ustalenie, że nie udowodniono okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymaganego zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia tzw. emerytury pomostowej;

3.  błędne ustalenie, iż pracodawca wystawiając zaświadczenie powinien powołać się na ustawę o emeryturach pomostowych i podać numer załącznika do ustawy oraz numer pozycji, pod którą został umieszczony dany rodzaj pracy na podstawie art. 51 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. ustawy o emeryturach pomostowych.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż obowiązek wystawienia zaświadczenia ciąży na płatniku, w związku z tym pracownik nie może ponosić żadnych ujemnych konsekwencji związanych z zarzutem organu, co do formy zaświadczenia. Tym bardziej, że ustawodawca nie wprowadził żadnych wymagań formalnych dotyczących wzoru, jak i samego zaświadczenia. Jednocześnie skarżący podkreślił, że urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r., jego okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynosi co najmniej 15 lat (ponad 21), osiągnął wiek wynoszący co najmniej 60 lat, jego okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 25 lat (ponad 40). W jego ocenie brak wykonywania pracy po 31 grudnia 2008 r. nie oznacza niemożności otrzymywania przez niego emerytury pomostowej, ze względu na brzmienie art. 49 ustawy, zgodnie z którym w wypadku niewykonywania pracy po tym terminie musi zostać spełniona przesłanka wykonywania pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze godzin w okresie co najmniej 15 lat w dniu wejścia w życie ustawy – co zdaniem ubezpieczonego zostało przez niego spełnione.

(odwołanie – k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6-7)

Na rozprawie z dnia 28 czerwca 2024 r. skarżący wskazał, iż sporny jest okres od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r. Zdaniem ubezpieczonego wykonywał on pracę wskazaną w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych, a mianowicie pracę kierowcy pojazdów uprzywilejowanych.

(stanowisko skarżącego na rozprawie z dnia 28 czerwca 2024 r. e-protokół (...):01:05 - 00:12:10 i 00:12:34-00:16:38 – koperta k. 17)

Na ostatniej rozprawie z dnia 23 sierpnia 2024 r. wnioskodawca poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 23 sierpnia 2024 r. e-protokół (...):02:37-00:03:58 – koperta k. 30)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. urodził się (...)

(bezsporne)

Zgodnie ze świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 4 lipca 2022 r. W. B. był zatrudniony w (...) S.A. w okresie od dnia 1 września 1979 r. do dnia 21 maja 1985 r. i w tym czasie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace: przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych (charakter pracy ściśle wg wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. nr 8, poz. 43) na stanowiskach: od 19 czerwca 1982 r. do 1 maja 1983 r. – maszynista urządzeń pomocniczych wymienionym w wykazie A dział (...), poz. 1 pkt 25 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (stanowisko: maszynista urządzeń pomocniczych w (...) S.A. odpowiada stanowisku maszynista urządzeń pomocniczych kotła i turbiny wymienionemu w zarządzeniu nr 17 (...)). Pracownik odbywał służbę wojskową w okresie od 2 maja 1983 r. do 30 kwietnia 1985 r.

(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 4 lipca 2022 r. – k. 6 akt ZUS)

Jak wynika ze świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 29 kwietnia 2021 r. ubezpieczony jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. od 1 października 1987 r. do nadal.

W tym w niżej wymienionych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace:

1.  od 1 października 1987 r. do 28 lutego 1996 r. wymienione w wykazie A, dziale IV, poz. 30 „Wytwarzanie i oczyszczanie gazu syntezowego oraz produkcja amoniaku i metanolu” wg wykazu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm. na stanowisku: monter gazociągów, stanowisko to pod względem wykonywanych czynności i zakresu obowiązków odpowiada stanowisku: monter sieci gazowej wymienionym w wykazie A, dziale IV, poz. 30, pkt 16 „wytwarzanie, oczyszczanie i przesyłanie gazu węglowego i zimnego/przemysł gazowniczy”;

2.  od 1 stycznia 1996 r. do 31 października 2000 r. wymienione w wykazie A, dziale IV, poz. 30 „Wytwarzanie i oczyszczanie gazu syntezowego oraz produkcja amoniaku i metanolu” wg wykazu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm. na stanowisku: monter sieci gazowej, wymienionym w wykazie A, dziale IV, poz. 30, pkt 16 „wytwarzanie, oczyszczanie i przesyłanie gazu węglowego i zimnego/przemysł gazowniczy”;

3.  od 1 listopada 2000 r. do 31 grudnia 2008 r. wymienione w wykazie A, dziale IV, poz. 30 „Wytwarzanie i oczyszczanie gazu syntezowego oraz produkcja amoniaku i metanolu” wg wykazu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm. na stanowisku: monter sieci i instalacji gazowej, stanowisko to pod względem wykonywanych czynności i zakresu obowiązków odpowiada stanowisku: monter sieci gazowej wymienionym w wykazie A, dziale IV, poz. 30, pkt 16 „wytwarzanie, oczyszczanie i przesyłanie gazu węglowego i zimnego/przemysł gazowniczy” oraz monter instalacji gazowej wymienionym wykazie A, dziale IV, poz. 30, pkt 15 „wytwarzanie i oczyszczanie gazu węglowego i ziemnego/przemysł gazowniczy” wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 (...) z dnia 12 sierpnia 1983 r. sporządzonego na podstawie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) w sprawie określania stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, zmienionego zarządzeniem nr 25 (...) z dnia 12 października 1987 r. nr 10 Ministra Przemysłu z 23 maja `991 r. oraz nr 3 Ministra Przemysłu i Handlu z 27 lutego 1995 r.

(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 29 kwietnia 2021 r. – k. 12-12 verte akt ZUS)

W piśmie z dnia 9 lipca 2024 r. (...) Sp. z o.o. wskazała, że W. B. zatrudniony jest na stanowisku starszy monter sieci i instalacji gazowych. Kierowanie pojazdami uprzywilejowanymi w trakcie zatrudnienia, polecane było pracownikowi sporadycznie, jako czynność dodatkowa nie wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(pismo – k. 21)

Ubezpieczony we wskazanym przez siebie spornym okresie tj. od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. na pogotowiu gazowym, gdzie zajmował się wymianą gazociągów, usuwaniem awarii gazociągów, a także prowadzeniem pojazdów uprzywilejowanych (R. T., U.). We wskazanym powyżej okresie zakres obowiązków skarżącego się nie zmieniał. Ubezpieczony codziennie jeździł w/w pojazdami. Nie były one oznakowane tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej. Ubezpieczony jak była potrzebna pomoc monterów na sieci to jeździł pomagać. Dojeżdżał do awarii i następnie pomagał kolegom. Nieraz zdarzało się, że jechał do trzech awarii w ciągu dnia, nieraz do jednej. Obszar obejmował całe województwo (...), okoliczne miejscowości. Czas usuwania awarii zależał od rodzaju awarii. Zanim gaz został opróżniony z gazociągu to trwało to godzinę, półtorej. W latach wcześniejszych ubezpieczony pracował w godzinach od 7 do 15, później od 6 do 14. Ostatnio na pogotowiu jest praca zmianowa

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie z dnia 23 sierpnia 2024 r. e-protokół (...):02:18 - 00:02:36 – koperta k. 30 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 28 czerwca 2024 r. e - protokół (...):01:05 - 00:12:10 i 00:12:34-00:16:38 – koperta k. 17)

Od 1 stycznia 2009 r. skarżący nadal pracował w (...) Sp. z o.o. i wykonywał te same czynności, co do przed tą datą.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie z dnia 23 sierpnia 2024 r. e-protokół (...):02:18 - 00:02:36 – koperta k. 30 w związku z wysłuchaniem informacyjnym na rozprawie z dnia 28 czerwca 2024 r. e - protokół (...):01:05 - 00:12:10 i 00:12:34-00:16:38 – koperta k. 17)

W dniu 3 stycznia 2024 r. ubezpieczony złożył wniosek do organu rentowego o przyznanie emerytury pomostowej.

(wniosek – k. bez numeru akt ZUS)

W dniu 15 lutego 2024 r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję odmawiającą ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej.

(decyzja – k. bez numeru akt ZUS)

Wnioskodawca udokumentował staż pracy wynoszący 43 lata, 3 miesiące i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym załączonych aktach ZUS, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by odmówić im wiarygodności. Sąd oparł się także na zeznaniach wnioskodawcy w zakresie, w jakim są one niesprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Uznanie w/w zeznań za wiarygodne nie sprawia jednak, iż Sąd podziela przedstawioną przez wnioskodawcę ocenę prawną, o czym poniżej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż w myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:



urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;



ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;



osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;



ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 - 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;



po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.755), która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 r. (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 r. ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Nadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. (z wyjątkiem art. 2, 6, 8-11 w/w ustawy), na podstawie art. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 5 artykułu 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a tym samym usunięto z ustawy o emeryturach pomostowych wymaganie dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Dzięki tej zmianie prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki pracowników zatrudnionych przy pracach z ustawy o emeryturach pomostowych bez ryzyka, że nie nabędą prawa do wcześniejszego świadczenia tylko dlatego, że nie pracowały w określonych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Jednocześnie w/w ustawą zmieniającą nie zmieniono tego, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych uważa się również osoby wykonujące przed dniem 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.). Ponieważ jednak jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej jest to, aby pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przebyte przed 1 stycznia 2009 r. mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej tylko w przypadku takich pracowników, którzy po 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Innymi słowy przepis art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w nim przesłanek, a jedną z nich jest wymóg, aby pracownik także po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie jest już natomiast wymagane, aby pracownik także przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. (...) UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Należy przy tym podkreślić, że jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (por: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, LEX nr 1164689). Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 51 w/w ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. Przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 (tu: Załącznik Nr 2) do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12, Legalis Numer 787672).

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do daty urodzenia (po dniu 31 grudnia 1948 r.), wieku, lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W ocenie Sądu wnioskodawca nie spełnia jednak warunku co do posiadania okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, bądź wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tejże ustawy.

W opinii skarżącego powinien on mieć przyznaną emeryturę pomostową, gdyż we wskazanym przez niego spornym okresie tj. od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę kierowcy pojazdów uprzywilejowanych (prace te wymienione są w Załączniku Nr 2 – wykaz prac o szczególnym charakterze – poz. 9 – do ustawy o emeryturach pomostowych).

W tym miejscu należy jednak zauważyć, iż jak wynika z pisma (...) Sp. z o.o. ubezpieczony zatrudniony jest w w/w spółce na stanowisku starszy monter sieci i instalacji gazowych. Kierowanie pojazdami uprzywilejowanymi w trakcie zatrudnienia, polecane było pracownikowi sporadycznie, jako czynność dodatkowa nie wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto również sam wnioskodawca wskazał, że w w/w zakładzie pracy na pogotowiu gazowym zajmował się nie tylko prowadzeniem pojazdów uprzywilejowanych, ale także wymianą gazociągów i usuwaniem awarii gazociągów. W sytuacji, gdy była potrzebna pomoc montera na sieci to jeździł pomagać. Dojeżdżał do awarii i następnie pomagał kolegom w jej usunięciu. W związku z powyższym nie można stwierdzić, iż praca wymieniona w Załączniku Nr 2 pod poz. 9 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych była pracą wykonywaną przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tym samym nie jest możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornym okresie (tj. prace kierowcy pojazdów uprzywilejowanych) nie były wykonywane przez niego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie dodatkowo i sporadycznie.

W tym miejscu należy również podkreślić, iż nie jest możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Wskazania bowiem wymaga, iż ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał te same czynności, co w spornym okresie od 1 października 1987 r. do 31 grudnia 2008 r. Jak już natomiast wykazano powyżej praca ubezpieczonego jako kierowcy pojazdów uprzywilejowanych nie miała charakteru stałego i nie była wykonywana przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą.

Prace, które wykonywał wnioskodawca nie są pracami, o których stanowią załączniki do ustawy o emeryturach pomostowych.

Mając na względzie wszystkie okoliczności sprawy oraz poczynione rozważania prawne, Sąd uznał, iż wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie powołanych w treści uzasadnienia przepisów.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako bezzasadne, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.