Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4.03.2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił B. W. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1.01.1999 r. ponieważ kapitał początkowy ustalony decyzją z dnia 10.05.2017 jest korzystniejszy.

W załączniku do wskazanej decyzji poinformowano że do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z faktycznego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy kapitału początkowego wynosi 53,32 % ustalony z lat ( 1982-1988, 1990 -1992). W związku z powyższym podstawa wymiaru ustalona w wyliczeniu kapitału początkowego nie uległa zmianie i nadal najkorzystniejszym wariantem jest podstawa wymiaru wyliczona z faktycznego okresu ubezpieczenia i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w wysokości 53, 32 %.

/ decyzja z załącznikiem k 95 akt kapitałowych ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona B. W. domagając się jej zmiany i:

-ponownego przeliczenia kapitału początkowego prze wyłączenie 1990 r. z podstawy wymiaru kapitału początkowego, uwzględnienie tego roku jako roku o zerowych dochodach i w zamian włączenie 1993 r. według wynagrodzeń minimalnych,

- ponowne przeliczenie emerytury z kapitałem początkowym uwzględniającym rok 1993 i dotychczas zastosowany wskaźnik dalszego trwania życia wynikający z tablicy dalszego trwania życia obowiązującej w dniu osiągnięcia wieku emerytalnego czyli 227,1 jako dla niej korzystniejszy niż wskazany w decyzji o przyznaniu emerytury z dnia 4.03.2023 r.

W uzasadnieniu wskazanego stanowiska odwołująca podniosła, że Zakład Ubezpieczeń społecznych błędnie przyjął do wyliczenia kapitału początkowego rok 1990 w którym przebywała na urlopie wychowawczym . Odwołująca podniosła iż na urlopie tym przebywała tez w całym roku 1989, którego organ przy wyliczeniu kapitału początkowego nie uwzględnił - analogicznie więc to samo winno dotyczyć roku 1990 r.

Skarżąca podkreśliła że w dokumentacji dotyczącej jej zatrudnienia oraz pobierania zasiłku dla bezrobotnych w spornym okresie występują sprzeczności co do chwili w której przestała korzystać z urlopu wychowawczego a pobierać zasiłek dla bezrobotnych. Podniosła iż w świetle dostępnych świadectwa pracy oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu stosunek pracy z (...) O. ustał w związku z likwidacją zakładu pracy 31.12.1990 a w całym 1990 r. przebywała na urlopie wychowawczym. Zasiłek dla bezrobotnych nabyła od 1.01.1991 jak wskazano w uzasadnieniu decyzji z Rejonowego Biura Pracy z dnia 7.12.1992 a nie jak wynika z zaświadczenia (...) w K. z dnia 9.06.2001 również za okres od 27.12.1990 do 31.12.1990 tj. za okres 5 dni kiedy jeszcze była w zatrudnieniu. Odwołująca podniosła, iż uwzględnienie tych 5 dni do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego jest dla niej krzywdzące bo znacznie zaniża wskaźnik.

/ odwołanie k. 3-5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc że brak jest podstaw do zamiany roku 1990 na rok 1993, gdyż w 1990r. wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresie od 27.12.1990r. do 31.12.1990r. i nie ma podstaw do jego wyłączenia na tej samej zasadzie jak roku 1989, kiedy to wnioskodawczyni przez pełen rok pozostawała na urlopie wychowawczym.

Dokumenty załączone do wniosku o ponowne ustalenie kapitału początkowego z dnia 19.02.2024r., jak i załączone do odwołania z dnia 04.04.2024r., pozostają w sprzeczności z zaświadczeniem z (...) z dnia 06.06.2001r. złożonym przy wniosku o ustalenie wysokości kapitału początkowego z dnia 03.09.2002r., w którym to zaświadczeniu wskazano, że wnioskodawczyni pobierała zasiłek w okresie już od 27.12.1990r., a nie od 01.01.1991 r.- a skoro tak to brak jest podstaw do wyłączenia roku 1990r. z lat przyjmowanych do ustalenia wwpw kapitału początkowego (przyjęto 6,55% proporcjonalnie do ilości miesięcy podlegania ubezpieczeniu w danym roku kalendarzowym do przeciętnego wynagrodzenia w j.g.u.).

Z tych też względów wwpw kapitału początkowego wnioskodawczyni przyjęto z okresu faktycznego podlegania ubezpieczeniom w latach 1982-1988 i 1990-1992.

/ odpowiedź na odwołanie k. 11/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. W. ur (...) w okresie od 1.09.1982 do 31.12.1990 była zatrudniona w Wojewódzkim Ośrodku (...) w O. początkowo jako stażysta potem jako mł. specjalista ds. wiejskiego gospodarstwa domowego w gminie K.. W okresie od 24.08.1988 do końca okresu zatrudnienia tj. do dnia 31.12.1990 r. ww. korzystała z urlopu wychowawczego.

/ świadectwo pracy k. 7-8 k. 4 akt kapitałowych ZUS, wypowiedzenie umowy o pracę k. 9, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 7.06.2000 r. k. 6, k 16 akt kapitałowych ZUS nadto dokumentacja osobowo - płacowa ze wskazanego okresu zatrudnienia załączona do akt sprawy zawierająca m.in. wskazane dokumenty/.

W świadectwie pracy za wskazany okres zatrudnienia wskazano w zakresie okresu trwania urlopu bezpłatnego przypadającego po likwidacji zakładu pracy, iż miał trwać on do 23.08.1991 r. Powyższe potwierdza też dostępna dokumentacja osobowa wnioskodawczyni.

/ świadectwo pracy k. 7-8 nadto w załączonej do akt sprawy dokumentacji osobowo- płacowej dokumentacja osobowo - płacowa ze wskazanego okresu zatrudnienia załączona do akt sprawy /

Z dokumentacji osobowo -płacowej za wskazany okres zatrudnienia w tym list płac wynika niewątpliwie, iż stosunek pracy wnioskodawczyni ustał 31.12.1990 r. i do dnia rozwiązania stosunku pracy w okresie od 24.08.1988 do dnia 31.12.1990 r. korzystała ona z urlopu wychowawczego - nie wypłacano jej wynagrodzenia.

/dokumentacja osobowo - płacowa ze wskazanego okresu zatrudnienia załączona do akt sprawy/

Zgodnie z Decyzją Urzędu Rejonowego w K., (...) Biuro Pracy z dnia 7.12.1992 wnioskodawczyni nabyła prawo do zasiłku dla bezrobotnych od dnia 1.01.1991 r.

/ decyzja z dnia 7.12.1992 k. 10/

W świetle zaświadczenia (...) w K. z dnia 06.06.2001 w okresie m.in. od 27.12.1990 do 30.11.1992 wnioskodawczyni pobierała zasiłek dla bezrobotnych.

/ zaświadczenie k. 5 akt kapitałowych ZUS/

W świetle oryginałów akt rejestrowych wnioskodawczyni jako osoby bezrobotnej nadesłanych przez (...) w K. kartę rejestracyjną bezrobotnej B. W. założono 27.12.1990 r. Decyzją Urzędu Rejonowego w K. (...) Biuro Pracy z dnia 28.01.1991 r. przyznano jej prawo do zasiłku dla bezrobotnych od dnia 27.12.1990 do 31.01.1991 r.

/ akta rejestrowe bezrobotnej B. W. (...) w K. załączone do akt sprawy przy k. 40/

Wnioskodawczyni jako bezrobotna w Urzędzie Pracy zarejestrowała się w grudniu 1990 uznając, iż świadczenia będą jej przyznane od stycznia. Uznała , że w decyzji o przyznaniu jej zasiłku nastąpiła pomyłka gdyż była zatrudniona - stosunek pracy trwał do końca 1990 roku.

/ oświadczenie wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 21.11.2024 00:01:32-00:05:50/

Decyzją z dnia 10.05.2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił kapitał początkowy B. W. na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 650,98 zł.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z faktycznego okresu ubezpieczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 53.32 %.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 650,98 zł. ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 53,32 %. przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (53,32 %. x 1 220,89 zł =650,98 zł ).

Organ rentowy przyjął łącznie 12 lat, 6 miesięcy, 16 dni, okresów składkowych, 2 lata 4 miesiące 4 dni okresów sprawowania opieki nad dzieckiem.

Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku 36 lat oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 56,69 %.

Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy.

W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 60 946,49 złotych.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów:

-01.05.1995-31.05.1995 okresu urlopu bezpłatnego

- 07.09.1996-31.12.1997 okresu zarejestrowania jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku - a więc okresu w którym wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniu.

/ decyzja z dnia 10.05.2017 k. 38 akt kapitałowych ZUS/

W dniu 19.02.2024 B. W. wniosła o ponowne przeliczenie kapitału początkowego w związku z jej przejściem na emeryturę wnosząc o wyłączenie 1990 r. z podstawy wymiaru kapitału początkowego i uwzględnienie go jako roku o zerowych dochodach w zamian włączenie roku 1993 wynagrodzeń minimalnych podnosząc, iż do końca 1990 r. była zatrudniona i przebywała na urlopie bezpłatnym a zasiłek dla bezrobotnych nabyła od 1.01.1991 r.

/ bezsporne wniosek k. 40 akt kapitałowych ZUS/

W tym stanie rzeczy wydano zaskarżoną decyzję.

/ decyzja k. 95 akt kapitałowych ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS. Sąd oparł się w szczególności na znajdujących się w aktach sprawy dostępnych, dokumentach osobowych i płacowych. Sąd uznał iż wskazane dokumenty wiarygodnie potwierdzają okres zatrudnienia wnioskodawczyni w Wojewódzkim Ośrodku (...) w O. bezpośrednio do dnia 31.12.1990 i okres w jakim korzystała z urlopu wychowawczego.

W świetle tych dokumentów bez wpływu na wynik rozstrzygnięcia pozostaje dokumentacja nadesłana przez (...) w K., w której ustalono prawo do zasiłku dla bezrobotnych dla wnioskodawczyni już od 27.12.1990 r. W ocenie Sądu dokonano tego za okres grudnia 1990 w sposób nieuprawniony z uwagi na trwający jeszcze do 31.12.1990 r. stosunek pracy. Z tych też względów brak podstaw do uznania, iż wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniom społecznym od 27.12.1990 do 31.12.1990 i wliczenia przychodów z tytułu zasiłku dla bezrobotnych dla ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w tym roku.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 173 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Stosownie do art. 174 ust. 1 tejże ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie z ust. 3 przywołanego artykułu, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Według ust. 3b w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1.  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2.  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3.  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4.  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W myśl art. 17 ustawy jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego, o którym mowa w art. 58 ust. 1 pkt 1-4, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu, z uwzględnieniem ust. 2 i 3. Przepis art. 15 ust. 3 stosuje się odpowiednio ( ust. 1).

Nie ustala się podstawy wymiaru renty dla ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 1, jeżeli nie pozostawał on w ubezpieczeniu co najmniej przez 1 rok kalendarzowy. ( ust. 2).

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego, o którym mowa w art. 58 ust. 1 pkt 5, z powodu pełnienia zastępczej służby wojskowej, odbywania czynnej służby wojskowej albo korzystania z urlopu wychowawczego ( ust. 3).

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

W myśl zaś §22 ust. 1 i2 jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

W konsekwencji ubezpieczony nie może w postępowaniu przed organem rentowym wykazywać okoliczności wpływających na prawo do świadczenia z ubezpieczenia społecznego lub jego wysokość (w tym w szczególności wykazywać okresów zatrudnienia i charakteru pracy) na podstawie dowodów innych niż świadectwo pracy, zaświadczenie pracodawcy albo legitymacja ubezpieczeniowa lub inne dokumenty pracownicze./III AUa 678/13 - wyrok SA Kraków z dnia 26-11-2013/

Wskazana regulacja § 22 ust.1 powołanego rozporządzenia wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby sporne okresy zatrudnienia nie mogły być wykazane w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków. W postępowaniu dowodowym potwierdzającym okresy zatrudnienia w postępowaniu przed organem rentowym dowodem jest tylko to, co prawo za dowód uznaje i jako dowód dopuszcza. Takie ograniczenia nie występują natomiast w procedurze cywilnej, w której okoliczności sporne mogą być wykazywane wszelkimi dowodami. /II UK 94/17 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 11-01-2018/ W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe dotyczą wyłącznie postępowania przed organami. /V U 980/13 - wyrok SO Kalisz z dnia 06-12-2013/

Także wysokość uzyskiwanego uposażenia może być wskazana i w inny sposób, np. przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (ostatecznie w oparciu o wiarygodne i precyzyjne zeznania świadków). W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w danych okresach, przyjmowana dla potrzeb ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, wynikać musi z nie budzących żadnych wątpliwości, spójnych i precyzyjnych dowodów. (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 3 grudnia 2015 r. .III AUa 1088/15 LEX nr 1960794).

Na gruncie rozpoznawanej sprawy wnioskodawczyni utrzymywała, iż 1990 r. winien zostać wyłączony z lat przyjmowanych do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, gdyż pozostawała w zatrudnieniu do 31.12.1990 r. jednocześnie przebywając nieprzerwanie od 24.08.1988 do końca okresu zatrudnienia na urlopie wychowawczym. Z twierdzeniem tym należy się zgodzić. Jak już podnoszono przedłożone w sprawie dokumenty osobowo- płacowe za wskazany okres zatrudnienia niewątpliwie potwierdzają wskazane okoliczności. W konsekwencji powyższego brak podstaw do uznania, iż w okresie od 27.12.1990 do 31.12.1990 wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniom społecznym będąc uprawnioną do zasiłku dla bezrobotnych. W ocenie Sądu nie było podstaw do wypłaty tego świadczenia w tym okresie (por. art. 15 obowiązującej w tym czasie ustawy Ustawa o zatrudnieniu z dnia 29 grudnia 1989 r. Dz.U. Nr 75, poz. 446) skoro wnioskodawczyni była nadal pracownikiem w (...) w O..

Tym samym dokumentacja i zaświadczenia z (...) w K. nie są wystarczające dla uznania istnienia tytułu do ubezpieczeń w tym czasie a skoro tak nie było podstaw do ustalania stosunku podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w 1990 r. i uwzględniania tego roku do obliczania wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego. W całym tym roku ubezpieczona przebywała na urlopie wychowawczym i nie otrzymywała wynagrodzenia.

Jednocześnie Sąd nie analizował w zamian za to, który rok (czy 1993 r. jak chce ubezpieczona) winien zostać uwzględniony przy ustaleniu powyższego gdyż to należy bezpośrednio do organu rentowego i może być weryfikowane w postepowaniu odwoławczym od wydanej w tym przedmiocie decyzji. Nie należy pomijać też, iż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawczyni został ustalony z okresu faktycznego polegania ubezpieczeniom.

Na marginesie podnieść należy również, że wbrew zapatrywaniu wnioskodawczyni w niniejszym postępowaniu nie było podstaw do weryfikacji decyzji emerytalnej - ponownego przeliczenia emerytury z kapitałem początkowym uwzględniającym rok 1993 i wskazanym przez nią wskaźnikiem dalszego trwania życia- gdyż przedmiotem rozpoznania była wyłącznie decyzja kapitałowa a Sąd w świetle art. 476 § 2 KPC w związku z art. 477 ⁹ KPC jest związany przedmiotem zaskarżonej decyzji. (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 roku, II UZ 51/99 OSNP 2000/15/601; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2011 roku, w sprawie o sygn. akt II UZ 1/11, LEX; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2012 roku, w sprawie o sygn. akt II UK 275/1111 LEX oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2013 roku, w sprawie o sygn. akt III AUa 940/12, LEX).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał Zakład Ubezpieczeń społecznych (...) Oddział w Ł. do ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego B. W. z pominięciem roku 1990 jak dla osoby przebywającej na urlopie wychowawczym przez cały rok.