Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 marca 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił J. S. prawa do świadczenia uzupełniającego. W uzasadnieniu wskazano, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 marca 2022 roku, ustalono, że ubezpieczony nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

Jednocześnie niniejszą decyzją ZUS uchylił decyzję z 17 marca 2022 roku o odmowie świadczenia uzupełniającego ponieważ została wydana w oparciu o orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 9 lutego 2022 roku, do którego ubezpieczony złożył sprzeciw.

(decyzja – k. 8-8 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł J. S., wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia uzupełniającego. Odwołujący wskazał, iż nie zgadza się ze stanowiskiem komisji lekarskiej ZUS, uznającej, że nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, a stanowisko komisji uważa za krzywdzące. Podniósł, że cierpi na chorobę serca, duszności, obrzęki kończyn dolnych, miażdżycę.

(odwołanie – k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał, że zarówno orzeczeniem lekarza orzecznik ZUS z dnia 9.02.2022 r., jak i orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 28.03.2022 r. ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-7 verte)

Na rozprawie w dniu 2 października 2023 roku wnioskodawca poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 2 października 2023 roku e-protokół (...):07:00 – 00:07:23 – płyta CD – k. 184)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca mieszka sam. W mieszkaniu obok jego mieszkania, mieszka żona, zmarłego brata – A. S., która na stałe sprawuje opiekę na wnioskodawcą i pomaga mu w codziennej egzystencji. Nie jest samodzielny w zachowywaniu higieny osobistej. Nie myje się samodzielnie . Myje go – A. S. . Wymaga pomocy przy myciu i przy wejściu i wyjściu ,spod prysznica. Samodzielnie ubiera się, wkładając np. bieliznę, spodnie, koszulę. Konieczna jest pomoc przy wkładaniu skarpetek. Pomaga mu bratowa . Wnioskodawca wprawdzie samodzielnie spożywa posiłki, ale nie przygotowuje posiłków np. ziemniaki obiera – bratowa. Właśnie A. S., przygotowuje posiłki. Wnioskodawca nie robi zakupów. Wnioskodawca porusza się na wózku inwalidzkim, ma też laskę. Poza domem wnioskodawca nie porusza się samodzielnie. Lekarstw , nie przyjmuje samodzielnie - leki podaje mu A. S..

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 2 października 2023 roku e-protokół (...):04:06 – 00:06:59 – płyta CD – k. 184 w związku z rozprawą z dnia 1 lutego 2023 roku e- protokół (...):03:10 – 00:13: 59 – płyta CD – k. 99)

W dniu 31 stycznia 2022 roku (data wpływu do ZUS) wnioskodawca złożył do ZUS wniosek o ustalenie prawa do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

(wniosek – k. 1-2 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 9 lutego 2022 roku ustalono, że J. S. nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. U wnioskodawcy rozpoznano: przewlekły zespół wieńcowy w okresie niewydolności serca (...), zakrzepicę żył głębokich kk dolnych, przebytą zatorowość płucną, przewlekłą chorobę nerek, miażdżycę tt kk dolnych, podejrzenie zespołu psychoorganicznego.

(orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 6-6 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, opinia lekarska – k. 16 załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo – lekarskiej)

Od powyższego orzeczenia złożono sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS.

(sprzeciw – k. 17-18 załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo – lekarskiej)

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 marca 2022 roku ustalono, że J. S. nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. U wnioskodawcy rozpoznano: przewlekłą chorobę wieńcową w okresie (...)/III, zakrzepica żył głębokich kk dolnych z przebytą zatorowością płucną, przewlekłą chorobę nerek, miażdżycę tętnic kk dolnych, podejrzenie zespołu psychoorganicznego, przebyte złamani kręgów piersiowych.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 7-7 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, opinia lekarska – k. 20-21 załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo – lekarskiej)

W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja – k. 8-8 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W świetle opinii biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej u wnioskodawcy rozpoznano: żylną chorobę zakrzepowo - zatorową pod postacią zakrzepicy dystalnej żył głębokich kończyn dolnych + zatorowość płucną we wrześniu 202l r., miażdżycę uogólnioną i miażdżycę zarostową tętnic trzewnych, biodrowych i tętnic kończyn dolnych, bardziej nasiloną po stronie lewej, gdzie występuje długoodcinkowa niedrożność tętnicy udowej powierzchownej, zmiany miażdżycowe w ścianie aorty i w tętnicach wieńcowych oraz w tętnicach jamy brzusznej: w zakresie pnia trzewnego i tętnicy krezkowej górnej, przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych L>P, w stopniu zaawansowania III w czterostopniowej skali wg F.’a, niewydolność oddechową: w spirometrii obniżenie pojemności życiowej płuc do 66% wartości należnej.

Z punktu widzenia chirurgii naczyniowej, stopień naruszenia sprawności organizmu oceniany w zakresie chirurgii naczyniowej nie powoduje u wnioskodawcy konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych ani niezdolności do samodzielnej egzystencji.

(pisemna opinia biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej – k. 25-25 verte)

W świetle opinii biegłego kardiologa, u wnioskodawcy rozpoznano: przewlekłą niewydolność serca z obniżoną frakcją wyrzutową EF 20%, niedomykalność zastawki mitralnej umiarkowana, ciężka niedomykalność zastawki trójdzielnej, przebytą zatorowość płucną - wrzesień 202l r., nadciśnienie tętnicze leczone farmakologicznie, przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, miażdżycę tętnic wieńcowych (50% zwężenie (...) i GO, amputacja (...)), zniedołężnienie w przebiegu chorób przewlekłych, przewlekłą chorobę nerek (przewlekła niewydolność nerek) w stadium (...), przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność oddechową, zwłóknienia płuc (brak pełnego potwierdzenia do dalszej diagnostyki), wieloletni nikotynizm w wywiadzie, żylną chorobę zatorowo-zakrzepową pod postacią zakrzepicy dystalnej żył głębokich kończyn dolnych, miażdżycę uogólnioną i zarostową tętnic trzewnych, biodrowych, i kończyn dolnych, przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych L>P, w stopniu zaawansowania III w czterostopniowej skali F.”a, osteoporozę, stan po przebytych złamaniach trzonów kręgów.

W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawca jest osobą w złym stanie ogólnym, z licznymi schorzeniami internistycznymi. Nie porusza się samodzielnie, wymaga przewożenia wózkiem, sam może przejść kilka kroków przy pomocy innej osoby. Niewątpliwie wnioskodawca jest obciążony poważnymi schorzeniami warunkującymi zły ogólny stan zdrowia z punktu widzenia kardiologii.

Co ważne ubezpieczony był też ostatnio hospitalizowany z powodów internistyczno-kardiologicznych. Ostatni pobyt szpitalny był od 14.09-16.09.202l r. z powodu niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca oraz zatorowości płucnej.

Obecnie u wnioskodawcy rozpoznawana jest ciężka, zaawansowana niewydolność serca z ciężkim uszkodzeniem mięśnia sercowego (w USG serca z września 202l r.) stwierdzono istotne zaburzenia kurczliwości z znacznie obniżoną frakcją wyrzutową (EF 20%) lewej komory serca, dodatkowo niedomykalność zastawki mitralnej, trójdzielnej i aortalnej. Dodatkowo, w wykonanej koronarografii, (*tj inwazyjnej ocenie tętnic wieńcowych 14.09.2022r) uwidoczniono zaawansowaną miażdżycę tętnic wieńcowych w sercu: 50% zwężenie (...) (*gałęzi przedniej zstępującej) i GO (*gałęzi okalającej), amputacja/zamkniecie (...) (*prawej tętnicy wieńcowej).

Dodatkowe problemy pulmonologiczne związane są z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, niewydolnością oddechową (obecnie jednak brak pełnego potwierdzenia tych rozpoznań do dalszej diagnostyki w ramach poradni pulmonologicznej). W wykonanej spirometrii we wrześniu 202l r: VC *tj. pojemność życiowa - 66% wartości należnej.

Stwierdzenie niewydolności oddechowej nie stoi w sprzeczności z wnioskami z badania przedmiotowego. Dla przykładu jeśli by stwierdzić niewydolność serca spoczynkową – tj. jest to wg klasyfikacji (...) czy np. obrzęk *a więc są to wskazania do pilnej hospitalizacji (co innego np. (...) która nie oznacza duszności spoczynkowej). Podobnie jest z niewydolnością oddechową pacjent w spoczynku może być względnie wydolny, przy jakimkolwiek wysiłku objawy niewydolności się nasilają. Ubezpieczony ma rozpoznane także nadciśnienie tętnicze, przewlekłą niewydolność nerek.

Dominują całościowo problemy ogólnointernistyczne. Jak wynika z dostępnych danych, wnioskodawca jest osobą słabo poruszająca się, nie porusza się poza terenem domu samodzielnie, wychodzi tylko przy pomocy osób trzecich na kilka kroków, dalej porusza się na wózku, samodzielnie nie jest wstanie przemieszczać czy załatwiać spraw urzędowych. Dominują problemy związane małą tolerancją wysiłku, zawrotami głowy, ma zaburzenia pamięci, wymaga pomocy innej osoby przy najprostszych czynnościach. Na co dzień wymaga więc stałej pomocy innej osoby, nie zrobi sam zakupów, nie jest wstanie przygotowywać samodzielnie posiłków, wymaga pomocy w ubieraniu się. Dodatkowo wymaga pomocy w podawaniu leków, planowaniu wizyt lekarskich, korzystaniu z WC, myciu się.

Powyższe problemy, w ogólniej ocenie internistycznej, powodują konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Mając na uwadze całościowy stan kliniczny ubezpieczonego, należy uznać, iż z punktu widzenia kardiologii i chorób wewnętrznych stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy , powoduje niezdolność do samodzielnej egzystencji, okresowo do 31.12.2023 r.

(pisemna podstawowa opinia biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. R. G.– k. 48-50, pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. R. G. – k. 75-76)

W świetle opinii , innego biegłego kardiologa, z którego opinii , Sąd dopuścił dowód na wniosek ZUS - wniosek przedstawiony w piśmie procesowym z dnia 9.01.2023r. (k. 88), postanowienie Sądu na rozprawie 1.02.2023r. , po informacyjnym wysłuchaniu wnioskodawcy na fakt podstawowych czynności wykonywanych codziennie ( k. 98 odwr. płyta CD k. 99 ) u wnioskodawcy rozpoznano:

1) Zaawansowaną niewydolność serca ze znacznie obniżoną frakcją wyrzutową LK (EF 20%) w III/IY st. wg (...).

2) Przewlekły zespół wieńcowy (...). Miażdżyca tętnic wieńcowych: zwężenie (...) 50%, GP 50%, amputacja PT W.

3) Z. płucna pośredniego/niskiego ryzyka w wywiadzie (07.09.21).

4) Zaawansowaną miażdżycę tt. trzewnych, biodrowych oraz tętnic kończyn dolnych.

5) Z. żył głębokich kończyn dolnych.

6) Nadciśnienie tętnicze kontrolowane farmakologicznie.

J. S. ma rozpoznaną zaawansowaną niewydolność serca ze znacznie upośledzoną funkcją skurczową lewej komory, z utrzymującą się dusznością przy minimalnych wysiłkach a nawet w spoczynku. Podobny stan (duszność wysiłkowa i spoczynkowa) jest odnotowany również w dokumentacji z Poradni kardiologicznej - w kilku obserwacjach z 2022 r.

Bardzo nieaktualna jest ocena stopnia niewydolności serca (NS) w Karcie informacyjnej z 09.2021 r. , gdzie oceniono NS u ubezpieczonego na II stopień (...) przy frakcji LK 20%. Takie stany są sporadycznie spotykane (tzn. znaczna dysfunkcja LK w usg serca i niewielka ekspresja kliniczna tego stanu), niemniej biorąc pod uwagę dysfunkcję układu ruchu u powoda, mało prawdopodobna wydaje się rzetelna ocena stopnia NS podczas tego pobytu. Analizując dotychczasową dokumentację dotyczącą oceny stanu układu krążenia u wnioskodawcy należy wziąć również pod uwagę zwyczajowe przepisywanie/kopiowanie rozpoznań w dokumentacji medycznej. Dowodem na to jest ciągłe wpisywanie klasyfikacji dolegliwości wieńcowych u powoda jako (...)/III, co oznacza dość częste bóle wieńcowe, które wnioskodawca neguje a jednocześnie zaniżanie klinicznej oceny NS w skali (...).

Wnioskodawca prezentuje widoczną duszność przy minimalnych obciążeniach (mimo osłuchowo cech niewielkiego zastoju krwi w krążeniu małym) , prowadzi tryb życia fotelowo-wózkowy z faktyczną stałą pomocą osób trzecich.

Według skali B. wnioskodawca osiąga 45 punktów na 100 możliwych, co uzasadnia konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, powoduje jego niezdolność do samodzielnej egzystencji.

(pisemna podstawowa opinia biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. E. P.– k. 103-107, pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. E. P. – k. 125)

Z punktu widzenia ortopedii, nie stwierdza się u wnioskodawcy żadnych chorób z zakresu ortopedii wymagających przewlekłego leczenia. Oznacza to również, że z ortopedycznego punktu widzenia nie ma żadnych podstaw do uznania wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do samodzielnej egzystencji. Fakt, że wnioskodawca porusza się na wózku inwalidzkim nie wynika ze schorzeń narządu ruchu a spowodowany jest schyłkową niewydolnością krążenia powodującą nasilanie się jej objawów przy każdej próbie minimalnego wysiłku fizycznego.

(pisemna opinia biegłego z zakresu ortopedii – k. 163-165)

Postanowieniem, wydanym na rozprawie w dniu 2 października 2023 roku, Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. ,pominął wniosek pełnomocnika ZUS, o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu kardiologii.

(postanowienie – rozprawa z dnia 2 października 2023 roku e-protokół (...):02:15 – 00:03:35 – płyta CD – k. 184)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił, na podstawie całokształtu materiału dowodowego, zebranego w sprawie, opierając się na załączonych do akt sprawy aktach rentowych ubezpieczonego, dokumentacji medycznej, wydanych w sprawie opiniach biegłych sądowych tj.: ortopedy, dwóch kardiologów, chirurga oraz zeznań wnioskodawcy.

Złożone w sprawie przez w/w biegłych opinie są jasne, zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi ubezpieczony.

Warto zauważyć, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie w myśl art. 278 § 1 k.p.c. korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych.

Sąd oceniając zgromadzony materiał dowodowy uznał wartość dowodową wydanych opinii biegłych oraz podzielił, jako przekonywujące, wnioski wypływające z ich treści. Opinie są rzetelne, jasne i logiczne, pomimo odmiennych wniosków orzeczniczych, gdyż zostały wydane przez biegłych innych specjalizacji. Zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Do wydania opinii biegli dysponowali dokumentacją lekarską wnioskodawcy. Zdaniem Sądu, opinie biegłych powołanych w tej sprawie są rzetelne, a wynikające z nich wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinie te nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Wskazać należy, że o ile ze złożonych przez biegłych w dziedzinie ortopedii, chirurgii naczyniowej wynikało, że schorzenia występujące u ubezpieczonego nie powodują stwierdzenia istnienia stanu niezdolności do samodzielnej egzystencji, o tyle opinia biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. R. G. potwierdzona dodatkowo opinią drugiego biegłego z zakresu kardiologii dr n. med. E. P., w której to ów biegła zgodnie z postanowieniem sądu w tym zakresie, oceniła sprawność wnioskodawcy według skali B. , pozwala na uznanie wnioskodawcy za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji., Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego kardiologa, na wniosek ZUS - wniosek przedstawiony w piśmie procesowym z dnia 9.01.2023r. (k. 88), postanowienie Sądu na rozprawie 1.02.2023r. , po informacyjnym wysłuchaniu wnioskodawcy na fakt podstawowych czynności wykonywanych codziennie ( k. 98 odwr. płyta CD k. 99 ) .

Zatem , aby uniknąć przewlekłości postępowania, [ toczącego się osd 16 maja 2022 roku] mając do dyspozycji – dwie opinii dwóch różnych biegłych kardiologów, ale tożsame wnioski orzecznicze, te opinie, także uzupełniające , kończące, Sąd, postanowieniem, wydanym na rozprawie w dniu 2 października 2023 roku, Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. ,pominął wniosek pełnomocnika ZUS, o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu kardiologii.

Zgodnie z zasadami orzecznictwa lekarskiego przy ocenie osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wymagana jest ocena w skali B. . Skala B. to powszechnie stosowana skala do oceny sprawności chorego. Skala ta koncentruje się jednak wyłącznie na czynnościach samoobsługowych: higiena, karmienie, przemieszczanie się, nie określa natomiast zdolności osoby niepełnosprawnej do samodzielnego funkcjonowania. W skali B. wnioskodawca uzyskał 45 punktów na 100 możliwych, co pozwala uznać jego niezdolność do samodzielnej egzystencji. Co więcej, biegły z zakresu kardiologii dr n. med. R. G. wyczerpująco podał w jakich czynnościach dnia codziennego, związanych z zaspokajaniem podstawowych potrzeb życiowych, ubezpieczony wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób.

Rozpoznając sprawę Sąd pominął wniosek pełnomocnika ZUS o dopuszczenie dowodu

z opinii kolejnego biegłego z zakresu kardiologii na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.

Nie ulega wątpliwości , że dowód z opinii biegłego ma jak już wskazano powyżej szczególny charakter, korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów. W konsekwencji Sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę, i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (wyr. SN z 19.3.1997 r., II UKN 45/97, OSNP 1998, Nr 1, poz. 24). Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430). Wskazać należy, że podstawą zakwestionowania opinii nie może być sam fakt, iż treść wydanej w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2000, Nr 22, poz. 807; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1974 r., II CR 5/74, niepubl).

Wskazać należy, że dla obalenia twierdzeń biegłych specjalistów nie wystarcza przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna. Na gruncie rozpoznawanej sprawy ZUS nie przedstawił żadnych merytorycznych zarzutów, które poddawałyby w wątpliwość rzetelność wniosków biegłych z zakresu kardiologii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art.1 ust. 3 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji z dnia 31 lipca 2019 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 156) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 2 ust. 1 i 2 ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej „osobami uprawnionymi”.

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461), zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385, 1723, 2127, 2243, 2370 i 2687), dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1, 202, 1692 i 2687), świadczenia ratowniczego z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 194), dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz.U. poz. 1692, 1967, 2236 i 2687), dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o którym mowa w art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz.U. poz. 1967, 2127, 2185, 2236, 2243 i 2687), dodatku elektrycznego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. poz. 2127, 2243 i 2687), oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 2157,80 zł miesięcznie.

W myśl art. 4 ust. 1 -3 Świadczenie uzupełniające przysługuje osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie, przy czym łączna kwota świadczenia uzupełniającego i świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, nie może przekroczyć 2157,80 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w art. 2 ust. 2.

W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, świadczenie uzupełniające podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 2, wraz ze świadczeniem uzupełniającym, nie przekroczyła kwoty 2157,80 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w art. 2 ust. 2. Świadczenie uzupełniające nie przysługuje osobie uprawnionej, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osoby uprawnionej, która odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Przedmiotem sporu, w niniejszej sprawie, była okoliczność, czy istniejące u wnioskodawcy naruszenie sprawności organizmu, powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji - art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stosowany na podstawie art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do pracy, jak i niezdolność do samodzielnej egzystencji, orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji przed upływem 5 lat, niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3, cytowanej powyżej, ustawy).

Pojęcie niezdolności do samodzielnej egzystencji, ma, przy tym, szeroki zakres i obejmuje opiekę i pomoc w załatwieniu elementarnych spraw życia codziennego. Jednak sam fakt, że osoba doznaje pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego czy też, że potrzebuje pomocy innych osób nie może przesądzać o uznaniu jej za niezdolną do samodzielnej egzystencji./ III AUa 62/17 - wyrok SA Lublin z dnia 30-08-2017/. Do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję nie należą wyłącznie czynności tzw. samoobsługi jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie. Niezdolna do samodzielnej egzystencji jest zarówno osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby, jak i osoba, która ze względu na naruszenie sprawności organizmu wymaga stałej lub długotrwałej pomocy innej osoby. W ramach zakresu pojęcia ”niezdolności do samodzielnej egzystencji” należy odróżnić opiekę, oznaczającą pielęgnację (czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp.) od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza; wszystkie powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu ”niezdolność do samodzielnej egzystencji”. /III AUa 322/12 - wyrok SA Katowice z dnia 07-11-2012 III AUa 269/17 - wyrok SA Szczecin z dnia 31-01-2019, III AUa 872/16 - wyrok SA Szczecin z dnia 19-10-2017 , III AUa 977/21 - wyrok SA Białystok z dnia 15-11-2021 III AUa 236/18 - wyrok SA Warszawa z dnia 08-10-2021 / Niezdolność do samodzielnej egzystencji występuje, nawet, wtedy, gdy osoba całkowicie niezdolna do pracy może wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie, np. zje posiłek przygotowany przez inną osobę, o ile w pozostałym zakresie jest pozbawiona praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej stałej lub długotrwałej pomocy ze strony osoby drugiej. /III AUa 255/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 09-09-2021/

Jeżeli stan zdrowia ubezpieczonego nie powoduje konieczności zapewnienia mu stałej ani długotrwałej opieki i pomocy innej osoby, by mogły zostać zaspokojone jego elementarne potrzeby życia codziennego i nie zostało wykazane aby nie radził sobie z obowiązkami domowymi, sama okoliczność, że w związku z występującymi u ubezpieczonego schorzeniami doznaje on pewnych utrudnień w realizacji potrzeb życia codziennego, a czasem też potrzebuje pomocy innych osób, nie może uzasadniać uznania go za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji / por odpowiednio III AUa 615/12 - wyrok SA Szczecin z dnia 19-12-2012/

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż ustalenia dokonane w toku postępowania sądowego uzasadniają zmianę zaskarżonej decyzji. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że wnioskodawca jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji od daty złożenia wniosku 31 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku. Wynika to w sposób jednoznaczny z wydanych w sprawie opinii biegłych kardiologów - R. G. i E. P.. Stosownie do ich treści, wnioskodawca z punktu widzenia kardiologii i chorób wewnętrznych, jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. Wnioskodawca jest osobą słabo poruszająca się, nie porusza się poza terenem domu samodzielnie, wychodzi tylko przy pomocy osób trzecich na kilka kroków, dalej porusza się na wózku, samodzielnie nie jest wstanie przemieszczać czy załatwiać spraw urzędowych. Wnioskodawca na co dzień wymaga stałej pomocy i opieki innej osoby, nie zrobi sam zakupów, nie jest wstanie przygotowywać samodzielnie posiłków, wymaga pomocy w ubieraniu się. Dodatkowo wymaga pomocy w podawaniu leków, planowaniu wizyt lekarskich, korzystaniu z WC, myciu się.

Podkreślić należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r.III AUa 1328/17 Legalis numer 1824314). Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie SN z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Dowód z opinii biegłego jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26). Polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.. Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty, nie wystarcza przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest, również, rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 L.). Podkreślić należy, również, iż dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku, prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego, wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430). Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie, nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.).

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, w ocenie Sądu, wnioski, wynikające z wydanych w sprawie, opinii biegłych kardiologów: R. G. oraz E. P., zawierające tożsame wnioski orzecznicze - o braku zdolności do samodzielnej egzystencji odwołującego się, nie zostały, merytorycznie skutecznie, podważone przez organ rentowy. Konkretne schorzenia, nawet jeżeli powodują, że ubezpieczony jest w stanie wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie, o ile w pozostałym zakresie z ich powodu jest pozbawiony praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej pomocy ze strony osoby trzeciej, to powyższe ograniczenia mogą uzasadniać stwierdzenie niezdolności do samodzielnej egzystencji. /III AUa 48/13 - wyrok SA Szczecin z dnia 06-06-2013/.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, w świetle, zgromadzonego w sprawie, materiału, wnioskodawca, z uwagi na stopień naruszenia sprawności organizmu, w wyniku schorzeń kardiologicznych, nie jest w stanie wypełniać nawet niektórych czynności podstawowych, elementarnych w zakresie funkcjonowania. Organ rentowy, który nie był ograniczony w zakresie podnoszenia tez i dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia, nie wykazał zasadnie, że okoliczności faktyczne wyglądają inaczej.

Wnioskodawca w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów, stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, powoduje niezdolność do samodzielnej egzystencji: wnioskodawca , wymaga stałej lub długotrwałej opieki osób trzecich w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, w związku z powyższym jest niezdolny do samodzielnej egzystencji okresowo od 31 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku. Wymaga opieki, czyli dozoru osoby trzeciej, potrzebuje opieki i pomocy w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych, a więc takich, które warunkują dalsze życie, w biologicznym znaczeniu, tego słowa.

Zgodnie z art. 6 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, świadczenie uzupełniające przysługuje od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, wobec zaistnienia podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.