Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 lutego 2018 roku, znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku W. G. z dnia
28 listopada 2017 roku, odmówił jej prawa do zmiany wysokości świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że za okres pracy od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku przyjęto wynagrodzenie minimalne, ponieważ nie ma możliwości ustalenia wynagrodzenia zastępczego osiągniętego przez pracownika zatrudnionego w Polsce w takim samym lub podobnym charakterze, ze względu na branżę, profil produkcji zakładu i stanowisko pracy na jakim była zatrudniona na terytorium Niemiec.

(decyzja – k. 184 plik II akt ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą W. G. złożyła od niej odwołania w dniu 6 marca 2018 roku, wnosząc o przeliczenie emerytury poprzez uwzględnienie - zarobków, które otrzymywała w okresie pracy od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku w markach po przeliczeniu ich na złotówki według kursu przedstawionego w piśmie NBP.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 kwietnia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, przytaczając tożsamą argumentację co w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie - k. 5-5 verte)

Na rozprawie w dniu 18 lipca 2018 roku wnioskodawczyni podtrzymała odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(stanowisko wnioskodawczyni i pełnomocnika ZUS – e – protokół z rozprawy z dnia 18 lipca 2017 roku – 00:01:22-00:08:31 – płyta CD k. 58)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. G. urodziła się w dniu (...).

(bezsporne)

Decyzją z dnia 11 maja 2007 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał wnioskodawczyni emeryturę na podstawie art. 46 i 29 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym, od dnia 12 kwietnia 2007 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

(decyzja – k.67-68 plik I akt ZUS)

W dniu 12 marca 2012 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o emeryturę.

(wniosek – k.1-3 plik II akt ZUS)

Emerytura wyliczona na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym, została zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym. Wnioskodawczyni otrzymywała świadczenie dotychczasowe.

(bezsporne – decyzje – k.45, 49, 68, 88, plik II akt ZUS)

Decyzją z dnia 22 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył emeryturę wnioskodawczyni. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1967 roku do 2016 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 47,70%, przyjęto kwotę bazową w wysokości 3536,87 złotych. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 36 lat, 1 miesiąc i 12 dni okresów składkowych oraz 3 lata 20 dni okresów nieskładkowych.

(decyzja – k.156 plik II akt ZUS)

Kolejnymi decyzjami z dnia: 8 maja 2017 roku, 25 lipca 2017 roku, 22 października 2017 roku organ rentowy przeliczył emeryturę wnioskodawczyni, przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru emerytury – dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia.

(decyzje – k.163, 170,176)

W dniu 28 listopada 2017 roku W. G. wniosła o ponowne przeliczenie emerytury przy uwzględnieniu zarobków, które otrzymywała w okresie pracy w NRD.

(wniosek – k.179)

Zaskarżoną decyzją z dnia 16 lutego 2018 roku, znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku W. G. z dnia 28 listopada 2017 roku, odmówił jej prawa do zmiany wysokości świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że za okres pracy od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku przyjęto wynagrodzenie minimalne, ponieważ nie ma możliwości ustalenia wynagrodzenia zastępczego osiągniętego przez pracownika zatrudnionego w Polsce w takim samym lub podobnym charakterze, ze względu na branżę, profil produkcji zakładu i stanowisko pracy na jakim była zatrudniona na terytorium Niemiec.

(decyzja – k. 184 plik II akt ZUS)

W dniu 8 marca 2018 roku wnioskodawczyni wniosła o przeliczenie emerytury poprzez doliczenie okresów zatrudnienia do stażu pracy i uwzględnienie zarobków za 2017 rok.

(wniosek – k.187)

Decyzją z dnia 21 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył emeryturę wnioskodawczyni. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1967 roku do 2017 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 48,84%, przyjęto kwotę bazową w wysokości 3731,13 złotych. Do ustalenia wysokości emerytury uwzględniono 36 lat, 11 miesiąc i 24 dni okresów składkowych oraz 3 lata 2 miesiące 11 dni okresów nieskładkowych.

(decyzja – k.199 plik II akt ZUS)

W okresie od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku wnioskodawczyni W. G. zatrudniona była w (...) W. P. i zajmowała stanowisko: rozciągaczka, aparatowa suszarek, na którym otrzymała wynagrodzenie: grupa zaszeregowania S4, tj. 77,43 zł/godz + dodatki. Zatrudnienie wnioskodawczyni nastąpiło na podstawie umowy zawartej pomiędzy R. NRD i R. PRL z dnia 25 maja 1971 roku. Na podstawie powyższej umowy wnioskodawczyni nie ma prawa na uzyskanie świadczeń rentowych z Zakładów Ubezpieczeń Społecznych w NRD.

(świadectwo pracy z dnia 8 maja 1986 roku – nienumerowane karty – plik I akt ZUS)

Wynagrodzenie netto wnioskodawczyni za powyższy okres pracy wynosiło średnio 552,95 M..

(zaświadczenie o zarobkach nienumerowane kart plik I. Z.)

Kurs marki NRD w złotych w niżej wymienionych latach wynosił:

100 M. NRD/ (...)

1.06.1982 r. do 5.02.1984 r. – 1 350,00

6.02.1984 r. do 6.05.1984 r. – 1 875,00

7.05.1984 r. do 31.03.1985 r. – 2 156,25

1.04.1985 r. do 28.02.1986 r. – 2 415,00

1.03.1986 r. do 31.05.1987 r. – 2 625,00

(kserokopia kursu marki NRD z dnia 17 listopada 2017 roku – k. 180 plik II akt ZUS)

Wnioskodawczyni była skierowana do pracy w byłym NRD przez Wydział Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (...) w ramach umowy rządowej na okres od dnia
20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku.

(zaświadczenie z PUP w Ł. z dnia 12 maja 1999 roku – nieponumerowany plik I akt ZUS)

W dniu 25 maja 1971 roku została zawarta umowa międzynarodowa pomiędzy R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a R. Niemieckiej Republiki Demokratycznej w sprawie czasowego zatrudnienia pracowników polskich w przedsiębiorstwach Niemieckiej Republiki Demokratycznej, następnie zmieniona protokołem z 18 października 1973 roku. Zgodnie z art. 9 punkt 9 umowy świadczenia rentowe, do których polscy pracownicy mają prawo, będą wypłacane przez właściwe instytucje PRL według obowiązujących przepisów i na ich koszt. Okresy zatrudnienia oraz zarobki z tytułu pracy NRD będą uwzględniane tak, jak okresy zatrudnienia w PRL. Pkt. 10 określał zasady ustalania i przekazywania składek ubezpieczeniowych stronie polskiej.

(umowa k.20- 32 i protokół k.33-41)

Mocą protokołów z 12 grudnia 1981 roku i 19 grudnia 1985 roku, przedłużono obowiązywanie umowy z 1971 roku do 1985 roku, a następnie do 31 grudnia 1987 roku.

W art. 1 określono zasady naliczania i przekazywania kwot podatków oraz składek ubezpieczeniowych stronie polskiej na pokrycie wydatków z tytułu udzielania świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

(protokoły k.42-49)

Porozumienie między Ministerstwem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Sekretariatem S. do spraw Pracy i Płac Niemieckiej Republiki Demokratycznej do „umowy między R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a R. Niemieckiej Republiki Demokratycznej z dnia 25 maja 1971 roku w sprawie czasowego zatrudnienia polskich pracowników w przedsiębiorstwach Niemieckiej Republiki Demokratycznej zmienionej i uzupełnionej protokołem z dnia 18 października 1973 roku w punkcie 13.1 stanowi, że przekazywanie częściowych składek z tytułu ubezpieczeń społecznych łącznie z ubezpieczeniem od nieszczęśliwych wypadków i podatkiem od wynagrodzeń dokonywane będzie kwartalnie, w formie zaliczek w terminie 6 tygodni po upływie kwartału. Rozliczenie roczne nastąpi w pierwszym kwartale roku następnego.

(porozumienie z dnia 18 października 1973 roku – k. 50-53)

Przy przyjęciu okresu zatrudnienia wnioskodawczyni od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku oraz wysokości zarobków wynikających z zaświadczenia wystawionego przez (...) W. P. i kursu marki według danych z NBP:

- wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 52,22%, kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniósł 97.738,85 zł, wysokość emerytury o symbolu (...) na dzień 1 listopada 2017 roku wyniosła 1.347,14 zł;

- wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia wyniósł 51,86 zł, a wysokość emerytury o symbolu E na dzień
1 listopada 2017 roku wyniosła 1.765,96 zł.

(pismo ZUS – k.14, wyliczenia – k.1-11 jako osobny IV plik akt ZUS )

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 1270
z późn. zm.) urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 według art. 25. ust. 1 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko­wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości okresy składkowe i nieskładkowe zostały wyszczególnione odpowiednio w art. 6 i 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Natomiast na mocy art 173 ust. 1 dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy (...)

2. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat.

W oparciu o przepis art. 174 ust. 1 kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

2. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

3. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury
i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1.  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2.  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3.  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4.  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie,
iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W oparciu o art. 16 przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia
7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość;

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni zakwestionowała wysokość przyjętego za podstawę obliczeń emerytury wynagrodzenia otrzymywanego za pracę w Zakładach (...) w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej. ZUS uwzględnił bowiem wynagrodzenie za pracę w latach 1982 – 1986 w wysokości minimalnej. W toku niniejszego postępowania Sąd na podstawie dokumentacji dotyczącej zarobków wnioskodawczyni w spornym okresie oraz przeliczenia kursu marek NRD w złotych ustalił inną wysokość wynagrodzenia za pracę.

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c.
i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia wnioskodawczyni.

Wskazana regulacja § 21 ust. 1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać
w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonej. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Informacje zawarte w dokumentacji płacowej wnioskodawczyni pozwoliły ustalić wysokość wynagrodzenia w sposób pewny. Wnioskodawczyni dysponowała bowiem zaświadczeniem o zarobkach ze spornego okresu wystawionym przez (...) W. P. .

Przeprowadzone postępowanie dowodowe ma na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jaką wnioskodawczyni zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy niewątpliwie otrzymywała.

Pewne i dokładne ustalenia co do wysokości stale otrzymywanych przez wnioskodawczynię składników wynagrodzenia pozwoliły na zmianę zaskarżonej decyzji, zgodnie z niekwestionowanymi przez stronę odwołującą się hipotetycznymi wyliczeniami organu rentowego – przyjmując do przeliczenia wysokości emerytury o symbolu E (jako świadczenia nadal korzystniejszego) wskaźnik podstawy wymiaru z 20 najkorzystniejszych lat w wysokości 51,86 %.

Zgodnie z § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 roku w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (t.j. Dz. U. Nr 11, poz. 63) jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru, pracownik był zatrudniony za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:

1) kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju, albo

2) jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r. - kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Sąd, co do zasady podziela sposób interpretacji przepisów przedstawiony przez organ rentowy w zakresie możliwości uwzględnienia, w przypadku osób zatrudnionych przed 1991 rokiem, za granicą, wynagrodzeń jedynie w oparciu o tzw. wynagrodzenia zastępcze, których wnioskodawczyni nie przedstawiła. Nie jest to jednak jedyny możliwy sposób interpretacji tego przepisu. Cytowany § 10 określa dwa rozłączne przypadku:

- pierwszy, dotyczący sytuacji gdy odprowadzone zostały składki na ubezpieczenie społeczne w kraju, chociaż pracownik świadczył pracę za granicą. W takim wypadku pierwszeństwo, niezależnie, od okresu, w którym to zatrudnienie miało miejsce, przypada wysokości rzeczywistych zarobków.

- drugi – jeśli składki nie zostały odprowadzone lub brak dowodów na ten fakt, a zatrudnienie przypada przed 1991 rokiem – wynagrodzenia zastępcze.

A contrario, jeśli zatrudnienie przypada po 1991 roku i składki nie zostały odprowadzone, nie ma podstawy do przyjęcia wynagrodzeń przy naliczeniu wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego, chyba, że przewidywałby to przepis szczególny.

Praca wnioskodawczyni w spornym okresie odbywała się w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej. Ubezpieczona nie została tam skierowana przez jakiekolwiek polskie przedsiębiorstwo, ale jej praca wykonywana była w oparciu o umowę międzynarodową.

Zgodnie z art. 9 punkt 9 umowy z 25 maja 1971 roku przedłużonej następnie na mocy kolejnych protokołów, świadczenia rentowe, do których polscy pracownicy mają prawo, będą wypłacane przez właściwe instytucje PRL według obowiązujących przepisów i na ich koszt. Okresy zatrudnienia oraz zarobki z tytułu pracy NRD będą uwzględniane tak, jak okresy zatrudnienia w PRL. Pkt. 10 określał zasady ustalania i przekazywania składek ubezpieczeniowych stronie polskiej.

W art. 1 protokołu przedłużającego obowiązywanie tej umowy określał zasady naliczania i przekazywania kwot podatków oraz składek ubezpieczeniowych stronie polskiej na pokrycie wydatków z tytułu udzielania świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym, mając na uwadze fakt przekazywania składek na ubezpieczenie społeczne przez rząd NRD rządowi PRL, od rzeczywistych zarobków wnioskodawczyni, także jednoznaczną treść umowy międzynarodowej, w ocenie sądu zastosowanie winna znaleźć reguła pierwsza, a nie jak błędnie przyjął organ rentowy przeliczenie wysokości świadczenia jedynie w oparciu o zarobki zastępcze. Istnieje bowiem możliwość ustalenia zarobków ubezpieczonej za poszczególne lata, od których odprowadzone zostały składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce.

Podkreślić należy, iż sposób i kwoty wyliczone przez organ rentowy były między stronami niesporne.

Jak stanowi art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawczyni złożyła wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury w dniu 28 listopada 2017 roku.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył emeryturę odwołującej od 1 listopada 2017 roku przy uwzględnieniu wskaźnika podstawy wymiaru z 20 najkorzystniejszych lat – 51,86 %, przyjmując do wyliczenia zarobki faktycznie uzyskane przez odwołującą w okresie od dnia 20 czerwca 1982 roku do dnia 8 maja 1986 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami rentowymi.