Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. , po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 stycznia 2018 r., odmówił Z. T. prawa do przeliczenia emerytury. W treści uzasadnienia wskazano ,że organ rentowy nie znalazł podstaw do przeliczenia emerytury z uwagi na fakt ,iż przedłożone kopie angaży dotyczące wynagrodzeń wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 17 stycznia 1972 r. do 24 lipca 1972 r. oraz od 18 grudnia 1972 r. do 12 lutego 1973 r., w PPHU Centrali (...) w okresie od 27 marca 1973 r. do 11 lutego 1975 r. oraz od 21 marca 1975 r. do 15 lipca 1975 r. , w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w okresie od 18 maja 1976 r. do 30 czerwca 1979 r. wprawdzie wskazują ,że Z. T. osiągał wynagrodzenie wg stawki godzinowej , ale brak jest dokumentu potwierdzającego faktyczną ilość przepracowanych godzin.

/decyzja k.35 plik I akt ZUS/

W dniu 21 marca 2018 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie Z. T. od ww. decyzji , w którym wniósł o jej zmianę poprzez dokonanie ponownego przeliczenia emerytury na podstawie przedłożonych zaświadczeń. Z. T. podniósł, że we wskazanych w treści decyzji okresach świadczył pracę w pełnym wymiarze czasu , co biorąc pod uwagę określone w angażach stawki, daje podstawę do wyliczenia osiąganego przez niego wynagrodzenia.

/ odwołanie k.2 – 6/

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego odrzucenie. W uzasadnieniu odpowiedzi przytoczono argumentację jak w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.7 – 8/

Na rozprawie w dniu 8 maja 2018 r pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/e- prot. Z dnia 8.05.2018 00:01:14/

Na rozprawie w dniu 12 czerwca 2018 r wnioskodawca reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o ustalenie świadczenia przy uwzględnieniu wyliczeń organu rentowego oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

/e – prot. z dnia 12.06.18 00:03:11/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. T. urodził się w dniu (...)

/okoliczność bezsporna/

Decyzją z dnia 18 września 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił Z. T. kapitał początkowy i określił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 70 002,46 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął : podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 534,02 zł (pomnożono wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 43,74 % - wyliczony z przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia przez kwotę bazową tj. 1 220,89 zł) ; okresy składkowe ( 18 lat , 9 miesięcy i 1 dzień tj. 225 miesięcy) , nieskładkowe ( 7 miesięcy i 10 dni tj. 7 miesięcy) , współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 69,13 % ; średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat tj. 209 miesięcy ( komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn).

/decyzja - plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 31 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał Z. T. emeryturę od dnia 1 października 2017 r. W treści decyzji wskazano, że do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 51 273,32 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 261 154,04 zł , średnie dalsze trwanie życia tj.216,80 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 1 442,48 zł. W uzasadnieniu decyzji wskazano , że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesza wnioskodawcy wypłatę świadczenia z uwagi na zbieg prawa do więcej niż jednego świadczenia.

/decyzja k.7-8 odwrót plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 31 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podjął wypłatę świadczenia począwszy od 1 października 2017 r.

/decyzja k.18 - 19 odwrót plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 9 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przeliczył Z. T. emeryturę od 1 października 2017 r. W treści decyzji wskazano, że do obliczenia emerytury przyjęto: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 51 273,32 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 261 154,04 zł , średnie dalsze trwanie życia tj.216,80 miesięcy. Wyliczona emerytura wyniosła 1 442,48 zł. Zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników wyniosło 134,65 zł

/decyzja k.33 - 34 odwrót plik I akt ZUS/

W okresie od 17 stycznia 1972 r. do 24 lipca 1972 r. oraz od 8 grudnia 1972 r. do 12 lutego 1973 r. Z. T. zatrudniony był na stanowisku pomocnika wędliniarza oraz na stanowisku wagowego w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...). We wskazanym okresie wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło:

- od dnia 8 grudnia 1972 r. – 8,20 zł za godzinę pracy.

/angaże w dokumentacji osobowej wnioskodawcy z okresu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) k.34 – 38 odwrót ,zeznania wnioskodawcy min.00:05:43 – 00:06:11 rozprawy z dnia 12 czerwca 2018 r. , płyta CD k. 52 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:59 – 00:06:18 rozprawy z dnia 8 maja 2016 r. , płyta CD k.42/

W okresie od 27 marca 1973 r. do 11 lutego 1975 r. oraz od 21 marca 1975 r. do 15 lipca 1975 r. Z. T. zatrudniony był na stanowisku kierowcy w pełnym wymiarze czasu pracy w PPHU Centrali (...). We wskazanym okresie wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło:

- od dnia 27 marca 1973 r.– 4,90 zł za godzinę pracy plus premia wg regulaminu premiowania.

- 6,50 zł za godzinę pracy w ostatnim okresie zatrudnienia.

/angaże w dokumentacji osobowej wnioskodawcy z okresu pracy w PPHU Centrali (...) k.19 – 28 , zeznania wnioskodawcy min.00:05:43 – 00:06:11 rozprawy z dnia 12 czerwca 2018 r. , płyta CD k. 52 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:59 – 00:06:18 rozprawy z dnia 8 maja 2016 r. , płyta CD k.42/

W okresie od 18 maja 1976 r. do 30 czerwca 1979 r. Z. T. zatrudniony był na stanowisku kierowcy oraz na stanowisku mechanika w pełnym wymiarze w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...). We wskazanym okresie wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło:

- na stanowisku kierowcy od dnia 18 maja 1976 r. – 7,50 zł za godzinę pracy.

- na stanowisku kierowcy od dnia 1 maja 1977 r. – 10,80 zł za godzinę pracy.

- na stanowisku mechanika samochodowego od dnia 1 kwietnia 1978 r. – 15,50 zł za godzinę pracy.

/angaże w dokumentacji osobowej wnioskodawcy z okresu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) k.29 – 33 odwrót , zeznania wnioskodawcy min.00:05:43 – 00:06:11 rozprawy z dnia 12 czerwca 2018 r. , płyta CD k. 52 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:02:59 – 00:06:18 rozprawy z dnia 8 maja 2016 r. , płyta CD k.42/

Hipotetyczne wynagrodzenie wnioskodawcy na podstawie stawek godzinowych, przy założeniu norm czasu pracy obowiązujących w ww. okresach, wynosi:

- 1972 r. – 7 546,27 zł ( przy przyjęciu wynagrodzenia minimalnego za okres od 17 stycznia 1972 r. do 24 lipca 1972 r. wobec braku angażu ze stawką godzinową za ten okres)

- 1973 r. – 11 338,40 zł

- 1974 r. – 11 760,00 zł

- 1975 r. – 6 492,00 zł

- 1976 r. – 11 160,00 zł

- 1977 r. – 23 280,00 zł

- 1978 r. – 34 380,00 zł

- 1979 r. – 18 600,00 zł

Kapitał początkowy wyliczony z uwzględnieniem w/w wynagrodzeń na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 72 380,88 zł , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - 47,50 %.

Zwaloryzowany kapitał początkowy wyliczony z uwzględnieniem w/w wynagrodzeń wynosi 270 340,30 zł.

/wyliczenie – k.48 – 48 odwrót/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art.26 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1383 z późn. zm.) emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art.25 (podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art.24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art.173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art.40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust.1a i 1b oraz art.185) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust.5 i art.183.

Zgodnie z treścią art.173 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 roku poz. 1383) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art.174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art.26 ust.3 dla osób w wieku 62 lat (art.173 ust.2 ww. ustawy). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art.173 ust.3 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art.174 ust.1 i 2 ww. ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art.53, z uwzględnieniem ust.2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1.  okresy składkowe, o których mowa w art.6,

2.  okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 punkt 5,

3.  okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 punkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego, w myśl ust.3 art.174 ww. ustawy, ustala się na zasadach określonych w art. 5, 16, 17 ust.1 i 3 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed 1 stycznia 1999 roku.

Istota niniejszego postępowania sprowadziła się zatem do rozstrzygnięcia czy możliwym jest przyjęcie innych wartości wynagrodzenia przy wyliczaniu kapitału początkowego wnioskodawcy. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że wartość kapitału początkowego wnioskodawcy przekłada się bezpośrednio na wysokość należnego mu świadczenia emerytalnego.

Zgodnie z treścią §21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Przepisy rozporządzenia regulującego postępowanie o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, zawierające ograniczenia dowodowe, nie mają zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów. Dopuszczalnym jest, więc ustalenie wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dowody zastępcze/tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2016 r. ,III AUa 1530/15 ,LEX nr 2062016/

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało , że w spornych okresach tj. od 17 stycznia 1972 r. do 24 lipca 1972 r. oraz od 8 grudnia 1972 r. do 12 lutego 1973 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) , od 27 marca 1973 r. do 11 lutego 1975 r. oraz od 21 marca 1975 r. do 15 lipca 1975 r. w PPHU Centrali (...) oraz od 18 maja 1976 r. do 30 czerwca 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) wykonywał powierzone mu obowiązki pracownicze w pełnym wymiarze czasu pracy , a zgodnie z otrzymanymi angażami jego wynagrodzenie kształtowało się następująco:

- od dnia 8 grudnia 1972 r. – 8,20 zł za godzinę pracy.

- od dnia 27 marca 1973 r.– 4,90 zł za godzinę pracy plus premia wg regulaminu premiowania.

- 6,50 zł za godzinę pracy w ostatnim okresie zatrudnienia w PPHU Centrali (...).

- od dnia 18 maja 1976 r. – 7,50 zł za godzinę pracy.

- od dnia 1 maja 1977 r. – 10,80 zł za godzinę pracy.

- od dnia 1 kwietnia 1978 r. – 15,50 zł za godzinę pracy.

W ocenie Sądu załączone do akt angaże, które zawierały stawkę godzinową wnioskodawcy w poszczególnych okresach stanowiły wystarczający dowód do wyliczenia wynagrodzenia wnioskodawcy za sporny okres, przy uwzględnieniu normatywnego wymiaru czasu pracy obowiązującego w tym okresie.

Hipotetyczne wynagrodzenie na podstawie stawek godzinowych, przy założeniu norm czasu pracy obowiązujących w tym okresie, wynosi:

- 1972 r. – 7 546,27 zł ( przy przyjęciu wynagrodzenia minimalnego za okres od 17 stycznia 1972 r. do 24 lipca 1972 r. wobec braku angażu ze stawką godzinową za ten okres)

- 1973 r. – 11 338,40 zł

- 1974 r. – 11 760,00 zł

- 1975 r. – 6 492,00 zł

- 1976 r. – 11 160,00 zł

- 1977 r. – 23 280,00 zł

- 1978 r. – 34 380,00 zł

- 1979 r. – 18 600,00 zł

Kapitał początkowy wyliczony z uwzględnieniem w/w wynagrodzeń na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 72 380,88 zł , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - 47,50 %.

Zwaloryzowany kapitał początkowy wyliczony z uwzględnieniem w/w wynagrodzeń wynosi 270 340, 30 zł.

Powyższe wyliczenie zostało sporządzone przez organ rentowy i nie było kwestionowane przez ubezpieczonego, który był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.

Wobec ustalenia , że obliczony kapitał początkowy z uwzględnieniem wynagrodzeń wyliczonych w oparciu o załączone angaże, wynosi 72 380,88 zł (po zwaloryzowaniu 270 340,30 zł ) , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 47,50% , są bardziej korzystne, niż wyliczył organ rentowy, należało zmienić zaskarżoną decyzję i przeliczyć wysokość emerytury Z. T. od dnia z dnia 1 stycznia 2018 r (w związku z treścią art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego w kwocie 72.380,88 zł, po zwaloryzowaniu do obliczenia podstawy emerytury - w kwocie 270.340,30 zł, przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 47,50 % , na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia MS z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).