Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5.02.2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. K. prawa do przeliczenia emerytury. W uzasadnieniu organ wskazał ,że ustawa emerytalna nie przewiduje możliwości przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem pracy w warunkach szkodliwych. Wnioskodawca ma przyznaną emeryturę w oparciu o przepis art. 29 ustawy emerytalnej. Możliwość przeliczenia świadczenia występuje na skutek doliczenia okresów składkowych i nieskładkowych oraz przez przeliczenie podstawy wymiaru zgodnie z art. 111 ustawy emerytalnej tj. -z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia albo:

- z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty z uwzględnieniem art. 176 ustawy emerytalnej ;

- z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenia emerytury lub renty

A wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego./ decyzja w aktach ZUS/.

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 16.02.2018 roku złożył wnioskodawca wskazując jedynie ,że żąda powiększenia o 10% emerytury z uwagi na przepracowanie w warunkach szkodliwych 25 lat / odwołanie k- 3/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. WS uzasadnieniu wskazano ,że wnioskodawca złożył w dniu 12.01.2018 r wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem składek zapisanych na koncie po przyznaniu świadczenia olraz z uwzględnieniem pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku nie zostały załączone żadne dokumenty. Wnioskodawca po przyznaniu emerytury nie podejmował żadnej działalności zarobkowej oraz nie ma ustalonego kapitału początkowego. Emeryturę nabył na podstawie art. 29 ustawy emerytalnej / odpowiedź na odwołanie k- 5/.

Podczas rozprawy wnioskodawca wyjaśnił ,że popiera odwołanie bowiem pracował w warunkach szczególnych i z tego tytułu był mu doliczany dodatek w wysokości 10%, który nie został uwzględniony przy obliczaniu jego emerytury. Emeryturę wyliczono mu z wynagrodzenia zasadniczego bez dodatku/ oświadczenie wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 10 lipca 2018 roku k- 24-25/

Sad ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca J. K. urodził się w dniu (...) /niesporne./

W okresie od dnia 19.09.1958 roku do dnia 16.10.1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w S. / świadectwo pracy w aktach osobowych/. W okresie od 21.10.1950 r do 16.10.1962 r wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową / niesporne/. W okresie zatrudnienia wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szkodliwych w okresach od 19.01.1963 r do 10.03.1963 r, od 1.03.1967 r do 31.08.1979r oraz 1.09.1960r do 16.10.1993 r / zaświadczenia w aktch ZUS/.

W okresie od dnia 17.10.1993 r do dnia 30.07.2000 r wnioskodawca korzystał z renty z tytułu niezdolności do pracy / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 31.07.2000 r wnioskodawca nabył prawo do wcześniejszej emerytury. Emerytura została przyznana na podstawie art. 29 ustawy emerytalnej decyzją z dnia 24.08.2000 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przyjęto w wysokości 122,98% / decyzja w aktach ZUS/.

W czasie zatrudnienia wnioskodawcy w (...) były mu wypłacane dodatkowe składniki wynagrodzenie takie jak szereg dodatków , w tym dodatek za pracę w warunkach szkodliwych oraz premie regulaminowe. W dokumentach składanych do ZUS w celach ubezpieczeniowych pracodawca wskazał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych , w okresach kiedy był wypłacany i ten składnik wynagrodzenia był uwzględniony przez organ rentowy przy dokonywaniu wyliczeń świadczeń. W okresie od sierpnia 1986 r do do marca 1988 roku dodatek za pracę w warunkach szkodliwych był wliczany przez pracodawcę do wynagrodzenia zasadniczego Poza rokiem 1973 wynagrodzenie wskazane przez pracodawcę jest wyższe niż wynagrodzenia ujęte w kartach wynagrodzeń. Za rok 1973 pracodawca wskazał wynagrodzenie o 1741 zł niższe niż wynika to z karty wynagrodzeń.

Wynagrodzenia za lata 1964-1966 wskazane przez pracodawcę jest wyższe niż można to wyliczyć na podstawie dostępnych dokumentów źródłowych. Za rok 1964 właściwą kwotą wynagrodzenia jest kwota wskazana w legitymacji ubezpieczeniowej tj.27 534 zł. Wynagrodzenie wskazane w książeczce ubezpieczeniowej za rok 1963 nie budzi żadnych zastrzeżeń i wynosi 26 677 zł. Od roku 1970 zachowały się oryginalne karty wynagrodzeń wnioskodawcy. Za rok 1975 wynagrodzenie wnioskodawcy w oparciu o kartę wynagrodzeń wynosi 62 953 zł i takie samo wynagrodzenie wynika z książeczki ubezpieczeniowej. Za rok 1993 pracodawca nie wskazał wynagrodzenia wnioskodawcy. Za ten rok z karty wynagrodzeń wynika ,że wnioskodawca otrzymał kwotę 22 188 100zł . Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury powinno być przyjęte wynagrodzenie z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia czyli z lat 1963 – 989. Wartość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w sytuacji wnioskodawcy wynosi 125,40% /akta osobowe wnioskodawcy z kartami wynagrodzeń, książeczka zdrowia wnioskodawcy zał. do akt ZUS, opinia biegłej pisemna k- 57-84, opinia uzupełniająca ustna 00;02;27 CD k- 116/.

W dniu 12 stycznia 2018 roku wnioskodawca złożył w organie rentowym wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego przy uwzględnieniu pracy w warunkach szczególnych / wniosek w aktach ZUS/.

Decyzją z dnia 5.02.2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy prawa do przeliczenia emerytury./ decyzja w aktach ZUS/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy w tym akt osobowych wnioskodawcy zawierających dokumentację płacową i akt organu rentowego. Ponadto Sad oparł się o opinie biegłej z zakresu księgowości, która wydała w sprawie obszerną i wyczerpującą opinię pisemną oraz opinię ustną uzupełniająca , w której odniosła się do wszystkich zastrzeżeń zarówno wnioskodawcy jak i organu rentowego. W ocenie Sądu opinie biegłej są miarodajne do wyrokowania w sprawie . Biegła dokonała wręcz drobiazgowej analizy wynagrodzeń wnioskodawcy w oparciu o dokumenty źródłowe załączone do akt sprawy w tym akt osobowych wnioskodawcy , kart wynagrodzeń oraz książeczki zdrowia załączonej do akt emerytalnych. Z opinii biegłej jednoznacznie wynika ,że kwoty przyjęte przez ZUS do wyliczenia świadczenia były zaniżone ale nie z przyczyn wskazywanych przez wnioskodawcę. Sporny dodatek za pracę w warunkach szkodliwych był uwzględniony przy wyliczeniu świadczenia co wynika z kart wynagrodzeń i dokumentów pracowniczych wnioskodawcy. Biegła jednoznacznie wskazała ,że brak jest podstawy prawnej do przeliczenia emerytury przez podwyższenie jej o wartość 10% , czego domagał się wnioskodawca, z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych. Opinia biegłej nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu. Jest spójna i logiczna . Wyliczenia zostały przeprowadzone po dokładnej analizie dokumentacji źródłowej jaką dysponowała biegła. Podnieść w tym miejscu należy ,że do wyliczeń biegła przyjęła warianty najkorzystniejsze , jeżeli pozwalała na to dokumentacja źródłowa w porównaniu z danymi , które przedłożył organowi pracodawca. Ponadto wskazać należy ,że organ rentowy wyliczając świadczenie nie dysponował tak szeroką dokumentacją źródłową jak biegła. W ocenie Sądu nie zachodzą żadne przyczyny pozwalające na zdyskredytowanie opinii biegłej.

Sąd pominął dowód z zeznań świadków Z. i Ż. ponieważ z załączonej dokumentacji osobowo płacowej wnioskodawcy wynikał fakt wypłacania mu dodatku za pracę w warunkach szkodliwych oraz kwoty otrzymywanego dodatku.

Sad zważył co następuje :

Odwołanie jest w części uzasadnione, choć z przyczyn innych niż wskazywał wnioskodawca.

Znajduje ono podstawę prawną w treści przepisu art.114.1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17.12.1989 r (Dz. U. z 2017 r poz 1383 ze zm) , który stanowi ,że w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Podnieść należy ,że wnioskodawca nie przedłożył w dacie składnia wniosku żadnych nowych dokumentów ani innych dowodów wskazujących na prawo do zmiany wysokości świadczenia. Wnioskodawca ograniczył się bowiem do lakonicznego wniosku o podwyższenie mu świadczenia o 10% z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Dopiero podczas rozprawy wnioskodawca sprecyzował ,że w jego ocenie emeryturę ma zaniżoną ponieważ nie doliczono mu do wysokości zarobków wypłacanych dodatków za pracę w warunkach szkodliwych. W postepowaniu S. w celu weryfikacji twierdzeń wnioskodawcy Sąd załączył z urzędu dokumentację osobowo płacową wnioskodawcy z (...) w S. gdzie był zatrudniony wnioskodawca i dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości celem wyliczenia w oparciu o dokumenty źródłowe emerytury wnioskodawcy w wariancie najkorzystniejszym. Podnieść w tym miejscu należy ,że wyliczając świadczenia wnioskodawcy organ rentowy opierał się wyłącznie o dokumenty przedłożone przez pracodawcę, które ni budziły wątpliwości oraz samego wnioskodawcy – książeczkę zdrowia, których część zapisów z uwagi na dokonywane w nich poprawki była kwestionowana. Dopiero w postępowaniu sądowym zostały załączone dokumenty placowe w postaci kart wynagrodzeń , które pozwoliły na zweryfikowanie pominiętych zapisów w książeczce zdrowia, bowiem pomimo poprawek okazały się one prawidłowe oraz pozwoliły na ustalenie wysokości wynagrodzeń , które pracodawca pominął z nieznanych przyczyn. Dopiero w postępowaniu sądowym biegła miała możliwość wyliczenia i zweryfikowania wynagrodzeń z 20 lat zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w S. i w oparciu o nie wyliczenia wysokości wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury.

Podnieść należy ,że składając wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury wnioskodawca nie przedstawił żadnych dokumentów , w oparciu o które organ rentowy mógłby dokonać weryfikacji poprzednio wyliczonego świadczenia.

Zgodnie z treścią przepisu art. 111.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

2. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

3. Podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.

Ponieważ faktyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury jest wyższy od poprzednio ustalonego w decyzji przyznającej emeryturę Sad zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył emeryturę wnioskodawcy z uwzględnieniem nowego wskaźnika w wysokości 125,40% od dnia 1stycznia 2018 roku , zgodnie z treścią przepisu 129.1 ustawy emerytalnej . Przepis ten stanowi ,że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawca złożył wniosek o ponowne wyliczenie świadczenia w dniu 12 stycznia 2018 roku .

Sąd w pozostałym zakresie oddalił odwołanie wnioskodawcy bowiem brak jest podstaw prawnych aby kwotę przyznanej wnioskodawcy emeryturę podwyższać o 10% w związku z pracą w warunkach szkodliwych. Jak wyjaśniła w swojej opinii biegła faktycznie otrzymywany z tego tytułu dodatek nie został pominięty przy wyliczaniu świadczenia bowiem pracodawca ujął go w wyliczaniu wynagrodzenia do celów emerytalnych .

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku .

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć działającym bez zawodowego pełnomocnika :

- wnioskodawcy

- peł. organu rentowego

wraz z informacją ,że termin do sporządzenia uzasadnienia wyroku został przedłużony decyzją Prezesa SO do dnia 27.11.2019 r w związku z czym termin do wniesienia apelacji wynosi trzy tygodnie od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem