Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał 3 decyzje, mocą których stwierdził, że podwyższa o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, wobec płatnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w kolejnych okresach (latach składkowych), tj.

- od 01.04.2013 do 31.03.2014 – pierwsza decyzja ZUS nr (...),

- od 01.04.2014 do 31.03.2015 – druga decyzja ZUS nr (...),

- od 01.04.2015 do 31.03.2016 – trzecia decyzja ZUS nr (...)

/ decyzje - k. 42-47/

Płatnik składek złożył odwołanie od powyższych decyzji podnosząc, że błąd w przekazaniu danych do ZUS leżał po stronie podmiotu, zajmującego się obsługą księgową spółki, czyli po stronie firmy (...).

Sąd połączył sprawy do wspólnego rozpoznania.

Protokół k 31

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań.

/odpowiedź na odwołanie k. 22/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. prowadzi działalność gospodarczą i zatrudnia pracowników. Obsługą księgową firmy zajmowała się od 2009 roku A. M.. Do jej obowiązków należało min. przesyłanie deklaracji do ZUS.

W firmie płatnika, kwestią przekazywania dokumentacji do biura rachunkowego zajmuje się B. W..

W dniu 4 kwietnia 2012 roku jeden z pracowników płatnika uległ wypadkowi przy pracy. Zdarzenie nie zostało od razu zgłoszone przez poszkodowanego jako wypadek przy pracy. Sporządzono protokół powypadkowy, który przesłano faksem do biura (...) w dniu 10 maja 2012 roku. W związku z nadesłaniem tego dokumentu, biuro skorygowało listę płac i naliczyło pracownikowi w odpowiedni sposób zasiłek chorobowy od 100% podstawy wymiaru.

Dowód: zeznania świadka B. W. k 52, przesłuchanie płatnika k 88 odwrót

Jeżeli klient zgłosi A. M. wypadek przy pracy w swojej firmie, to ona ma obowiązek odnotowania tego w deklaracji do ZUS. Na koniec roku składana jest do ZUS deklaracja IWA, w której powinna być umieszczona informacja na temat ilości pracowników oraz zaistniałych wypadków przy pracy.

A. M. nie pamięta szczegółów zdarzenia, związanego z kwestią przekazania dokumentów dotyczących wypadku przy pracy u płatnika.

Dowód: zeznanie A. M. k 60

P. Ł., jako pracownik biura (...) zajmował się bezpośrednio obsługą płatnika. W dniu 10 maja 2012 roku, o godz. 14.08 wysłał on mail do płatnika, zawierający poprawioną listę płac, uwzględniającą fakt korzystania przez pracownika z ubezpieczenia wypadkowego.

Dowód: mail z załącznikiem k 78-79

Wysyłając deklarację IWA na koniec roku, biuro A. M. nie umieściło informacji o zaistniałym wypadku przy pracy, a w związku z tym organ rentowy nie wskazał w odpowiedniej wysokości stopy procentowej składki na kolejny rok z tytułu ubezpieczenia wypadkowego. Okoliczność ta została ujawniona dopiero podczas kontroli przeprowadzonej przez ZUS w firmie płatnika, w 2015 roku.

Okoliczności bezsporne

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie jest w części uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 27 ustawy z dnia 30.10.2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy. Dla płatnika składek, zgłaszającego co najmniej 10 ubezpieczonych stopę procentową ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych w formie iloczynu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla określonej grupy działalności, do której należy płatnik składek i wskaźnika korygującego, ustalonego dla tego płatnika (art. 28 ust.2). Płatnik składek jest zobowiązany do złożenia korekty informacji, sporządzonej na druku ZUS IWA w terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS. W sytuacji, gdy płatnik nie przekaże danych lub przekaże dane nieprawdziwe, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, ZUS ustala w drodze decyzji, stopę procentową na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej, ustalonej na podstawie prawidłowych danych, a płatnik jest zobowiązany opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę oraz złożyć brakującą informację lub dokonać korekty nieprawidłowej informacji (art. 34 ustawy wypadkowej).

W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości, że biuro rachunkowe, obsługujące płatnika, przekazało organowi rentowemu błędne informacje za 2012 rok, stanowiące podstawę do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. Biuro podało nieprawdziwe dane o tym, że w 2012 roku u płatnika nie wystąpił żaden wypadek przy pracy w sytuacji, gdy takie zdarzenie miało miejsce w pierwszej połowie 2012 roku.

Zdaniem Sądu, nie jest jednak możliwe, jak tego oczekiwał płatnik, przerzucenie ciężaru zobowiązania składkowego, którego dotyczą sporne decyzje, na biuro rachunkowe.

Organ rentowy słusznie wskazał, że to płatnik podał nieprawdziwe dane. Nie jest bowiem rolą organu rentowego ustalanie, czy ten, kto działa w imieniu i na rzecz płatnika, wykonuje rzetelnie swoje obowiązki.

Płatnik zawiera z biurem rachunkowym – profesjonalistą umowę, na mocy której zleca mu wykonywanie określonych zadań. Jeżeli biuro nie wywiązało się prawidłowo z umowy, to płatnikowi służy ewentualnie roszczenie regresowe wobec biura rachunkowego. Trudno natomiast wyobrazić sobie sytuację, że to ZUS ma poszukiwać i ustalać, kto działa za i w imieniu płatnika. Rolą organu rentowego jest czuwanie nad wypełnianiem przez płatnika obowiązków, wynikających z systemu ubezpieczeń społecznych. To, że płatnik zleca tego rodzaju czynności komuś innemu, nie uwalnia go od ewentualnej odpowiedzialności przed ZUS.

W niniejszej sprawie, po ujawnieniu w toku kontroli, przekazania nieprawdziwych danych, płatnik, w dniu 15.10.2015 roku przekazał do ZUS korektę informacji o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA za 2012 rok, gdzie wskazano informację o jednym wypadku przy pracy. Na podstawie tych danych, ZUS przeliczył i ustalił wysokość stopy procentowej składki za okresy 01.04.2013 - 31.03.2014, 01.04.2014 – 31.03.2015, 01.04.2015 – 31.03.2016. Ponadto podwyższył te stopy – za każdy z tych okresów o 50%, powołując się na treść art. 34 ust.1 ustawy wypadkowej.

W ocenie Sądu ponowne ustalenie stóp procentowych składek na poszczególne lata było jak najbardziej prawidłowe. Zastrzeżenia Sądu budzi jednak obciążenie płatnika podwyższoną o 50% składką za 3 kolejne lata.

Podwyższenie stopy procentowej składki o 50% stanowi sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku opłacania składek. Jest to swoistego rodzaju represja.

W ocenie Sadu, zachowanie płatnika miało charakter jednorazowy, bowiem tylko za 2012 rok nie przekazano prawidłowych danych co do liczby wypadków przy pracy. Dlatego też zasadnym wydaje się podwyższenie składki o 50% wyłącznie za jeden rok. Wielokrotne nakładanie sankcji oznaczałoby de facto kilkukrotne ukaranie płatnika za to samo uchybienie.

Podwójne czy też wielokrotne nakładanie sankcji na ten sam podmiot za ten sam czyn stanowi naruszenie zasady proporcjonalności reakcji państwa na niewłaściwe wypełnianie obowiązku prawnego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29.06.2016 roku III AUa 163/16).

W świetle powyższego Sąd uznał za usprawiedliwione obciążenie płatnika zwiększoną o 50% składką na ubezpieczenie wypadkowe za okres składkowy od 01.04.2013 do 31.03.2014 i dlatego oddalił odwołanie od decyzji nr (...) na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sąd nie znalazł podstaw do zwiększenia procentu wymiaru składki za kolejne dwa okresy składkowe, bowiem decyzje ZUS nr (...) stanowiły sankcję za jeden i ten sam błąd, dotyczący danych za 2012 rok.

Z tych względów powyższe dwie decyzje zostały zmienione na korzyść płatnika na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c.

W niniejszej sprawie organ rentowy przegrał w większym procencie sprawę, jednak zdaniem Sądu Okręgowego nie ma podstaw do obciążania go kosztami zastępstwa procesowego od uwzględnionej części odwołania. Stanowiska obu stron w tej sprawie nie były pozbawione racji i rzeczowych oraz merytorycznych argumentów. Dlatego, zdaniem Sądu zachodziły podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS + akta rentowe