Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII U 111/21 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2021-10-26

Sygn. akt VIII U 111/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 października 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że S. K. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, a jego zadłużenie wynosi łącznie 21 564,99 zł , w tym z tytułu:

- składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 8 142,98 zł

odsetek za zwłokę w kwocie 5345,00 zł

kosztów upomnienia w kwocie 49,60 zł

kosztów egzekucyjnych w kwocie 535,10 zł

- składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 3 621,14 zł

odsetek za zwłokę w kwocie 2357,00 zł

kosztów upomnienia w kwocie 40,00 zł

kosztów egzekucyjnych w kwocie 237,60 zł

- składek na Fundusz Pracy w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 693,07 zł

odsetek za zwłokę w kwocie 456,00 zł

kosztów upomnienia w kwocie 40,80 zł

kosztów egzekucyjnych w kwocie 45,90 zł.

Załącznik do decyzji określał wysokość zaległości za poszczególne okresy.

Organ rentowy wskazał, że odsetki będą naliczane nadal do dnia zapłaty, włącznie z tym dniem. W treści uzasadnienia Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że na płatniku składek ciąży obowiązek obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy i tych właśnie obowiązków nie dopełnił S. K. w ww. okresach.

/decyzja k. 2-4 akt ZUS/

Odwołane od powyższej decyzji w dniu 14.12.2020 r. wniósł S. K., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania. Odwołujący podniósł, iż decyzja obejmuje składki za okres od lipca 2012 do grudnia 2013 r., a tym samym dochodzone od niego należności uległy w całości przedawnieniu z upływem 5 lat w poszczególnych miesiącach roku 2017 i 2018.

/ odwołanie k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska podtrzymał argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji wyjaśniając, iż podniesiony przez odwołującego zarzut przedawnienia nie jest uzasadniony albowiem bieg terminu przedawnienia został zawieszony, z uwagi na prowadzone postępowanie egzekucyjne ( art. 24 ust. 5 b ustawy o sus). Organ rentowy wskazał, iż egzekucja za okres 7.2012 - (...) była prowadzona na podstawie tytułów wykonawczych z 28.02.2013r. Egzekucja za okres od 07/2012 do 12/2012 była prowadzona na podstawie tytułów wykonawczych: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Początkowo egzekucja w oparciu o powyższe tytuły wykonawcze była prowadzona przez Dyrektora I Oddziału ZUS w Ł.. W związku ze zbiegiem egzekucji ww. tytuły zostały przekazane wnioskiem egzekucyjnym z 8.04.2013r., plus ewidencja tytułów wykonawczych (...), do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł., który tytuły przekazał zgodnie z właściwością do Naczelnika Urzędu Skarbowego w B.. Postanowieniem z dnia 7.02.2019 Naczelnik umorzył postępowanie egzekucje.

Egzekucja za okres od 01/2013 do 07/2013 I (...) była prowadzona na podstawie tytułów wykonawczych : z 11.09.2014r. (...), (...), (...), (...), (...)

Ww. tytuły zostały doręczone wnioskodawcy w dniu 29.09.2014r. i egzekucja prowadzona na ich podstawie nie została jeszcze zakończona. Na podstawie powyższych tytułów skierowano zajęcie rachunku bankowego w banku (...) S.A. W związku z powyższym zarzuty wnioskodawcy odnośnie kwestii przedawnienia są niezasadne, bowiem okres przedawnienia jeszcze nie nastąpił.

/ odpowiedź na odwołanie k. 8-11/

Na rozprawie w dniu 14 września 2021 r., poprzedzającej wydanie wyroku, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzanie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych określając, że wartością przedmiotu sporu jest zaległość składkowa.

/ stanowisko procesowe organu rentowego protokół z rozprawy z dnia 14 września 2021 r. 00:01:41- 00:02:39 /

Pismem procesowym z dnia 14 września 2021 (które wpłynęło do Wydziału 15 września 2021r.) pełnomocnik wnioskodawcy podniosła, iż w aktach sprawy brak jest potwierdzenia doręczenia tytułów wykonawczych do skarżącego, a tym samym brak podstaw do przyjęcia, że doszło do skutecznego wszczęcia wobec skarżącego postępowań egzekucyjnych i zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

/ pismo k. 481-483/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. K. w spornym okresie od lipca 2012r. do grudnia 2013r. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą. Działalność została przez niego zawieszona 16.12.2013 r.

/ bezsporne, wypis z (...)/

S. K. nie opłacił składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 8 142,98 zł, składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 3 621,14 zł oraz składek na Fundusz za okres od lipca 2012r. do grudnia 2013 r. w kwocie 693,07 zł

/ bezsporne, informacja dotycz. nieopłaconych składek pismo ZUS k. 283-284/

W dniu 28 lutego 2013 r. Dyrektor I Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Ł. wydał przeciwko wnioskodawcy tytuły wykonawcze:

1. (...) za okres (...) na ubezpieczenia społeczne, wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013r. doręczonego 13.02.2013r.,

2. (...) za okres 08/2012, 09/2012, (...), (...) na ubezpieczenia społeczne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013 doręczonego 13.02.2013r.,

3. (...) za okres (...) na ubezpieczenia społeczne wystawiony na podstawie upomnienie (...) z 1.02.2013r. doręczonego 13.02.2013r.,

4. (...) za okres 07/2012, 08/2012, (...), (...) na ubezpieczenie zdrowotne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013r. doręczonego 13.02.2013r.,

5. (...) za okres 11/2012, 12/2012 na ubezpieczenie zdrowotne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013r. doręczonego odebrane 13.02.2013r.,

6. (...) za okres 07/2012, 08/2012, (...), (...) na (...) wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013r. doręczonego 13.02.2013r.,

7. (...) z 28.02.2013r. za okres 11/2012, 12/2012 2012 na (...) wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 1.02.2013r. doręczonego 13.02.2013r.

/tytuły wykonawcze, k. 231-251, k. 294-316, wraz z potwierdzeniem doręczenia upomnienia, upomnienia z potwierdzeniem doręczenia k. 1-16 plik II akt ZUS /

Ww. tytuły wykonawcze wysłano do S. K. na adres: Ł., ul. (...). Przesyłka została skutecznie doręczona. Odbiór jej pokwitował R. K. w dniu 12 marca 2013 r.

/ zwrotne potwierdzenie odbioru k. 252-254/

Początkowo egzekucja, w oparciu o powyższe tytuły wykonawcze, była prowadzona przez Dyrektora I Oddziału ZUS w Ł.. W związku ze zbiegiem egzekucji ww. tytuły zostały przekazane wnioskiem egzekucyjnym z 8.04.2013r., plus ewidencja tytułów wykonawczych (...) do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł., który tytuły przekazał zgodnie z właściwością do Naczelnika Urzędu Skarbowego w B.. Postanowieniem z dnia 7.02.2019 Naczelnik umorzył postępowanie egzekucyjne.

/ wniosek egzekucyjny k. 23 plik II akt rentowych, ewidencja tytułów k. 27 plik II akt ZUS, dokumentacja dotycząca dokonanych czynności egzekucyjnych k. 317- 471, postanowienie z dnia 7.02.2019 k. 61 plik III akt ZUS k. 20- 22, potwierdzenie odbioru postanowienia przez zobowiązanego i wierzyciela k. 23-26/

W dniu 11 września 2014 r. Dyrektor I Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Ł. wydał przeciwko wnioskodawcy tytuły wykonawcze:

1. (...) za okres 01/2013, 02/2013, (...), (...) na ubezpieczenia społeczne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.,

2. (...) za okres 05/2013, 06/2013, (...), (...) na ubezpieczenia społeczne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.,

3. (...) za okres 01/2013, 02/2013, (...), (...) na ubezpieczenie zdrowotne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.,

4. (...) za okres 05/2013, 06/2013, (...), (...) na ubezpieczenie zdrowotne wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.

5. (...) za okres 01/2013, 02/2013, (...), (...) na (...) wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.,

6. (...) z 11.09.2014r. za okres 05/2013, 06/2013, (...), (...) na (...) wystawiony na podstawie upomnienia (...) z 21.08.2014r. doręczonego 25.08.2014r.

/ tytuły wykonawcze z potwierdzeniem doręczenia upomnień k. 255-277 , oryginały tytułów wykonawczych k. 27-38 plik III akt ZUS/

Ww. tytuły zostały doręczone wnioskodawcy na adres ul (...) w dniu 29.09.2014r. Odbiór pokwitował R. K..

/ zwrotne potwierdzenie odbioru k.40 akt rentowych, elektroniczne potwierdzenie odbioru k. 279/

W oparciu o te tytuły egzekucję prowadził Dyrektora I Oddział ZUS w Ł., jako organ egzekucyjny w związku z zajęciem rachunku bankowego w Banku (...) S.A. Na skutek zbiegu egzekucji, organ egzekucyjny wystawił dalsze tytuły wykonawcze i pismem z dnia 29.10.2014r. przekazał dalsze tytuły do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł., który przekazał dalsze tytuły zgodnie z właściwością terytorialną do Naczelnika Urzędu Skarbowego w B.. Postanowieniem z dnia 07.02.2019r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. umorzył postępowanie egzekucyjne wobec majątku zobowiązanego, prowadzone na podstawie dalszych tytułów wykonawczych. Zaległości za wskazany ww. okres nie zostały umorzone, gdyż Naczelnikowi Urzędu Skarbowego przekazane były tylko dalsze tytuły wykonawcze z uwagi na zbieg do danego składnika majątkowego, czyli rachunku bankowego Banku (...) S.A. Obecnie egzekucja z rachunku bankowego w Banku (...) S.A. jest nieskuteczna, zobowiązany nie posiada już rachunku w Banku (...) S.A.- (informacja z OGNIWO z dnia 17.08.2020r.).

/ dokumentacja dotycząca dokonanych czynności egzekucyjnych k. 317- 471- pismo o przekazaniu wpływ do Inspektoratu w (...).11.2014r. - plik III, strony 41-56, postanowienie z dnia 7.02.2019 k. 61 plik III akt ZUS pismo ZUS k. 473/.

Egzekucja prowadzona na postawie tytułów wykonawczych z dnia 11 września 2014 r. nie została jeszcze zakończona.

/ dokumentacja dotycząca dokonanych czynności egzekucyjnych k. 317- 471 pismo ZUS k. 473/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dokumentów zgromadzonych przez organ rentowy oraz złożonych do akt w toku postępowania, które nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Na uwagę zasługuje fakt, że wbrew twierdzeniu pełnomocnika wnioskodawcy, który podnosił, że w aktach sprawy brak jest potwierdzenia doręczenia tytułów wykonawczych do skarżącego, a tym samym brak podstaw do przyjęcia, że doszło do skutecznego wszczęcia wobec skarżącego postępowań egzekucyjnych i zawieszenia biegu terminu przedawnienia wskazać należy, że zgromadzona w postępowaniu dokumentacja tę okoliczność potwierdza. Na k. 252-254 akt sprawy znajduje się zwrotne potwierdzenie odbioru tytułów wykonawczych (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) z dnia 12.03.2013. Natomiast na k. 39-40 plik III akt ZUS znajduje się zwrotne potwierdzenie odbioru tytułów wykonawczych (...), (...), (...), (...), (...). W obu przypadkach odbiór przesyłek pod adresem Ł., ul. (...) pokwitował R. K. pełn. Skuteczność tak dokonywanych przez organ rentowy doręczeń nigdy nie była przez odwołującego kwestionowana. W konsekwencji powyższego twierdzenie strony powodowej, iż nie doszło do skutecznego wszczęcia postępowań egzekucyjnych nie może zostać zaakceptowana.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 423 t.j.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą.

W świetle art. 12 u.s.u.s. obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Na mocy art. 13 pkt 4 u.s.u.s. osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Stosownie do treści art. 8 ust. 6 pkt 1 u.s.u.s., w brzmieniu obowiązującym w spornych latach, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. d u.s.u.s. płatnikiem składek jest ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne. Art. 16 ust. 4 pkt 1 u.s.u.s stanowi, że składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni. Natomiast z art. 17 ust. 3 u.s.u.s. wynika, że osoby te co miesiąc samodzielnie obliczają i przekazują składki do Zakładu. Płatnik składek na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca – dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika (art. 48 ust. 1 u.s.u.s.). Art. 23 ust. 1 u.s.u.s. stanowi, że od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325, 1423, 2122, 2123 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 72) z wyłączeniem art. 56a. Z kolei art. 24 ust. 2 u.s.u.s. wskazuje, że składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285) w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie stanowił, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegały osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które były osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób prowadzących działalność gospodarczą powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

Na mocy art. 74 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniami społecznymi (…) stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczenia społecznego (…).

Stosownie do brzmienia art. 84 ust. 1 in principio u.s.o.z. składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zgodnie z art. 87 ust. 1 in principio u.s.o.z. osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa m.in. w art. 84 są obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z art. 87 ust. 3 u.s.o.z. – od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne pobiera się odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonych dla zaległości podatkowych. Ust. 4 pkt 1 tego przepisu stanowi, że składki na ubezpieczenie zdrowotne osób wymienionych w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c są opłacane i ewidencjonowane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast w świetle art. 93 ust. 1 u.s.o.z. składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz należności z tytułu odsetek za zwłokę nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych

Zgodnie z dyspozycją art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1100) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej najniższe wynagrodzenie, opłacają pracodawcy, a składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 104 ust. 1 pkt 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają inne niż wymienione w pkt 1 i 2 osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub zaopatrzeniu emerytalnemu. Odnosi się to do m.in. do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (zob. wyrok SA w Katowicach z 4 października 2012 r., III AUa 22/12, LEX nr 1236501). Stosownie do art. 107 ust. 1 u.p.z. składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne. Ust. 4 zd. 1 tego przepisu stanowi, że od składek na Fundusz Pracy nieopłaconych w terminie ZUS pobiera odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Poboru składek na Fundusz Pracy dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wyodrębniony rachunek bankowy prowadzony dla składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne i zaopatrzenie emerytalne, oraz przekazuje zebrane tytułem składek kwoty na Fundusz Pracy, po potrąceniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne, od zasiłków i zasiłków szkoleniowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

W sprawie nie było sporne, że S. K. prowadził w spornych okresach pozarolniczą działalność gospodarczą. W rezultacie nie budziło wątpliwości, że podlegał on w tych okresach obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu). Wnioskodawca, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, zobowiązany był też do bieżącego opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy. W przypadku istnienia jakichkolwiek zaległości organ rentowy był natomiast uprawniony do ich stosownego rozliczenia.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie zakwestionował wysokości określonych składek w spornej decyzji. Nie wykazał również, iż uiścił składki objęte zaskarżoną decyzją.

Nie ulega wątpliwości, że stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Twierdzenia co do określonych okoliczności faktycznych muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie o sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997 r., z.6-7, poz. 76). Podobnie, w wyroku z dnia 7 października 1998 r. w sprawie o sygn. akt II UKN 244/98 (OSNAPiUS 1999, Nr 20, poz. 662), Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od dnia 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca braku zadłużenia nie wykazał. Wobec powyższego Sąd uznał, że brak podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji z uwagi na te okoliczności.

Bez wpływu na wynik rozstrzygnięcia pozostaje też podniesiony przez odwołującego zarzut przedawnienia okresu wymagalności zapłaty składek ZUS. Wnioskodawca podniósł, że zaskarżona decyzja obejmuje składki za okres od lipca 2012 do grudnia 2013 r., a więc dochodzone od niego należności uległy w całości przedawnieniu z upływem 5 lat w poszczególnych miesiącach roku 2017 i 2018.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż kwestię przedawnienia należności na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy zawarto w art. 24 ust. 5-6 o systemie. Przepis ten znajduje zastosowanie wprost do składek na ubezpieczenia społeczne, zaś odpowiednio do składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 93 ust. 2 u.s.o.z.;) i Fundusz Pracy (art. 32 u.s.u.s.).

Zgodnie z art. 24 ust. 4 należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 u.s.u.s. ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia sprawia zaś, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia się okres przedawnienia, który poprzedzał okres zawieszenia. /patrz w tym zakresie III AUa 175/14 - wyrok SA Rzeszów z dnia 17-07-2014/

Zmiana stanu prawnego wprowadzona od 1 stycznia 2003 r. przez dodanie art. 24 ust. 5b u.s.u.s. dotyczyła zawieszenia terminu przedawnienia. Przepis ten przewidywał zawieszenie biegu terminu przedawnienia, od dnia wszczęcia do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego oraz sądowego, z wyłączeniem wcześniejszych faz postępowania. Na skutek kolejnej nowelizacji przepisów od 1 lipca 2004 r. ustawodawca rozszerzył zakres zawieszenia biegu terminu przedawnienia na okres od podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Odnosząc powyższe rozważania do zaległości S. K. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od lipca 2012 do grudnia 2013 r. należy zauważyć, że stosownie do treści art. 47 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s. termin ich wymagalności to odpowiednio każdy następny dzień po terminie płatności. Od tych dat rozpoczął bieg 5-letni termin przedawnienia, który na gruncie art. 24 ust. 4 u.s.u.s. upływałby odpowiednio w z upływem 5 lat w poszczególnych miesiącach roku 2017 i 2018. Stąd zaległe składki na ubezpieczenia społeczne, należne od S. K. za sporny okres, przedawniłyby się odpowiednio w tych terminach – o ile bieg terminu przedawnienia nie zostałby przerwany lub zawieszony.

Na gruncie rozpoznawanego przypadku organ rentowy podniósł, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa bowiem bieg terminu przedawnienia został zawieszony z uwagi na toczące się w stosunku do dłużnika postępowanie egzekucyjne.

Stosownie do obowiązującego art. 24 ust. 5b u.s.u.s. bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia może być dłuższe niż okres przedawnienia należności z tytułu składek, określony w art. 24 ust. 4 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie istnieje przepis, który nakazywałby umorzenie tego postępowania z uwagi na upływ czasu. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 19-05-2021/ Artykuł 24 ust. 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie daje w swojej warstwie językowej wystarczających wskazówek do stwierdzenia kiedy najwcześniej może dojść do podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności, ani czyja to może być czynność. Z treści tego przepisu można byłoby na pierwszy rzut oka wnosić, że czynność ta nie musi być czynnością organu egzekucyjnego, egzekutora lub poborcy skarbowego, a nawet nie musi być to czynność dokonana po wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Mogłaby to więc być czynność wierzyciela dokonana nawet przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Z takim stanowiskiem nie można jednak zgodzić się. Zdarzenie, które powoduje zawieszenie biegu terminu przedawnienia należności z tytułu składek musi mieć miejsce w toku postępowania egzekucyjnego, albo nieuchronnie prowadzić do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, skoro zawieszenie biegu terminu przedawnienia nie może zakończyć się inaczej niż na skutek zakończenia postępowania egzekucyjnego./I SA/Lu 44/20 - wyrok WSA Lublin z dnia 12-05-2020/

Nie sposób przy tym zgodzić się z twierdzeniem organu rentowego zawartym w odwołaniu, iż bieg terminu przedawnienia dochodzonych od wnioskodawcy należności w przedmiotowej sprawie został zwieszony już na skutek doręczenia mu w dniach 13.02.2013 i 25.08.2014 r. stosownych upomnień.

Podkreślenia wymaga, iż upomnienie zobowiązanego przez wierzyciela nie jest czynnością dokonywaną w postępowaniu egzekucyjnym (patrz uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 18 lipca 2018 r., (...) SA/Go 255/18). Ze stwierdzenia zawartego w art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, iż pisemne upomnienie wierzyciela skierowane do zobowiązanego zawiera wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, wynika wprost, że upomnienie jest czynnością wierzyciela poprzedzająca wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Upomnienie ma walor czysto informacyjny, przypomina bowiem zobowiązanemu o konieczności wykonania nałożonego na niego obowiązku oraz wskazuje na konsekwencje niewykonania obowiązku - wszczęcie egzekucji administracyjnej (Komentarz do art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, autor Piotr Marek Przybysz, System Informacji Prawniczej Lex). Upomnienie jest więc czynnością zmierzająca do wyegzekwowania należności z tytułu składek i brak jest związku i odniesienia czasowego pomiędzy upomnieniem a podjęciem czynności egzekucyjnej. / (...) SA/Po 646/20 - wyrok WSA Poznań z dnia 19-05-2021/ Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego upomnienie nie zawiesza biegu terminu przedawnienia.

Za czynności zmierzające do wyegzekwowania należności z tytułu składek uznaje się takie czynności, z których treści lub uzasadnienia wynika bezpośrednio, że zmierzają one do ściągnięcia należności. Nie ulega wątpliwości, że czynnością taką może być doręczenie odpisu tytułu wykonawczego. / (...) SA/Go 798/20 - wyrok WSA Gorzów Wielkopolski z dnia 31-03-2021 I SA/Gd 737/17 - wyrok WSA Gdańsk z dnia 12-07-2017 /. W konsekwencji to m.in. to z tą czynnością, nie zaś z upomnieniem, należy wiązać zawieszenie terminu przedawnienia. Zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki, z którego wynika, że zobowiązany osobiście odebrał tytuły wykonawcze jest wystarczające do wykazania, że doszło do zawieszenia biegu przedawnienia zgodnie z przepisem art. 24 ust. 5b ustawy z dnia 13 października 1998 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).

W niniejszej sprawie S. K. podnosił jednak, że w aktach sprawy brak jest potwierdzenia doręczenia tytułów wykonawczych dotyczących należności za sporny okres do skarżącego, a tym samym brak podstaw do przyjęcia, że doszło do skutecznego wszczęcia wobec skarżącego postępowań egzekucyjnych i zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Zgodnie z art. 123 u.s.u.s. w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się przepisy k.p.a., chyba że ustawa stanowi inaczej. Jak wynika z art. 39 k.p.a., organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U poz. 1529 ze zm.), przez swoich pracowników albo przez inne upoważnione osoby lub organy. Według art. 42 § 1 k.p.a. pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. W przypadku nieobecności adresata, pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu – jeżeli podjęły się oddania pisma adresatowi (art. 43 k.p.a.). Art. 44 § 1 pkt 1 k.p.a. stanowi z kolei, że w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (§ 2). W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia (§ 3). Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy (§ 4).

W niniejszej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego doręczenie przesyłek zawierających tytuły wykonawcze (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) z 28.02.2013 i (...), (...), (...), (...), (...) z 11.09.2014r.w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie może jednak budzić zastrzeżeń. Zgodnie z dowodem doręczenia pierwsza grupa tytułów dotycząca okresu od 7/2012 do 12/2012 została doręczona wnioskodawcy na wskazany przez niego adres i odebrana przez ustanowionego do tego pełnomocnika w dniu 12.03.2013 r. k. 252-254. Druga zaś grupa tytułów dotycząca należności za okres od 1/2013 do 7/2013 i (...) została skutecznie doręczona w taki sam sposób w dniu 29.09.2014 r. / k. 39-40 plik III akt rentowych/. (...) potwierdzenia odbioru prawidłowo wypełniony i podpisany przez doręczyciela (funkcjonariusza) Poczty Polskiej na przymiot dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a., w związku z czym korzysta on z domniemania prawdziwości, a jego obalenie wymaga przeciwdowodu. W sprawie nie wnioskowano o przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu, który wskazywałby, iż doręczenie to nie miało miejsca lub że de facto dokonano go innej nieuprawnionej osobie, czy na nieodpowiedni adres. Tym samym niewątpliwie była to czynność zmierzająca do wyegzekwowania należności z tytułu składek, która w obu przypadkach doprowadziła do zawieszenia biegu terminu przedawnienia składek.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że bieg terminu przedawnienia w przypadku należności dotyczących okresu od 07/2012 do 12/2012 został zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony - w niniejszym przypadku było to doręczenie tytułów wykonawczych (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) w dniu 12.03.2013 r. , do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego dotyczących wskazanych należności, które niespornie miało miejsce w dniu 7.02.2019 r. W tym dniu Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tych tytułów. Tym samym zawieszenie biegu terminu przedawnienia poszczególnych składek dochodzonych na podstawie wskazanych tytułów wykonawczych nastąpiło z dniem 12.03. 2013 r. i trwało do 7.02.2019 r.

Natomiast w przypadku należności z tytułu składek dotyczących okresu od 01/2013 do 07/2013 i (...) bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do ich wyegzekwowania, o której dłużnik został zawiadomiony tj. od daty doręczenia tytułów wykonawczych (...), (...), (...), (...), (...) – 29.09.2014 r. i trwa nadal, z uwagi na toczące się w dalszym ciągu postępowanie egzekucyjne. W związku z niezakończonym postępowaniem egzekucyjnym zawieszenie biegu terminu przedawnienia objętych nim składek trwa nadal / podobnie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O. z dnia 28 maja 2020 r. I SA/O. 278/20/

W rezultacie, z uwagi na wskazane powyżej okresy zawieszenia, nie doszło do upływu 5 letniego okresu przedawnienia jakichkolwiek należności dochodzonych okresu od lipca 2012 r. do grudnia 2013 r. Okres ten w żadnym przypadku, przy uwzględnieniu terminu wymagalności poszczególnych składek i okresu zawieszenia, nie przekroczył 5 lat.

Reasumując skoro do dnia wydania zaskarżonej decyzji (...).10.2020 r. nie nastąpiło przedawnienie żadnej z należności objętych jej treścią, to podniesiony przez skarżącego zarzut przedawnienia nie mógł zostać uwzględniony.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w całości odpowiada prawu i na podstawie art.477 1§1 k.p.c. oddalił odwołanie skarżącego jako bezzasadne, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt. 2 orzeczenia na podstawie art.98 §1 i §3 k.p.c., zgodnie z treścią którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, w tym koszty wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.

Organ rentowy wygrał sprawę w całości, stąd Sąd obciążył wnioskodawcę obowiązkiem zwrotu poniesionych przez organ rentowy kosztów zastępstwa radcowskiego, ustalając wysokość należności w oparciu o przepis § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz.265) przy uwzględnieniu wartości zaległości składkowych.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy za pośrednictwem PI

J.L.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Baraniecka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Monika Pawłowska - Radzimierska
Data wytworzenia informacji: