Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19.12.2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w Ł. po rozpatrzeniu wniosku J. M. z dnia 27.09.2022 r. odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu wskazano, że podstawę do wydania niniejszej decyzji stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia (...) r, która orzekła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Z uwagi na fakt, że ubezpieczony nie spełnia łącznie wszystkich wymienionych warunków, organ rentowy stwierdził, że brak jest podstaw prawnych do przyznania świadczenia.

(decyzja – k. 60 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony, podnosząc, że stan zdrowia nie pozwala na podjęcie pracy.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4)

Na rozprawie w dniu 8.04.2025 r wnioskodawca wniósł o przyznanie renty od dnia zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego do sierpnia 2023 roku.

(e – prot. 00:02:21)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. M. urodził się w dniu (...) r. Ukończył studium medyczne - pielęgniarstwo, jest technikiem mechanikiem obróbki skrawaniem, prowadzi działalność w zakresie remontów budowlanych.

(okoliczność bezsporna, dokumentacja orzecznicza - akta ZUS)

W okresie 4.11. 2021 - 29.10.2022 roku wnioskodawca pobierał świadczenie rehabilitacyjne. W dokumentacji orzeczniczej jako chorobę podstawową wskazywano „inne choroby krążka międzykręgowego”, jako choroby współistniejące wskazano „ ucisk korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych , mononeropatie kończyny górnej, nadciśnienie samoistne, astma oskrzelowa, łuszczyca, dna moczanowa, wewnętrzne uszkodzenie stawu kolanowego, choroby krążków międzykręgowych szyjnych, choroby tkanek miękkich związanych z ich używaniem, przemęczeniem i przeciążeniem” (zaświadczenie o stanie zdrowia z dnia 23.09.2022 r). W trakcie pobytu w ośrodku rehabilitacyjnym rozpoznano jako chorobę podstawową „zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa, zespół bólowy kręgosłupa piersiowego i szyjnego”.

(okoliczność bezsporna, zaświadczenie o stanie zdrowia, informacja o przebytej rehabilitacji leczniczej – k. 56,62 dokumentacji orzeczniczej ZUS)

W dniu 27.09.2022 roku ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek w aktach ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z (...) r. uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u odwołującego: przewlekły zespół kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych, bez objawów korzeniowych, ubytkowych i istotnego upośledzenia sprawności ruchowej, zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych.

(opinia Lekarza Orzecznika ZUS – k. 64 dokumentacji orzeczniczo - lekarskiej załączonej do sprawy, orzeczenie LO ZUS – k. 43 akt ZUS)

Z uwagi na zgłoszony sprzeciw od w/w orzeczenia ubezpieczony został skierowany na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia (...) r. nie stwierdziła niezdolności do pracy. U skarżącego rozpoznano: zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne kręgosłupa z zespołem bólowym, dnę moczanową, nadciśnienie tętnicze, astmę oskrzelową, otyłość.

( opinia Komisji Lekarskiej ZUS – k. 79, dokumentacji orzeczniczo - lekarskiej załączonej do sprawy, orzeczenie KL ZUS – k. 40 akt ZUS)

Na podstawie tego orzeczenia organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja w załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Z punktu widzenia neurologa (opinia z dnia 24.02.2023 roku) u wnioskodawcy rozpoznano:

Zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne całego kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa bez istotnych deficytów neurologicznych. Nie stwierdza się niezdolności do pracy. W badaniu neurologicznym stwierdzone naruszenie sprawności organizmu nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy. Wnioskodawca z powodu choroby zwyrodnieniowo – dyskopatycznej jest na rynku pracy osobą niepełnosprawną, ale zdolną do wykonywania pracy zarobkowej.

(pisemna opinia biegłego neurologa – k. 12 - 14)

Z punktu widzenia kardiologa (opinia z dnia 27.04.2023 r) u wnioskodawcy rozpoznano:

Nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami.

Z punktu widzenia kardiologa nie stwierdza się niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Jest dobrego ogólnego stanu zdrowia z punktu widzenia biegłego kardiologa i internisty. Uzyskano optymalną kontrolę nadciśnienia tętniczego, brak danych na istotne powikłania nadciśnienia. Z powodów kardiologicznych nie był hospitalizowany, nie stwierdza się zaawansowanej niewydolności serca, brak danych na cechy istotnej dysfunkcji układu krążenia. Ewentualne zaostrzenia chorobowe winny być realizowane w ramach czasowych zasiłków chorobowych.

(pisemna opinia biegłego z zakresu kardiologii – k.24 -26)

Z punktu widzenia specjalisty z zakresu pulmonologii (opinia z dnia 8.08.2023) u wnioskodawcy rozpoznano:

Astmę oskrzelową kontrolowaną w okresie zachowanej wydolności oddechowej.

Z tego powodu nie jest niezdolny do pracy. Astma jest kontrolowana, z dobrą reakcją na leki, nie wymaga intensyfikacji leczenia.

( pisemna opinia biegłego pulmonologa – k. 36 - 38)

Z punktu widzenia biegłego ortopedy (opinia z dnia 15.12.2023 roku ) rozpoznano:

- chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych

- chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych z przewagą lewego

- wielopoziomowa choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa z dyskopatiami (pjm/wjm) C3-7, Th 3-8, L3- S1 z przewlekłym , nawracającym zespołem bólowym.

Proces chorobowy postępuje od wielu lat, w okresie 3 miesięcy między 29.10.2022 r a 1.02.2023 r nie wystąpiły żadne nowe specjalne okoliczności świadczące o gwałtownej poprawie lub pogorszeniu się stanu zdrowia. Schorzenia badanego mają charakter powolnie, przewlekle nieodwracalnie postępujący i trudno jest ustalić datę powstania niezdolności. Jeżeli wnioskodawca aktywnie podejmował pełnowymiarową pracę zarobkową w okresie 30.10.2022 – 31.01.2023 r częściowa , okresowa niezdolność do pracy trwa od 1.02.2023 do czerwca 2025 r.

(pisemna opinia biegłego ortopedy – k. 68 – 71, opinia uzupełniająca – k. 85 )

Z punktu widzenia biegłego reumatologa (opinia z dnia 3.02.2025 r ) rozpoznano:

-Zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, dyskopatycznych oraz konfliktu korzeniowego

- prawostronna koksartroza miernie nasilona bez istotnego upośledzenia funkcji lokomocyjnej

- zmiany zwyrodnieniowo – przeciążeniowe stawów kolanowych

- otyłość prosta.

Z tego powodu wnioskodawca jest częściowo, okresowo niezdolny do pracy od 1.02.2023 roku do 30.06.2025 roku.

(pisemna opinia biegłego reumatologa – k. 160 – 165)

Wnioskodawca po zakończeniu świadczenia rehabilitacyjnego zaczął opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Po wymaganej przerwie zaczął pobierać zasiłek chorobowy od dnia 1.02.2023 roku do dnia 2.08.2023 roku. Decyzją z dnia(...)roku organ rentowy, po rozpoznaniu wniosku z dnia 12.07.2023 r przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 2.08.2023 roku, tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego do dnia 30.06.2025 roku. Zgodnie z orzeczeniem KL z dnia (...) roku niezdolność do pracy powstała 1.02.2023 roku. Zgodnie z zaświadczeniem o stanie zdrowia z dnia 3.11.2023 r wśród chorób współistniejących wskazano: „ ucisk korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych, mononeropatie kończyny górnej, nadciśnienie samoistne, astma oskrzelowa, łuszczyca, dna moczanowa, koksartoza – choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, wewnętrzne uszkodzenie stawu kolanowego, choroby krążków międzykręgowych szyjnych, choroby tkanek miękkich związanych z ich używaniem , przemęczeniem i przeciążeniem”

(okoliczności bezsporne, kserokopia decyzji – k. 49, kserokopia orzeczenia KL – k. 62, kserokopia zaświadczenia o stanie zdrowia – k. 60)

Orzeczeniem z dnia (...)r wnioskodawca został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności , z symbolem 05 – R, ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 11.07.2023 roku, orzeczenie wydano do dnia 9.10.2026 r.

(kserokopia orzeczenia – k. 66)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów:

Wśród dokumentów zebranych w sprawie, które zostały uwzględnione przez Sąd, znalazły się przede wszystkim akta organu rentowego oraz dokumentacja medyczna ubezpieczonego, która pozwoliła biegłym sądowym na ustalenie stanu jego zdrowia oraz występujących u niego schorzeń, momentu ich powstania oraz charakteru, a także wpływu tych schorzeń na zdolność do pracy zgodnej z kwalifikacjami. Sąd nie znalazł podstaw do nieuwzględnienia wskazanych dokumentów, ponieważ ich wiarygodność nie budziła wątpliwości i nie była negowana przez strony procesu. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił również w oparciu opinie biegłych: neurologa, ortopedy, kardiologa, reumatologa, pulmonologa, uznając, że wskazane opinie w przeważającym zakresie, z wyjątkiem wniosków końcowych opinii podstawowej biegłej ortopedy, stanowią w pełni wartościowy dowód w sprawie. Zdaniem sądu, opinie wskazanych biegłych zostały sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzę zawodową. Biegli szczegółowo i w sposób pełny określili schorzenia występujące u badanego oraz ocenili ich znaczenie z perspektywy własnej specjalizacji medycznej dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Z opinii biegłych neurologa, kardiologa i pulmonologa wynika, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Wnioskodawca nie zgłaszał żadnych zarzutów w zakresie tych opinii.

Na szczególną uwagę zasługuje opinia biegłego neurologa z uwagi na charakter schorzeń wnioskodawcy, w związku z którymi miał on ustalone prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, które poprzedzało wniosek o rentę.

Biegły reumatolog podzielił stanowisko organu rentowego o częściowej niezdolności do pracy od 1.02.2023 roku, którą organ rentowy stwierdził w związku z kolejnym wnioskiem o rentę.

Jedynie biegła ortopeda stwierdziła w opinii podstawowej niezdolność do pracy od dnia następnego po ukończeniu świadczenia rehabilitacyjnego. Przy czym na skutek zarzutów organu rentowego wskazała, że przy przyjęciu, iż wnioskodawca aktywnie kontynuował działalność gospodarczą, to także przychyla się do stanowiska organu rentowego co do daty niezdolności do pracy od 1.02.2023 roku.

Wnioskodawca nie zakwestionował opinii w tym zakresie i nie zgłaszał dalszych wniosków dowodowych.

Należy podnieść, iż wobec powyższego brak było podstaw do przyjęcia, iż wnioskodawca był nieprzerwanie niezdolny do pracy, poczynając od dnia następnego po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Wskazać przy tym należy, iż opinia biegłej była sporządzona także na podstawie dokumentacji medycznej z okresu po wydaniu spornej decyzji, jako pierwsze rozpoznanie biegła wskazuje chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych, a schorzenie to nie było wymieniane nawet wśród chorób współistniejących w zaświadczeniu o stanie zdrowia wystawianym przed ubieganiem się o prawo renty, która jest przedmiotem niniejszego postepowania. Takie rozpoznanie pojawia się w zaświadczeniu o stanie zdrowia z listopada 2023 roku. Nadto wnioskodawca kontynuował działalność gospodarczą opłacając składki z tego tytułu, a kolejne zwolnienie lekarskie zostało wystawione od dnia 1 lutego 2023 roku. Wnioskodawca nie zgłosił wniosków dowodowych na okoliczność nie wykonywania działalności gospodarczej, mimo świadomości treści opinii uzupełniającej biegłej ortopedy. Wnioskodawca był pouczony o konieczności zgłaszania wniosków dowodowych./zarządzenie – k. 7 w zw. Z k. 9 w zw. Z k. 179 – dowód doręczenia/. Na marginesie podnieść także należy, że wnioskodawca ma ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności w zakresie narządu ruchu (symbol R) od dnia (...)roku.

Wskazać należy, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga wiadomości specjalnych, a zatem dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Jednak w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy ostatecznie zawsze decyduje sąd, gdyż niezdolność do pracy, jako przesłanka renty, ma tu znaczenie prawne (art. 12 i 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3 września 2009 r. (sygn. III UK 30/09, LEX nr 537018).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Spornym w sprawie było czy stan zdrowia odwołującego się uprawnia go do świadczenia objętego zaskarżoną decyzją.

Przy czym, w związku z wydaniem w sprawie w toku procesu kolejnej decyzji i przyznaniu ubezpieczonemu prawa do renty od dnia 2 sierpnia 2023 roku, spornym był okres od 30.10.2022 do 1.08.2023 roku. Przy czym organ rentowy ustalił częściową niezdolność do pracy od dnia 1.02.2023 roku, czyli od dnia, w którym wnioskodawca zaczął pobierać zasiłek chorobowy.

Przechodząc do rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U.2023.0.1251, dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3–8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15–17 oraz art. 7 pkt 1–3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004r., II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000r., II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979r., II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004r., I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006r., I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009r., II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008r., I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007r., II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998r., II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r. ( I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zatem zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy zatem przy ocenie częściowej niezdolności do pracy, odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym w każdym przypadku należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób bowiem dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego. Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003r., II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005r., I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 r., III AUa 1609/15).

Dodatkowego podkreślenia wymaga również i to, że postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczonego ma charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest więc ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Badanie owej zgodności z prawem i legalności decyzji oraz orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego oraz prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest bowiem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy, a biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS, tylko zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego przez niego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 maja 2004 roku, II UK 395/03, OSNAPiUS 2005, Nr 3, poz. 43).

Zgodnie z art. 100 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - prawo do świadczeń określonych w ustawie (a więc również do świadczenia rentowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy) powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jednakże, jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. Przywołany przepis określa zatem moment nabycia prawa do świadczeń określonych w ustawie, a zatem określa również moment nabycia prawa renty z tytułu niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2013 r., I UK 9/13). Z treści powyższego przepisu wynika, że powstanie prawa do renty przesuwa się do końca okresu pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub wynagrodzenia chorobowego, choćby strona spełniła warunki nabycia prawa do emerytury lub renty w czasie pobierania tamtych świadczeń (por. wyroki SN: z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 609/00, OSNPUSiSP 2003, Nr 15, poz. 366 i z dnia 9 grudnia 2003 r., I PK 81/03, OSNPUSiSP 2004, Nr 21, poz. 370). Zarówno bowiem prawo do świadczenia powstaje, jak i realizuje się, od dnia następującego po dniu zaprzestania pobierania wymienionych świadczeń. Zwrot "zaprzestanie pobierania zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia" należy rozumieć bowiem jako zakończenie okresu pobierania tych świadczeń. Nie jest dopuszczalne natomiast równoczesne pobieranie dwóch konkurencyjnych lub wyłączających się świadczeń z ubezpieczenia społecznego, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej./tak SA w Poznaniu z dnia 30.03.2023 roku, III AUa 341/21, wraz z uzasadnieniem /.

Wobec powyższego brak było podstaw do orzekania o prawie do renty wnioskodawcy w okresie 1.02.2023 – 1.08.2023, mimo ustalonej niezdolności do pracy od 1.02.2023 r, ponieważ w tym okresie wnioskodawca był uprawniony do zasiłku chorobowego.

Co do pozostałego okresu: 30.11.2022 – 31.01.2023 roku odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie wobec treści opinii biegłych, w tym także ostatecznej opinii biegłej ortopedy, która nie została skutecznie podważona przez wnioskodawcę.

Badając w przedmiotowej sprawie istnienie spornej przesłanki warunkującej przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów wymienionych powyżej, w związku z powyższym ocena stanu zdrowia wnioskodawcy nie ograniczyła się do oceny tylko jednego specjalisty. Ocena wskazanych opinii została już zaprezentowana w części obejmującej ocenę dowodów, dlatego w tym miejscu, odwołując się do niej tylko ogólnie, należy jeszcze raz wskazać, że opinie te są rzetelne oraz jasno i przekonująco uzasadnione, stanowiły więc podstawę wydanego w sprawie orzeczenia (za wyjątkiem wniosku końcowego opinii podstawowej biegłej ortopedy).

Treść opinii w/w biegłych, choć nie jest zgodna z oczekiwaniami odwołującego, nie znaczy to jednak, że zostały popełnione przez biegłych błędy odnośnie oceny stanu zdrowia bądź w zakresie argumentowania.

Konkludując, z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci dokumentów oraz opinii biegłych sądowych wynika, że wnioskodawca nie spełnia ustawowych przesłanek niezbędnych do otrzymania świadczenia rentowego.

Reasumując brak jest podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy odwołującego się w spornym okresie. Wobec tego nie zachodziły przesłanki do stwierdzenia wadliwości zaskarżonej decyzji oraz do jej zmiany. Mając na względzie powołane okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie. Jak zauważa się w orzecznictwie, o nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej.[tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 21 kwietnia 2021 roku, III AUa 12/21, LEX nr 3259709]

Sąd rozpatrując odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych badał zasadność tej decyzji, oceniając stan rzeczy z chwili jej wydanie. Ewentualna zatem zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego po tej dacie nie mogła mieć wpływu na ocenę zasadności zaskarżonej decyzji. Zauważyć należy, że ewentualne pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawcy i jego wpływ na zdolność do pracy może być przedmiotem kolejnego postępowania, które stosownym wnioskiem może zainicjować sam wnioskodawca, co zresztą miało miejsce.