VIII Pa 179/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2025-10-17
Sygnatura akt VIII Pa 179/25
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 czerwca 2025 r., w sprawie o sygn. akt X P 1124/24, Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2025 roku w Łodzi, na rozprawie, sprawy z powództwa A. S. (1) przeciwko (...) w P., o wynagrodzenie za pracę:
I. zasądził od (...) w P. na rzecz A. S. (1):
1. kwotę 2.217,50 (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc lipiec 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,
2. kwotę 2.328,73 (dwa tysiące trzysta dwadzieścia osiem złotych siedemdziesiąt trzy grosze) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc sierpień 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 września 2022 roku do dnia zapłaty,
3. kwotę 2.233,78 (dwa tysiące dwieście trzydzieści trzy złote siedemdziesiąt osiem groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc wrzesień 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2022 roku do dnia zapłaty,
4. kwotę 2.242,93 (dwa tysiące dwieście czterdzieści dwa złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc październik 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 listopada 2022 roku do dnia zapłaty,
5. kwotę 2.262,56 (dwa tysiące dwieście sześćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt sześć groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc listopad 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty,
6. kwotę 2.250,27 (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt złotych dwadzieścia siedem groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc grudzień 2022 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty,
7. kwotę 2.253,22 (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt trzy złote dwadzieścia dwa grosze) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc styczeń 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lutego 2023 roku do dnia zapłaty,
8. kwotę 2.274,10 (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt cztery złote dziesięć groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc luty 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 marca 2023 roku do dnia zapłaty,
9. kwotę 2.237,16 (dwa tysiące dwieście trzydzieści siedem złotych szesnaście groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc marzec 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty,
10. kwotę 1.254,80 (tysiąc dwieście pięćdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc kwiecień 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 maja 2023 roku do dnia zapłaty,
11. kwotę 2.316,46 (dwa tysiące trzysta szesnaście złotych czterdzieści sześć groszy) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc maj 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty,
12. kwotę 1.316,63 (tysiąc trzysta szesnaście złotych sześćdziesiąt trzy grosze) tytułem wyrównania wynagrodzenia za pracę za miesiąc czerwiec 2023 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2023 roku do dnia zapłaty,
13. kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powódki A. S. (1) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,
II. obciążył i nakazał pobrać od (...) w P. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi kwotę 1.260 (tysiąc dwieście sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty od pozwu, której obowiązku nie miała ponieść powódka A. S. (1),
III. nadał wyrokowi w punkcie I (pierwszym) podpunkt 1 (jeden) do 12 (dwanaście) rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 9.070,52 (dziewięć tysięcy siedemdziesiąt złotych pięćdziesiąt dwa groszy).
Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:
Powódka A. S. (1) jest zatrudniona w (...) z siedzibą w P. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalistki pielęgniarki od 1 stycznia 2016 roku. W dacie zawarcia umowy o pracę wynagrodzenie za pracę powódki wynosiło 3.100 złotych brutto według VII kategorii zaszeregowania. Począwszy od 1 stycznia 2017 roku powódka została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalistki pielęgniarki, z wynagrodzeniem w wysokości 3.100 złotych według VII kategorii zaszeregowania.
Powódka, w spornym okresie, począwszy od dnia 1 czerwca 2017 roku , zatrudniona była w Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
Powódka, w dniu 20 kwietnia 2017 roku, odbyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki dla pielęgniarek.
W związku z podwyższeniem kwalifikacji, poprzez ukończenie kursu specjalistycznego, powódce, z dniem 1 maja 2017 roku, przyznano uposażenie według kat. VII w wysokości 3.150 złotych.
We wrześniu 2017 roku, pozwany wyraził zgodę powódce na kształcenie na kierunku pielęgniarstwo (studia I stopnia) – studia licencjackie niestacjonarne.
Wynagrodzenie powódki począwszy od dnia 1 lutego 2018 roku ustalone zostało na kwotę 3350 złotych brutto.
Powódka ukończyła studia pielęgniarskie I stopnia i uzyskała tytuł licencjata pielęgniarstwa w dniu 10 lipca 2018 roku.
Pozwany pismem z dnia 22 sierpnia 2018 roku w związku z uzyskaniem przez powódkę tytułu licencjata pielęgniarstwa przyznał uposażenie zasadnicze według VII kategorii w wysokości 3.430 złotych brutto.
W dniu 1 lutego 2019 roku powódka zwróciła się do pozwanego – w związku z ukończeniem kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek – o zmianę uposażenia zgodnie z regulaminem pracy obowiązującym u pozwanego.
Pozwany, w związku z ukończeniem, przez powódkę, powyższego kursu z dniem 1 marca 2029 roku, przyznał powódce uposażenie według VII kategorii zaszeregowania w wysokości 4.630 złotych brutto.
Powódka, w dniu 25 czerwca 2020 roku, uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa, w związku z ukończeniem studiów pielęgniarskich II stopnia.
Pozwany, w związku z ukończeniem, przez powódkę, studiów, i uzyskaniem tytułu magistra pielęgniarstwa, z dniem 1 sierpnia 2020 roku, przyznał powódce uposażenie zasadnicze według VII kategorii zaszeregowania w wysokości 4.950 złotych brutto.
Pismem z dnia 26 lipca 2021 roku, w związku z nowelizacją art. 3 ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalenia najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (tj. Dz.U z 2020 poz.830 z późn. zm) oraz zmianą załącznika do tej ustawy zawierającego współczynniki pracy w oparciu, o które określana jest kwota minimalnego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych od dnia 1 lipca 2021 roku wysokość wynagrodzenia zasadniczego powódki została ustalona na kwotę 5.477,52 złotych.
W okresie od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2023 roku, powódka została zakwalifikowana do 5 grupy określonej w, obowiązującym w spornym czasie, załączniku do ustawy.
Od 2018 roku zakresy obowiązków pielęgniarek/położnych, z wyższym wykształceniem i specjalizacją oraz pielęgniarek/położnych ze średnim wykształceniem lub licencjatem i specjalizacją były tożsame.
Do 30 czerwca 2022 r. powódka otrzymywała miesięczne wynagrodzenie zasadnicze ustalone przy uwzględnieniu współczynnika pracy na poziomie 1,05 przypisanego do 7 grupy zawodowej.
Pozwany od dnia 1 stycznia 2021 roku w zasobach zgłaszanych do (...) Oddziału (...), jako świadczeniodawca wskazywał, iż powódka zatrudniona jest na stanowisku pielęgniarki z tytułem zawodowym magistra pielęgniarstwa, która uzyskała tytuł pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Pozwany informował także (...) w 2021 roku o grupie zawodowej powódki (7), posiadających wykształcenie magisterskie pielęgniarskie.
Pozwany jako świadczeniodawca, posiadający umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z (...) przekazywał do dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu informację, o której mowa w §2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 lipca 2021 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, to jest dane wg stanu na dzień 31 maja 2021 roku o pracownikach wykonujących zawód medyczny, których wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U 2021 poz.1801). Od dnia 1 lipca 2021 roku miesięczna wartość współczynników korygujących dotyczących świadczeń udzielanych przez pracowników wykonujących zawód medycznych oraz przy udziale pracowników działalności podstawowej była równa kwocie dodatkowych środków przeznaczonych na pokrycie kosztów podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego tych pracowników, ustalonej zgodnie z informacją sporządzoną przez świadczeniodawcę. W 2022 roku, w związku ze zmianą stanu prawnego, środki finansowe na pokrycie, przez świadczeniodawców, między innymi, wzrostu najniższego wynagrodzenia, przekazywane są poprzez aneksowanie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, zawartych ze świadczeniodawcami. Środki finansowe na wzrosty wynagrodzeń zawarte zostały w cenie świadczeń.
W związku z wejściem w życie, od dnia 1 lipca 2022 roku, przepisów zmieniających ustawę z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych i nie zawarciem porozumienia w sprawie ustalenia wysokości wynagrodzenia pracowników wykonujących zawody medyczne, pracowników działalności podstawowej, innych niż pracownicy wykonujący zawody medyczne oraz pracowników niewykonujących zawodów medycznych, zatrudnionych w (...) w P. z organizacjami reprezentującymi pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, zarządzeniem z dnia 14 lipca 2022 roku pozwany zarządził, że od 1 lipca 2022 roku w pozwanej spółce wysokości wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikom wykonującym zawody medyczne oraz pracownikom działalności podstawowej, innym niż pracownicy wykonujący zawody medyczne ustala się zgodnie ze wskaźnikami określonymi w załączniku do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 maja 2022 roku o zmianie ww. ustawy. Nadto zarządzono, że w umowie o pracę powyższych pracowników wskazuje się, do której grupy zawodowej jest zaliczone zajmowane przez pracownika stanowisko pracy, zgodnie z załącznikiem do przywołanej ustawy.
W lipcu 2022 roku, pozwany wręczył części pielęgniarek, posiadającym tytuł magistra pielęgniarstwa i specjalizację, aneksy, przyporządkowujące je do 2 grupy zawodowej i odpowiednio do tego, przyporządkowania ustalił wynagrodzenie zasadnicze za pracę. Następnie, pielęgniarki i położne proszone były o zwrot przedstawionych im aneksów, pielęgniarki, które nie zwróciły przedstawionych im aneksów otrzymały wypowiedzenia zmieniające.
Od 1 lipca 2022 roku pielęgniarki i położne były ostatecznie u pozwanego zakwalifikowane do 5 lub 6 grupy zawodowej według załącznika do ustawy.
Powódka została przyporządkowana do 5 grupy zawodowej ze współczynnikiem 1.02, z miesięcznym wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 5.775,78 złotych.
Pozwany nie wręczył powódce wypowiedzenia, ani porozumienia zmieniającego.
W dniu 29 lipca 2022 roku odbyło się spotkanie Dyrekcji szpitala oraz pielęgniarek posiadających wykształcenie magisterskie medyczne oraz specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa. Na spotkaniu przekazano informację, że wydawanie aneksów do umów dla pracowników, zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 2022 roku o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.z 2022 r., poz. 1352) zostało wstrzymane z uwagi na trwające negocjacje prowadzone w sprawie finansowania szpitali w drugim półroczu 2022 roku pomiędzy (...) a (...). Podczas spotkania członek zarządu wskazał, że dalsze ustalenia w sprawie, w tym termin przekazywania aneksów do umów, zostanie przedstawiony do wiadomości personelu na kolejnym spotkaniu.
W lipcu 2022 roku pozwany prowadził rozmowy zarówno z (...) jak i dyrektorami innych szpitali. Pozwany pracodawca nie wiedział czy pokryje podstawowe wynagrodzenie, jakie wymaga ustawa. W założeniu ustawodawcy wszelkie przekazywane środki placówkom medycznym na świadczenia zdrowotne winny wystarczyć na wypłatę wynagrodzenia dla wszystkich pracowników. Pozwany wskazywał, że przedstawiane propozycje (...) w zakresie finansowania szpitali w drugim półroczu 2022 roku nie są korzystne dla szpitali, a związane z wypłatami umów uzależnionych od wykonania. Związki zawodowe zgłaszając uwagi do projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych wskazywały na brak zapewnienia gwarancji finasowania świadczeniodawcom podwyżki wynagrodzeń, jakie miała spowodować nowelizacja ustawy, w takim trybie jak obowiązywał od 1 lipca 2021 roku oraz brak pewności przekazania dodatkowych środków finansowych na pokrycie pozostałych wydatków świadczeniodawców, które generuje nowelizacja ustawy i sytuacja społeczno-ekonomiczna.
Grupa pielęgniarek i położnych, posiadających tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa lub położnictwa oraz specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa, liczy u pozwanego 26 osób.
Pismem z dnia 24 sierpnia 2022 roku, pozwany poinformował powódki, iż w związku z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 roku w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, o tym, jakie wymogi mają spełniać osoby zatrudnione w podmiocie leczniczym przez niego zarządzanym, pod warunkiem, że zapewni udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne określone w odrębnych przepisach, Zarząd pozwanego przyporządkował powódki do grupy nr 5 o współczynniku pracy 1,02. Jednocześnie poinformowano, że zarząd pozwanego wnikliwie analizował i nadal analizuje problem zaszeregowania powódki do grupy 2 o współczynniku pracy 1,29. Pozwany zmieni zaszeregowanie i ureguluje należność rozpoczynając od 1 lipca 2022 roku, jeżeli otrzyma spójne wytyczne przepisów prawa w przedmiotowym zakresie.
W dniu 30 sierpnia 2022 roku, powódka zwróciła się do pozwanego o ustalenie wynagrodzenia zasadniczego w wysokości, która będzie uwzględniała posiadany tytuł magistra oraz specjalizację, na poziomie nie niższym niż kwotę 7.305 złotych.
Przed 2022 rokiem pracodawca nie kwestionował wykształcenia powódki.
Obowiązujący u pozwanego, od 15 grudnia 2021 roku, regulamin wynagradzania pracowników, zawierał wykaz wymaganych kwalifikacji na danym stanowisku. W punkcie 16 tabeli, wskazano, że w na stanowisku specjalista pielęgniarka, położna środowiskowa wymagane jest wykształcenie wyższe medyczne oraz specjalizacja lub wykształcenie średnie pielęgniarskie/położnicze i specjalizacja. W punkcie 26 tabeli wskazano, że w na stanowisku pielęgniarka, położna wymagane jest wykształcenie wyższe medyczne lub wykształcenie średnie pielęgniarskie/położnicze.
W lipcu 2023 roku, dla pielęgniarek, opracowane zostały nowe zakresy obowiązków. Pielęgniarkom specjalistkom dodatkowo powierzono obowiązki w zakresie opracowywania, aktualizowania oraz nadzór nad wdrażaniem nowych procedur w zakresie Akredytacji oraz Zintegrowanego Systemu (...) wskazanych przez bezpośredniego przełożonego/Kierownika D. Jakości.
W dniu 17 lipca 2023 roku strony podpisały porozumienie na mocy, której ustaliły wynagrodzenie zasadnicze powódki od dnia 1 lipca 2023 roku na kwotę 8.186,63 złotych według 2 grupy zawodowej, zgodnie z załącznikiem do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalenia najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U 2022.2139).
Miesięczne wynagrodzenie powódki liczone, jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy wyniosło 9.070,52.
Powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy dokonał na podstawie dowodu z dokumentów załączonych do akt przez strony postępowania oraz znajdujących się w aktach osobowych powódki, których żadna ze stron nie kwestionowała zarówno, co do treści jak i autentyczności, zeznań świadków oraz przesłuchania stron. Sąd I instancji dał wiarę wskazanym dowodom w zakresie, w jakim pozostawały one w zgodzie z ustalonym stanem faktycznym. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka A. K. i świadka L. M. (1) w zakresie twierdzeń, iż pozwany kwalifikując powódkę do grupy 5 począwszy od dnia 1 lipca 2022 roku nie wymagał od powódki kwalifikacji przypisanych do grupy 2 załącznika do ustawy, to jest wyższego wykształcenia magisterskiego pielęgniarskiego. Zdaniem Sądu przeczy temu analiza akt osobowych powódki, uzasadniająca wniosek, iż każdorazowo podwyższenie kwalifikacji powódki przed dniem 1 lipca 2022 roku – na co pozwany dodatkowo wyrażał zgodę, uzasadniało podwyższenie wynagrodzenia i przeszeregowanie do grupy wyższej.
Sąd Rejonowy zważył, że powództwo jako zasadne, podlegało uwzględnieniu.
Sąd meriti wskazał, że przedmiotem sporu było roszczenie powódki A. S. (1) o wyrównanie wynagrodzenia za pracę za okres od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2023 roku w związku z wdrożeniem przepisów ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1801) w kształcie zmienionym od dnia 1 lipca 2022 roku.
Sąd Rejonowy zauważył, że, w niniejszej sprawie, bezspornym jest, że do 30 czerwca 2022 roku, powódka A. S. (2) otrzymywała miesięczne wynagrodzenie zasadnicze ustalone przy uwzględnieniu współczynnika pracy na poziomie 1,06 przypisanego do 7 grupy zawodowej. Do tej grupy zgodnie z obowiązującym wtedy brzmieniem załącznika do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1801) zaliczane były pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położne z tytułem zawodowym magister położnictwa, które uzyskały tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Dalej Sąd a quo wskazał, że zgodnie z dyspozycją art. 3 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1801, z 2022 r. poz. 1352) do dnia 1 lipca 2022 roku podmiot leczniczy dokonuje podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, którego wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego, jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do wysokości nie niższej niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze, z uwzględnieniem następujących warunków:
1) sposób podwyższania wynagrodzenia zasadniczego ustalają, w drodze porozumienia, strony uprawnione w danym podmiocie leczniczym do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy, zwanego dalej "porozumieniem";
2) podmiot leczniczy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, zawiera porozumienie z pracownikiem wybranym przez pracowników podmiotu leczniczego do reprezentowania ich interesów;
3) jeżeli porozumienie nie zostanie zawarte, sposób podwyższania wynagrodzenia zasadniczego ustala w drodze zarządzenia w sprawie podwyższenia wynagrodzenia, zwanego dalej "zarządzeniem":
a) kierownik podmiotu leczniczego,
b) podmiot tworzący, o którym mowa w art. 4 pkt 1 - w przypadku podmiotów leczniczych działających w formie jednostek budżetowych i jednostek wojskowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;
4) ustalony w drodze porozumienia albo zarządzenia sposób podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego zapewnia proporcjonalny dla każdej z grup zawodowych średni wzrost tego wynagrodzenia.
W ustępie 4 powołanego przepisu wskazano, że od dnia 2 lipca 2022 r. wynagrodzenie zasadnicze pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, nie może być niższe niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze ustalone w sposób określony w ust. 1 na dzień 1 lipca 2022 r.
Sąd meriti podkreślił, że od 1 lipca 2022 roku zmianie uległ również załącznik do przywołanej ustawy, w którym prowadzono nową numerację grup zawodowych oraz nowe współczynniki pracy. Jak wynika z jej treści:
- do grupy 2 - współczynnik pracy - 1,29 został przypisany grupom: farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, psycholog kliniczny, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1, 3 i 4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim i specjalizacją, pielęgniarka z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia
- do grupy 5 – współczynnik pracy - 1,2 został przypisany grupom: farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, pielęgniarka, położna, technik elektroradiolog, psycholog, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; pielęgniarka, położna z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo pielęgniarka, położna ze średnim wykształceniem i specjalizacją.
Sąd meriti zauważył, że od 1 lipca 2022 roku w treści poszczególnych wierszy tabeli załącznika ustawodawca dodał słowo „wymagane”, które odnosi się do poziomu wykształcenia lub posiadanej specjalizacji, jednak Sąd nie podziela stanowiska pozwanego, że powyższa zmiana dopiero od 1 lipca 2022 roku powiązała współczynniki pracy poszczególnych grup zawodowym z wymaganym wykształceniem. Należy, bowiem zwrócić uwagę, że od chwili wejścia w życie powołanej ustawy, tj. od 16 sierpnia 2017 roku załącznik do ustawy obejmował tabelę, której tytuł niezmiennie brzmiał „Grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku”. Ustawodawca, zatem od samego początku zakładał, że z danym współczynnikiem pracy są związane kwalifikacje wymagane a nie posiadane na danym stanowisku. Słowo „wymagane” już przez 1 lipca 2022 roku było użyte w niektórych miejscach tabeli i zdaniem Sądu użycie go w innych wierszach tabeli od 1 lipca 2022 roku stanowiło jedynie zmianę porządkującą. Fakt, że powyższa ustawa i załącznik do niej przewidywały zawsze odniesienie do kwalifikacji wymaganych (a nieposiadanych) na danym stanowisku wynikało bezpośrednio z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych (druk nr (...)), w którym podkreślono, że zgodnie z projektem ustawy wysokość najniższego wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikom wykonującym zawód medyczny zatrudnionym na poszczególnych kategoriach stanowisk pracy będzie uzależniona od poziomu wykształcenia wymaganego na stanowisku pracy, na którym zatrudniony jest dany pracownik (wykształcenie na poziomie wyższym, średnim, posiadanie specjalizacji) i powyższa zasadę wprost odniesiono do treści art. 78 § 1 k.p., w myśl, którego wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Odmienna interpretacja nie wynika również z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr (...)), który w toku procesu legislacyjnego przybrał postać ustawy z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw.
W ocenie Sądu Rejonowego brzmienie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych obowiązujące od 1 lipca 2022 roku nie zmieniło zasady powiązania współczynnika pracy z kwalifikacjami wymaganymi, a wcześniej jak twierdził pozwany, jedynie posiadanymi. Pozwany podnosił, iż kwalifikacje powódki związane z wykształceniem magisterskim pielęgniarskim i specjalizacją, jako posiadane, nie były kwalifikacjami wymaganymi w spornym okresie, co warunkowało zaszeregowanie powódki do grupy 5, do której zaliczane były pielęgniarki z wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; z wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo ze średnim wykształceniem i specjalizacją.
Analiza przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, zdaniem Sądu I instancji nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych w kodeksie pracy. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 78 § 1 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu. Dodatkowo ustawa przewiduje minimalne wynagrodzenia zasadnicze poszczególnych grup zawodowych, co nie wyklucza możliwości zwiększenia przez pracodawcę takiego wynagrodzenia w konkretnym wypadku.
Sąd a quo zaznaczył, że kwalifikacje wymagane od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami zostały uregulowane w spornym okresie w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2021 r. poz. 2359). Sąd meriti wskazał, że zgodnie z tym Rozporządzeniem w punkcie I ppkt 32 Załącznika określono kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska pielęgniarki specjalisty. Są to ujęte alternatywnie:
- tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia,
- tytuł zawodowy magistra w zawodzie, w którym może być uzyskiwany tytuł specjalisty w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, i licencjat pielęgniarstwa lub średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia,
- licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania,
- średnie wykształcenie medyczne w zawodzie położna i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania.
Rozporządzenie przewidując kilka poziomów wymaganego wykształcenia na danym stanowisku umożliwia pracodawcom zawężenie tych wymagań dla potrzeb konkretnego zakładu pracy. Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał, że to ostatnie rozporządzenie już nie obowiązuje (zostało zastąpione przez rozporządzenie Ministra Zdrowia dnia 10 lipca 2023 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami - Dz. U. z 2023 r. poz. 1515). Obowiązywało ono jednak w okresie objętym pozwami.
Sąd I instancji zauważył, że regulamin wynagradzania pracowników obowiązujący u pozwanego od 15 grudnia 2021 roku przewiduje, że w na stanowisku specjalista pielęgniarki wymagane jest wykształcenie wyższe medyczne oraz specjalizacja lub wykształcenie średnie pielęgniarskie/położnicze i specjalizacja. Powyższa regulacja zakłada, zatem, że pracodawca także alternatywnie, (choć w węższy sposób) określa kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska pielęgniarki specjalisty.
Nie ma, zatem, w ocenie Sądu Rejonowego, racji strona pozwana wywodząc, że pozwany pracodawcy nie wymaga od pielęgniarki specjalisty posiadania wykształcenia wyższego magisterskiego medycznego i specjalizacji, gdyż taka możliwość wprost wynika z regulaminu wynagradzania obowiązującego w zakładzie pracy.
Sąd I instancji wskazał, że skoro zatem do 30 czerwca 2022 roku powódka była wykazana jako osoba zajmująca stanowiska przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 roku, to uprawnionym jest wniosek, że pracodawca wymagał od niej kwalifikacji wykazanych w tej grupie zawodowej czyli - tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa lub położnictwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, które powódka niewątpliwie spełnia. Pozwany w oparciu o wskazane przepisy dopuszczał także zatrudnienie pielęgniarek/ położnych nieposiadających wyższego wykształcenia, jednak posiadanie kwalifikacji tylko na wspomnianym poziomie minimalnym bezzasadnie pozwany utożsamia z kwalifikacjami wymaganymi dla danego stanowiska. W świetle powołanych norm, zdaniem Sądu a quo, możliwym jest zatrudnienie na stanowisku pielęgniarka/specjalista także osób niemających wykształcenia wyższego. Niewątpliwie pożądanym jest jednak zatrudnienie na konkretnym stanowisku osób o jak najszerszych kwalifikacjach. Traktując o zatrudnieniu na stanowisku położna/specjalista pozwany sam widział tą potrzebę i wskazał w regulaminie na zatrudnienie osób zarówno z wykształceniem średnim jak i wyższym w obu przypadkach posiadających specjalizację. Nie można dojść, zatem do przekonania w ocenie Sądu Rejonowego, że pracodawca nie wymagał od powódki kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej, czyli - tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa lub położnictwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, które powódki niewątpliwie spełniały. Określenie wymaganych kwalifikacji wariantowo, a potem odwoływanie się wyłącznie do niższego przedziału kompetencji z argumentacją, iż wystarczającym jest spełnienie warunków minimalnych, było intencjonalnie po to by ukształtować należne wynagrodzenie za pracę na niższym poziomie. Sąd I instancji zauważył, że z jednej strony bowiem pozwany sam chciał zatrudnienia na stanowisku położnej/specjalisty osób z wyższym wykształcaniem stanowiąc w regulaminie obowiązkowe kryteria także dla tych osób, po czym po ich zatrudnieniu - gdy dochodzi do określenia wynagrodzenia, odmawia uznania ich kompetencji, a wręcz deprecjonując pracownika lepiej wykształconego. Nie sposób także nie zauważyć w ocenie Sądu meriti, co potwierdza analiza akt osobowych powódki sprzed 30 czerwca 2022 roku, iż z chwilą ukończenia specjalizacji czy podwyższenia wykształcenia podwyższano wynagrodzenie zasadnicze. Akta sprawy jednoznacznie wskazują, że po uzyskaniu specjalizacji w jakiejkolwiek dziedzinie medycznej pielęgniarki, niejako z automatu, były zatrudniane na stanowisku pielęgniarki specjalisty niezależnie od potrzeb szpitala. Taki stan organizacyjny wskazuje jednoznacznie, że stanowisko specjalisty było ściśle związane z posiadanymi kwalifikacjami (jakąkolwiek specjalizacją) i zasadniczo niezależne od potrzeb związanych z opieką medyczną. W ocenie Sądu Rejonowego podmioty lecznicze korzystają jednak z nowych umiejętności i podniesionych kwalifikacji pracowników.
Ponadto, w ocenie Sądu meriti, skoro pozwany wykazywał, także, powódkę, do Narodowego Funduszu Zdrowia, jako pielęgniarkę specjalistkę, z przypisaniem do grupy 7 zawodowej na podstawie ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 r. to należy przyjąć, że pracodawca wymagał od niej kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej czyli - tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Grupa zawodowa 2 określona w załączniku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy reguluje wynagrodzenie zasadnicze m.in. pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, czyli takiej samej grupy jak poprzednio uregulowano w grupie 7. Posiadanie przez powódkę wykształcenia wymaganego dla 2 grupy zaszeregowania wskazanej w załączniku do ustawy obowiązującym po 1 lipca 2022 r. jest okolicznością niesporną. Pozwany nie kwestionował również, że do 30 czerwca 2022 r. powódka zaszeregowana była do grupy 7 załącznika w obowiązującym uprzednio brzmieniu. Kwalifikacje grupy 7 z poprzedniego załącznika i grupy 2 z obecnego są zbieżne. Pracodawca nie mógł, zatem zdaniem Sądu I instancji, zakwalifikować powódki do innej kategorii zaszeregowania (tj. do grupy 5) przewidującej odmienne wynagrodzenie w inny sposób niż poprzez wypowiedzenie lub porozumienie zmieniające. Pisma z sierpnia 2022 r. informujące powódkę o zakwalifikowaniu do danej grupy zatrudnienia nie spełniają powyższych kryteriów. Nie ma w nich, bowiem mowy o tym, że następuje zmiana warunków pracy i płacy. Pozwany nie złożył powódce wypowiedzenia zmieniającego, pisma z sierpnia 2022 r. należy potraktować, zatem w ocenie Sądu I instancji jako uzewnętrzniony zamiar modyfikacji warunków zatrudnienia.
Zdaniem Sądu a quo, faktyczną podstawą dla przypisania powódki, od 1 lipca 2022 roku, do 5 grupy zawodowej, zamiast, do 2 , spowodowane było zmianą finansowania dokonaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Do 30 czerwca 2022 r. (...) przekazywał szpitalom środki dedykowane bezpośrednio na wynagrodzenia związane z konkretnym pracownikom. Do tej daty Szpital przekazywał płatnikowi listę pracowników z zaznaczeniem ich kwalifikacji i otrzymywał środki dedykowane dla danej osoby. Od lipca 2022 r. (...) przekazuje środki na poszczególne świadczenia medyczne. Z tej puli Szpital musi wypłacić wynagrodzenia, media, utrzymać budynek itp. Środki przekazywane przez (...) są niewystarczające, a problem ten ma charakter ogólnopolski. Z powyższego zdaniem Sądu I instancji wynika, że zmiana w postawie pozwanego tj. wymaganie od pracowników niższych kwalifikacji niż faktycznie posiadają (i niż pracodawca wymagał przed 1 lipca 2022 r.) było podyktowane jedynie brakiem środków na wynagrodzenia w budżetach podmiotów publicznych, a nie brzmieniem ustawy z 2017 r.
Sąd Rejonowy podniósł, że nie ulega wątpliwości, że na stanowisku specjalistki pielęgniarki wymagana jest specjalizacja, powódka posiad również tytuł zawodowy magister pielęgniarstwa. Jest zatem "pielęgniarką z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia". I takich kwalifikacji wymagał od niej pracodawca, o czym świadczy jednoznacznie informacja, o której mowa w § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5 lipca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekazana przez pozwany szpital do (...) w lipcu 2021 r., Zatem wynagrodzenie zasadnicze powódki od 1 lipca 2022 r. winno być określane według współczynnika pracy -1,29.
Mając powyższe Sąd I instancji zasądził na rzecz powódki wyrównanie wynagrodzenia za okres od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2023 roku przy uwzględnieniu przyporządkowania powódki do drugiej grupy. Sąd a quo podkreślił, iż wysokość zasądzonego wynagrodzenia za pracę łącznie z pochodnymi za poszczególne miesiące została zasądzona w kwotach hipotetycznie wyliczonych przez pozwanego w razie zasadności powództwa, co nie było zakwestionowane przez stronę powodową.
O odsetkach od zasądzonego wynagrodzenia Sąd meriti orzekł na podstawie art. 481 kc w związku z art. 300 kp i art. 85 kp.
O kosztach procesu, Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Koszty zastępstwa procesowego powódki Sąd Rejonowy ustalił na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 zw. z § 2 w związku z §15 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800), zgodnie ze spisem kosztów przedstawionym przez pełnomocnika powódki, to jest w kwocie 3.600 złotych, biorąc pod uwagę konieczność przeprowadzenia rozprawy, charakter sprawy oraz nakład pełnomocnika powódki.
O kosztach sądowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążając pozwanego opłatami od pozwów, od uiszczenia, których powódka była zwolniona z mocy prawa.
O nadaniu klauzul wykonalności Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o treść art. 477 2 k.p.c., zgodnie, z którym zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.
Apelacje od powyższego orzeczenia w całości wniósł pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
a) art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.) poprzez brak wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego mającego istotne znaczenie w sprawie oraz wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez:
-
-
błędne przyjęcie, że Pozwany w czasie trwania stosunku pracy, od lipca 2022 r. wymagał od powódki posiadania specjalizacji i wyższego wykształcenia magisterskiego oraz korzystał z umiejętności i podniesionych kwalifikacji powódki, podczas gdy przeczy temu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w szczególności fakt, że powódka przed 1 lipca 2023 r. nigdy nie była kwalifikowana do 2 grupy zawodowej, a zeznania świadków L. M. (2) (obecnie Dyrektor ds. Pielęgniarstwa u Pozwanego), A. K. (Kierownika D. (...) u Pozwanego), zakresy obowiązków pielęgniarek i położnych specjalistek i treść Regulaminu Wynagradzania, a zwłaszcza wykładnia językowa, logiczna i celowościowa Regulaminu Wynagradzania prowadzi do wniosku, że Pracodawca dla stanowiska pielęgniarki/położnej specjalisty nie wymagał bezwzględnie tego rodzaju wykształcenia i przewidywał możliwość zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki/położnej specjalistki pracownika z kwalifikacjami niższymi, a nadto pominięcie, że w owym czasie (do dnia 1 lipca 2023 r.) zakresy obowiązków pielęgniarek i położnych specjalistek ze średnim wykształceniem i wyższym wykształceniem licencjackim i magisterskim były określone w tożsamy sposób;
-
-
błędne przyjęcie, że określenie wymaganych kwalifikacji wariantowo w Regulaminie Wynagradzania przez pracodawcę, a potem odwoływanie się wyłącznie do niższego przedziału kompetencji, a zatem niewymaganie od pielęgniarki specjalisty posiadania wyższego wykształcenia magisterskiego i specjalizacji, gdy taka możliwość wynikała wprost z Regulaminu Wynagradzania obowiązującym w zakładzie pracy było intencjonalnym działaniem dla ukształtowania należnego wynagrodzenia za pracę na niższym poziomie, podczas gdy prawidłowa ocena winna prowadzić do wniosku, że w przedmiotowym Regulaminie Wynagradzania wskazano jedynie kwalifikacje minimalne i ewentualnie możliwe do posiadania, w owym czasie nieobligatoryjne, kwalifikacje na poziomie wyższym, a zatem pracodawca nie wymagał od powódki, w spornym okresie, wykształcenia wyższego magisterskiego i specjalizacji;
-
-
błędne przyjęcie, że faktyczną podstawą dla przypisania powódki od 1 lipca 2022 r. do 5 grupy zawodowej była zmiana finasowania dokonana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a przez to brak środków na wynagrodzenia w budżetach podmiotów publicznych, podczas gdy faktyczna przyczyna zakwalifikowania wynikała z brzmienia ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych w kształcie obowiązującym w spornym okresie i w związku z tym istotna była kwestia respektowania przepisów prawa, a nie kwestia problemów finansowych pracodawcy, zwłaszcza że spór dotyczy kwalifikacji do grupy zawodowej według załącznika do ustawy, nie zaś sposobu finansowania podwyżek;
-
-
błędne przyjęcie, iż pozwany wymagał w owym czasie od powódki wykształcenia wyższego magisterskiego, podczas gdy w owym czasie, do dnia 1 lipca 2023 r., powódka miały taki sam zakres obowiązków pod względem formalnym, a także faktycznie wykonywała te same czynności, co pielęgniarki i położne zatrudnione u pozwanego nieposiadające wykształcenia wyższego magisterskiego, zatem pracodawca nie miał podstaw, aby wymagać od powódki w spornym okresie wykształcenia wyższego magisterskiego;
-
-
błędne przyjęcie, że skoro powódka, do 30 czerwca 2022 r. były wykazana jako osoba zajmująca stanowisko przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 r. to uprawnionym jest wniosek, że pracodawca wymagał od nich kwalifikacji wykazywanych w tej grupie zawodowej czyli - tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa lub położnictwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, które to powódka niewątpliwie spełnia, podczas gdy materiał dowodowy sprawy potwierdza, że przed 1 lipca 2023 r. pracodawca nie sformułował względem powódki wymagań związanych z posiadaniem tytułu zawodowego magistra pielęgniarstwa i specjalizacji;
-
-
błędne przyjęcie, że każdorazowo podwyższenie kwalifikacji powódki przed dniem 1 lipca 2022 r. uzasadniało podwyższenie wynagrodzenia i przeszeregowanie powódki do grupy 2, co wynikało z uznania przez Sąd I instancji, że gdy dochodzi do określenia wynagrodzenia to pozwany odmawia uznania ich kompetencji, a więc deprecjonuje pracownika lepiej wykształconego, podczas gdy na stanowisku „pielęgniarki specjalistki” nie sposób w tożsamy sposób odnosić się do faktu ukończenia specjalizacji i faktu ukończenia wyższych studiów magisterskich, gdyż do wykonywania pracy na tym stanowisku obligatoryjne jest ukończenie specjalizacji, lecz nie jest wymagane ukończenie wówczas wyższych studiów magisterskich, a także Sąd I instancji nie uwzględnił rzeczywistych potrzeb pracodawcy (szpitala) związanych z zapotrzebowaniem na pielęgniarki i położne z konkretnym, wymaganym przez pracodawcę wykształceniem,
-
-
błędne przyjęcie, które sprzeczne jest z treścią załączonych do odpowiedzi na pozew dowodów z dokumentów w postaci aneksów do umowy i wyciągów z umów nr (...) wraz z wyciągami załącznika „zasoby” zgłaszanych przez pozwanego do (...), iż pracodawca wymagał od powódki tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty, podczas gdy z dokumentów tych wynika, iż w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. w zasobach zgłaszanych do (...) Oddziału (...) pozwany wskazał wyłącznie na fakt specjalizacji, a zatem pracodawca brał pod uwagę wyłącznie fakt posiadania przez powódkę specjalizacji, a w konsekwencji wymagana specjalizacja nie była niezależna od potrzeb związanych z opieką medyczną;
-
-
błędne przyjęcie, że informacja przekazana przez pozwanego do (...) w lipcu 2021 r. świadczy jednoznacznie, iż pozwany wymagał kwalifikacji w postaci tytułu zawodowego magistra i specjalizacji, zatem powódka od 1 lipca 2022 r. winna mieć wynagrodzenie zasadnicze określane według współczynnika 1,29, podczas gdy obowiązek wyrażony w treści rozporządzenia został odgórnie narzucony przez przepisy prawa i był związany z koniecznością otrzymania przez pozwanego środków na pokrycie podwyżek personelu w 2021 r. Formularz nie podlegał modyfikacjom, a sam fakt jednorazowej informacji wymaganej przez (...) w 2021 r. nie oznacza automatycznie, że jest ona miarodajna dla oceny jakich kwalifikacji pracodawca w owym czasie wymagał od powódki;
b) art. 98 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że pozwany przegrał sprawę w całości,
c) art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 w zw. z § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.) poprzez błędne przyjęcie, iż zasadne jest podniesienie stawki wynagrodzenia pełnomocnika o ¼ w stosunku do stawki podstawowej z uwagi na konieczność przeprowadzenia rozprawy, charakter sprawy oraz nakład pełnomocnika powódki.
d) art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j, Dz.U. z 2024 r. poz. 959 z późn. zm.) poprzez błędne zastosowanie polegające na obciążeniu strony pozwanej obowiązkiem zwrotu opłaty od pozwu, której obowiązku nie miała ponieść powódka, podczas gdy w niniejszej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek w rozumieniu przedmiotowego przepisu.
2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
a) art. 3 ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz załącznika do ustawy (tj. Dz.U.2022, poz. 2139, Dz.U.2022.1352 oraz Dz.U.2021, poz. 1104) poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że:
-
-
zmiana ustawy od 1 lipca 2022 r. nie powiązała współczynników pracy poszczególnych grup zawodowych z „wymaganym” wykształceniem i stanowiła wyłącznie zmianę porządkującą, a ustawodawca już od samego początku zakładał, że z danym współczynnikiem pracy są związane kwalifikacje wymagane, a nie posiadane na danym stanowisku, podczas gdy od dnia 1 lipca 2022 r. ustawodawca doprecyzował, że zakwalifikowanie do poszczególnych grup zawodowych jest zależne od „wymaganego” przez pracodawcę wykształcenia pracownika, tj. podział na grupy opiera się na kryterium, którym są kwalifikacje wymagane od pracownika na zajmowanym stanowisku, co wynika wprost z wykładni literalnej przedmiotowego załącznika, jak również z wykładni funkcjonalnej i systemowej, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyjęcia przez Sąd I instancji, iż w spornym okresie powódka winna być zakwalifikowane do 2 grupy zawodowej;
-
-
kwalifikacje grupy 7 z poprzedniego załącznika i grupy 2 obecnego załącznika były zbieżne i pracodawca nie mógł zakwalifikować powódki do innej grupy, tj. do grupy 5, podczas gdy brzmienie załącznika dotyczącego grup zawodowych uległo zmianie i nie można przyjąć, by „dawna” 7 grupa zawodowa odpowiadała 2 grupie zawodowej, gdyż przeczy temu wykładnia literalna, celowościowa, a fakt zakwalifikowania powódki do 5 grupy zawodowej był konsekwencją stosowania przez pracodawcę wprost i ściśle przesłanek ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych;
b) punktu 1 ppkt 32 załącznika do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami poprzez jego błędną wykładnię i pominięcie, że niniejsze rozporządzenie określało minimalne kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska pielęgniarki specjalisty, a zatem bezwzględnie na stanowisku pielęgniarki specjalisty stosownie do tej regulacji nie jest wymagane wyłącznie wyższe wykształcenie magisterskie;
c) art. 78 § 1 Kodeksu pracy (dalej: k.p.) poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie de facto, iż w przedmiotowym stanie faktycznym wynagrodzenie za pracę nie odpowiada rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganych przy jej wykonywaniu, podczas gdy to właśnie pracodawca wypłacał wynagrodzenie odpowiadające wykonywanej pracy i zgodne z kwalifikacjami, których wymagał od pracowników, a także uwzględniając ilość i jakość świadczonej pracy, co każdorazowo było również uwzględniane formalnie w ramach dokumentów w postaci zakresów obowiązków pracowników;
d) art. 42 i 18 3c k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przy rozstrzygnięciu przedmiotowego stanu faktycznego, gdyż pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości, zaś przyporządkowanie powódki do 5 grupy zawodowej nie wiąże się z pogorszeniem warunków pracy i płacy wymagającym złożenia wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.
W związku z powyższym apelujący wniósł o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, a co za tym idzie zmianę postanowień w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie przed Sądem I instancji poprzez zasądzenie kosztów procesu od powódki na rzecz pozwanego;
2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za czas po upływie uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty,
3. na podstawie art. 338 k.p.c. o orzeczenie zwrotu spełnionych świadczeń w związku z nadanym rygorem natychmiastowej wykonalności w pkt. III wyroku od powódki na rzecz pozwanego;
4. w przypadku rozstrzygnięcia na niekorzyść pozwanego, z ostrożności procesowej o nieobciążanie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego na zasadzie art. 102 k.p.c., wskazując na aktualną, złą sytuację finansową pozwanego, posiadanie niewystarczających środków na działalność pozwanego, wykazywanie aktualnie i w latach ubiegłych straty finansowej.
W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji w całości jako oczywiście bezzasadnej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według przedłożonego spisu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z ustawowo przyznaną kompetencją w wypadkach wskazanych w art. 387 § 2 1 k.p.c. Sąd odwoławczy sporządza pisemne uzasadnienie orzeczenia w sposób uproszczony i może odstąpić od szczegółowego przedstawienia podstawy faktycznej, czy też wyczerpującej prezentacji oceny prawnej. Sąd Okręgowy w Łodzi podziela w całości i przyjmuje za własne prawidłowo poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jako znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak również akceptuje dokonaną przez tenże Sąd prawidłową ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego bez konieczności jej ponownego przytaczania (art. 387 § 2 1 k.p.c.). Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, uchybień czy to w zakresie prawa procesowego czy materialnego skutkujących koniecznością zmiany czy uchylenia zaskarżonego wyroku. Podniesione przez apelującego zarzuty w żaden sposób nie podważają prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji.
Art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 327 1 k.p.c.).
W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego i poczynione w sprawie ustalenia faktyczne są – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowe. Podnieść należy, iż okoliczności sprawy ustalone przez Sąd I instancji były zasadniczo między stronami bezsporne i wynikały bezpośrednio - wprost z przedłożonych w sprawie dokumentów. Zarzuty apelacji w tej części uznać zatem należy za polemikę ze stanowiskiem Sądu I instancji. W tej materii apelujący przeciwstawia wyłącznie własny pogląd na sprawę i oczekiwany kształt rozstrzygnięcia.
Podnieść należy, iż zasadniczo spór sprowadzał się do oceny prawidłowości zastosowania prawa materialnego art. 3 ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U 2022 poz. 2139 ze zm.) oraz - wyjaśnienia kwestii czy w świetle obowiązujących przepisów pozwany prawidłowo zakwalifikował powódkę do 5 zamiast 2 grupy zawodowej, a co za tym idzie stwierdzenia czy zachodziła konieczność wyrównania należnego jej wynagrodzenia w spornym okresie.
Przy tym bezspornie zarówno przed, jak i po 1 lipca 2022 r. aż do 1 lipca 2023 r. zakres obowiązków powódki nie uległ zmianie. Do dnia 30 czerwca 2022 r. powódka otrzymywała wynagrodzenie z uwzględnieniem 7 grupy, tj. w sposób, w którym kwalifikowano ją do wymagań i kwalifikacji uwzględniających posiadanie przez nią stopnia magistra i specjalizacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż zdaniem Sądu II instancji, podobnie jak Sądu I instancji, analiza akt osobowych powódki uzasadnia wniosek, że każdorazowo podwyższenie kwalifikacji powódki przed 1.07.2022 r. – na co pozwany dodatkowo wyrażał zgodę, uzasadniało podwyższenie wynagrodzenia i przeszeregowane do grupy wyższej. Następnie pozwany zmienił zaszeregowanie powódki, nie zaliczając jej do analogicznej co 7 grupy 2, lecz grupy 5 załącznika do ustawy, jednocześnie fakt zmiany grupy zaszeregowania do niższej grupy był wynikiem jednostronnej decyzji pracodawcy, wobec powódki nie zastosowano ani porozumienia, ani wypowiedzenia zmieniającego.
Sąd Okręgowy nie zgadza się z twierdzeniami apelacji, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wbrew zapatrywaniom Sądu I instancji należało przyjąć, że kwalifikacja powódki do 5 grupy zawodowej była prawidłowa.
W pierwszej kolejności mając na uwadze treść podniesionych w sprawie zarzutów wskazać należy, iż pozwany utrzymywał i podtrzymuje to stanowisko w apelacji, że kwalifikacja powódki do 5 grupy kwalifikacji załącznika do ustawy zamiast do grupy 2 wynikała z nowelizacji przepisów ustawy i załącznika do ustawy, a konkretnie posłużenia się w znowelizowanych przepisach stwierdzeniem „wymaganego” wykształcenia, a nie wykształcenia „posiadanego” jak było uprzednio jako podstawowego czynnika dla zaszeregowania pielęgniarki pod daną grupę z przypisanym współczynnikiem pracy. Przy tym, jak podkreślał skarżący wykształcenie wymagane należy interpretować zgodnie z regulacjami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20.07.2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U nr 51 poz. 896 z późn. zm.) wydanego na podstawie art. 50 ust 5 ustawy o działalności leczniczej. Zgodnie zaś z ww. rozporządzeniem pkt 1 ppkt 32 załącznika kwalifikacjami wymaganymi niezbędnymi dla zajmowania stanowiska pielęgniarki specjalistki nie jest posiadanie tytułu magistra pielęgniarstwa i specjalizacji. Skarżący wywodził też, iż obowiązująca u niego treść Regulaminu Wynagradzania, prowadzi do wniosku, że pracodawca dla stanowiska pielęgniarki/położnej specjalisty nie wymagał bezwzględnie tego rodzaju wykształcenia i przewidywał możliwość zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki/położnej specjalistki pracownika z kwalifikacjami niższymi, zwłaszcza, że do dnia 1 lipca 2023 r. zakresy obowiązków pielęgniarek i położnych specjalistek ze średnim wykształceniem i wyższym wykształceniem licencjackim i magisterskim były określone w tożsamy sposób. Zdaniem apelującego, Sąd I instancji wydając zaskarżone rozstrzygnięcie także w żaden sposób nie odniósł się do dowodów z dokumentów załączonych do odpowiedzi na pozew dowodów z dokumentów w postaci aneksów do umowy i wyciągów z umów nr (...) wraz z wyciągami załącznika „zasoby” zgłaszanych przez pozwanego do (...) podczas gdy z dokumentów tych wynika, iż w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. w zasobach zgłaszanych do (...) Oddziału (...) pozwany wskazał wyłącznie na fakt specjalizacji, a zatem pracodawca brał pod uwagę wyłącznie fakt posiadania przez powódkę specjalizacji.
Z twierdzeniem tym nie można się zgodzić. Unikając zbędnego ponownego powtarzania treści przepisów (uczynił to już Sąd Rejonowy) art. 3 oraz 5a ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz załącznika do ustawy z uwzględnieniem faktu ich nowelizacji w spornym okresie, punktu 1 ppkt 32 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2021 r. poz. 2359) oraz pkt 16 tabeli obowiązującego u pozwanego regulaminu wynagradzania podnieść należy, że brzmienie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych obowiązujące od 1 lipca 2022 roku nie zmieniło zasady powiązania współczynnika pracy z kwalifikacjami wymaganymi (a nie posiadanymi) na danym stanowisku. Błędnym jest twierdzenie skarżącego, iż nowelizacja nie miała charakteru wyłącznie porządkującego, lecz stricte - kształtujący zmieniający dotychczasowe zapisy inaczej byłaby zbędna, a więc postępowanie pozwanej znajdowało logiczne usprawiedliwienie.
W cenie Sądu Okręgowego powyższe należy ocenić jako zbyt daleko idące. Bezwzględnie od chwili wejścia w życie powołanej ustawy, tj. od 16 sierpnia 2017 roku załącznik do ustawy obejmował tabelę, której tytuł niezmiennie brzmiał „Grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku”. Ustawodawca zatem od samego początku zakładał, że z danym współczynnikiem pracy są związane kwalifikacje wymagane a nie posiadane na danym stanowisku. Powyższe znajdowało potwierdzenie również w treści z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych (druk nr (...)), w którym podkreślono, że zgodnie z projektem ustawy wysokość najniższego wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikom wykonującym zawód medyczny zatrudnionym na poszczególnych kategoriach stanowisk pracy będzie uzależniona od poziomu wykształcenia wymaganego na stanowisku pracy, na którym zatrudniony jest dany pracownik (wykształcenie na poziomie wyższym, średnim, posiadanie specjalizacji) i powyższa zasadę wprost odniesiono do treści art. 78 § 1 k.p., w myśl którego wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Odmienna interpretacja nie wynika również z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr (...)), który w toku procesu legislacyjnego przybrał postać ustawy z dnia 26 maja 2022 r. o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw.
W konsekwencji, skoro brzmienie ustawy z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych obowiązujące od 1 lipca 2022 roku nie zmieniło zasady powiązania współczynnika pracy z kwalifikacjami wymaganymi (a nie posiadanymi) na danym stanowisku, to argumentacja strony pozwanej uzasadniająca kwalifikację powódki do innej grupy zawodowej z tego właśnie powodu nie zasługiwała na uwzględnienie.
Dodatkowo analiza przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych w kodeksie pracy. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 78 § 1 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu. Dodatkowo ustawa przewiduje minimalne wynagrodzenia zasadnicze poszczególnych grup zawodowych, co nie wyklucza możliwości zwiększenia przez pracodawcę takiego wynagrodzenia w konkretnym wypadku. Na takim samym stanowisku stanął Sąd Okręgowy w Łomży - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 22 marca 2023 r., III Pa 10/23 oraz w wyroku z dnia 22 kwietnia 2022 r., III Pa 5/22.
Pozwany, wbrew zapatrywaniom apelacji nie może więc zasłaniać się wskazanymi okolicznościami. Podnieść przy tym należy, iż jako pracodawca podmiot profesjonalny zobligowany był do należytego stosowania obowiązujących regulacji. Sąd Okręgowy przy tym nie kwestionuje, iż na kanwie wskazanych przepisów - co odnosi skarżący mogły pojawiać się i pojawiają się problemy interpretacyjne (co znajduje także swój wyraz w stanowiskach prezentowanych przez organizacje związkowe), niemniej jednak trudno dojść do przekonania, iż takie trudności interpretacyjne w rozpoznawanej sprawie w istocie wystąpiły przy formułowaniu warunków pracy powódki i innych pielęgniarek z wyższym wykształceniem. Podnieść należy, iż wyjaśnienia samej pozwanej w tym zakresie były niejednoznaczne. Natomiast z materiału sprawy ocenionego logicznie zwłaszcza zeznań świadków wynikało, iż pozwany zamierzał uwzględnić na dotychczasowych zasadach kwalifikacje wszystkich pielęgniarek (w tym celu wręczył wypowiedzenia zmieniające 4 z nim jak potem podnosił celem obrony swego stanowiska omyłkowo) przeszkodą okazały się jednak problemy finansowe i trwające negocjacje w zakresie zapewnienia środków na wynagrodzenia.
W tym kontekście nie należy pomijać też, iż sam pozwany do 30 czerwca 2022 r. wskazywał powódkę, jako osobę zajmującą stanowisko przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 roku, która - co już podnoszono - zasadniczo po nowelizacji odpowiadała późniejszej 2 grupie zawodowej (tożsame treści odnoście pielęgniarek i położnych). Niejasnym jest zatem z jakich względów pracodawca jednostronnie dokonał zmiany grupy zaszeregowania powódki, skoro wcześniej w analogicznych okolicznościach (nie licząc zmiany sposobu finasowania Szpitala przez (...)) kwalifikacje te uwzględniał.
Bez wpływu na powyższą ocenę pozostają też powoływane w apelacji zapisy punktu 1 ppkt 32 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. z 2021 r. poz. 2359). Pozwany w oparciu o treść w/w utrzymywał, że pracodawca dla stanowiska pielęgniarki / położnej specjalisty nie wymagał bezwzględnie wyższego wykształcenia i przewidywał możliwość zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki / położnej specjalisty pracownika z kwalifikacjami niższymi a zatem wykształcenie wyższe nie było tym „wymaganym”.
Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż nie sposób zakwestionować faktu, że pozwany w oparciu o wskazane przepisy dopuszczał zatrudnienie pielęgniarek/ położnych specjalistek nie posiadających wyższego wykształcenia, jednak posiadanie kwalifikacji tylko na wspomnianym poziomie minimalnym bezzasadnie utożsamia z kwalifikacjami wymaganymi dla danego stanowiska. Sąd nie przeczy, iż w świetle powołanych norm możliwym jest zatrudnienie na stanowisku pielęgniarka specjalista także osób niemających wykształcenia wyższego. Podkreślić jednak należy, że niewątpliwie pożądanym jest zatrudnienie na konkretnym stanowisku osób o jak najszerszych kwalifikacjach. Traktując o zatrudnieniu na stanowisku pielęgniarka specjalista pozwany sam widział tą potrzebę i wskazał w regulaminie na zatrudnienie osób zarówno z wykształceniem średnim, jak i wyższym w obu przypadkach posiadających specjalizację. Gdyby było inaczej wpisałby jako wymagane tylko wykształcenie średnie ze specjalizacją wszelkie wyższe kompetencje byłyby dopuszczalne jako przekraczające minimalny wymagany standard. Nie można dojść zatem do przekonania, że pracodawca nie wymagał od powódki kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej czyli - tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa lub położnictwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, które powódka niewątpliwie spełniała. Określenie wymaganych kwalifikacji wariantowo, a potem odwoływanie się wyłącznie do niższego przedziału kompetencji z argumentacją iż wystarczającym jest spełnienie warunków minimalnych, intencjonalnie po to by ukształtować należne wynagrodzenie za prace na niższym poziomie należy traktować jak nadużycie - art. 8 k.p. Pozwany sam chciał zatrudnienia na stanowisku pielęgniarki specjalisty osób z wyższym wykształcaniem stanowiąc w regulaminie obowiązkowe kryteria także dla tych osób, po czym po ich zatrudnieniu nijako gdy dochodzi do określenia ich wynagrodzenia odmawia uznania ich kompetencji podnosząc, iż wymaganymi dla stanowiska są wyłącznie kryteria minimalne. W ocenie Sądu w tym stanie rzeczy nie może więc wywodzić dla siebie korzystnych skutków prawnych.
Podkreślić należy też, że nie zaszły żadne okoliczności faktyczne, które sprawiałyby, że dotychczasowe kwalifikacje powódki zostały zmniejszone. Apelujący zgadzając się z twierdzeniem, że takiej zmiany nie było, wywodził jednak, iż zaliczenie powódki do określonej grupy zawodowej i spowodowana nią zmiana wysokości wynagrodzenia wynikała jedynie ze zmiany przepisów powszechnie obowiązującego prawa;
Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 42 § 1 k.p., przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. W myśl kolejnych dwóch paragrafów przytoczonego przepisu, wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Truizmem jest stwierdzenie, że wynagrodzenie jest częścią umowy o pracę. Umowa ta jak każda umowa o charakterze cywilnoprawnym wymaga do swojego istnienia woli dwóch stron, w tym wypadku pracownika i pracodawcy. Przepisy prawa (zarówno normy z zakresu prawa pracy jak i prawa cywilnego) wymieniają enumeratywnie przypadki, kiedy tylko jedna ze stron ma prawo kształtować umowę (np. rozwiązanie umowy o pracę, odstąpienie od umowy itp.). Żaden przepis prawa nie pozwala pracodawcy jednostronnie kształtować warunków wynagrodzenia. Owszem pracodawca jako strona silniejsza często te warunki proponuje, ale pracownik może ich nie przyjąć. Co więcej obniżenie wynagrodzenia zawsze wymaga wypowiedzenia zmieniającego/ porozumienia zmieniającego. Nie jest również dopuszczalne, aby warunki zatrudnienia były gorsze niż przewidziane w przepisach powszechnie obowiązujących. Jest to wprost wskazane w art. 9 § 2 k.p („Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych”). Zgodnie z art. 80 kp za pracę wykonaną pracownikowi należy się wynagrodzenie. Z art. 22 § 1 k.p. wynika, że najważniejszym obowiązkiem pracodawcy jest zatrudnianie pracownika za wynagrodzeniem. Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy w szczególności terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia swoim pracownikom – art. 94 pkt 5 k.p. W orzecznictwie sądowym ugruntowane jest stanowisko, że naruszenie powyższego obowiązku kwalifikowane jest jako naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika niezależnie od tego czy pracodawca opóźnia się w wypłacie całości świadczenia czy też jego części.
Wprowadzenie niekorzystnych zmian warunków wynagradzania wymaga, zgodnie z art. 42 k.p. dokonania wypowiedzenia zmieniającego lub porozumienia stron stosunku pracy. Wobec tego gdy pracodawca chce zmienić grupę zszeregowania pracownika, która rzutuje na zmianę (zwłaszcza na niekorzyść) należnego mu wynagrodzenia bezwzględnie wymagane jest zachowania procedury wynikającej z art. 42 § 1 i 2 k.p. Na gruncie rozpoznawanej sprawy zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że wyłącznie faktyczna zmiana warunków płacy, była niewystarczająca i wymagała zachowania procedury wynikającej z art. 42 § 1 i 2 k.p. Tu tego zabrakło. Przy czym powyższe nie było jak już wskazywano determinowane zmianą przepisów, lecz arbitralnym działaniem pozwanego, który mając na uwadze interes szpitala spowodowany odmiennym jego finasowaniem działał z pominięciem zasad kształtujących indywidualne stosunki pracy, które sam dotychczas stosował i respektował. Nie każda zmiana warunków pracy mieści się w uprawnieniach dyrektywnych pracodawcy. Jakkolwiek nie można wymagać od pracodawcy, aby przez wiele lat nie dokonywał żadnych zmian w zakresie warunków pracy i płacy swoich pracowników, mimo że występują uzasadniające to względy organizacyjne, ekonomiczne także determinowane regulacja prawną niedopuszczalnym jest jednak uznanie że modyfikacji w tym zakresie może dokonywać w sposób dowolny (zob. wyr. SA w Warszawie z 17.12.2012 r., III APa 22/12, L.). Sytuacja finansowa pracodawcy nie może zwalniać go z powinności zapewnienia pracownikom wynagrodzenia na co najmniej minimalnym poziomie, stąd też motywy, które kierowały pracodawcą ustalającemu wysokość wynagrodzenia poniżej minimalnego, ustawowego pułapu, są prawnie indyferentne w aspekcie żądania pozwu (wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 września 2021 r., IV Pa 23/21).
Pozwana ustaliła stawkę zaszeregowania wynagrodzenia powódki kwalifikując ją do grupy 5 w odniesieniu do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz załącznika do ustawy, dokonując swobodnej interpretacji jego zapisów tak, jak jej było wygodnie, uwzględniając zasady kontraktowania z (...), pomijając jednak elementarne uprawnienia powódki do ochrony jej wynagrodzenia, jako podstawowego elementu umowy o pracę. Tymczasem nie powinna budzić wątpliwości konieczność zastosowania instytucji wypowiedzenia zmieniającego/porozumienia zmieniającego także wtedy, gdy w wyniku wprowadzenia przez pracodawcę nowych przepisów płacowych dochodzi do pozbawienia pracowników pewnych przywilejów gwarantowanych dotychczas obowiązującymi u tego pracodawcy unormowaniami wewnątrzzakładowymi lub postanowieniami umów o pracę, choćby wpływały na to standardy wynikające z przepisów powszechnie obowiązujących. Co nie jest na etapie apelacji kwestionowane wypowiedzenie powódce warunków płacy nie miało miejsca. Pisemne oświadczenie woli pracodawcy określające nowe zasady wynagradzania pracownika nie jest wypowiedzeniem zmieniającym, jeżeli nie zawiera oświadczenia o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 lutego 2021 r., (...) 5/21).
Za prawidłowe uznać należy także pozostałe ustalenia Sądu I instancji. Sąd zgadza się z oceną Sądu Rejonowego, że faktyczną przyczyną takiego ukształtowania wynagrodzenia powódki była trudna sytuacja finansowa pozwanej. Podnieść należy, że okoliczności te znajdują pełne potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Doszło do wstrzymania podpisywania aneksów pracowników z uwagi na trudną sytuację finansową spółki. Z tych samych względów doszło następczo do zmiany warunków pracy powódki w zakresie jej kwalifikacji do 5 grupy zawodowej. Nieistotne jest przy tym, że sama pozwana nie poczytywała powyższego za podstawę dokonania wypowiedzenia zmieniającego. Jeszcze raz powtórzyć należy za Sądem Okręgowym w Łomży (wspominane wyroki w sprawie III Pa 10/23 III Pa 5/22), iż niezależnie od tego jakich kwalifikacji wymaga pracodawca, współczynnik pracy winien odpowiadać tym wynikającym z rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (t.j. Dz.U. Nr 151, poz. 896 ze zm.). Analiza przepisów ustawy z 8.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1801) nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych kodeksem pracy. Skoro powódka, wskazana była jako osoba zajmująca stanowisko przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z 8.06.2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, według stanu prawnego na 1 lipca 2021 r., to należy przyjąć, że pracodawca wymagał od niej kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej, czyli – tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Grupa zawodowa 2 określona w załączniku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy reguluje wynagrodzenie zasadnicze m.in. pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, czyli takiej samej grupy jak poprzednio uregulowano w grupie 7.
Co do zaś zarzutów dotyczących braku zastosowania art. 18 3c k.p, pominięcia, że pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za prace jednej wartości, pominięcia że zakwalifikowanie powódki do grupy drugiej kompetencji nie mogło być powiązane z wymaganiem od niej na stanowisku pielęgniarki specjalisty wykształcenia wyższego, bo w czasie do dnia 1 lipca 2023 r. powódka wykonywała takie same obowiązki, co pielęgniarki zatrudnione u pozwanego nieposiadające wykształcenia wyższego magisterskiego, podkreślenia wymaga, że przedmiotem niniejszego postępowania nie jest kwestia równego traktowania w zatrudnieniu, lecz żądanie zapłaty wyrównania należnego wynagrodzenia.
Przy tym zauważyć należy, że przepisy art. 18 3c k.p zakazują różnicowania wynagrodzenia pracowników tylko wówczas gdyby następowało to w oparciu o niedozwolone kryteria. Prace jednakowe to prace takie same pod względem rodzaju, kwalifikacji koniecznych do ich wykonywania, warunków, w jakich są świadczone, a także - ilości i jakości. Zatem stanowisko pracy może stanowić kryterium porównawcze w ramach ustalania „jednakowej pracy”, ale nie jest ono wyłączne. Prace tożsame pod względem rodzaju i kwalifikacji wymaganych do ich wykonywania na tych samych stanowiskach pracy funkcjonujących u danego pracodawcy mogą różnić się co do ilości i jakości (rozumianej jako sposób wywiązywania się z powierzonych obowiązków na co mogą mieć też wpływ posiadane umiejętności wykształcenie), a wówczas nie są pracami jednakowymi w rozumieniu art. 18 3c § 1 k.p. Ilość i jakość świadczonej pracy są w świetle art. 78 § 1 k.p. podstawowymi kryteriami oceny pracy dla potrzeb ustalania wysokości wynagrodzenia oraz stanowią dopuszczalne przesłanki różnicowania wynagrodzenia w myśl art. 3 ust. 3 Konwencji nr 100 (...) Organizacji Pracy dotyczącej jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 stycznia 2022 r., II PSK 199/21).
Dopuszczalne jest różnicowanie praw pracowników, którzy bądź pełnią inne obowiązki, bądź takie same, ale niejednakowo. Sytuacja prawna pracowników może być także różnicowana ze względu na odmienności wynikające z ich cech osobistych (predyspozycji) i różnic w wykonywaniu pracy (dyferencjacja) (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 czerwca 2021 r., II PSK 90/21). Ponadto sama nazwa zajmowanego stanowiska pracy nie przesądza ipso iure, że pracownicy zatrudnieni na tych stanowiskach świadczą prace o jednakowej wartości (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 14 marca 2018 r., II PK 125/17). Z tych też względów na gruncie rozpoznawanego przypadku nie sposób jeszcze mówić o nierównym traktowaniu w zatrudnieniu.
Ponadto podkreślić należy, że niwelowanie ewentualnych nierówności w zatrudnieniu nie może polegać na pogorszeniu warunków zatrudnienia jednego pracownika po to, aby „wszyscy mieli tak samo źle”. Pracodawca w takiej sytuacji powinien dążyć do poprawy warunków zatrudnienia tych osób, które są faktycznie gorzej traktowane, bo taka jest idea tej zasady.
W ocenie Sądu Okręgowego nie jest również zasadny zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 zw. z § 2 w zw. z §15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) poprzez błędne przyjęcie, iż zasadne jest podniesienie stawki wynagrodzenia pełnomocnika powódki o ¼ w stosunku do stawki podstawowej z uwagi na konieczność przeprowadzenia rozprawy, charakter sprawy oraz nakład pracy.
Zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stosownie do art. 98 § 1 1 k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.
W myśl § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.) wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich może zawierać oświadczenie o wysokości kosztów obciążających stronę z tytułu wynagrodzenia adwokata.
W braku takiego oświadczenia, opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej, chyba że okoliczności określone w § 15 ust. 3 przemawiają za innym jej ustaleniem. Stosownie zaś do treści § 15 ust. 3 w/w rozporządzenia opłatę ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie.
W przedmiotowej sprawie pełnomocnik powódki złożył w pozwie wniosek o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 6-krotności stawki minimalnej wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia uprawomocnienia do dnia zapłaty. Natomiast pozwana przegrała sprawę w całości. Mając na względzie powyższe Sąd I instancji zasądził na rzecz powódki od pozwanej kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, co oznaczało podniesienie stawki jedynie o ¼ w stosunku do stawki podstawowej (§ 9 ust. 1 pkt. 2).
Sąd Okręgowy w pełni zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego. Podwyższenie stawki o ¼ w stosunku do stawki podstawowej uzasadniał charakter sprawy, stopień zaangażowania pełnomocnika powódki w jej rozstrzygnięcie oraz nakład pracy. W realiach sprawy należało bowiem przyjąć, że nakład pracy pełnomocnika powódki wykraczał poza standardowy zakres czynności podejmowanych w sprawach tego rodzaju, ponieważ w postępowaniu składał on obszerne pisma procesowe i wnioski dowodowe.
Słusznie, również, Sąd Rejonowy, na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, obciążył stronę pozwaną obowiązkiem zwrotu opłaty od pozwu, której obowiązku nie miała ponieść powódka A. S. (1). Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Mając na względzie wszystkie powyżej wskazane okoliczności należało uznać, że podstawy te zaistniały w przedmiotowej sprawie.
Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty apelacji, dotyczące zarówno naruszenia prawa procesowego, jak i prawa materialnego, nie zasługiwały na uwzględnienie. Powyższa ocena przesądzała, również, o bezzasadności podniesionego w apelacji przez pozwaną art. 338 k.p.c.
Z tych wszystkich względów, wniesiona apelacja, nie mogła zostać uwzględniona.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zgodnie z treścią art. 385 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.
O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążając strony pozwanej tymi kosztami.
W postępowaniu procesowym sąd orzeka o zwrocie kosztów w każdym orzeczeniu kończącym sprawę według jednej z następujących zasad: odpowiedzialności za wynik procesu, stosunkowego rozdzielenia kosztów, wzajemnego zniesienia kosztów, słuszności i zawinienia.
Art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.
Warto podkreślić, że przepis art. 102 k.p.c. daje sądom swobodę przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów procesu w tym kosztach sądowych, gdy stosowanie zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. (odpowiedzialności za wynik procesu) nie można by pogodzić z zasadą słuszności. W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż zastosowanie art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (zob. post. SN z 14.1.1974 r., II CZ 223/73, niepubl.).
Wobec tego, przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należy przede wszystkim wziąć pod uwagę fakty związane z samym przebiegiem procesu, tj. podstawę oddalenia żądania, zgodność zamiarów stron w sprawach dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powoda, co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine, a ponadto sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą albo niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie strony wygrywającej, która w ten sposób wywołała proces i koszty połączone z jego prowadzeniem (por. wyrok s. apel. 18-07-2013 w K. I ACa 447/13 LEX nr 1349918). Niemniej jednak, odstąpienie od obciążenia strony kosztami postępowania uzależnione jest od dyskrecjonalnej oceny sądu. Zakwalifikowanie przypadku jako ”szczególnie uzasadnionego” (art. 102 k.p.c.) wymaga rozważenia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy.
Biorąc pod uwagę powyższe, z uwagi na skomplikowany charakter sprawy - w aspekcie prawnym , emocjonalnym , społecznym i ekonomicznym - i uwzględniając trudną sytuację finansową pozwanego, jako placówki medycznej , Sąd orzekł, jak w punkcie drugim sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: