Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Sygn. akt VIII P 25/19

UZASADNIENIE /całości wyroku/

Pozwem z dnia 20.09.2019 r skierowanym przeciwko (...) – Ł. sp z oo w Ł. M. M. wniósł o zasądzanie:

- kwoty 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, tj. jego godności, poczucia bezpieczeństwa, dobrego imienia i reputacji niezbędnej do wykonywania zawodu

- kwoty 200.000 zł tytułem odszkodowania za szkody materialne powstałe na skutek działań pozwanego polegających na naruszeniu dóbr osobistych powoda

- kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podniósł, iż przez czynności w postaci rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia i za wypowiedzeniem oraz wypowiedzenia zmieniającego został narażony na liczne nieprzyjemności oraz niechęć ze strony współpracowników, a także dystans pozostałych pracowników spowodowany obawą o własne zatrudnienie. Doszło w ocenie powoda do naruszenia dobrego imienia, czci i reputacji niezbędnej do wykonywania zawodu, godzi w stan zdrowia powoda, który uległ znacznemu pogorszeniu na skutek bezpodstawnych i bezprawnych działań pozwanego. Doszło do szykanowania, zdegradowania z wysokiego stanowiska kierowniczego na stanowisko związane z wykonywaniem pracy fizycznej zagrażającej życiu powoda, kreowania wśród współpracowników opinii o powodzie jako o osobie niekompetentnej, której brak umiejętności do prawidłowego i rzetelnego wykonywania pracy zawodowej. Uzasadniając wysokość odszkodowania powód podniósł, iż powód ze względu na istniejące zobowiązania kredytowe oraz brak możliwości wywiązywania się z nich na skutek znacznego obniżenia otrzymywanego wynagrodzenia powód otrzymał wypowiedzenie umowy kredytu oraz został wezwany do zapłaty kwoty 99.329,57 zł oraz podjęto działania windykacyjne. Naruszenie dóbr osobistych wpłynęło na zdolności zarobkowe, obecność w pracy a także prawidłowość wykonywanych poleceń.

/pozew – k. 4 – 11/

W odpowiedzi na pozew z dnia 4.11.2019 r strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu strona pozwana podniosła, m.in. że powództwo powoda w zakresie wypowiedzenia zmieniającego zostało oddalone w sprawie X P 812/17, pozew zawiera ogólnikowe okoliczności, mające stanowić naruszenie dóbr osobistych. Te same argumenty stały się podstawą do kierowania roszczenia z tytułu mobbingu, a powództwo w tym zakresie zostało oddalone w sprawie X P 557/17. Sprawy o naruszenie dóbr osobistych nie mogą służyć ukaraniu pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę, samo wypowiedzenie umowy o pracę , które zostało wzruszone przez sąd nie uzasadnia uznania, iż doszło do naruszenia dóbr osobistych. Nadto powód nie udowodnił przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej oraz wysokości tego roszczenia.

/odpowiedz na pozew – k. 111 – 121/

W piśmie z dnia 13.03.2020 r powód wskazał, że podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowi nie tylko nieuzasadnione, kilkukrotne rozwiązywanie umowy o pracę ,ale przede wszystkim postawa pracodawcy wobec pracownika: szykanowanie, degradowanie z wysokiego stanowiska kierowniczego na stanowisko związane z wykonywaniem pracy fizycznej zagrażającej zdrowiu powoda, a także kreowanie wśród współpracowników opinii o powodzie jako osobie niekompetentnej, której brak umiejętności do prawidłowego i rzetelnego wykonywania pracy zawodowej. Powód podkreślił, że pozwany usiłował pozbyć się powoda jako niewygodnego pracownika, który ujawnił przestępcze działania pozwanego.

/pismo – k. 207/

Na rozprawie w dniu 16.03.21 powód wniósł o nieobciążanie kosztami procesu.

/e – prot. 00:20:16/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był zatrudniony przez stronę pozwaną od dnia 15 maja 2008 r, od dnia 15 lipca 2013 r - na stanowisku kierownika Sekcji Biletowej w D. (...) Klienta. Od marca 2013 r był p.o kierownika tej sekcji.

/ okoliczność bezsporna/

Do obowiązków powoda należało, między innymi: współpraca z instytucjami i podmiotami zewnętrznymi w ramach udzielonych uprawnień i pełnomocnictw, bieżące informowanie bezpośredniego przełożonego o stanie prowadzonych spraw, ścisłe i terminowe rozliczanie się z powierzonych zadań, organizowanie i planowanie pracy w Sekcji Kontroli Biletowej, z uwzględnieniem priorytetów zadań, sprawowanie funkcji nadzoru, kontroli i koordynacji zadań dotyczących realizacji umów zawartych przez (...) z organizatorami przewozów, a w szczególności: kontroli biletów, pobierania opłat dodatkowych za brak ważnego biletu, prowadzenie egzekucji nieregulowanych opłat dodatkowych. Powód odpowiadał, m.in. za ścisłe przestrzeganie granic przyznanych mu uprawnień oraz procedur obowiązujących u pracodawcy. Podlegał Kierownikowi D. (...) Klienta. Był umocowany do występowania na zewnątrz przedsiębiorstwa w sprawach związanych z zakresem obowiązków po uzgodnieniu treści wystąpienia z bezpośrednim przełożonym lub przełożonym wyższego szczebla, podpisywania dokumentów w granicach udzielonych pełnomocnictw, zgłaszanie bezpośredniemu przełożonemu potrzeby opracowania bądź zmiany dokumentu Systemu (...) Jakością.

/okoliczność bezsporna/

Po objęciu stanowiska kierowniczego część kontrolerów biletów zwróciła się do niego z zastrzeżeniami w zakresie rozliczeń mandatów. Sprawa została zgłoszona do prokuratury. Prokuratura żądała od (...) dokumentacji. Postępowanie trwa nadal. Nikt z zarządu spółki nie ma postawionych zarzutów z tym związanych.

/zeznania świadka P. J. e-prot. z dnia 8.09.2020 – 01:13:57, A. L. – 01:25:14, A. P. – 01:38:17, zeznania pozwanego – e-prot. z dnia 8.09.2020 00:54:01 w zw. z e – prot. z dnia 16.03.21 00:15:57/

Do zarządu spółki docierały skargi na powoda w związku z wykonywaniem czynności kierowniczych. Pracownicy skarżyli się na mobbing z jego strony. Skarżyła się część kontrolerów i dyspozytorów. Doszło do konfliktu pomiędzy powodem i częścią pracowników. Powód wprowadził własne zasady i podejmował decyzje odebrane przez pracowników jako kontrowersyjne. Często karał za drobne przewinienia. Pracownicy zwracali się do związków zawodowych i W. Ł. z prośbą o interwencje. Została przygotowana ankieta dotycząca modelu pracy w jednostce . Po jej sporządzeniu doszło do rozmowy z powodem w celu modyfikacji postępowania.

/zeznania pozwanego – e-prot. z dnia 8.09.2020 00:54:01 w zw. z e – prot. z dnia 16.03.21 00:15:57, zeznania świadka P. J. e-prot. z dnia 8.09.2020 – 01:13:57, K. F. – e – prot. z dnia 17.11.2020 00:03:29, K. F. – 00:36:20, A. K. – 00:46:52, W. Ł. – e – prot. z dnia 26.01.21 00:03:18, M. M. 00:45:06, J. W. – 01:06:30/

Powód oskarżył przełożonego W. Ł. (2) o groźby karalne. Postępowanie zostało umorzone.

/zeznania świadka W. Ł. – e – prot. z dnia 26.01.21 00:03:18/

Pracownicy nie słyszeli negatywnych uwag pod adresem powoda ze strony przełożonych, nie docierały do nich żadne informacje na temat powoda. Część pracowników znała przyczynę rozwiązania stosunku pracy z powodem, jako związaną z szablonem.

/zeznania świadka P. J. e-prot. z dnia 8.09.2020 – 01:13:57, A. L. – 01:25:14, A. (...):38:17,B. K. – 01:49:11, K. F. – e – prot. z dnia 17.11.2020 00:03:29, J. K. 00:18:25, K. W. – 00:26:56, K. (...):36:20, A. K. – 00:46:52, M. M. e prot. z dnia 26.01.2021 00:45:06, J. W. – 01:06:30/

Od dnia 14 października 2013 r do 31 grudnia 2013 r powodowi powierzono na podstawie art. 42 § 4 kp stanowisko specjalisty w sekcji przygotowania produkcji w Zakładzie (...).

/okoliczność bezsporna/

W dniu 19. 12.2013 r W. Ł. zwrócił się do pozwanego o rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia w związku z przekroczeniem uprawnień i narażeniem spółki na szkodę.

/pismo – k. 381/

W dniu 27 grudnia 2013 r powód otrzymał pismo w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego, t.j. sumiennego i starannego wykonywania pracy, polegające na przekroczeniu uprawnień poprzez samowolne dokonanie (nie informując przełożonych) zmiany szablonu wzoru „ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty” stosowanego przez pracowników Sekcji Kontroli Biletowej w związku z prowadzeniem windykacji należności z tytułu nakładanych opłat dodatkowych, w sytuacji gdy zmiana wzoru szablonu druku wymaga pisemnej akceptacji Zarządu Dróg i (...). Konsekwencją powyższego przekroczenia uprawnień jest narażenie przedsiębiorstwa na znaczną szkodę materialną w postaci nałożonej przez (...) kary umownej z tytułu naruszenia postanowień umowy o świadczenie usług publicznych w ramach organizacji lokalnego transportu zbiorowego z dnia 28 lutego 2011 r. Pismo zawierało pouczenie o możliwości odwołania się do sądu.

/okoliczność bezsporna/

Powód odwołał się od powyższego rozwiązania umowy. Prawomocnym wyrokiem z dnia 31.10.2014 r wydanym w sprawie XP 51/14 Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach oraz orzekł o wynagrodzeniu za czas pozostawania bez pracy w kwocie 4738,88 zł. Sąd w uzasadnieniu podniósł, m.in. , że przypisanie odpowiedzialności wyłącznie powodowi za niedopełnienie warunków umowy w postaci uzyskania akceptacji kontrahenta, nie znajduje podstaw. Panujący u strony pozwanej chaos kompetencyjny (tożsame pełnomocnictwa dla dwóch pracowników, podpisywanie pism przez powoda samodzielnie, a także wspólnie z przełożonym, zapisy umowy ze (...) wskazujące konkretną osobę do kontaktu , akceptacja prokurenta spółki co do zgodności dokumentu pod względem formalnym) nie może obciążać wyłącznie powoda jako pracownika. W ocenie Sądu powodowi można było ewentualnie przypisać odpowiedzialność za nie przekazanie na piśmie swojemu przełożonemu zakresu prac do wykonania przed udaniem się na zwolnienie lekarskie. Mając na uwadze powyższe należało stwierdzić w ocenie Sądu Rejonowego, iż przyczyna rozwiązania umowy o pracę jest nieprecyzyjna, podlegała modyfikacji w trakcie procesu, a ujawnione okoliczności nie wykazały ani ciężkiego naruszenia obowiązków przez powoda ani jego winy w stopniu rażącego niedbalstwa, brak było podstaw do rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 kp.

/okoliczność bezsporna – kserokopia wyroku– k. 12 - 42 /

Powód zgłosił gotowość do pracy i został skierowany na badania lekarskie. Przedstawił zaświadczenie w dniu 16.12.2014 r . W tym samym dniu otrzymał oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Jako przyczynę wskazano m.in. brak ze strony powoda właściwej komunikacji z bezpośrednim przełożonym W. Ł. (2), przejawiający się w szczególności tym, że w okresie bezpośrednio poprzedzającym, długotrwałą nieobecność w pracy, to jest przed 4.07.2013 r , powód nie poinformował na piśmie przełożonych o stanie i zaawansowaniu prac nad wdrożeniem nowego modelu dokumentu „ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty”. Brak precyzyjnej, pisemnej informacji o stanie zaawansowania i etapie prac nad nowym modelem dokumentu, którą powód winien był przekazać przełożonym przed pójściem na długotrwałe zwolnienie lekarskie spowodowało chaos organizacyjny, który w efekcie doprowadził do wdrożenia do stosowania nowego modelu dokumentu od 9.07.2013 r bez koniecznej uprzedniej akceptacji zarządu spółki, a przede wszystkim bez uprzedniej akceptacji (...). Skutkiem wdrożenia do stosowania nowego modelu dokumentu bez koniecznej akceptacji jest nałożona przez (...) kara umowna w wysokości 2364.200 zł. Sytuacja ta spowodowała utratę zaufania pracodawcy do powoda jako pracownika uniemożliwiająca dalszą kontynuację zatrudnienia w MPK, w szczególności na tak odpowiedzialnym stanowisku jakim jest kierownik sekcji biletowej.

/okoliczność bezsporna – kserokopia uzasadnienia – k.32 – 54/

Powód odwołał się od powyższego wypowiedzenia. Prawomocnym wyrokiem z dnia 12.10.2015 r Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie X P 1155/14 przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach oraz zasądził kwotę 4767,49 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy podniósł, min. że wskazana przez pracodawcę przyczyna wypowiedzenia nie spełnia kryterium prawdziwości i zasadności.

/okoliczność bezsporna – kserokopia wyroku – k. 3 1 i uzasadnienia k. 32 – 54, kserokopia wyroku z uzasadnieniem w sprawie VIII Pa 95/16 – k. 42 - 54 /

W dniu 22.12.2016 r Bank (...) SA wystosował do powoda wezwanie do zapłaty, w związku z niewywiązaniem się z warunków umowy pożyczki gotówkowej z dnia 30.09.2014 r , powód jest zobowiązany do zapłaty kwoty 99329,57 zł, na którą składają się niespłacony kapitał, odsetki umowne, opłaty regulaminowe.

/kserokopia wezwania do zapłaty – k. 55/

Powód został przywrócony do pracy w październiku 2016 roku. Został skierowany do pracy w Zakładzie (...) , na stanowisko specjalisty , na okres 3 miesięcy. Z dniem 1 stycznia 2017 r ponownie został skierowany do pracy na to stanowisko. Pracodawca poszukiwał stanowiska równorzędnego dla powoda, bowiem kierownikiem sekcji biletowej była już inna osoba i lepiej sobie radziła. W dniu 11.04.2017 r strony zwarły porozumienie zgodnie z którym powodowi powierzono stanowisko kierownika sekcji przygotowania produkcji w Zakładzie (...).

/okoliczność bezsporna, zeznania pozwanego – e-prot. z dnia 8.09.2020 00:54:01 w zw. z e – prot. z dnia 16.03.21 00:15:57/

W dniu 19.05.2017 r powód otrzymał pismo w przedmiocie wypowiedzenia warunków umowy o pracę. Jako przyczynę wskazano m.in. zmiany organizacyjne polegające na likwidacji Sekcji Przygotowania Produkcji, wchodzącej w skład Zakładu (...), której to sekcji powód był kierownikiem i przeniesienie wszystkich funkcji i zadań do innej jednostki organizacyjnej to jest do D. (...). Decyzja w zakresie zmian organizacyjnych przedsiębiorstwa pracodawcy została podjęta przez zarząd spółki uchwałą nr 19/17 z dnia 18.05.2017 r . W wyniku likwidacji Sekcji Przygotowania Produkcji – zadania tej sekcji zostaną przeniesione do D. (...) a zatem pracownicy dotychczasowej Sekcji Przygotowania Produkcji zostaną włączeni do D. (...) i podlegać będą pod kierownictwo – kierownika D. (...). Wykształcenie zawodowe powoda, a także doświadczenie zawodowe zdobyte podczas pracy w MPK nie pozwalają zdaniem pracodawcy na realizację zadań specjalisty w zakresie przygotowania dokumentacji technicznej dotyczącej modernizacji wagonów 805Na oraz dokumentacji technicznej przeglądów i naprawy wagonów typu C. i Pesa. Pracodawca mając świadomość, że powód rozpoczynał pracę na stanowisku kierowcy autobusu, dysponując wolnymi etatami zaproponował powodowi nowe stanowisko pracy w postaci stanowiska kierowcy autobusu, z wynagrodzeniem 19 zł na godzinę.

/okoliczność bezsporna/

Powód odwołał się od powyższego wypowiedzenia zmieniającego. Nie przyjął zaproponowanych warunków. Prawomocnym wyrokiem z dnia 6.09.2018 r w sprawie X P 812/17 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo. Powód nie odwołał się od powyższego rozstrzygnięcia.

/okoliczność bezsporna/

Prawomocnym wyrokiem z dnia 9.05.2018 r Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie X P 557/19 oddalił powództwo powoda o zadośćuczynienie w związku z mobbingiem. Powód podnosił w toku procesu okoliczności m.in. dotyczące tego, że w związku z powiadomieniem przez powoda o nieprawidłowościach w (...)pracodawca zintensyfikował działania przeciwko niemu – została przekazana pracownikom ankieta godząca w jego osobę, powód został przeniesiony na inne stanowisko, co doprowadziło do pogorszenia stanu jego zdrowia, a następnie powód został zwolniony dyscyplinarnie, po przywróceniu do pracy otrzymał wypowiedzenie. Sąd rozstrzygając powyższy spór podkreślił, m.in., że przeprowadzona anonimowa ankieta stanowiła następstwo m.in. skarg, które dotyczyły powoda, chodziło o diagnozowanie nastrojów pracowników, warunków pracy, zdefiniowania oczekiwań pracowników. Sąd uznał, iż był to element związany ze stanowiskiem kierowniczym, nie stanowił narzędzia szykany i ośmieszenia. Ocena kierownika była elementem diagnozowania sytuacji. Sąd podkreślił także, że prowadzenie polityki kadrowej, dobór pracowników stanowi kompetencję pracodawcy, a mobbing nie może służyć ukaraniu pracodawcy za niezgodne z prawem czy nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę.

/kserokopia wyroku wraz z uzasadnieniem – k. 125 – 142/

Powód leczył się na schorzenia kardiologiczne, leczył się także psychiatrycznie od października 2013 r. Obecnie przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym w wysokości 1600 zł.

/kserokopia dokumentacji – k. 61, 62 – 63, k. 286 - 301 /

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu.

Podstawę żądań powoda stanowi przepis art. 24 § 1 i 2 k.c., który ustanawia przesłanki ochrony dóbr osobistych.

W zakresie zastosowanego prawa materialnego trzeba podkreślić, iż polski ustawodawca przyznał szeroką ochronę dóbr osobistych w art. 23 i 24 k.c. Moc tej ochrony przejawia się nie tylko w uprawnieniach poszkodowanego i przyznanych mu roszczeniach, ale również w tym, iż ochrona przewidziana w regulacjach szczególnych nie wyłącza skorzystania z drogi roszczeń o których mowa w art. 24 k.c. Inaczej mówiąc w przypadku pracownika, który mógłby uzyskać określoną ochronę w oparciu o przepisy Kodeksu pracy nie jest wyłączona ochrona z art. 24 k.c. i 448 k.c.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Zgodnie z art. 11 ¹ kp pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Dobra osobiste osoby zatrudnionej nie stanowią odrębnej kategorii prawnej, ale są uznawane za dobra osobiste powszechnego prawa cywilnego. Kodeks pracy w art. 11 ¹ k.p. nie definiuje w sposób szczególny dóbr osobistych pracownika ani też nie stanowi o ich odrębności, jednakże nakazuje ich ochronę. Definicje doktrynalne pojęcia "dobro osobiste" stworzone na użytek prawa cywilnego odnoszą się również do "dóbr osobistych osoby zatrudnionej". /wyrok Sądu Najwyższego z 24.06.2015 r. ,II PK 207/14, LEX nr 1794313/

Zgodnie z treścią art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro zostaje zagrożone cudzym działaniem może żądać zaniechania tego działania chyba, że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków. W szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. (§ 2).

O tym, czy w konkretnym wypadku można mówić o naruszeniu (zagrożeniu naruszenia) dobra osobistego, nie mogą decydować subiektywne odczucia osoby uważającej się za pokrzywdzoną, lecz decydujące znaczenie ma to, jaką reakcję naruszenie to wywołało (lub przy zagrożeniu mogłoby wywołać) w społeczeństwie. Ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, jakim jest stan uczuć, godność osobista i nietykalność cielesna (art. 24 § 1 k.c.), nie może być dokonana według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego (ocena subiektywna)/tak SN w wyroku z 11 marca 1997 r., III CKN 33/97, LexisNexis nr (...) (OSNC 1997, nr 6-7, poz. 93).

Sąd zważył, że także w literaturze przedmiotu zgodnie przyjmuje się, że „obecnie przeważa pogląd, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie tyle subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ile to, jaką reakcję wywołuje w społeczeństwie to naruszenie (…). Podkreśla się przy tym, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra, którego ochrony domaga się osoba zgłaszająca żądanie, należy brać pod uwagę całokształt okoliczności, a nie np. zwrot wyrwany z całej wypowiedzi. Różnorodność występowania w życiu społecznym dóbr osobistych podlegających ochronie cywilnoprawnej, a także ochronie przewidzianej w innych przepisach polskiego systemu prawnego, przesądza o niemożliwości jakiegoś systematycznego ujęcia przesłanek ogólnych, których występowanie mogłoby przesądzić o tym, czy konkretne zdarzenie lub wypowiedź stanowią naruszenie któregoś z nich. Ocena musi być, i jest w praktyce orzeczniczej, dokonywana na tle konkretnego stanu faktycznego. Sąd w świetle konkretnego stanu faktycznego ocenia - stosując kryteria obiektywne - czy doszło do naruszenia dobra osobistego (dóbr osobistych) i czy zachodzą przesłanki do zastosowania któregoś ze środków ochrony przewidzianych w art. 24 bądź też w innych przepisach”. (Stanisław Dmowski, Roman Trzaskowski, Komentarz do art.23 Kodeksu cywilnego, 2014.03.01)

Przepis art. 24 k.c. nie definiuje pojęcia bezprawności. Przyjmuje się, że bezprawne jest każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, a nawet z porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19 października 1989 roku (II CR 419/89, OSP 11-12/90 poz. 377) wyjaśnił, że „za bezprawne uważa się każde działanie naruszające dobro osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności usprawiedliwiających je oraz że do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych na ogół zalicza się działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, wykonywanie prawa podmiotowego, zgodę pokrzywdzonego, działanie w obronie uzasadnionego interesu.”. Dla uchylenia się od odpowiedzialności konieczne jest stwierdzenie przesłanek wyłączających bezprawność. Ponadto, aby można było skutecznie powoływać się na istnienie przesłanek wyłączających bezprawność, trzeba niezależnie od innych okoliczności wykazać prawdziwość twierdzeń dotyczących osoby, w której sferę dóbr osobistych wkroczono.

Rozpoznając sprawę o ochronę dóbr osobistych sąd powinien zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy doszło do naruszenia dobra osobistego i dopiero w przypadku pozytywnej odpowiedzi ustalić, czy działanie pozwanego było bezprawne.

Dowód, że dobro osobiste zostało naruszone lub zagrożone, ciąży na osobie poszukującej ochrony prawnej, czyli na powodzie.

Art. 24 § 1 k.c. wprowadza zasadę domniemania bezprawności i to pozwany w procesie o ochronę dóbr osobistych ma obowiązek wykazania istnienia okoliczności usprawiedliwiających to działanie, a więc wyłączających bezprawność.

Brak bezprawności działania nie oznacza wprawdzie braku zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego, niemniej jednak wyłącza odpowiedzialność tego, kto wykazał, że nie działał bezprawnie. /np. SN w uchwale z 30 marca 1994 r., I PZP 9/94, LexisNexis nr (...) (OSNAPiUS 1994, nr 2, poz. 26/.

Ochrona dóbr osobistych przysługuje w przypadku bezprawnego działania sprawcy. Za bezprawne uznaje się każde działanie sprzeczne z normami prawnymi. Dodatkowo dla zasądzenia zadośćuczynienia oprócz ustalenia bezprawności naruszenia lub zagrożenia dóbr osobistych konieczne jest także ustalenie zawinionego działania.

Do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych na ogół zalicza się: 1) działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, 2) wykonywanie prawa podmiotowego, 3) zgodę pokrzywdzonego (ale z zastrzeżeniem uchylenia jej skuteczności w niektórych przypadkach) oraz 4) działanie w obronie uzasadnionego interesu. /por. w tym zakresie wyrok SN z dnia 19 października 1989 r., II CR 419/89, LexisNexis nr (...) (OSP 1990, nr 11-12, poz. 377).

Zgodnie z treścią art.448 k.c. w zw. z art.300 k.p. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Przy żądaniu przyznania odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego podstawowym kryterium oceny winien być rozmiar ujemnych następstw w sferze psychicznej pokrzywdzonego bowiem celem przyznania ochrony w formie majątkowej jest zrekompensowanie i złagodzenie doznanej krzywdy moralnej. Z tych przyczyn sąd jest zobowiązany ustalić zakres cierpień pokrzywdzonego, a przy ocenie tej przesłanki nie może abstrahować od wszystkich okoliczności towarzyszących powstaniu krzywdy. Jedynie znikomość ujemnych następstw może być podstawą oddalenia powództwa o przyznanie zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonego (podobnie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 24 lipca 2008 roku, I ACa 1150/06) .

Do zasądzenia zarówno zadośćuczynienia, jak i świadczenia na cel społeczny nie wystarczy ustalenie bezprawności naruszenia (zagrożenia) dobra osobistego, ale konieczne jest ustalenie działania zawinionego (chociażby winy nieumyślnej w najlżejszej postaci). /por. uchwałę SN z 19 czerwca 2007 r., III CZP 54/2007, LexisNexis nr (...) (OSNC-ZD 2008, nr B oraz uchwałę składu 7 sędziów z 9 września 2008 r., III CZP 31/2008, LexisNexis nr (...) (OSNC 2009, nr 3, poz. 36). W orzecznictwie Sądu Najwyższego obecnie dominuje bowiem pogląd, z którym nie można się nie zgodzić, że przesłanką odpowiedzialności na podstawie art. 448 k.c. jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego, a w grę może wchodzić zarówno wina umyślna, jak i nieumyślna (por. wyrok SN z 12 grudnia 2002 r. V CKN 1581/00, OSNC 2004, Nr 4, poz. 53, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2004 r., II CK 115/03, LEX nr 1595077: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CK 805/04, LEX nr 177221; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2005 r., I CK 256/05, LEX nr 156019; uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 9 września 2008 r., III CZP 31/08, LEX nr 484767). Podkreślić w tym miejscu należy, iż w obszarze deliktów prawa cywilnego rozróżnia się, podobnie jak w prawie karnym, dwie postacie winy, tj. winę umyślną i nieumyślną. Przy winie umyślnej sprawca ma świadomość szkodliwego skutku swego zachowania się i przewiduje jego nastąpienie, celowo do niego zmierza (dolus directus) lub co najmniej na wystąpienie tych skutków się godzi (dolus eventualis). Przy winie nieumyślnej sprawa wprawdzie przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia tych skutków, choć powinien i może je przewidzieć. W obu formach winy nieumyślnej mamy do czynienia z niedbalstwem (culpa). Pojęcie niedbalstwa wiąże się więc w prawie cywilnym z niezachowaniem wymaganej staranności. Zarzut niedbalstwa będzie przy tym uzasadniony, gdy sprawa szkody zachował się w sposób odbiegający od modelu wzorcowego, ujmowanego abstrakcyjnie. Zważyć należy, iż sprawa szkody ponosi odpowiedzialność nawet w razie istnienia choćby lekkiego niedbalstwa (culpa levissima) (vide G. Bieniek, Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia, Zobowiązania, T. I, Warszawa 2007, s. 256-257).

O przyznaniu i wysokości zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 448 k.c. decydować powinny: rozmiar szkody i intensywność doznanej krzywdy, stopień i rozmiar ujemnych następstw naruszenia dóbr osobistych dla dotkniętego tym naruszeniem, stopień winy sprawcy.

Jeżeli chodzi o przesłanki odpowiedzialności na podstawie art. 448 kc, to bezsporne jest, że należy do nich zaliczyć naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową oraz związek przyczynowy między tym czynem a szkodą niemajątkową spowodowaną naruszeniem dobra osobistego.

Zasądzenie zadośćuczynienia ma charakter fakultatywny i od oceny sądu należy przyznanie pokrzywdzonemu ochrony w tej formie, nawet jeśli spełniona została przesłanka w postaci bezprawności naruszenia dobra osobistego./tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2018 r. ,V ACa 236/17/

Roszczenia o ochronę dóbr osobistych powiązane są z subiektywnym poczuciem krzywdy, to jednak przy badaniu zasadności roszczenia o charakterze majątkowym opartym na art. 448 k.c., ocena, czy dobro osobiste zostało naruszone, stopień tego naruszenia i jego skutki winny być oceniane według kryteriów obiektywnych.

Zgodnie z art. 361 kc Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W ocenie tego Sądu zasadnicze znaczenie dla wyjaśnienia istoty sporu miało zatem ustalenie, czy postępowanie dowodowe wykazało wystąpienie przesłanek ochrony dóbr osobistych, które muszą zostać spełnione łącznie. Tymi przesłankami są: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie tego dobra, bezprawność zagrożenia lub naruszenia. Pierwsze dwie przesłanki musi udowodnić powód dochodzący ochrony; pozwany może bronić się, wykazując, że nie działał bezprawnie.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego, ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach . Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o istotnych faktach dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem.

Sąd zważył, że ustalone w sprawie na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego fakty nie potwierdziły wersji powoda, że zachowanie pozwanego doprowadziło czy nawet tylko stanowiło zagrożenie dla naruszenia dóbr osobistych.

Powód wskazywał, że przez czynności w postaci rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia i za wypowiedzeniem oraz wypowiedzenia zmieniającego został narażony na liczne nieprzyjemności oraz niechęć ze strony współpracowników, a także dystans pozostałych pracowników spowodowany obawą o własne zatrudnienie. Doszło w ocenie powoda do naruszenia dobrego imienia, czci i reputacji niezbędnej do wykonywania zawodu, godzi w stan zdrowia powoda, który uległ znacznemu pogorszeniu na skutek bezpodstawnych i bezprawnych działań pozwanego. Doszło do szykanowania, zdegradowania z wysokiego stanowiska kierowniczego na stanowisko związane z wykonywaniem pracy fizycznej zagrażającej życiu powoda, kreowania wśród współpracowników opinii o powodzie jako o osobie niekompetentnej, której brak umiejętności do prawidłowego i rzetelnego wykonywania pracy zawodowej.

Powód zasadniczej podstawy naruszenia jego dóbr osobistych upatruje w samym fakcie bezzasadnego dwukrotnego zwolnienia go z pracy, a następnie w wypowiedzeniu zmieniającym. Z okolicznościami tymi łączy zarówno naruszenie jego dóbr osobistych, jak i wskazywane w pozwie szkody z tym związane (utrata zarobków, konieczność spłaty kredytu, pogorszenie stanu zdrowia). Również dochodzone w tej sprawie roszczenie o zadośćuczynienie zmierza do usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych w postaci stanu zdrowia w związku z czynnościami pracodawcy, które polegały m.in. na niezgodnym z prawem rozwiązanie umowy.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem działania skutkujące wypowiedzeniem umowy o pracę nie stanowią bezprawnego naruszenia dóbr osobistych. Samo, nawet bezprawne, rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem, nie jest równoznaczne z naruszeniem dóbr osobistych pracownika. Pogląd ten uznać należy za utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym wskazuje się, że rozwiązanie (także wadliwe) stosunku pracy przez pracodawcę wyklucza możliwość stosowania przepisów prawa cywilnego o ochronie dóbr osobistych (art. 23 k.c., art. 24 k.c., art. 448 k.c.), chyba że w związku z tym rozwiązaniem pracodawca naruszy dobro osobiste pracownika poza zakresem stosunku pracy, podejmując działania nie mieszczące się w ukształtowanej przez ustawodawcę formie i treści czynności prawnej rozwiązującej stosunek pracy. Oznacza to, że uregulowania w zakresie rozwiązywania stosunków pracy przez pracodawców wykluczają możliwość sięgania do przepisów prawa cywilnego przewidujących ochronę dóbr osobistych, chyba że w związku z rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca naruszy jakieś dobro zwalnianego pracownika, które pozostaje poza zakresem stosunku pracy, a tym samym w istocie podejmie działania nie mieszczące się w ukształtowanej przez ustawodawcę formie i treści czynności prawnej rozwiązującej stosunek pracy. Inaczej mówiąc, przepisy Kodeksu cywilnego, w tym także te, które przewidują ochronę dóbr osobistych, nie mogą prowadzić do zanegowania, czy wręcz unicestwienia sensu unormowań zawartych w Kodeksie pracy, które w sposób wyczerpujący wyliczają roszczenia pracownika w razie wadliwego rozwiązania z nim umowy o pracę. (zob. wyroki z uzasad.Sądu Najwyższego z 21 października 2003 r., I PK 414/02, OSNP 2004, z, 20, poz. 344, wyrok SA w Warszawie z dnia 22.11.2016 r, VI ACa 1177/15, Lex nr 2185473, wyrok SN z dnia 16.11.2000 r , I PKN 537/00, OSNP 2002/11/269/. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie stanowi bezprawnego działania w rozumieniu art. 24 § 1 KC nawet wówczas, gdy jego przyczyna okazała się nieprawdziwa./tak wyrok SN z dnia 1.10.1998 r, I PKN 353/98/.

W istocie poza sporem pozostawała kwestia, iż powód został dwukrotnie przywrócony do pracy w procesach związanych z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia a następnie w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę.

Rozpatrując w tym zakresie działania strony uznać należy, że nie tylko nie skutkowały one naruszeniem dóbr osobistych powoda, ale również nie miały charakteru bezprawnego, mając na uwadze cytowane powyżej orzecznictwo. Samo rozwiązanie umowy o pracę nie stanowiło źródła naruszenia dóbr osobistych wskazanych w pozwie w postaci: dobrego imienia, czy godności osobistej. Czynności podejmowane przez stronę pozwaną w ramach rozwiązania stosunku pracy dokonywane były w ramach kompetencji pracodawcy. Nawet uznanie roszczeń powoda w tych procesach nie stanowiło podstawy do przyjęcia, że swoim postepowaniem pozwany wykroczył poza działania niemieszczące się w obowiązującym porządku prawnym.

Wbrew stanowisku powoda rozstrzygnięcie sądu przywracającego go do pracy nie przesądza o bezprawnym naruszeniu dóbr osobistych powoda. Stosunek pracy powoda skorzystał z ochrony w tych procesach, a zatem roszczenia oparte na konstrukcji dóbr osobistych, zmierzające także do ochrony tego stosunku pracy, nie zasługują na uwzględnienie. Działania pozwanego nie przekroczyły zasad porządku prawnego, zatem nie miału charakteru bezprawnego.

Powód wskazywał, że sam przyczyna rozwiązania umowy o pracę narusza jego dobra osobiste, bo zawiera nieprawdę. Ponownie podnieść należy, że samo wskazanie w treści wypowiedzenia jego przyczyn pozostaje w zgodzie w przepisami prawa pracy i samo w sobie nie stanowi naruszenia dóbr osobistych powoda. Jak wynika z treści rozwiązania umowy o pracę, uzasadnienie wypowiedzenia sporządzone zostało w sposób rzeczowy i formalnie poprawny. Brak w nim tego sformułowań, które ze względu na formę lub treść mogłyby stanowić samoistne źródło naruszenia dóbr osobistych powoda. Sam fakt zakwestionowania wskazanych w nim przyczyn rozwiązania umowy przed sądem pracy, nie skutkuje uznaniem, że treść wypowiedzenia naruszyła w sposób bezprawny dobra osobiste powoda.

Jeszcze raz należy przypomnieć, że roszczenia pracownika z tytułu wadliwego rozwiązania z nim stosunku pracy przez pracodawcę zostały w sposób wyczerpujący uregulowane w Kodeksie pracy, a to oznacza, że w regulacjach tych - w tym zakresie - nie ma luki i wobec tego brak podstaw do sięgania do przepisów Kodeksu cywilnego i stosowania ich ma mocy art. 300 KP.

Zarzuty powoda, który zarzuca pozwanemu celowe działania, by pozbyć się niewygodnego pracownika, który ujawniał nieprawidłowości mające miejsce u pracodawcy, nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym zgromadzonym w tej sprawie. Tego rodzaju okoliczności nie wynikają z uzasadnień orzeczeń przywracających powoda do pracy. Także zeznania świadków są w tym zakresie nieprecyzyjne bądź niewiarygodne. I tak świadek P. J. wskazuje na chronologię działań w postaci tego, że najpierw kierownik zainterweniował w sprawie zastrzeżeń kontrolerów, a następnie został zwolniony, przy czym nie wiedział, za co ostatecznie został zwolniony. Świadek A. L. zeznał, że powód został zwolniony w związku z tym, że odkrył aferę, jednakże świadek ten był osobiście zaangażowany, bo twierdził, iż MPK „kradło pieniądze”, podejmował także czynności w Urzędzie Skarbowym. Świadek A. P. zeznał, że powód został zwolniony pod pretekstem wadliwego szablonu, przy czym mimo, iż zarówno powód, jak i świadkowie twierdzili, że w firmie są nieprawidłowości, to nie znalazło to dotychczas potwierdzenia w żadnym wyroku skazującym. Nadto na brak obiektywizmu świadka P. może wpływać okoliczność, iż, jak sam wskazał, sam miał kłopoty i został wyrzucony w z firmy.

Sąd pominął wniosek dowodowy o zwrócenie się do Prokuratury o załączenie akt śledztwa toczącego się z zawiadomienia powoda, albowiem dopóki nie zapadnie prawomocny wyrok skazujący , dopóty postepowanie karne nie ma wpływu na postępowanie cywilne. Poza tym postępowanie zawiera sygnaturę akt DS40/2017, a zatem zostało wszczęte w 2017 r , a więc 3 lata po pierwszym rozwiązaniu umowy o pracę.

Reasumując, powód uzyskał ochronę prawną w związku z nieuzasadnionymi rozwiązaniami umów o pracę w toku procesów o przywrócenie do pracy i brak podstaw do traktowania powyższych działań jako naruszenie dóbr osobistych powoda. Czynności te nie miały cechy bezprawności.

Powód podnosił także, że po przywróceniu do pracy zostało mu powierzone inne stanowisko. Z ustaleń wynika, iż jego dotychczasowe stanowisko zostało zajęte (co nie może dziwić w związku z upływem czasu pomiędzy zwolnieniem a przywróceniem do pracy), a pracodawca poszukiwał dla niego stanowiska równorzędnego, które ostatecznie otrzymał. Trudno więc mówić w tym przypadku o intencjonalnym, świadomym, natężonym złą wolą działaniu zmierzającym do poniżenia i zdyskredytowania pracownika. Powyższe nie wykracza poza obowiązujący porządek prawny, albowiem możliwość powierzenia okresowo innego stanowiska wynika z art. 42 § 4 kpc. Powód nie wykazał, by powierzone stanowisko nie odpowiadało jego kwalifikacjom oraz że otrzymywał zaniżone wynagrodzenie w tym czasie. Nadto powód wskazał, że w okresie oddelegowania przebywał na zwolnieniu lekarskim, zatem jego stwierdzenie, że „siedział bezproduktywnie” pozostaje w sprzeczności z powyższym.

Podnosił także, że pracodawca naruszył jego dobra osobiste poprzez wręczenie mu wypowiedzenia zmieniającego, podnosząc kwestie dotyczące prawidłowości tej czynności, w tym niezasadne powierzenie stanowiska pracownika fizycznego, czy fikcyjność zmian organizacyjnych. I w tym przypadku powód poszukiwał ochrony prawnej w drodze procesu o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Tym razem powództwo zostało oddalone, a powód nie kwestionował tego orzeczenia w toku instancji. Brak jest zatem podstaw do rozważania tej czynności jako naruszenie dóbr osobistych powoda, w świetle cytowanego orzecznictwa.

Zarzuty powoda co do szykanowania go, kreowania wśród współpracowników opinii o powodzie jako osobie niekompetentnej, której brak umiejętności do prawidłowego i rzetelnego wykonywania pracy zawodowej, rozpowszechniania o nim nieprawdziwych informacji, także nie znalazł potwierdzenia w materiale dowodowym. Przesłuchani w toku procesu świadkowie zgodnie zeznali, że nie słyszeli negatywnych uwag pod adresem powoda ze strony przełożonych, nie docierały do nich żadne informacje na temat powoda. Powód zaś nie sprecyzował na czym te szykany miały polegać. Okoliczność, iż część pracowników słyszała, że powód został zwolniony z pracę w związku z szablonem, nie jest równoznaczne z tym, że informacje te uzyskali konkretnie od pracodawcy.

W toku zeznań powód podniósł, że związki zawodowe zbierały podpisy przeciwko powrotowi do pracy przez powoda, przy czym, jak sam powód wskazał, było to z inicjatywy związków zawodowych, a nie ze strony pracodawcy. Nadto nie znalazło to potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym.

Z ustaleń wynika także, że do zarządu spółki docierały skargi na powoda w związku z wykonywaniem czynności kierowniczych. Pracownicy skarżyli się na mobbing z jego strony. Skarżyła się część kontrolerów i dyspozytorów. Doszło do konfliktu pomiędzy powodem i częścią pracowników. Pracownicy zwracali się do związków zawodowych i W. Ł. z prośbą o interwencje. Została wówczas przygotowana ankieta dotycząca modelu pracy w jednostce . Po jej sporządzeniu doszło do rozmowy z powodem w celu modyfikacji postępowania.

Powyższe okoliczności były już przedmiotem rozważań Sądu w sprawie o mobbing, gdzie słusznie przyjęto powyższe działania jako uzasadnione koniecznością diagnozowania nastroju pracowników i ich oczekiwań, współpracy w sekcji i warunków pracy. Sąd podkreślił, że „element związany ze stanowiskiem kierowniczym nie stanowił narzędzia szykany czy ośmieszenia powoda, nie prowadził do jego zdyskredytowania, a ocena kierownika stanowi nieodłączny element oceny tej jednostki i w przypadku występowania jakichkolwiek problemów, ocenie podlega również osoba kierownika.”.

Należy podkreślić, że powództwo powoda w zakresie roszczenia o mobbing zostało oddalone. I także tego rozstrzygnięcia powód nie kwestionował w toku instancji.

W ocenie Sądu nie doszło zatem do naruszenia dóbr osobistych powoda na skutek działań pracodawcy, a podjęte przez pozwanego działania nie miały bezprawnego charakteru.

Wobec powyższego brak było konieczności kontynuowania postępowania dowodowego na okoliczność wysokości dochodzonego zadośćuczynienia, zatem wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa podlegał pominięciu.

Co do żądania odszkodowania, na marginesie należy podnieść jedynie, że powód wskazał, że na wysokość tego roszczenia składa się należność, którą musi zwrócić tytułem pożyczki, niespłacanej w związku z utratą pracy, przy czym nie załączył tej umowy, a z przedstawionego wezwania do zapłaty wynika, że umowę zawarł 30.09.2014 r , a więc już po rozwiązaniu umowy o pracę, a jeszcze przed pierwszym przywróceniem do pracy, zatem trudno mówić o związku przyczynowym między utratą pracy a brakiem możliwości spłaty pożyczki. Co do pozostałej kwoty żądania wskazał, że dochodzi jej z tytułu utraconych zarobków, w tym potencjalnych podwyżek i nagród, przy czym do końca procesu nie przedstawił nawet konkretnego wyliczenia swoich żądań, poddających się weryfikacji.

Mając powyższe na uwadze powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc w zw. z rozporządzeniem MS z dnia 22.10.2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych /Dz. U. 2015 poz. 1800 ze zm./ - § 2 pkt. pkt. 7, § 9 ust. 1 pkt. 2, zasądzając tylko część należnych kosztów. Koszty zastępstwa procesowego w niniejszym postępowaniu wynosiły 8100 zł. Kwestia zastosowania art. 102 k.p.c. pozostawiona jest orzekającemu sądowi z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważona w zasadzie jedynie wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (tak Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 10 października 2012 r., I CZ 66/12 Lex nr 1232749, a także z dnia 12 października 2012 r., IV CZ 69/12, Lex nr 1232622 oraz wcześniejszych judykatach). Sąd uznał, iż obciążenie powoda pełnymi kosztami zastępstwa procesowego, byłoby dla niego nadmiernym obciążeniem z uwagi na jego aktualną sytuację majątkową, stanowiącą także podstawę do uprzedniego zwolnienia go od kosztów sądowych. Z drugiej strony brak było podstaw do nieobciążania kosztami w całości z uwagi na to, że powód korzystał z pełnomocnika z wyboru, nadto ma stały, choć niewysoki dochód, a wytaczając proces winien liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów strony przeciwnej w przypadku przegrania procesu.