Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

K. L. został oskarżony o to, że:

w dniu 18 października 2015 roku w miejscowości D. gm. Ł. woj. (...) kierował w ruchu lądowym samochodem m-ki V. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym I – 0,96 mg/l, II – 0,89 mg/l, III – 0,89 mg/l, IV – 0,83 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu,

tj. o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 roku, w sprawie o sygn. akt II K 530/15, Sąd Rejonowy w Łowiczu:

I.  oskarżonego K. L. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178 a § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178 a § 1 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin miesięcznie;

II.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat, a na podstawie art. 63 § 4 k.k. na poczet orzeczonego zakazu zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 18 października 2015 roku;

III.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w wysokości 5000 złotych;

IV.  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, a kosztami tymi obciążył Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego K. L. .

Obrońca oskarżonego na podstawie art. 425 k.p.k., art. 444 k.p.k. oraz art. 447 § 2 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat.

W oparciu o przepis art. 438 pkt 4 k.p.k. obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność środka karnego przez niewyłączenie z zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zezwolenia na prowadzenie ciągników kat. T

W konkluzji apelacji obrońca oskarżonego, na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez wyłączenie z zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zezwolenia na prowadzenie pojazdów mechanicznych, do kierowania którymi uprawnia prawo jazdy kat. T.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego K. L. nie zasługuje na uwzględnienie.

Przeprowadzając kontrolę instancyjną przedmiotowej sprawy należało stwierdzić, że sąd rejonowy w sposób rzetelny i kompetentny zebrał materiał dowodowy, wnikliwie go rozważył, a stanowisko swoje wszechstronnie i wyczerpująco uzasadnił.

Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd meriti mieszczą się w ramach swobodnej oceny dowodów i pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k. Zostały one bowiem poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, stanowiły wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego oraz były logicznie i wyczerpująco, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uargumentowane w pisemnych motywach wyroku.

Sąd rejonowy przeprowadził szczegółową analizę zgromadzonych dowodów odnosząc się do okoliczności mogących stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Precyzyjnie wskazał też na przesłanki dokonanej oceny dowodów. Tok rozumowania sądu rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny i poprawny logicznie, nie zawiera sprzeczności i dwuznaczności, a wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie tego rodzaju uchybień, które skutkować musiałyby uniewinnieniem oskarżonego K. L. od popełnienia zarzucanego mu czynu przestępczego albo koniecznością uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Nie stwierdzono również tego rodzaju uchybień, które prowadzić musiałyby do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie wymierzonego oskarżonemu środka karnego, o co zwrócił się obrońca oskarżonego we wniesionym środku odwoławczym.

Orzeczenie o karze i środkach karnych wymierzonych oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo zawarte w zaskarżonym wyroku bowiem, w ocenie sądu odwoławczego, jest prawidłowe i nie ma powodu do jego korekty.

Sąd meriti w sposób wnikliwy i rzetelny rozważył wszystkie okoliczności niniejszej sprawy zwłaszcza zaś okoliczności łagodzące i obciążające mające wpływ na wymiar kary i zastosował w stosunku do oskarżonego m.in. środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat, który to środek nie nosi znamion rażąco niewspółmiernie surowego w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. i który odpowiada dyrektywom wymiaru kary określonym w art. 53 k.k.

W utrwalonym orzecznictwie wskazuje się, że „rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd I instancji a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Ma to miejsce zatem wówczas, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Praktycznie zachodzi zaś wtedy, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 2010 roku, sygn. akt II AKa 266/10, opubl. LEX nr 686862).

Kontrola instancyjna skarżonego rozstrzygnięcia pozwoliła natomiast na stwierdzenie, iż w niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji kierował się i w pełni uwzględnił zasady i dyrektywy sędziowskiego wymiaru kary określone w art. 53 k.k., nie naruszając przy tym granic swobodnego uznania sędziowskiego. Sąd meriti w sposób właściwy uzasadnił swój pogląd dotyczący prawidłowej reakcji karnej na popełnione przez oskarżonego przestępstwo. Trzeba mieć na uwadze, iż do okoliczności obciążających przy wymiarze kary wziąć należało pod uwagę stopień nietrzeźwości sprawcy (prawie dwukrotnie przekraczający ustawowo określony w art. 115 § 16 k.k. stan nietrzeźwości) oraz fakt, iż oskarżony kierował samochodem znajdując się w takim stanie w dzień, kiedy natężenie ruchu jest większe aniżeli w godzinach nocnych. Prawidłowo przy tym sąd pierwszej instancji jako okoliczność łagodzącą potraktował dotychczasową niekaralność K. L., nie bez znaczenia jest również fakt prowadzenia przez niego stabilnego trybu życia. Uwzględniając wszystkie wskazane okoliczności obok kary ograniczenia wolności sąd meriti orzekł w stosunku do oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat, którego wymiar – co należy zauważyć – wynosi dokładnie tyle, ile dolna granica ustawowego zagrożenia. Trzeba również podkreślić, iż zgodnie z treścią art. 42 § 2 k.k. orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres nie krótszy niż 3 lata w przypadku popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w stanie nietrzeźwości ma charakter obligatoryjny.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie sposób się zgodzić z wnioskiem obrońcy oskarżonego, który zwrócił się o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyłączenie z zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zezwolenia na prowadzenie pojazdów mechanicznych, do kierowania którymi uprawnia prawo jazdy kat. T. Taki wniosek nie zasługuje na aprobatę sądu odwoławczego – trzeba mieć bowiem na względzie, iż orzeczenie w stosunku do oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z jednoczesnym wyłączeniem spod niego określonej grupy (tj. pojazdów, do których kierowania konieczne są uprawnienia kat. (...)) byłoby w odczuciu społecznym przyjęciem, że nietrzeźwy kierowca generalnie jest niebezpieczny, ale gdy kieruje ciągnikiem rolniczym, ciągnikiem z przyczepą bądź pojazdem wolnobieżnym lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (gdyż do kierowania takimi pojazdami uprawnia prawo jazdy kat. T) – niebezpieczny nie jest. Potrzeba wyeliminowania nietrzeźwego kierowcy z ruchu drogowego na określony okres czasu (celem wychowania go i uświadomienia z jednej strony zagrożenia, jakie wywołał, z drugiej nieopłacalności popełniania tego rodzaju czynów) uzasadnia orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych bez zawężania jego stosowania bądź wyłączania spod jego obowiązywania określonej grupy pojazdów. Trzeba mieć przy tym na uwadze – odnosząc się do argumentacji podniesionej przez obrońcę oskarżonego – iż środek karny ma stanowić dolegliwość dla sprawcy. Brak możliwości korzystania z pojazdu w charakterze kierowcy w celu wykonywania pracy jest naturalną konsekwencją jego orzeczenia, nie może stać się powodem zmniejszenia jego rozmiaru. Oskarżony w chwili popełnienia czynu doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że prawo jazdy jest dla niego niezbędne przy wykonywaniu pracy, jest rolnikiem, wie, że wykonywanie prac na polu wymaga korzystania z pojazdów, do których kierowania konieczne są określone uprawnienia. Zdawał sobie również sprawę z faktu, iż jest jedynym żywicielem rodziny, ma na utrzymaniu żonę i trójkę dzieci, w tym jedno dziecko niepełnosprawne, a pomimo tego zdecydował się na kierowanie samochodem w stanie nietrzeźwości, kompletnie lekceważąc obowiązujący porządek prawny, w tym przepisy ruchu drogowego i jednocześnie narażając uczestników ruchu na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia.

Nadto zauważyć należy, iż wyłączanie spod zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych pojazdów określonego rodzaju jest niezasadne, bowiem zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 05 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 1273 ze zm.) prawo jazdy innych kategorii niż kat. (...) nie może być wydane osobie ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy powyższych kategorii w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii (...). Orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych z wyłączeniem pojazdów kat. (...) stanowiłoby zatem de facto pozbawienie kierowcy również uprawnień do kierowania pojazdami tego właśnie rodzaju – bowiem niemając uprawnień do kierowania pojazdami kat. (...), K. L. nie mógłby kierować pojazdami podlegającymi innej kategorii, do ich prowadzenia niezbędne są bowiem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, również uprawnienia do kierowania autami kategorii (...).

Mając zatem powyższe na względzie należy uznać, że orzeczony wobec oskarżonego przez sąd pierwszej instancji środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat za przypisane mu przestępstwo nie nosi znamion rażąco niewspółmiernie surowego w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając wniesioną przez obrońcę oskarżonego apelację za bezzasadną.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 50 złotych tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.