Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 22 września 2022 roku Sąd Rejonowy w Łowiczu oddalił powództwo (...) Spółki Akcyjnej
w W. przeciwko P. K. o zapłatę.

Apelację od wskazanego wyroku wniósł powód, zaskarżając orzeczenie w całości. Skarżący zarzucił: naruszenie

- przepisów procedury cywilnej, to jest: art. 485 § 2 k.p.c.; art. 233 § 1 w zw.
z art. 230, art. 232 i art. 339 § 2 k.p.c.; art. 3, art. 232 i art. 187 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.; art. 339 § 2 w zw. z art. 227, art. 232 i art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. i art. 101 Prawa wekslowego; art. 233 § 1 w zw. z art. 230 k.p.c. w zw. z art. 353 ¹. k.c.;

- prawa materialnego, to jest: art. 385 ¹ § 1 i 2 w zw. z art. 353 ¹, art. 385 ² i art. 56 i art. 359 k.c. w zw. z art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2012 roku o kredycie konsumenckim („u.k.k.”); art. 353 ¹ k.c.; art. 10 Prawa wekslowego w zw. z art. 6 k.c.; art. 5 pkt 6a w zw. z art 36a u.k.k.

Na tych podstawach skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, a w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w innym składzie. Skarżący wniósł także o dopuszczenie dowodów z wezwania do zapłaty z potwierdzeniem odbioru oraz platby wpłat pozwanego (na wniosek powoda lub z urzędu).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji nie były kwestionowane. Sąd odwoławczy przyjmuje je za własne.

Nie ma racji skarżący, że doszło do naruszenia art. 485 § 2 k.p.c., gdyż Sąd Rejonowy słusznie uznał, że prawidłowość wypełnienia weksla budziła wątpliwości, a jest to przesłanka negatywna wydania nakazu zapłaty
w postępowaniu nakazowym.

Wątpliwości co do prawidłowości wypełnienia weksla miały także wpływ na brak możliwości przyjęcia, że wyrokiem zaocznym można było uwzględnić powództwo. Z art. 339 § 2 k.p.c. wynika, że uzasadnione wątpliwości uniemożliwiają przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda o faktach, które przywołano w pozwie lub pismach procesowych. W tym przypadku Sąd Rejonowy trafnie przyjął, że brak wezwania pożyczkobiorcy do zapłaty
w terminie 7 dni skutkował uznaniem przedwczesności wypowiedzenia umowy pożyczki i wypełnienia weksla. Nadto wątpliwa była prawidłowość wypełnienia weksla, co sąd rozpoznający sprawę z udziałem konsumenta musi brać pod uwagę z urzędu – patrz orzeczenia (...) przywołane przez Sąd I instancji. Tym samym oczywiście bezzasadne było odwołanie się skarżącego do art. 10 i 101 Prawa wekslowego, także w związku z art. 6 k.c. Nie można było także przyjąć, że doszło do naruszenia art. 233 § 1 w zw. z art. 230, art. 232 i art. 339 § 2 k.p.c. Podobnie, wbrew zarzutowi naruszenia art. 3 w zw. z art. 232 i art. 187 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c., trudno uznać, że w sprawie oczekiwano od powoda przywoływania faktów i dowodów na użytek ewentualnych przyszłych zarzutów pozwanego – brak aktywności pozwanego nie znosi obowiązku działania sądu z urzędu, a taki obowiązek istniał w tym przypadku.

Skarżący odwołuje się do regulacji z art. 36a ust. 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (treść aktualna dla spornej umowy wynika
z t.j. Dz.U. z 2019, poz. 1083, zwana dalej „u.k.k.”), twierdząc iż sam fakt pozostawania pozaodsetkowych kosztów pożyczki w granicach limitu ustawowego wyłącza uznanie postanowień umownych za abuzywne. Zagadnienie to było przedmiotem rozbieżności w orzecznictwie. W ostatnim czasie ukształtowała się jednak jednolita linia orzecznictwa, zgodnie z którą okoliczność, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36a ust. 1 i 2 u.k.k. nie wyłącza oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone. W konsekwencji, postanowienia umowne określające inne niż odsetki koszty kredytu konsumenckiego mogą zostać uznane za klauzule abuzywne, nawet jeśli ich wysokość nie przekracza maksymalnych kwot takich kosztów określonych (patrz, np. uchwała Sądu Najwyższego z 26 października 2021 roku, III CZP 42/20, L.). Stanowisko to znalazło oparcie w jednoznacznym orzecznictwie (...) (patrz: C-779/18 - wyrok TS z 26 marca 2020 r. (...) S.A. i R. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty przeciwko XO, C-84/19 - wyrok TS z 03 września 2020 r. (...) S.A. z siedzibą w B. i inni przeciwko QJ i innym). Nie ma więc żadnych wątpliwości, że Sąd Rejonowy słusznie zbadał abuzywność spornych postanowień umownych, co czyni oczywiście bezzasadnymi zarzuty apelacji zmierzające do wykazania, że naruszone zostały art. 36a ust. 2 i art. 5 pkt 6a u.k.k. w związku z przepisami Kodeksu cywilnego dotyczącymi zasady swobody umów, skutków czynności prawnej i wysokości odsetek. Sąd Rejonowy nie tylko słusznie zajął się kwestią abuzywności postanowień umownych, ale i zasadnie uznał, że zostały spełnione przesłanki z art. 385 ¹ § 1 i art. 385 ² k.c. Stanowisko Sądu I instancji zostało szeroko i wielowątkowo uzasadnione. Argumentacja ta zasługuje na pełną akceptację Sądu odwoławczego i nie wymaga powtórzenia.

Pozostałe zarzuty apelacji wskazują na to, że skarżący nie akceptuje konsekwencji pominięcia kosztów pożyczki, które wynikały z niedozwolonych klauzul umownych (zapisy umowne dotyczące prowizji i opłaty za „Twój pakiet”). Sąd I instancji trafnie wskazał, że wyeliminowanie tych kosztów oznacza, że pozwany nie pozostawał w zwłoce z zapłatą rat. Nie było więc podstaw do wypowiedzenia umowy i wypełnienia weksla. Powód nie złożył pozwanemu ważnego i skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, a więc nie nastąpił skutek w postaci wymagalności całego zobowiązania. Umowa obowiązuje, a kwota dochodzona pozwem nie stała się wymagalna. Okoliczności przywołane w podstawie faktycznej roszczenia nie zaistniały, co wykluczało uwzględnienie powództwa.

Nawiązując do ostatnio podniesionej kwestii należy stwierdzić bezzasadność zarzutu naruszenia art. 720 § 1 k.c. Nie było podstaw do zasądzenia zwrotu całego pożyczonego kapitału, gdyż pozwany ma obowiązek zwrócić kapitał pożyczki zgodnie z umową, a nie jednorazowo (skoro do skutecznego wypowiedzenia umowy nie doszło). Nie ma także racji skarżący, że Sąd I instancji dopuścił się ingerencji w treść przedmiotowego stosunku prawnego. Sąd ten nie ustalił nowej wysokości rat, tylko uwzględnił okoliczność, że z poszczególnych rat należy wyeliminować koszty, które wynikały
z niedozwolonych klauzul umownych. Nie doszło więc do naruszenia art. 353 ¹ k.c.

Dowody zgłoszone w apelacji były spóźnione w rozumieniu art. 381 k.p.c., gdyż nie było żadnych przeszkód do zgłoszenia ich w I instancji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na mocy art. 385 k.p.c., apelację oddalił.