Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2022 r. w sprawie z powództwa D. W. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w Ł. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił powództwo.

Strona powodowa zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając:

Naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronności oceny materiału dowodowego, polegającej na wybiórczej i dowolnej ocenie dowodów i danie wiary jedynie zeznaniom świadków, co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego i uznania że, dom został wybudowany, oczekiwał na odbiór i płatność ze strony powoda, podczas gdy całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie dowodzi, że doszło do realizacji umowy przez pozwaną poprzez wybudowanie domu, a w szczególności pozwana nie wzywała powoda do jego odbioru;

Naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie wiarygodności i mocy dowodowej twierdzeniom powoda D. W., który podczas przesłuchania na rozprawie z dnia 10.03.2022 roku, wskazał, że w styczniu 2021 roku prace nad budową domu nie zostały rozpoczęte, zapomniano o zamówieniu złożonym przez powoda, a materiały potrzebne do wykonania projektu nie zostały nawet zamówione, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych i ustaleniu, że dom został wybudowany podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy tego nie dowodzi;

Naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego nie wynikających, a ponadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym, polegających na uznaniu, iż:

z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że prace nad realizacją dzieła były kontynuowane mimo niedokonywania wpłat przez powoda przez co po stronie powoda nie ukonstytuowało się uprawnienie do odstąpienia od umowy z dnia 4 sierpnia 2020 roku i nie przysługuje mu roszczenie o zwrot zadatku w podwójnej wysokości na podstawie art. 394 § 1 k.c. podczas gdy dowód z dokumentów w postaci wezwania do zapłaty z dnia 22 lutego 2021 roku, przedsądowego wezwania do zapłaty z 10 maja 2021 roku i odstąpienia od umowy z dnia 8 czerwca 2021 roku, brak odpowiedzi pozwanej na te pisma, a także postanowienia umowne wraz z fakturami zaliczkowymi załączonymi do pozwu dowodzą przeciwnie;

Naruszenie prawa procesowego, tj. art. 327 ¹ § 1 pkt 1) k.p.c. poprzez nieuzasadnione pominięcie w uzasadnieniu wyroku wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu i oceny ich wiarygodności w tym wskazania, dowodów na których sąd się oparł oraz przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności polegającym na całkowitym pominięciu w treści uzasadnienia faktu przeprowadzania:

dowodu z przesłuchania D. W., który był stroną umowy,

dowodu z wezwania do zapłaty z dnia 22 lutego 2021 roku oraz ponownego przedsądowego wezwania do zapłaty z dnia 10 maja 2021 roku a także biernej postawy pozwanej w stosunku do tych wezwań,

co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego i uznania, że umowa została przez pozwaną wykonana;

W konkluzji strona apelująca wniosła o zmianę rozstrzygnięcia i uznanie powództwa w całości jak również zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nadto, powołując się na art. 368 § 1 pkt. 4 k.p.c. strona powodowa:

Powołała nowy fakt, iż Powód odstąpił od umowy pismem z dnia 29.01.2021 roku, doręczonym Pozwanemu dnia 02.02.2021 roku. W celu wykazania tej okoliczności wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci pisma - odstąpienia od umowy z dnia 29.01.2021 roku oraz wydruku potwierdzającego doręczenie tego pisma pozwanej na fakt odstąpienia powoda od umowy z dniem doręczenia pisma pozwanej tj. 02.02.2021 roku. Jednocześnie apelujący wskazał, iż powołanie się na wyżej wskazany dowód nie było możliwe w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, albowiem powód dostarczył dowód w postaci odstąpienia od umowy po wydaniu uzasadnienia wyroku.

Powołała nowy fakt, iż Pozwana przedstawiła powodowi aneks do umowy nr (...) z dnia 21.01.2021 roku w celu wydłużenia terminu realizacji umowy oraz podwyższenia ceny zamówienia, gdyż domek nie został wybudowany a materiały nie zostały zamówione. W celu wykazania tej okoliczności wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci pisma - aneksu do umowy nr (...) z dnia 21.01.2021 roku na fakt próby wydłużenia terminu realizacji umowy oraz podwyższenia ceny zamówienia przez pozwaną. Potrzeba powołania się na ten fakt oraz dowód wynikła bezpośrednio przed rozprawą z dnia 10 marca 2022 roku, gdyż powód dostarczył pełnomocnikowi dowód w postaci aneksu w dniu rozprawy z dnia 10 marca 2022 roku. Pełnomocnik powoda wnosił o dopuszczenie tego dowodu podczas rozprawy z dnia 10 marca 2022 roku, jednak wniosek został oddalony przez sąd I instancji, co zostało stwierdzone w protokole tejże rozprawy.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o:

oddalenie wniosków dowodowych apelującego;

oddalenie apelacji w całości;

zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym także kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Stan faktyczny został przez Sąd I instancji ustalony prawidłowo. Sąd odwoławczy przyjmuję tę podstawę faktyczną rozstrzygnięcia za własną.

Jak wielokrotnie już podkreślano w orzecznictwie – sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Natomiast jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Nie jest więc wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez sąd pierwszej instancji. Strona skarżąca ma bowiem obowiązek wykazania naruszenia przez sąd paradygmatu oceny wynikającego z art. 233 § 1 k.p.c., a zatem wykazania, że sąd wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów.

W rozpoznawanej sprawie zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie jest zasadny. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał ustalenia stanu faktycznego i wywiódł z niego logiczne wnioski, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych rozważań. W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty w tym zakresie są jedynie polemiką ze stanowiskiem Sądu I instancji. Powód podnosi okoliczności, które w żadnym stopniu nie znajdują oparcia w zgormadzonym materiale dowodowym, jak chociażby stwierdzenie, iż pozwana „zapomniała” o zamówieniu złożonym przez powoda. Jednocześnie wszelkie twierdzenia dotyczące okoliczności niewykonania umowy leżących po stronie pozwanej powód wywodzi z własnych zeznań, podczas gdy to powód był inicjatorem wydłużenia terminów realizacji umowy oraz, jak wynika z korespondencji mailowej z dn. 2-6 lipca 2020 roku to po stronie powoda zaistniały przeszkody w wykonaniu umowy w pierwotnie ustalonym terminie.

Kluczową kwestią w niniejszej sprawie jest ocena czy zaistniały przesłanki po stronie powoda do odstąpienia od umowy oraz związanego z tym roszczenia o zwrot zadatku w podwójnej wysokości, zgodnie z art. 394 § 1 k.c. Sąd odwoławczy, po dokonaniu analizy akt powstępowania stoi na stanowisku, iż powód nie wykazał w sposób niebudzący wątpliwości zasadności swojego roszczenia. Wprawdzie w materiale dowodowym brak jest dokumentów świadczących o wykonaniu przez pozwaną umowy w terminie, np. protokołu odbioru zamówionego budynku, niemniej jednak z tego samego materiału dowodowego wynika, iż powód także nie wywiązywał się ze swojego zobowiązania, tj. obowiązku terminowej zapłaty kolejnych transz świadczenia określonego w umowie jako zadatek.

W świetle poczynionych ustaleń, brak jest podstaw do stwierdzenia naruszenia art. 635 k.c. Wskazać należy, iż powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy po upływie wskazanego w niej terminu realizacji. Możliwość taka, wprawdzie dopuszczalna, jednak obarczona jest wymogiem, aby przyczyny niewykonania umowy nie znajdowały się po stronie zamawiającego. (Wyrok SA w Katowicach z 15.12.2017 r., V ACa 120/17, LEX nr 2423341.)

Tymczasem w niniejszej sprawie, na dzień oznaczony w umowie jako termin jej wykonania powód (zamawiający) zapłacił jedynie 25.000 zł z całej kwoty wynoszącej 116.052,78 zł.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 327 ¹ §1 pkt. 1 k.p.c. Sąd odwoławczy zwraca uwagę, iż brak jest podstaw do przyjęcia, iż Sąd pierwszej instancji, jak twierdzi skarżący, całkowicie pominął treść zeznań powoda, czy też wezwania do zapłaty z dnia 22 lutego 2021 roku oraz 10 maja 2021 roku. Treść zeznań powoda została poddana ocenie na zgodnie z art. 233 k.p.c., a fakt, iż ocena ta rozmija się z oczekiwaniami strony skarżącej nie stanowi podstawy uwzględnienia ww. zarzutu. Również wskazywana przez skarżącego bierność pozwanej wobec skierowanych do niej przez powoda wezwań co zapłaty nie jest okolicznością mającą jakiekolwiek znaczenie w sprawie, gdyż pozwana, nie zgadzając się (słusznie) z roszczeniem powoda nie była w żaden sposób zobowiązana do odpowiedzi na nie.

Bezzasadnym okazał się również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 168 k.p.c poprzez bezpodstawne, zadaniem skarżącego, przywrócenie terminu do złożenia przez pozwaną odpowiedzi na pozew. Podkreślenia wymaga, iż w treści wniosku o przywrócenie ww. terminu pełnomocnik pozwanej wykazał, iż uchybienie terminowi nastąpiło bez winy strony pozwanej wskazując na konkretne okoliczności. Sąd odwoławczy podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji. Jednocześnie zarzuty w tym względzie podniesione ze strony powodowej mają charakter czysto polemiczny, poparty jedynie subiektywnymi przypuszczeniami skarżącego.

Wnioski dowodowe zawarte w apelacji należało pominąć jako oczywiście spóźnione. Podkreślić należy, iż z samej ich treści, jak również z rodzaju wskazanych dokumentów wynika w sposób jednoznaczny, iż powód dysponował nimi już na etapie wytoczenia powództwa. Jednocześnie wskazywana przez pełnomocnika okoliczność, iż dokumenty te zostały mu przekazane przez powoda w trakcie postępowania przed Sądem pierwszej instancji (Sąd oddalił wniosek dowodowy) oraz po zakończeniu postępowania pierwszoinstancyjnego nie może stanowić powodu dla odstąpienia od zasad prekluzji dowodowej, tym bardziej wobec braku jakiegokolwiek uzasadnienia takiego stanu rzeczy. Podkreślić nadto należy, iż po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji nie pojawiły się żadne nowe fakty w sprawie, które wymagałyby udowodnienie przed Sądem odwoławczym. Ograniczenie możliwości wprowadzenia do materiału procesowego "nowych faktów i dowodów" zostało ustanowione nie po to, aby ograniczyć apelację i zawęzić ramy odwoławcze, lecz głównie w celu dyscyplinowania stron przez skłanianie ich do przedstawiania całego znanego im materiału faktycznego i dowodowego już w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji. Tym sposobem ustawodawca zapobiega także przewlekłości postępowania. (Wyrok SN z 20.10.2022 r., (...) 242/22, LEX nr 3512593.)

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach procesu w pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 2 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935) i zasądził od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 1800 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.