Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 lipca 2013 roku, wniesionym przeciwko S. C. (1), powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o zasądzenie w postępowaniu nakazowym na swoją rzecz od pozwanej kwoty 211.956,81 zł, w tym kwoty 192.758,78 zł tytułem należności głównej, kwoty 19.021,03 zł należności z tytułu odsetek naliczonych do dnia 11 lipca 2013 roku oraz kwoty 177 zł tytułem poniesionych kosztów wraz z dalszymi odsetkami należnymi od dnia 12 lipca 2013 roku , które są naliczane wg zmiennej stopy procentowej obowiązującej w (...) S.A właściwej dla kredytów postawionych w stan natychmiastowej wymagalności. Powód wniósł, również o zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 25 stycznia 2011 roku podpisana została umowa pożyczki hipotecznej nr (...) pomiędzy powodem a S. C. (2). Pozwana, jako właścicielka nieruchomości gruntowej położonej w R. ul. (...) dla której prowadzona jest księga wieczysta w V Wydziale Ksiąg Wieczystych w Z. KW (...) wyraziła zgodę na ustanowienie hipoteki tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki. Zatem pozwana została wskazana w pozwie jako dłużnik rzeczowy.

( pozew k. 3-3v)

W dniu 23 lipca 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygn. akt.II Nc 186/13 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

( nakaz zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku k. 15)

W dniu 6 sierpnia 2013 roku pozwana wniosła pismo potraktowane przez Sąd jako zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku.

( zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 6 sierpnia 2013 roku)

Postanowieniem z dnia 29 października 2013 roku Sąd odrzucił zarzuty pozwanej od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w dniu 23 lipca 2013 roku.

( postanowienie z dnia 29 października 2013 roku k.25)

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2013 roku Sąd nadał klauzule wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu nakazowym w dniu 23 lipca 2013 roku.

( postanowienie z dnia 25 listopada 2013 roku k. 31)

Pismem z dnia 30 grudnia 2013 roku pozwana wskazała, iż na postanowienie Sądu z dnia 29 października 2013 roku złożyła za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Zgierzu zażalenie z dnia 18 listopada 2013 roku. Ponadto w w/w zażaleniu złożonym za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Zgierzu, pozwana wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku oraz o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie i wyznaczenie adwokata z urzędu.

( pismo pozwanej z dnia 30 grudnia 2013 roku k. 34, zażalenie z dnia 18 listopada 2013 roku k. 35)

Postanowieniem z dnia 10 marca 2014 roku Sąd zwolnił pozwaną od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla S. C. (1) adwokata z urzędu .

( postanowienie z dnia 10 marca 2014 roku k.56)

Wniosek w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku został doprecyzowany w piśmie z dnia 27 marca 2014 roku. Do w/w pisma załączono zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku.

W zarzutach pozwana wniosła o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż nie zawierała umowy kredytu z powodem, ani nie poręczała kredytu mężowi. Od 2011 roku pozwana wraz z mężem pozostaje w rozdzielności majątkowej, w związku z czym, jak wskazała pozwana, nie ponosi ona odpowiedzialności za długi męża.

( pismo z dnia 27 marca 2014 roku k. 66-67, zarzuty od nakazu zapłaty k. 68)

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2014 roku Sąd przywrócił termin do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty.

( postanowienie z dnia 14 sierpnia 2014 roku k.98)

Postanowieniem z dnia 1 września Sąd przychylił się do wniosku pozwanej z dnia 1 września 2014 roku i wstrzymał wykonanie nakazu zapłaty wydanego przez Sad Okręgowy w Łodzi w postępowaniu nakazowym w dniu 23 lipca 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt II Nc 186/13.

( wniosek o wstrzymanie wykonania nakazubk.103, postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 września 2014 roku k.111)

W dniu 2 września 2014 roku powód złożył odpowiedź na zarzuty pozwanej od nakazu zapłaty. Powód wniósł o utrzymanie nakazu zapłaty w całości w mocy z zastrzeżeniem, iż odpowiedzialność pozwanej ograniczona jest do nieruchomości w R. ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta w V Wydziale Ksiąg Wieczystych w Z. KW (...).

( odpowiedz na zarzuty od nakazu zapłaty k.114-115)

W piśmie z dnia 2 października 2014 roku pozwana wskazała, iż nie kwestionuje, iż na nieruchomości w R. ul. (...), 7 dla której prowadzona jest księga wieczysta w V Wydziale Ksiąg Wieczystych w Z. KW (...), stanowiącej jej własność została ustanowiona hipoteka na rzecz powoda.

Ponadto, pozwana w w/w piśmie zakwestionowała wymagalność wierzytelności hipotecznej. Pozwana wskazała, iż przy ocenie czy wierzytelność hipoteczna jest wymagalna uwzględnić należy treść art. 78 ust. 1 u.k.w.h. Zgodnie z jego treścią, jeżeli wymagalność wierzytelności hipotecznej zależy od wypowiedzenia przez wierzyciela, wypowiedzenie jest skuteczne względem właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym, gdy było dokonane w stosunku do niego. W rozpatrywanej sprawie, umowa kredytowa została wypowiedziana S. C. (2) przez bank z uwagi na brak spłaty kredytu. Dlatego też wobec pozwanej winno nastąpić wypowiedzenie umowy, aby miała świadomość zaktualizowania się jej odpowiedzialności rzeczowej. Wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej z dnia 22 kwietnia 2013 r., nie jest równoznaczne z oświadczeniem banku dotyczącym wypowiedzenia w rozumieniu art. 78 ust. 1 u.k.w.h.

( pismo z dnia 2 października 2014 roku. k. 151)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w dniu 25.01.2011 r. zawarł z dłużnikiem głównym S. C. (2) umowę pożyczki hipotecznej nr (...). Powód udzielił pożyczki w kwocie 198.574,34 zł na 240 miesięcy, licząc od dnia zawarcia umowy. Pożyczkobiorca zobowiązany został do spłaty całości zobowiązania do dnia 15-ego stycznia 2031 roku. Spłata pożyczki miała następować w ratach do dnia 15-ego dnia każdego miesiąca.

Zgodnie z zapisami par. 4 przedmiotowej umowy, spłata pożyczki zabezpieczona została m.in. poprzez ustanowienie hipoteki zwykłej w kwocie 198.574,34 zł i hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 99.290,00 zł na nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) działka numer (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr. (...) przez Sąd Rejonowy w Zgierzu V Wydział Ksiąg Wieczystych, której właścicielką jest pozwana S. C. (1).

( umowa pożyczki z dnia 25 stycznia 2011 roku k.132-138)

Pozwana jako właścicielka nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) działka numer (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr. (...) przez Sąd Rejonowy w Zgierzu V Wydział Ksiąg Wieczystych wyraził zgodę na obciążenie nieruchomości hipotekami opisanymi w umowie pożyczki (dowód: okoliczność bezsporna przyznana przez pozwaną w piśmie procesowym k. 151 akt).

W dniu zawarcia umowy pożyczki tj. w dniu 25 stycznia 2011 roku powód wystawił oświadczenie dotyczące wpisu hipoteki zwykłej i hipoteki kaucyjnej ustanowionych na w/w nieruchomości w R. przy ul. (...), wskazując, iż celem ich ustanowienia jest zabezpieczenie wierzytelności powoda wynikającej z umowy pożyczki z dnia 25 stycznia 2011 roku zawartej z S. C. (2). Pozwana zapoznała się z przedmiotowym oświadczeniem, potwierdzając ten fakt własnoręcznym podpisem.

( oświadczenie z dnia 25.01.2011 r. k.139)

Sąd Rejonowy w Zgierzu dokonał wpisu hipotek.

( odpis z Kw nr LD1 (...).130-130 verte)

Pismem z dnia 01.03.2013r. powód wypowiedział pożyczkobiorcy- S. C. (2) umowę pożyczki z powodu niedotrzymania warunków finansowych. S. C. (2) nie spłacał rat kredytu, mimo zobowiązania wynikającego z w/w umowy pożyczki. Na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki, wysokość zadłużenia obciążającego S. C. (2) wynosiła ogółem 201.534,80 zł .

( wypowiedzenie umowy pożyczki z dn. 1.03.2013r. k. 142, wyciąg z ksiąg bankowych k. 6 akt)

Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu nadał w postępowaniu o sygnaturze akt I Co 169/13 klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) wystawionemu przez powoda w dniu 4 czerwca 2013 roku przeciwko S. C. (2).

W dniu 12 lipca 2013 roku powód złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko S. C. (2). Kwota zadłużenia na dzień 12.07.2013 roku wynosiła ogółem 211.956,81 zł (dwieście jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt sześć złotych osiemdziesiąt jeden groszy.)

( bankowy tytuł egzekucyjny k.144, postanowienie Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 17 czerwca 2013 roku k. 144 verte, wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 12 lipca 2013 roku k.143)

Jednocześnie powód podjął działania mające na celu uzyskanie zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki zawartej z S. C. (2) tj. z nieruchomości obciążonej hipoteką zwykłą i hipoteką kaucyjna, której właścicielką jest pozwana S. C. (1). Powód pismem z dnia 22 kwietnia 2013 roku wezwał pozwaną - jako dłużnika rzeczowego - do spłaty zadłużenia. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

(wezwanie do zapłaty z dnia 22.04.2013r. wraz z dowodem doręczenia k. 140-141)

Przeciwko pozwanej na podstawie nakazu zapłaty z dnia 23 lipca 2013 roku wydanego w sprawie II Nc 186/13 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 27 listopada 2013 roku wszczęto postępowanie egzekucyjne w ramach, którego dokonano oględzin nieruchomości obciążonej hipoteką umowną zwykłą i hipoteką kaucyjną.

( protokół oględzin nieruchomości z dnia 7 marca 2014 roku k. 105=106)

Na dzień 9 października 2014 roku wysokość zadłużenia S. C. (2) wynosi 255. 958, 93 zł.

( stwierdzenie stanu zadłużenia z dnia 9 października 2014 roku k. 158)

Odpis pozwu w przedmiotowej sprawie został pozwanej doręczony w dniu 31 lipca 2013r. (dowód doręczenia k. 18 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane w uzasadnieniu dokumenty, w tym dokumenty prywatne uznając ich treść za zgodną z rzeczywistym stanem prawnym.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów, celem obliczenia zadłużenia z tytułu umowy pożyczki, o którego powołanie wystąpiła strona pozwana dopiero na terminie rozprawy, uznając go za spóźniony. Pozwana już w zarzutach od nakazu zapłaty miała możliwość kwestionowania wysokości zadłużenia z tytułu umowy pożyczki, tym bardziej, że doręczono jej jako załącznik do pozwu wyciąg z ksiąg bankowych, obejmujący rozliczenie wymagalnego zadłużenia męża pozwanej.

Pozwana nie stawiła się na przesłuchanie w charakterze strony- wzywana pod rygorem pominięcia dowodu z przesłuchania w charakterze strony, usprawiedliwiając swoją nieobecność przez pełnomocnika. Strona pozwana nie wnosiła o odroczenie rozprawy z tego powodu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w całości.

Faktyczną podstawą odpowiedzialność pozwanej jest ustanowiona na podstawie art. 65 i następne ustawy z dnia 6 lipca 1982 r o księgach wieczystych i hipotece, hipoteka zwykła i hipoteka umowna kaucyjna na nieruchomości, której pozwana jest właścicielką- w celu zabezpieczenia spłaty umowy pożyczki nr (...), zawartej pomiędzy bankiem a S. C. (2) w dnia 25.01.2011r.

Zaznaczyć należy, iż na mocy ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw, instytucja hipoteki kaucyjnej została zniesiona z dniem wejścia w życie w/w nowelizacji, jednakże na mocy art. art. 10 ust 2 ustawy, do hipoteki kaucyjnej stosuje się przepisy w dotychczasowym brzmieniu.

Pozwana z racji ustanowienia w/w hipotek jest dłużnikiem rzeczowym powoda.

Sens hipoteki polega na tym, że wierzyciel może uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego – do wysokości hipoteki – pomimo tego, iż żaden stosunek obligacyjny pomiędzy nimi nie istnieje. W przedmiotowej sprawie pozwana nie jest dłużnikiem osobistym powoda, a jedynie dłużnikiem rzeczowym, jej odpowiedzialność jest ograniczona w zakresie hipoteki zwykłej do kwoty 198.574,34 zł i hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 99.290,00 zł

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 września 1999 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III CKN 331/98 odpowiedzialność dłużnika osobistego wynika ze stosunku obligacyjnego, który stał się podstawą zaciągnięcia długu. Z kolei dłużnik hipoteczny (rzeczowy) ponosi odpowiedzialność wobec wierzyciela, któremu przysługuje wierzytelność zabezpieczona hipoteką, tylko z nieruchomości obciążonej hipoteką. Odpowiedzialność tego dłużnika wynika ze stosunku hipoteki. Obaj ci dłużnicy odpowiadają wobec wierzyciela na podstawie innego stosunku prawnego.

Po stronie dłużnika osobistego i dłużnika rzeczowego zachodzi wobec braku w ustawie przepisu, który by przewidywał solidarną odpowiedzialność tych dłużników tzw. solidarność in solidum, do której mają zastosowanie odpowiednie przepisy o solidarności biernej, w tym przepis art 366 kc. Wierzyciel może z nadejściem terminu płatności jeżeli nie otrzyma zapłaty od dłużnika osobistego, a dłużnik hipoteczny nie jest zarazem osobistym, według swojego uznania, wytoczyć powództwo przeciwko dużnikowi hipotecznemu na podstawie stosunku hipoteki o zapłatę sumy hipotecznej -z zagrożeniem egzekucji z przedmiotu hipoteki.

W przedmiotowej sprawie, nie ulega wątpliwości, iż pozwana ustanowiła hipotekę na swojej nieruchomości położonej R. przy ul. (...). Okoliczność ta bezsprzecznie wynika z załączonych do sprawy dokumentów, w tym z odpisu księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Zgierzu V Wydział Ksiąg Wieczystych.

Sąd za nietrafny uznał zarzut pozwanej jakoby umowa kredytu została skutecznie wypowiedziana jedynie w stosunku do S. C. (3). W myśl dominującego stanowiska doktryny prawa, doręczenie odpisu pozwu należy traktować na równi z wypowiedzeniem. Zatem właściciel nieruchomości w zasadzie nie może bronić się zarzutem, że wypowiedzenie jest nieskuteczne wobec niego. Pozwana otrzymała wezwanie do zapłaty zawierające informację o braku spłaty zabezpieczonej hipotecznie należności przez dłużnika głównego a następnie odpis pozwu, co wypełniło przesłanki z art. 78 ukwh. W związku z powyższym, wierzytelność powoda jest również wymagalna w stosunku do pozwanej.

Ponadto, pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów w tym chociażby wlasnych wyliczeń, które w sposób wiarygodny podważyłyby kwotę wskazywaną przez stronę powodową. Z załączonej do akt umowy kredytu, harmonogramu spłat rat oraz z zestawienia wpłat dokonywanych przezdłużnika głownego, wynika w sposób nie budzący wątpliwości ze dochodzona pozwem kwota jest uzasadniona.

W związku z powyższym, Sąd utrzymał w mocy na podstawie art. 496 k.p.c. nakaz zapłaty wydany w postępowniu o sygn. akt II Nc 186/13 przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 23 lipca 2013 roku.

Zgodnie z art. 319 k.p.c., jeżeli pozwany ponosi odpowiedzialność z określonych przedmiotów majątkowych albo do wysokości ich wartości, Sąd może, nie wymieniając tych przedmiotów ani ich wartości, uwzględnić powództwo zastrzegając pozwanemu prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności. Zgodnie z powyższym Sąd orzekł jak w pkt 5 wyroku.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu zapadło na podstawie art. 102 k.p.c. Strona pozwana wprawdzie przegrała sprawę w całości, jednakże ze względu na swoją sytuację materialną i życiową opisaną w oświadczeniu majątkowym, nie byłaby w stanie ponieść wszystkich kosztów procesu. Wobec powyższego, Sąd obciążył pozwaną jedynie uiszczoną przez powoda opłatą od pozwu, co znalazło wyraz w nakazie zapłaty oraz dodatkowo zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 7217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalonych na podstawie § 6 pkt 7 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 490) i opłaty od pełnomocnictwa -17zł. Pełnomocnik po stronie powodowej pojawił się w procesie po wydaniu nakazu zapłaty. Koszty zastępstwa zostały ustalone na poziomie jednej stawki minimalnej -7200 zł.

Wynagrodzenie dla pełnomocnika pozwanej działającego z urzędu zostało przyznane ze Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Łodzi- w stawce podstawowej za I instancję 7200zł, za postępowanie zażaleniowe 3600zł, z uwzględnieniem podatku VAT.