Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 kwietnia 2017 roku, skierowanym przeciwko M. N. , K. N. wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 622.955 złotych z tytułu rozliczenia nakładów z jej majątku osobistego na majątek pozwanego wraz z odsetkami od 10 lutego 2017 roku do dnia zapłaty. Powódka wniosła również o zasądzenie zwrotu kosztów procesu .

W uzasadnieniu stanowiska wskazała, iż strony są małżeństwem w trakcie sprawy rozwodowej. Małżonkowie mieli zawartą umowę o rozdzielności majątkowej z dnia 20 kwietnia 2007 roku. Rodzina zamieszkiwała na nieruchomości położonej w D. nr (...) , którą to małżonkowie wspólnie budowali , a która stanowi majątek odrębny męża. Kwota dochodzona pozwem to środki jakie powódka przelała z własnego konta na konto pozwanego w celu zasilenia budowy w okresie od 1 kwietnia 2008 roku do 29 września 2014 . Przy czym w okresie od 1 kwietnia 2008 roku do 30 grudnia 2011 roku była to kwota 352.655,98 zł, a przelewy zatytułowane były „budowa zasilenie”, zaś od 6 lutego 2012 roku do 29 kwietnia 2014 roku – kwota 270.300 zł, a przelewy zatytułowane były „zasilenie”. Ponieważ strony nie mają majątku wspólnego i nie mogą rozliczyć się w podziale tegoż majątku – pozew jest zasadny i konieczny.

(pozew k- 3-9)

Na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2018 roku pełnomocnik powódki doprecyzował roszczenie i wniósł o zasądzenie kwoty 622.955 , w tym kwoty 352.655 wraz z odsetkami i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2011 roku, a od kwoty 270.300 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 30 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty.

(protokół rozprawy k- 186v)

Postanowieniem z dnia 19 maja 2017 roku powódka została zwolniona od kosztów sądowych w zakresie opłaty od pozwu ponad kwotę 10.000 złotych .

(postanowienie k- 84)

Ponieważ pozwany nie stawił się na rozprawę i nie wdał się w spór, w dniu 16 kwietnia 2018 roku sąd wydał wyrok zaoczny, w którym zasądził od M. N. na rzecz K. N. kwotę 622.955 zł wraz z odsetkami:

- od kwoty 352.655 zł ustawowymi płatnymi od dnia 31 grudnia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty ,

- od kwoty 270.300 zł ustawowymi za opóźnienie płatnymi od dnia 30 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 26.217 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu. Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności i nakazał pobrać od M. N. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 21.148 zł z tytułu nie uiszczonej opłaty od pozwu;

( wyrok k- 188)

W dniu 25 maja 2018 roku pozwany wniósł sprzeciw od powyższego wyroku wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia i wnioskiem o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2018 roku Sąd przywrócił pozwanemu termin do wniesienia sprzeciwu, zwolnił pozwanego od opłaty od sprzeciwu, zawiesił rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu.

(postanowienie k- 244)

W sprzeciwie pozwany wniósł o uchylenie wyroku i oddalenie powództwa podnosząc, że powódka w żaden sposób nie udowodniła swego roszczenia. Wskazał, iż przesłuchani w sprawie świadkowie nie mieli szczegółowej wiedzy na temat sytuacji stron, a zwłaszcza rozliczeń majątkowych, a złożony do akt wyciąg z rachunku bankowego dowodzi jedynie tego, że były z niego dokonywane przelewy. Pozwany nie miał świadomości jak te przelewy były zatytułowane. Natomiast nie ma wskazania czy i na co dokładnie środki zostały wykorzystane. Ponadto pozwany wskazał, iż brew twierdzeniom powódki, rachunek bankowy, na który przelewane były środki ( nr (...)) z rachunku powódki stanowił rachunek wspólny stron – a nie odrębny pozwanego . Operacje na tym rachunku związane były z wspólnymi wydatkami na życie, wyjazdy całej rodziny. Oboje małżonkowie dokonywali przelewów na ten rachunek i oboje korzystali z przypisanych do niego kart kredytowych. Pozwany zaprzeczył jakoby powódka współfinansowała budowę domu. Podkreślił, iż była to w całości jego inwestycja. Dodał, że pozwana wyprowadzając się ze wspólnego domu zabrała jego wyposażenie o wartości 150.000 – 200.000 złotych. Pozwany przyznał, iż sporna nieruchomość została przeniesiona w formie aportu na rzecz Spółki (...) Spółki z o.o Sp. k. , a zatem nawet gdyby przyjąć, że jakieś wzbogacenie po jego stronie kosztem powódki zachodzi nie jest ono już aktualne.

(sprzeciw k- 232 – 239)

W toku procesu pozwany zmienił nazwisko na Z..

Sąd Okręgowy ustalił , co następuje:

Powódka i pozwany zawarli związek małżeński w kwietniu 2007 roku, a wcześniej przez wiele lat pozostawali w związku nieformalnym. W (...) urodziła się córka stron J.. Pozwany był bardzo zamożnym człowiekiem. Prowadził działalność gospodarczą oraz osiągał dochód zasiadając we władzach spółek. W spółce (...) S.A. jako prezes zarabiał ponad 80.000 miesięcznie. Ponadto był udziałowcem w spółce (...) Spółka z o.o. Obie strony w grupie (...) zasiadały we władzach. Powódka jako Przewodnicząca Rady Nadzorczej z zarobkiem rocznym w latach 2010 – 2011 ponad 120.000 zł, zaś pozwany jako Prezes Zarządu z zarobkiem 540.000 i 694.000 zł rocznie. Powódka ponadto pracowała u męża na etacie z zarobkiem około 6.000 zł na miesiąc.

Jeszcze przed ślubem pozwany nabył działkę w D. nr (...), na której to rozpoczęto budowę domu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 1190 m2 . Pozwolenie na budowę zostało wydane w dniu 30 grudnia 2003 roku, zaś potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia o zakończeniu budowy w dniu 31 grudnia 2011 roku.

(zeznania świadków J. A. k- 185 00:08:17 – 00:13:21 M. P. 00:14:08 i M. D. k- 185v 00:19:56 , sprawozdanie finansowe grupy (...) k- 435 – 437, potwierdzenie k- 243)

W dniu 20 kwietnia 2007 roku strony zawarły przed notariuszem M. K. umowę wyłączającą wspólność ustawową małżeńską . Strony nie mają majątku wspólnego, a na datę zamknięcia rozprawy nie orzeczono jeszcze rozwodu.

(umowa k- 23-24, niesporne)

Prace remontowo- wykończeniowe w domu wykonywał między innymi W. W. (1), który skończył je w 2008 roku. Wtedy to w domu pojawiły się meble. W. W. (1) najczęściej pieniądze za pracę dostawał od architekta, często od pozwanego, a rzadko od powódki. Powódka decydowała o wykończeniach.

(zeznania świadka W. W. k- 428v 00:08:17- 00:27:17)

Syn stron urodził się w (...) roku , a jeszcze przez jego narodzinami małżonkowie wraz z córką wprowadzili się do nowo wybudowanego domu. Małżonkowie nie umawiali się odnośnie współfinansowania budowy domu. Budowa była głównie finansowana z dochodów pozwanego z firmy. Powódka dokonywała pewnych wydatków , zwłaszcza na wykończenie domu. Doglądała robót. Robiła to z własnej woli aby mieć poczucie, że dom również do niej należy. Traktowała męża jako człowieka honoru. Mąż nie wymagał od powódki żadnego wsparcia w budowie.

W trakcie trwania związku rodzina prowadziła wygodne i wystawne życie. Do pomocy w domu zatrudniona była niania, pani sprzątająca, firma ochraniarska oraz ogrodnik. Głównie wydatki te pokrywał pozwany. W trakcie budowy rodzina także wyjeżdżała na wakacje do Włoch, Francji, Tajlandii, na Malediwy i do Stanów Zjednoczonych.

(zeznania powódki k- 491 v 00:09:02 – 01:08:18)

Małżonkowie mieli osobne konta oraz były dwa konta wspólne, na które były dokonywane przelewy przez obojga małżonków. Ze wspólnego konta finansowane były wyjazdy małżonków, opłaty za dom. Oboje małżonkowie mieli karty do tych kont. Z wpływu na tych kontach zakładane były lokaty pieniężne. Obydwie strony dokonywały także wypłat z tych kont. Obydwa wspólne konta były założone w mBank - o numerze (...) oraz o numerze (...) .

(pełne wyciągi kont wspólnych k- 322- 355 i 356- 424)

Powódka posiadała w mBank swoje osobiste konto o numerze (...). Z tego konta w latach 2008 do 2011 dokonywała przelewów na rachunek wspólny o końcówce (...) tytułując przelewy „zasilenie budowy” na łączną kwotę 352.655,98 złotych. Od lutego 2012 roku powódka dokonywała przelewów na rachunek wspólny o końcówce 793 zatytułowanych „zasilenie”. Na to konto w latach 2012 - 2014 przelała 270.300 zł.

(wyciąg z konta powódki k- 25-28 oraz k- 181 – 183)

Z analizy pełnego wyciągu z rachunków wynika, iż zasadnicze wydatki na budowę zakończyły się w 2011 roku. Na wspólne konta również pozwany dokonywał przelewów pt. zasilenie. Od maja 2012 roku na koncie 793 zakładane były lokaty na duże kwoty np. 778.000 . W grudniu 2012 roku powódka przelała na własny rachunek kwotę 60.000 zł, lutym 2013 26.000 zł, zaś w maju 2013 założyła lokatę na 830.000 złotych . W listopadzie 2013 roku wpłaciła na wspólne konto 1.000.000 z likwidacji lokaty. Z rachunków tych opłacane były min. wodociągi, ochrona.

(pełne wyciągi kont wspólnych k- 322- 355 i 356- 424)

Miesięczne wydatki na dom wynosiły około 10.000 złotych. Miesięczny koszt utrzymania rodziny stron to była kwota 40.000 złotych. Do 2013 roku pozwany osiągał z działalności gospodarczej dochód około 13.000.000 rocznie. W dom została zainwestowana kwota około 7.000.000 złotych. Od 2013 roku pozwany zaczął mieć problemy finansowe, a od jesieni 2014 roku strony nie są razem. W 2015 roku pozwany współfinansował remont domu dla pozwanej i dla dzieci. Ostatecznie dom ten nie został zakupiony przez powódkę.

(zeznania pozwanego k- 493 01:08:54- 01:28:19)

Od 2015 roku strony są w ostrym konflikcie. Powódka wraz z dziećmi wyprowadziła się z domu w D. i aktualnie zamieszkuje w apartamencie użyczonym jej przez rodzinę. Pozwany zaprzestał łożyć na utrzymanie dzieci. Dom pozwany przekazał jako aport do Spółki (...) Spółki z o.o Sp. k.. Dom jest zaniedbany. Pozwany związał się z inna kobietą i aktualnie nie posiada żadnego majątku.

(zeznania powódki 00:09:02 – 01:08:18)

Postanowieniem z dnia 18 maja 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi na skutek zażalenia obydwu stron na postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 12 lutego 2016 roku, zmienił postanowienie o zabezpieczeniu potrzeb rodziny i zasądził na rzecz dzieci stron kwoty po 7.000 zł, a na rzecz powódki kwotę po 2.000 zł miesięcznie.

(postanowienie k- 71 )

Pozwany nie płaci tych alimentów. Powódka zmuszona była wszcząć egzekucję komorniczą.

(niesporne)

Pismem z dnia 13 stycznia 2017 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 622.955 zł z tytułu zwrotu nakładów na nieruchomość. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

(wezwanie k - 23)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów, zeznania świadków oraz przesłuchanie samych stron. Wszyscy przesłuchani w sprawie świadkowie mieli bardzo ogólną wiedzę na temat sytuacji finansowej stron oraz budowy i jej finansowania. Poza ogólnymi stwierdzeniami, że strony dobrze zarabiały, wspólnie żyły i z pewnością wspólnie dom finansowały, żaden świadek nie potrafił wskazać szczegółów.

Jeśli zaś chodzi o dokumenty i zeznania stron podnieść należy, że pierwotna wersja powódki – która przedłożyła jedynie wyciąg zawierający przelewy z jej konta i twierdziła, że były to przelewy na konto pozwanego – w zestawieniu z bierną postawą procesową pozwanego , została uznana przez Sąd jako wiarygodna dla potrzeb wydania wyroku zaocznego. W toku dalszego postępowania pozwany wersję tę skutecznie obalił – przede wszystkim składając pełne wyciągi z kont , jak sie okazało wspólnych. Analiza obrotów na tych kontach czyni wersję powódki niewiarygodną.

Sąd nie dał wiary powódce, że wszystkie dokonywane prze nią wpłaty były wydatkowane na budowę, że oraz budowa była kontynuowana do 2014 roku. Analiza dokumentów w zestawieniu z zeznaniami świadka W. i samej powódki, która twierdziła, że strony do nowego domu wprowadziły się przed narodzinami syna w 2011 roku, wiarygodność tę podważają.

Sąd nie dał także wiary zeznaniom pozwanego jakoby budowa zakończyła się w 2008 roku. Analiza materiału dowodowego, w szczególności wyciągu z rachunków wskazuje, że zasadnicze wydatki na budowę i wykończenie domu zakończyły się w 2011 roku. W 2012 ponoszone jeszcze były pojedyncze wydatki na wykończenia., czy też ogrodnicze. Sąd nie dał także wiary pozwanemu jakoby powódka wyprowadzając się zabrała jakieś wyposażenie warte 150.000 złotych . Twierdzeń tych pozwany nie zdołał wykazać.

Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków U. N. i G. J. uznając, iż ich przeprowadzenie nie przyczyni się do wyjaśnienia sprawy, a jedynie do wydłużenia postępowania.

Innych wniosków dowodowych, strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników , nie zgłaszały.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jako nie udowodnione podlegało oddaleniu.

Strona powodowa, jako podstawę prawną swojego żądania wskazała art. 405 k.c., zgodnie z którym kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Roszczenie z bezpodstawnego wzbogacenia, zgodnie z treścią przepisów art. 405 k.c. i nast. zmierza do przywrócenia między stronami równowagi majątkowej zachwianej bezpodstawnym nabyciem przez jedną ze stron korzyści majątkowej. Dyspozycja art. 405 k.c. wymaga do powstania roszczenia łącznego spełnienia następujących przesłanek: uzyskania korzyści bez podstawy prawnej, osiągnięcie korzyści z majątku innej osoby i zubożenie tej osoby oraz istnienie związku między wzbogaceniem a zubożeniem. Do przesłanek bezpodstawnego wzbogacenia nie należy ani wiedza, ani też wola osoby wzbogaconej, wręcz odwrotnie, do bezpodstawnego wzbogacenia dojść może nawet wbrew woli osoby, na rzecz której przysporzenie nastąpiło (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 stycznia 2002 roku w sprawie V CKN 641/00; LEX nr54331). Jak wcześniej wskazano konieczną przesłanką roszczenia opartego na przepisie art. 405 k.c. jest istnienie współzależności pomiędzy powstaniem korzyści w majątku wzbogaconego i uszczerbku w majątku zubożonego. Ta współzależność polega przede wszystkim na tym, że zarówno korzyść jak i uszczerbek są wynikiem jednego zdarzenia. Powszechnie przyjmuje się jednakże (podobnie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 1998 roku w sprawie II CKN 58/98 LEX nr 55389), że bez znaczenia jest, w wyniku jakiego zdarzenia wzbogacenie to nastąpiło. Może to być działanie wzbogaconego, zubożonego, osoby trzeciej, a także jakiekolwiek inne zdarzenie, w wyniku którego nastąpiło przesunięcie korzyści z majątku zubożonego do majątku wzbogaconego.

W rozpoznawanej sprawie, w świetle ustaleń faktycznych, poczynionych w oparciu o zebrany materiał dowodowy, Sąd uznał, na podstawie art. 6 k.c., iż roszczenie powódki nie zostało udowodnione .

W przepisie art. 6 k.c. chodzi o fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a więc fakty prawotwórcze, czyli wykazujące istnienie prawa oraz fakty niweczące lub tamujące prawo. O tym, co każda ze stron stosunku cywilnoprawnego ma udowodnić w sporze toczącym się przed Sądem, decydują przede wszystkim przedmiot sporu, prawo materialne regulujące określone stosunki prawne oraz prawo procesowe normujące zasady postępowania dowodowego. Uwzględniając treść art. 6 k.c. stwierdzić należy, iż do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie. W myśl ogólnej reguły, wynikającej z powołanego przepisu, ciężar udowodnienia faktów, którym zaprzeczał pozwany - uzasadniających twierdzenie o jego bezpodstawnym wzbogaceniu, obciążał powódkę. Tymczasem powódka poza przedstawieniem wyciągu z rachunku i własnymi twierdzeniami, że ponosiła jakieś koszty na budowę domu, innych dowodów nie przedstawiła.

Jak to już zostało podniesione, pozwany skutecznie zakwestionował twierdzenia powódki, iż dokonywane przez nią przelewy przeznaczanie były wyłącznie na budowę. Skoro tak, to wedle obowiązujących w procesie cywilnym reguł dowodowych, powódka powinna wykazać , jakie środki i na zakup jakich rzeczy zostały wydatkowane oraz czy i o ile pozwany wzbogacił się jej kosztem. Tymczasem w sprawie ustalone zostało jedynie, że obydwie strony przelewały środki na rachunki wspólne. Z rachunków tych dokonywano przelewów na rzecz wykonawców ale także pokrywano koszty bieżącego życia rodziny, w tym wyjazdów zagranicznych . Z rachunków tych były robione lokaty terminowe. Wbrew twierdzeniom pozwu , nie sposób ustalić, że przelana przez powódkę z jej rachunku kwota 622.955 zł rzeczywiście została przez strony przeznaczona na budowę. Sąd jako wysoce prawdopodobne przyjmuje twierdzenia powódki ( potwierdzone zeznaniami świadków), że powódka ponosiła jakieś wydatki na budowę, a w szczególności wykończenie domu, chcąc poczuć się lepiej, ale jakie to były dokładnie kwoty nie wiadomo.

Sama powódka przyznała, że robiła to aby poprawić sobie samopoczucie, że mąż od niej tego nie wymagał oraz, że strony nie ustalały ewentualnych zasad zwrotu tychże wydatków.

W świetle powyższego, Sąd na podstawie art. 347 k.p.c. uchylił wydany w sprawie wyrok zaoczny i oddalił powództwo.

Biorąc jednak pod uwagę, że powódka pozostała z dwójką dzieci, na które pozwany płaci minimalne kwoty. Pozwany aktualnie nie ma oficjalnych dochodów, a zatem cały koszt utrzymania rodziny spoczywa na powódce, Sąd na postawie art. 102 k.p.c. nie obciążył powódki kosztami procesu należnymi pozwanemu.