II C 344/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2025-01-30
Sygnatura akt II C 344/24
UZASADNIENIE
W dniu 15 września 2023 roku, powód skierował pozew do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym, o wydanie nakazu zapłaty przeciwko W. G.. Powód wniósł o zasądzenie powoda kwoty 184.746,26 zł wraz z odsetkami liczonymi od kwoty:
-150.049,68 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty,
-27.864,66 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty,
-6.831,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty,
Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
(akta epu k.82-84)
Nakazem zapłaty z dnia 6 października 2023 roku, Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie uwzględnił powództwo w całości.
(nakaz zapłaty w epu k.85-86)
Pozwany wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz w całości.
(sprzeciw od nakazu zapłaty k.87-88)
Wobec skutecznego złożenia sprzeciwu, nakaz zapłaty utracił moc i postanowieniem z dnia 6 listopada 2023 roku doszło do umorzenia przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie elektronicznego postępowania upominawczego w całości, zaś każda ze stron poniosła koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.
(postanowienie k. 89)
Strona powodowa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. dnia 26 stycznia 2024 roku wniosła przeciwko W. G. pozew do tutejszego Sądu i domagała się aby pozwany zapłacił rzecz powoda kwotę 184.746,26 zł wraz z odsetkami liczonymi od kwoty:
-150.049,68 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty
-27.864,66 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty
-6.831,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w EPU do dnia zapłaty.
Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Zasądzenie przy rozpoznaniu sprawy kosztów w wysokości 2.310 zł poniesionych przez powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym o sygnaturze akt Nc-e 1447296/23 (zgodnie z treścią art. 505 37§ 2 zd. 2 k.p.c.).
(pozew k.4-8)
W dniu 8 marca 2024 roku nakazem zapłaty w postepowaniu upominawczym, Sąd orzekł o żądaniu pozwu.
(nakaz zapłaty k.93)
Od nakazu zapłaty pozwany wniósł sprzeciw, żądał oddalenia powództwa w całości, zasądzenia na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Podniósł, że umowa kredytu jest nieważna w całości w związku z ubezpieczeniem w niej przewidzianym. Wskazał że te same osoby, które podpisały umowę w imieniu powódki oraz deklarację przystąpienia do ubezpieczenia w imieniu zakładu ubezpieczeń i powódki związaną z umową ubezpieczeniową nie miały uprawnień prawem przewidzianych, jakie wynikają z art. 2, 8 i 9 ustawy z 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1450) (obecnie art. 3 §1 pkt 14 i 15 oraz art. 19 ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz. U. z 2018 r. poz. 2210)). Osoby te nie posiadały bowiem uprawnień do wykonywania czynności faktycznych i prawnych w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego dla zakładu ubezpieczeń udzielającego ww. ochrony ubezpieczeniowej, w szczególności zdanego egzaminu i innych, a także nie posiadały pełnomocnictwa do działania w imieniu zakładu ubezpieczeń w zakresie umowy ubezpieczenia. Zarzucił także, brak posiadania uprawnień przez pracownika banku do dokonywania czynności ubezpieczeniowych, co zdaniem pozwanego, rodzi nieważność samego przystąpienia do ubezpieczenia (art. 58 § 1 k.c.). W tym zakresie odwołał się do poglądu Sądu Najwyższego zawartego w wyroku z 19 stycznia 2011 r. (V CSK 173/10, Legalis nr 309869), o nieważności umowy w braku umocowania pośrednika. Powołał się także do oceny prawnej wyrażonej przez Sąd Najwyższy w wyroku z 5 września 2012 r. (IV CSK 81/12, LEX nr 1238135) i przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 4 lipca 2018 r. (V AGa 89/18).
Pozwany wskazał, iż jego zdaniem umowa ubezpieczenia była związana z umową kredytu jako jej zabezpieczenie i z tego tytułu bank pobrał składkę ubezpieczeniową, zaś bez zabezpieczenia umowa nie zostałaby zawarta. Tym samym zdaniem pozwanego umowa jest nieważna w całości (art. 58 § 3 k.c.), wobec tego że postanowienia dotyczące zabezpieczenia obejmującego umowę ubezpieczenia indywidualnego stanowiły tę część umowy, bez której nie zostałaby zawarta cała umowa. Pozwany zakwestionował fakt przekazania ubezpieczycielowi przez powódkę składki ubezpieczeniowej oraz to że pokrycie przez pozwanego kosztów ubezpieczenia, a następnie naliczanie przez powódkę odsetek także od kwoty zawierającej te same koszty, stanowi nienależny zysk powódki. Pozwany wskazał, że obligatoryjne zawarcie umowy ubezpieczenia z kwotą składki, która została wliczona do kwoty kredytu, a w związku z tym postanowienie umowy dotyczące zawarcia umowy ubezpieczenia jest niedozwoloną klauzulą umowną. Chociaż formalnie umowa ubezpieczenia została zawarta z pozwanym przez inny podmiot - ubezpieczyciela, a składka przekazana na jego rzecz, to postanowienie o zawarciu tej umowy zostało włączone do umowy kredytu. Świadczenia z tytułu ubezpieczenia, wysokość i rodzaj przysługujących świadczeń, wypadki objęte ubezpieczeniem, sposób ich realizacji i dostępność, według pozwanego nie były przedmiotem informacji ze strony powoda i nie wskazano ich w zawartej umowie. Pozwany twierdził, że kwoty zapłacone przez konsumenta tytułem składki ubezpieczeniowej na podstawie wewnętrznego stosunku z ubezpieczycielem, w znaczącej części (nawet 90%) wracają do kredytodawcy, zaś w praktyce nie zdarza się przy tym, aby konsument korzystał ze świadczenia z tytułu ubezpieczenia w razie zajścia przewidzianego w nim wypadku albo zdarza się to bardzo rzadko.
Zdaniem pozwanego, powódka nie wykazała, aby składka z umowy ubezpieczenia została rzeczywiście przelana na rzecz ubezpieczyciela. Nie wskazała też, jaki stosunek umowny lub zależność korporacyjna łączy ją z ubezpieczycielem i czy umowa ubezpieczenia nie stanowi dla niej dalszego źródła zysku, kosztem konsumenta. Wobec powyższego należy uznać, że postanowienia umowy, które obciążały kredytobiorcę kosztami ubezpieczenia, nie zawierające jednocześnie żadnych informacji co do korzyści płynących z zawartej umowy i mające charakter obligatoryjnego zabezpieczenia, są niedozwoloną klauzulą umowną i jako takie nie wiążą konsumenta.
Nadto pozwany podniósł, że umowa jest sprzeczna z prawem w zakresie odsetek umownych, jako umowa kredytu konsumenckiego, do którego stosuje się przepisy ustawy — Prawo bankowe (art. 78a ustawy — Prawo bankowe i art. 3 ustawy o kredycie konsumenckim) w zakresie nieuregulowanym w ustawie o kredycie konsumenckim. Zdaniem pozwanego, powód naliczył oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy kredytu od kwoty kredytu, chociaż składały się na nią kapitał oraz koszt ubezpieczenia. Zdaniem pozwanego, od prowizji i innych kosztów kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek, nawet jeśli je kredytuje, a wynika to z definicji stopy oprocentowania kredytu zawartej w art. 5 pkt 10 u.k.k., zgodnie z którą jest to stopa oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym, definicji stopy oprocentowania kredytu zawartej w art. 3 lit. j dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23 kwietnia 2008 r., zgodnie z którą stopa oprocentowania to stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty kredytu w stosunku rocznym, definicji całkowitej kwoty kredyty zawartej w art. 5 pkt 7 u.k.k., zgodnie z którą jest to kwota wpłaconego kredytu (kwota bez kredytowanych kosztów), a więc kwota udostępniana (wypłacana) konsumentowi, art. 54 u.k.k. per analogiam, który reguluje zasady zwrotu kredytu w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy.
(sprzeciw k.98-100)
W piśmie z 13 maja 2024 r. strona powodowa podtrzymała w całości dotychczasowe powództwo, złożyła dokumenty potwierdzające uprawnienia do zwarcia umowy ubezpieczenia oraz fakt potwierdzenia obowiązywania umowy ubezpieczenia.
(pismo k.123-128)
W odpowiedzi na pismo powoda, pozwany podtrzymał zarzut nieprawidłowego określenia podstawy naliczenia odsetek, w szczególności od prowizji, nie podnosił dalszych argumentów co do kwestii zawartej umowy ubezpieczenia, wobec jej skutecznego wypowiedzenia przez pozwanego i zwrotu uiszczonej składki. Podtrzymał zarzut możliwości powołania się na sankcję darmowego kredytu, a na wypadek uznania umowy za ważną podniósł zarzut tego, że umowa nie została prawidłowo wypowiedziana, nadto że nieprawidłowo obliczono RRSO.
(pismo k.167-169)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Na mocy decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 29 września 2022 r. o sygn.: (...) od 30 września 2022 r., rozpoczęto w stosunku do banku (...) S.A. z siedzibą w W. (wierzyciel pierwotny) przymusowe postępowanie restrukturyzacyjne w formie instytucji pomostowej, na podstawie art. 188 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2253, zwana dalej „Ustawą"). Zgodnie z powyższą decyzją, z dniem 3 października 2022 r. do instytucji pomostowej Bank (...) S.A., utworzonej przez (...) zgodnie z art. 181 ust. 1 oraz art. 185 ust. 1, ust. 3 i ust. 5 Ustawy, przeniesiono ze skutkiem określonym w art. 191 ust. 1 Ustawy (...) Bank S.A., obejmujące ogół praw majątkowych wierzyciela pierwotnego według stanu na koniec dnia wszczęcia przymusowej restrukturyzacji, tj. 30 września 2022 r., z określonymi w decyzji wyłączeniami. Zgodnie z art. 191 Ustawy z dniem określonym w decyzji, o której mowa w art. 188 ust. 1pkt 2 i 3 Ustawy, instytucja pomostowa wstępuje w miejsce wierzyciela pierwotnego w zakresie przejętych praw majątkowych i zobowiązań, w tym do postępowań sądowych.
Powyższą instytucją jest w zakresie objętym niniejszym postępowaniem (...) Bank S.A. z siedzibą w W.. Powód oświadczył, iż niniejsza sprawa nie jest objęta wyłączeniami przewidzianymi w pkt 5 ust. 1 ppkt a-l decyzji (...) i została przeniesiona do instytucji pomostowej Banku (...) S.A. z siedzibą w W..
Z dniem 13 października 2022 r., dokonano wpisu w krajowym rejestrze sądowym o zmianie nazwy spółki z Bank (...) S.A. na (...) S.A.
(decyzja z dnia 29.09.2022 r., o sygn.: (...), uchwała nr (...) zarządu Banku (...) S.A. z dnia 03.10. 2022 r. k.11-19)
W dniu 03.12.2019 roku, pozwany złożył wniosek o udzielenie kredytu konsumenckiego, na podstawie którego strona powodowa zawarła ze stroną pozwaną Umowę Kredytu Konsumpcyjnego Gotówkowego nr (...) z dnia 05.12.2019 roku.
Umowa została zawarta na okres 120 miesięcy oprocentowanego według zmiennej stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 8,99% w stosunku rocznym. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania na dzień zawarcia umowy wynosiła 13,5%. Powód zrealizował zapisy umowy i przelał środki wskazane umową na rachunek pozwanego. Strona pozwana nie wywiązała się z ciążącego na niej zobowiązania terminowego dokonywania spłat w wysokościach ustalonych w zawartej umowie.
( wniosek o udzielnie kredytu konsumenckiego nr (...) wraz z załącznikami, umowa Kredytu Konsumpcyjnego Gotówkowego nr (...) z dnia 05.12.2019 z załącznikami, formularz informacyjny dotyczącego kredytu konsumenckiego, dokumentacja ubezpieczeniowa k.20-39)
Przy zawarciu umowy pozwany złożył wniosek o zawarcie dobrowolnej umowy ubezpieczenia w postaci pakietu spokojna spłata. (...) Bank S.A. miała uprawnienia do wykonywania czynności ubezpieczeniowych w oparciu o wpis Komisji Nadzoru Finansowego do rejestru agentów pod numerem (...) i umowa ubezpieczenia została skutecznie zawarta z Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W..
Umowa ubezpieczenia obowiązywała do czasu wypowiedzenia przez pozwanego umowy. Niewykorzystana część składki została pozwanemu zwrócona.
(wniosek k.20-22,45-48, umowa k.40-44,warunki k.154-161, karta informacyjna k.49,50, dokumenty finansowe k.145-153,163-165, wypowiedzenie k.162, okoliczności znane Sądowi urzędowo)
W związku z brakiem płatności, powód pismem z dnia 25.04.2023 r, wezwał pozwanego do zapłaty należności oraz na podstawie z art. 75c Prawa bankowego (Dz.U.2017.0.1876 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe) do złożenia wniosku o restrukturyzację. Wezwanie nie spowodowało uregulowania zadłużenia wobec strony powodowej.
(pismo powoda z dnia 25.04.2023 r. wraz z załącznikami oraz elektronicznym potwierdzeniem odbioru k.51-57)
W związku z brakiem restrukturyzacji oraz zapłaty zaległych rat, strona powodowa wypowiedziała przedmiotową umowę stawiając całą należność w stan wymagalności.
(oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy z dnia 02.06.2023 r. wraz z załącznikiem oraz elektronicznym potwierdzeniem odbioru k.58-62)
Przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego strona powodowa podjęła próbę polubownego pozasądowego rozwiązania sporu, wzywając do zapłaty stronę pozwaną pismem z dnia 2.06.2023 roku. Strona pozwana nie spłaciła wymagalnej wierzytelności do dnia sporządzenia pozwu. W związku z powyższym wskazuję, iż strona powodowa podjęła próbę pozasądowego rozwiązania sporu zgodnie z dyspozycją art. 187 par 1 pkt 3 k.p.c.
(ostateczne wezwanie do zapłaty wraz z elektronicznym potwierdzeniem odbioru k.60-62)
W dniu 15.09.2023 r. stosownie do regulacji art. 95 Ustawy z dnia 29.08.1997 r. Prawo Bankowe (Dz. U. z 1997 r. Nr 140 poz. 939 z późniejszymi zmianami) strona powodowa wystawiła wyciąg z ksiąg banku stwierdzający zadłużenie strony pozwanej.
Na roszczenia powoda składają się:
kwota 150.049,68 zł tytułem należności głównej (niespłacony kapitał);
kwota 27.864,66 zł tytułem odsetek umownych za okres korzystania z kapitału w wysokości 14,30 % od dnia 10.03.2022 do dnia 27.07.2023 roku;
kwota 6.831,92 zł tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 23,00% od dnia 10.03.2022 do dnia 14.09.2023 roku;
Kwoty opisane w wyciągu z ksiąg banku zostały oparte o wyliczenia obejmujące datę wypłaty kredytu, kwoty poszczególnych wpłat.
(wyciąg z ksiąg banku k.65, wyliczenia k.68-81)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody w postaci załączonych do akt dokumentów. Przedstawione przez bank dokumenty, niekwestionowane przez pozwanego, nie budzą wątpliwości co do prawdziwości zawartych w nich treści.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w całości.
W niniejszej sprawie bezsporne jest, że na podstawie łączącej strony umowy pozwany uzyskał od strony powodowej kredyt oraz że kredyt ten nie został przez niego spłacony.
Podstawy odpowiedzialności pozwanego wobec powódki należy poszukiwać w treści przepisu art. 471 k.c. w zw. z art. 69 i następnymi ustawy – Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 140, poz. 939) z późn. zm., dalej zwana Prawem bankowym.
Do umowy tej znajdują zastosowanie także przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 246) z uwagi na treść art. 3 ust. 1 tej ustawy, kwotę kredytu (poniżej 255.550 zł) oraz wyraźnie wskazany w treści umowy cel konsumpcyjny kredytu udzielonego pozwanemu.
Stosownie do art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Jednocześnie, zgodnie z art. 75 Prawa bankowego, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni.
Na podstawie art. 75c ust. 1 i 2 Prawa bankowego, przed wypowiedzeniem umowy kredytu w przypadku popadnięcia kredytobiorcy w opóźnienie ze spłatą zobowiązania bank winien wezwać kredytobiorcę do dokonania spłaty w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych, informując przy tym o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych wniosku o restrukturyzację zadłużenia.
Powódka wykonała wynikające z cytowanych przepisów zawiadomienia przed wypowiedzeniem umowy – przed wypowiedzeniem umowy kredytu wezwała pozwanego do dokonania spłaty w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych, informując przy tym o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych, wniosku o restrukturyzację zadłużenia, następnie wypowiedziała umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Obydwa pisma były adresowane na adres zamieszkania pozwanego, podany w trakcie zawierania umowy, oraz zostały doręczone. Wypowiedzenie umowy było również zgodne z § 9 umowy.
Pozwany w świetle postanowień umowy kredytu był zobowiązany do spłaty kwoty kapitału wraz z odsetkami. Nie ulega wątpliwości, czego pozwany nie kwestionował, że nie wywiązał się z powyższego zobowiązania. Kredyt nie był spłacany zgodnie z warunkami umowy, pozwany doprowadził do powstania zaległości w spłacie wymagalnego kapitału i odsetek, świadomie odrzucając poprzez pozostawienie bez odpowiedzi możliwość restrukturyzacji kredytu. Powyższe skutkowało wypowiedzeniem umowy przez kredytodawcę.
W ocenie sądu, umowa kredytu zawarta przez pozwanego z powodowym bankiem była umową ważną, skuteczną i odpowiadającą unormowaniom ww. przepisów oraz obowiązującym na datę zawarcia przedmiotowej umowy regulacjom prawnym. W szczególności nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, by przy zawieraniu umowy po stronie banku doszło do jakichkolwiek nieprawidłowości mogących skutkować nieważnością umowy. Umowa sporządzona jest w sposób jasny i precyzyjny, wyraźnie określa z jakiego tytułu i w jakiej wysokości udzielono pozwanemu kredytu, przejrzyście określa również warunki spłaty kredytu, a pozwany jeszcze przed zawarciem umowy miała możliwość zapoznania się z jej warunkami. Sformułowania umowy nie budzą wątpliwości i każdy, choćby minimalnie dbający o swoje sprawy konsument, jest w stanie zrozumieć jej zapisy. Powoływane przez pozwanego okoliczność, jakoby osoba zawierająca z nim umowę w imieniu powódki nie była umocowana, były bezzasadne, zostały złożone dokumenty potwierdzające uprawnienia osób działających po stronie banku do zawarcia umowy.
Również same zapisy postanowień umowy nie budzą wątpliwości. Zapisy przedmiotowej umowy wyraźnie i precyzyjnie wskazują klientowi, w jakiej wysokości i na jaki cel otrzymuje kredyt, warunki jego udzielenia a także warunki w jakich odbywać się powinna jego spłata, kolejność w jakiej zaliczać się będą należności w przypadku niedotrzymania terminów spłaty przez pozwaną oraz konsekwencji utrzymywania się takiego stanu. W rozpoznawanej sprawie pozwany mający, jak wyżej wspomniano, pełną wiedzę o warunkach udzielenia kredytu zdecydował się na zaciągnięcie kredytu na takich, a nie innych warunkach, niezrozumiałym jest zatem obecne kwestionowanie przez niego zapisów umowy.
Tym samym, nietrafnym był zarzut pozwanego o abuzywności postanowień umowy dotyczących prowizji.
Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z art. 385 1 § 1 k.c., postanowienie umowy zawieranej z konsumentem mają, gdy zarówno nie są uzgodnione indywidualnie i kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Sąd badał postanowienia przedmiotowej umowy dotyczące prowizji pod kątem ich abuzywności i zauważyć należy, że pozwany już przy zawieraniu umowy dokładnie wiedział, jakie koszty pozaodsetkowe poniesie w związku z zawarciem umowy kredytu. Nawet jeżeli uznać, że postanowienie to nie było indywidualnie uzgodnione z pozwanym, to nie została spełniona przesłanka sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażącym naruszeniem interesów konsumenta. Kwota prowizji pobrana przez bank, przy wysokości istniejącego zobowiązania, nie była nadmierna, a przy tym zapisy umowy w tym przedmiocie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jednocześnie prowizja ta nie przekracza również wysokości maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu zgodnie z art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim.
Pozwany zarzucił powódce naruszenie ustawy o kredycie konsumenckim, powołując się jednocześnie na możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego zgodnie z art. 45 tej ustawy.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii czasu złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji darmowego kredytu opatrzonego datą 28 marca 2024 roku. (wydruk email k.101v-102). W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż oświadczenie to zostało złożone nieskutecznie, w braku potwierdzenia otrzymania powyższej korespondencji przez bank oraz informacji czy skrzynka pocztowa na którą skierowano oświadczenie, służy przyjmowaniu oświadczeń o charakterze materialnoprawnym.
Zgodnie z art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim oświadczenie w przedmiocie skorzystania z tzw. sankcji kredytu darmowego winno być złożone w terminie 1 roku od dnia wykonania umowy, przy czym o cenie Sądu należy utożsamiać ten termin z chwilą zawarcia umowy. Powyższy pogląd jest akceptowany w doktrynie, jednakże istnieją także poglądy, iż termin ten biegnie od chwili zakończenia wykonywania umowy, czy to na skutek dokonania całkowitej spłaty kredytu, czy na skutek skutecznego wypowiedzenia umowy. Wymieniony termin ma charakter prekluzyjny, co oznacza iż po jego upływie roszczenie wygasa. W ocenie sądu w składzie niniejszym, wprowadzony do ustawy przepis wygaszający roszczenie z art.45, miał na celu z jednej strony zachowanie zasady pewności w obrocie zawartych umów, z drugiej stworzenie możliwości dokonania przez konsumenta w rozsądnym czasie oceny umowy pod kątem zgodności jej postanowień z regułami umów o kredyt konsumencki. Zdaniem sądu, powiązanie pojęcia „wykonania umowy” z chwilą jej faktycznego zakończenia, nie leżało w intencji ustawodawcy. Wydaje się, iż termin „wykonanie umowy” należy wiązać z datą uruchomienia kredytu. Zważywszy na długi – 12 miesięczny czas na podjęcie decyzji o skorzystaniu z sankcji darmowego kredytu, należy uznać iż interesy konsumenta zostają w pełni zabezpieczone przy przyjęciu takiej daty rozpoczęcia biegu terminu prekluzyjnego. Zdaniem sądu, przyjęcie drugiego z prezentowanych poglądów, prowadzi do niepewności w obrocie w sytuacji kiedy umowy kredytowe zazwyczaj trwają wiele lat, mogą być zmienianie wolą stron. Należy się zgodzić z pozwanym, iż powyższe prowadzi do zapewnienia konsumentowi nieograniczonego w czasie uprawnienia do kwestionowania zawartej umowy kredytowej, nadto, iż wraz z upływem czasu i kolejnymi latami wykonywania przez strony umowy dalsze utrzymywanie drastycznych skutków art. 45 byłoby nieproporcjonalne i niezasadne.
Dlatego, sąd stoi na stanowisku iż roszczenie powoda o skorzystanie z sankcji darmowego kredytu wygasło.
W pierwszym rzędzie pozwany w sprzeciwie podniósł argumenty dotyczące zawarcia umowy ubezpieczenia, której zawarcie jego zdaniem skutkowało nieważnością umowy.
Nie sposób zgodzić się z żadnym z argumentów podniesionych w tej kwestii przez pozwanego. Przed wszystkim umowa miała charakter dobrowolny, nie była obligatoryjnym elementem umowy, nadto umowa została zawarta przez uprawnionego pośrednika którym w dacie zawarcia umowy był (...) Bank S.A. z siedzibą w W., zaś na skutek złożonego przez pozwanego wypowiedzenia umowa została rozwiązana, a niewykorzystana część składki zwrócona na rzecz pozwanego.
Niezależnie od powyższej argumentacji, w ocenie Sądu, zawarta pomiędzy stronami procesu umowa nie narusza przepisów ustawy o kredycie konsumenckim poprzez niewłaściwe określenie stopy oprocentowania kredytu, warunków stosowania tej stopy, a także okresów, warunków i procedur zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej oraz rzeczywistą roczną stopę oprocentowania i całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Tym samym powód nie jest uprawniony do skorzystania z sankcji darmowego kredytu.
W umowie postanowienia w kwestionowanym przez powoda zakresie są jasne i nie nastręczają trudności interpretacyjnych. Pozwany wypełnił obowiązek informowania o zmianie zadłużenia przeterminowanego. Sąd podziela argumentację wynikającą z akceptowanych poglądów orzecznictwa i doktryny, iż: „w przypadku gdy wysokość stawki oprocentowania dla odsetek za opóźnienie zależy od wysokości określonej stopy referencyjnej, wystarczy opisać tę stopę referencyjną bez potrzeby dalszego precyzowania warunków zmiany jej wysokości”. „Jeżeli odsetki, kapitałowe lub za opóźnienie, ustala się według stawki ustawowej, to zgodnie z wykładnią funkcjonalną, kredytodawca nie ma obowiązku informować konsumenta o zmianie wysokości tej stawki, ponieważ powinno to być konsumentowi wiadome. Zmiana taka wynika z modyfikacji stawki referencyjnej Narodowego Banku Polskiego. Obwieszczenie w tej sprawie jest zamieszczane w „ Monitorze Polskim” (cyt: T. Czech w komentarzu do ustawy o kredycie konsumenckim, teza 147 do art. 30, teza 7 do art. 36 – Warszawa 2018 r.)
Zarzuty powoda dotyczące nieprawidłowego określenia RRSO oraz całkowitej kwoty do zapłaty nie zasługują na uwzględnienie. Przepisy ustawy zobowiązują kredytodawcę do podania w umowie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty. Jak wcześniej wskazano w umowie zawarto wszystkie parametry na których oparto wyliczenia i które pozwalają na ustalenie stopy w przyszłości w przypadku zmiany jakiegokolwiek parametru wpływającego na wysokość stopy. Zapisy umowy są zgodne z art. 5 ustawy. W szczególności wykładnia przepisu art. 5 pkt 10 ustawy powoduje, iż stopę oprocentowania należy obliczać z uwzględnieniem opłat i prowizji. W przeciwnym razie należałoby przyjąć założenie, iż kredytowane koszty opłat i prowizji nie mogą podlegać oprocentowaniu, co byłoby sprzeczne z charakterem zawartej przez strony umowy. Zgodnie z obowiązującymi regułami pozwany uwzględnił kredytowaną prowizję jedynie w całkowitym koszcie kredytu.
W ocenie Sądu, zawarta pomiędzy stronami procesu umowa nie narusza przepisów ustawy o kredycie konsumenckim poprzez niewłaściwe określenie stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej oraz rzeczywistą roczną stopę oprocentowania i całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Tym samym pozwany nie jest uprawniony do skorzystanie z sankcji darmowego kredytu.
W umowie postanowienia w kwestionowanym przez pozwanego zakresie są jasne i nie nastręczają trudności interpretacyjnych. Stawka WIBOR w różnych wariantach terminów jest podstawą wyznaczania oprocentowania dla kredytów o zmiennym oprocentowaniu udzielanych przez banki i jako taka funkcjonuje od wielu lat. Mechanizm jej działania został przedstawiony w regulaminie, które stanowi integralną część zawartej przez strony umowy. Ponadto, pozwanemu została zaprezentowana symulacja ukazująca ryzyko zmiennej stopy procentowej mającej wpływ na wysokość miesięcznej raty.
Powódka dowiodła wysokości dochodzonego roszczenia, przedkładając przedmiotową umowę kredytową, historię dotyczącą sytuacji na rachunku przeznaczonym do dokonywania spłat udzielonego kredytu, a także naliczania odsetek i rozliczenia dokonanych wpłat.
Biorąc powyższe pod uwagę, sąd uwzględnił powództwo w całości zasądzając zgodnie z żądaniem strony powodowej.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Powództwo zostało uwzględnione w całości, a zatem należało zasądzić zwrot od pozwanego na rzecz powoda poniesionych kosztów procesu, powiększając koszty o te poniesione przez stronę powodową w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Strona powodowa poniosła następujące wydatki: 9.238 zł tytułem opłaty sądową od pozwu, 5.400 zł tytułem zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dn. 22 października 2015 r., Dz.U. z 20015 r. poz. 1804) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: