Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 grudnia 2023 roku (data nadania w UP), skierowanym przeciwko A. M. i T. M., (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 107.796,59 zł. in solidum (ewentualnie solidarnie, ewentualnie w częściach równych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 20 listopada 2023 r. do dnia zapłaty, tytułem zwrotu świadczenia w postaci kapitału kredytu wypłaconego stronie pozwanej.

Ponadto, powód wniósł o zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

(pozew k. 4-11)

Strona pozwana, w odpowiedzi na pozew z dnia 7 lutego 2024r., uznała powództwo co do żądania zasądzenia od pozwanych na rzecz powódki łącznie kwoty 107.796,59 zł., tytułem zwrotu kapitału kredytu wypłaconego na podstawie zawartej przez strony umowy, nadto wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów procesu solidarnie na rzecz pozwanych, w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Podnieśli, że nie dali powodu do wytoczenia powództwa i uznali roszczenie pozwu przy pierwszej czynności procesowej.

Zakwestionowali dochodzenie przez powódkę kwoty przewyższającej wysokość wypłaconego kapitału kredytu oraz zasadność obciążenia pozwanych odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty kapitału od dnia 20 listopada 2023 r., wywodząc, że żądanie zwrotu kapitału będzie uzasadnione po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie I C 1807/20 z powództwa kredytobiorców (pozwanych), który ma charakter konstytutywny.

(odpowiedzi na pozew k. 82-84)

Na rozprawie w dniu 18 marca 2025 r. pełnomocnik pozwanych oświadczył, że pozwani otrzymali świadczenia zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie I C 1807/20, natomiast nie zwrócili Bankowi kwoty kapitału kredytu, ponieważ zwrócili się o zawarcie porozumienia kompensacyjnego. Stwierdził, iż strona powodowa nie przedstawiła jednoznacznego stanowiska, z którego by wynikało, że nie chce zawrzeć takiego porozumienia.

(stanowisko złożone do protokołu rozprawy k.136v.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 października 2008 r. A. M. i T. M. zawarli z (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę kredytu mieszkaniowego „(...)” nr (...), spłacanego w ratach malejących, udzielonego w walucie wymienialnej. Środki z kredytu były przeznaczone na zakup działki budowlanej. Kwota udzielonego kredytu wyniosła 44.119,26 CHF (§ 2 pkt 1 CSU).

Stawka referencyjna w dniu sporządzenia umowy wynosiła 3,0900 %, marża banku wynosiła 2,46 p.p. W dniu sporządzenia umowy oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym wynosiło 6,4500 % (§ 2 ust. 5,6,8 CSU).

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 COU kredyt na finansowanie zobowiązań na terenie kraju był wypłacany w walucie polskiej. W przypadku wypłaty kredytu albo transzy w walucie polskiej zastosowanie miał kurs kupna dla dewiz obowiązujący w (...) S.A. w dniu realizacji zlecenia według aktualnej tabeli kursów (§4 ust. 2 COU).

W § 4 CSU określono docelowe zabezpieczenie spłaty kredytu, w tym hipotekę zwykłą w kwocie 44.119,26 chf i kaucyjną w kwocie 22.060 chf na kredytowanej nieruchomości.

Spłata zadłużenia miała następować w drodze potrącania przez (...) SA wierzytelności pieniężnych z tytułu udzielonego kredytu, z wierzytelnościami pieniężnymi z tytułu środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku (...), rachunku walutowym, rachunku technicznym (§ 21 COU). Wpłaty dokonywane w walucie innej niż waluta kredytu były przeliczane na walutę kredytu według kursu kupna/sprzedaży walut obowiązujących (...) SA według aktualnej tabeli (§ 22 ust. 1 i 2 COU).

(umowa k. 20-27)

Kredyt został wypłacony w kwocie 107.796,59 zł.

(zaświadczenie k. 30)

W pozwie wniesionym do tut. Sądu w dniu 24 maja 2021 roku, przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. powodowie T. M. i A. M. wnieśli o:

1.  ustalenie, że umowa kredytu nr (...) z dnia 22.10.2008 r. jest nieważna i nie wiąże powodów,

2.  zasądzenie solidarnie na ich rzecz kwoty 155.702,37 zł., wskutek uznania w/w umowy kredytu za nieważną z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.01.2021 r. do dnia zapłaty,

3.  ewentualnie w przypadku uznania w/w za ważną zasądzenie kwoty 49.815,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23.01.2021 r. do dnia zapłaty, tytułem nienależnie pobranych kwot w przypadku uznania, że w w/w umowie znajdują się niedozwolone postanowienia umowne oraz ustalenie, że klauzule zawarte w § 1 pkt 14, § 1 pkt 19, § 4 ust. c, § 14 ust. 4, § 16 ust. 1, § 22 ust. 2, § 32 ust. 1, § 36 ust. 1, § 39 ust. 1 i 2 stanowią niedozwolone postanowienia umowne.

(niesporne)

Wyrokiem z dnia 18 października 2022 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygn. akt I C 1151/21, ustalił nieważność umowy kredytu mieszkaniowego (...) Nr (...) zawartej dnia 22 października 2008 roku pomiędzy A. M. i T. M. a (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.; zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 155.702,37 zł., tytułem nienależnego świadczenia w związku z nieważnością umowy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 24 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty; oddalając powództwo w pozostałej części oraz orzekł o kosztach procesu.

(niesporne)

Pismem datowanym na 6 października 2023 r. powodowy Bank, w związku z podniesieniem zarzutu nieważności umowy w całości, wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 107.796,59 zł w terminie 1 miesiąca od doręczenia pisma, wskazując że wezwanie do zapłaty obejmuje wyłącznie kwoty należne bankowi z tytułu wypłaconego kapitału w wysokości nominalnej.

Wezwanie doręczono pozwanemu - 19 października 2023 r., pozwanej – 7 listopada 2023 r.

(wezwanie k. 39-42, potwierdzenie doręczenia k. 44-47)

Wyrokiem z dnia 6 września 2024 r. w sprawie I ACa 155/23 Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację pozwanego banku (powoda w niniejszej sprawie) od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 18 października 2022 r. w sprawie I C 1151/21 z powództwa A. M. i T. M. przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W. ustalającego nieważność umowy kredytu mieszkaniowego (...) Nr (...); zasądzającego od banku na rzecz kredytobiorców solidarnie kwotę 155.702,37 zł tytułem nienależnego świadczenia w związku z nieważnością umowy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 24 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty; oddalającego powództwo w pozostałej części.

(wyrok z uzasadnieniem w sprawie I ACa 155/23 k. 97-103, wyrok z uzasadnieniem w sprawie I C 1151/21 k. 122-129)

Bank spełnił na rzecz kredytobiorców (pozwanych) w całości świadczenie pieniężne zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi, w październiku 2024 roku. Kredytobiorcy nie oddali Bankowi kapitału kredytu, czekając na rozstrzygnięcie procesu sądowego z powództwa Banku, poza tym mieli wobec Banku wierzytelność nieobjętą wyrokiem w sprawie I C 1151/21 w kwocie 40 234, 98 zł., z tytułu świadczeń spełnionych po wytoczeniu powództwa. Nie zwrócili powodowi różnicy między kwotą kapitału a przysługującą im wierzytelnością z tytułu spłaty rat kapitałowo-kredytowych, nieobjętą wyrokiem sądowym, ani nie złożyli oświadczenia o potrąceniu. Prowadzili negocjacje z Bankiem i liczyli na zawarcie ugody, do której nie doszło.

Kredytobiorcy mieli świadomość skutków wytoczenia powództwa o uznanie umowy kredytu za nieważną i skutków stwierdzenia nieważności tej umowy.

Środki z kredytu zostały przeznaczone na zakup działki pod budowę domu, w którym mieszkają kredytobiorcy.

(przesłuchanie pozwanej k. 136v 00:10:53-00:18:15, wydruk k. 112, 134)

Powyższy stan faktyczny został przez Sąd ustalony w oparciu o złożone do akt sprawy dokumenty, których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana.

Pełnomocnik powoda wycofał wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań pozwanego (k. 136v).

W powyższym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należało wskazać, że podlegające rozpoznaniu przez Sąd roszczenie strony powodowej, oparte było na przepisie art. 410 k.c. i dotyczyło zwrotu nienależnego świadczenia w wykonaniu nieważnej, niedającej podstawy prawnej do świadczenia, umowy kredytowej.

W niniejszej sprawie niesporne było, że strony łączyła umowę kredytu mieszkaniowego „(...)” nr (...), spłacanego w ratach malejących, udzielonego w walucie wymienialnej. Środki z kredytu były przeznaczone na zakup działki budowlanej. Kredyt został udzielony we franku szwajcarskim. Kwota udzielonego kredytu wyniosła 44.119,26 CHF.

Poza sporem pozostawała również okoliczność, że prawomocnym wyrokiem z dnia 6 września 2024 r. w sprawie I ACa 155/23 Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację banku od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 18 października 2022 r. w sprawie I C 1151/21 z powództwa A. M. i T. M. przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W. ustalającego nieważność umowy kredytu mieszkaniowego (...) Nr (...); zasądzającego od banku na rzecz kredytobiorców solidarnie kwotę 155.702,37 zł tytułem nienależnego świadczenia w związku z nieważnością umowy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 24 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty; oddalającego powództwo w pozostałej części.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana uznała powództwo co do kwoty 107.796,59 zł., tytułem zwrotu kapitału kredytu wypłaconego na podstawie zawartej przez strony umowy, jednak do dnia wyrokowania nie dokonała zapłaty na rzecz powoda należności z tego tytułu. Zakwestionowała z kolei dochodzenie przez powódkę kwoty przewyższającej wysokość wypłaconego kapitału kredytu oraz zasadność obciążenia pozwanych odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty kapitału od 20 listopada 2023 r.

Dochodzone pozwem roszczenie o zapłatę stanowi roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia oparte na art. 405 w zw. z art. 410 k.c.

Z art. 405 k.c. wynika obowiązek zwrotu w naturze korzyści majątkowej uzyskanej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Jedną z postaci bezpodstawnego wzbogacenia stanowi świadczenie nienależne (art. 410 § 1 k.c.), przy czym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty lub jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (art. 410 § 2 k.c.).

W rozpoznawanej sprawie Bank powoływał się na nieistnienie zobowiązania, będącego skutkiem nieważności umowy stanowiącej źródło zobowiązania ( condictio sine causa). Oznacza to, że roszczenie o zwrot spełnionego świadczenia powstaje z chwilą spełnienia świadczenia. Roszczenie Banku z tytułu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy, wobec czego staje się ono wymagalne na zasadach określonych w art. 455 k.c., tj. niezwłocznie po wezwaniu do zapłaty.

Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., III CZP 6/21, OSNC 2021, nr 9, poz. 56). Stan trwałej bezskuteczności powstaje z chwilą wyrażenia przez należycie poinformowanego konsumenta świadomej i jednoznacznej woli stwierdzenia nieważności umowy zawierającej niedozwolone postanowienia dotyczące mechanizmu waloryzacji kredytu do waluty obcej.

W ocenie Sądu, Bank mógł skutecznie postawić swoje roszczenia restytucyjne w stan wymagalności dopiero z momentem dotarcia do niego oświadczenia konsumenta o woli upadku umowy.

Na mocy prawomocnego orzeczenia wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 18 października 2022 r. w sprawie I C 1151/21, został ustalony brak związania stron stosunkiem prawnym wynikającym z zaskarżonej umowy kredytu, nadto zasądzono od banku na rzecz kredytobiorców solidarnie kwotę 155.702,37 zł tytułem nienależnego świadczenia w związku z nieważnością umowy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 24 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty. Wobec powyższego zaktualizował się obowiązek wzajemnego rozliczenia tego, co strony świadczyły sobie nawzajem w wykonaniu nieważnej, nie dającej podstawy prawnej do świadczenia umowy w oparciu o art. 410 k.c.

Pozwana potwierdziła, że Bank wykonał wobec kredytobiorców prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi, w październiku 2024 roku. Kredytobiorcy nie oddali Bankowi kapitału kredytu, ani przez zapłatę na rzecz wierzyciela, ani w drodze potrącenia z wierzytelnością przysługującą im tytułem świadczeń spełnionych po wytoczeniu powództwa w sprawie I C 1151/21.

W tej sytuacji konieczne jest przeanalizowanie zasadności żądania pozwu na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, to jest na podstawie przepisu art. 405 k.c. Zgodnie z tym przepisem kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Tradycyjnie przyjmuje się, że zobowiązanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia powstaje w razie spełnienia następujących przesłanek: wzbogacenia, zubożenia, związku między wzbogaceniem i zubożeniem oraz braku podstawy prawnej wzbogacenia.

Nie ulega wątpliwości, że podstawową przesłanką powstania zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia jest uzyskanie korzyści. Pojęcie „uzyskanie korzyści majątkowej” określane jest również przez ustawodawcę mianem „wzbogacenia”. Korzyścią majątkową jest przede wszystkim zwiększenie aktywów – nabycie prawa majątkowego.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa dokonała przysporzenia na rzecz majątku pozwanych poprzez przekazanie do ich dyspozycji środków pieniężnych na kwotę 107.796,59 zł., stanowiącej równowartość 44.119,26 chf, celem zakupu działki budowlanej. Tradycyjnie przyjmuje się, że zubożenie jest jedną z przesłanek koniecznych do powstania zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Przepis art. 405 k.c. nie stanowi o uzyskaniu korzyści „z majątku” innej osoby, ale o uzyskaniu jej „kosztem” innej osoby, nie budzi zatem wątpliwości, że zubożenie może polegać nie tylko na tym, że określona korzyść majątkowa wyszła z majątku zubożonego i przeszła do majątku wzbogaconego (bezpośrednie przesunięcie), lecz także na tym, iż korzyść nie weszła do majątku zubożonego. Przesłankę tę uznać należy zatem za spełnioną – fakt przekazania środków pieniężnych na rzecz pozwanych nie był w sprawie kwestionowany. Co się zaś tyczy związku między zubożeniem a wzbogaceniem, podkreślenia wymaga, iż zgodnie z doktryną nie chodzi w tym przypadku jednak o zaistnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem, lecz o koincydencję pomiędzy nimi w postaci ich wspólnej przyczyny (W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2019, art. 405, Nb 2). W orzecznictwie podnosi się, że: "zarówno zubożenie, jak i wzbogacenie muszą być w tym przypadku wywołane jedną przyczyną. Zubożenie i wzbogacenie łączy więc koincydencja (wspólna przyczyna), a nie związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nimi, ponieważ wzbogacenie nie jest przyczyną zubożenia, które nie jest jego skutkiem" (wyrok SA w Łodzi z 25.2.2014 r. (I ACa 1121/13).

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy, wobec nieważności wyżej opisanej umowy kredytu, każdej ze stron postępowania przysługiwało roszczenie pieniężne oparte na treści art. 405 w zw. art. 410 k.c. Stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (por. uchwała SN z dnia 16 lutego 2021 r., III CZP 11/20), co stanowi wyraz obowiązującej w prawie polskim koncepcji tzw. dwóch kondykcji. Oznacza to, że po stronie powodowego Banku powstało roszczenie o zapłatę przez pozwanych kwoty 107.796,59 zł., z tytułu zwrotu nienależnego świadczenia jakim była wypłata kwoty kapitału kredytu, natomiast po stronie pozwanych powstało roszczenie o zapłatę przez powoda sumy świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy, z który wystąpili w odrębnym procesie, przy czym pozwana potwierdziła, że Bank wykonał wobec kredytobiorców prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi w październiku 2024 roku.

Wobec spełnienia przesłanek z art. 405 k.c. w zw. art. 410 k.c. (przesunięcia środków pieniężnych z majątku powoda do majątku pozwanych w oparciu o nieważną umowę kredytu) uznać należało roszczenie powoda za zasadne co do istoty.

Wskazać należy również, iż w ustalonym stanie faktycznym nie znajduje zastosowanie przepis art. 409 k.c. warunkujący wygaśnięcie obowiązku zwrotu korzyści w przypadku jej zużycia lub utracenia – za udostępnioną w oparciu o nieważną umowę kredytu kwotę pozwani nabyli prawo do nieruchomości, które to nadal im przysługuje (środki z kredytu zostały przeznaczone na zakup działki pod budowę domu, w którym mieszkają kredytobiorcy). Powyższe skutkowało uznaniem roszczenia za zasadne w całości i zobowiązaniem pozwanych do zwrotu kapitału udostępnionego im przez powoda, tj. kwoty 107.796,59 zł.

Zaznaczyć jednak należy, że brak jest podstaw prawnych do przyjęcia, że po stronie pozwanych, jako dłużników istnieje solidarność – nie wynika ona w niniejszej sprawie z żadnego przepisu prawa. Wobec tego, stosownie do treści art. 379 par. 1 k.c. zobowiązanie każdego z pozwanych polegało na obowiązku zapłaty na rzecz powodowego Banku w częściach równych, jako zobowiązanie podzielne.

O odsetkach od zasądzonej kwoty należności głównej Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c., przy uwzględnieniu treści art. 455 k.c. W przypadku świadczenia nienależnego obowiązany do jego zwrotu pozostaje w opóźnieniu dopiero gdy nie spełni świadczenia po wezwaniu (wyrok SN z dnia 22 marca 2001 r. sygn. akt V CKN 769/00, z dnia 29 maja 2015 r., VI ACa 1020/14). Powód dochodził odsetek liczonych od dnia 20 listopada 2023 r. ; Sąd jako początek biegu odsetkowego wobec pozwanej uznał dzień 7 grudnia 2023 roku jako przypadający po upływie miesiąca od 7 listopada 2023 r. tj. dnia doręczenia pozwanej wezwania zapłaty kwoty 107.796,59 zł., wobec pozwanego uznał dzień 19 listopada 2023 roku jako przypadający po upływie miesiąca od 19 października 2023 r. tj. dnia doręczenia pozwanemu wezwania zapłaty kwoty 107.796,59 zł.

W pozostałym zakresie roszczenie odsetkowe podlegało zatem oddaleniu.

Podstawę orzeczenia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c.

Na koszty postępowania po stronie powodowej złożyły się: opłata od pozwu 5.390 zł., wynagrodzenie pełnomocnika 5.400 zł. oraz opłata skarbowa – 17 zł.

Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania przepisu art. 101 k.p.c .

Powołany przepis stanowi wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu, kreowanej w art. 98 k.p.c. Do jego zastosowania konieczne jest jednoczesne spełnienie dwóch przesłanek, tj. brak powodu do wytoczenia sprawy i uznanie żądania pozwu przy pierwszej czynności procesowej. Tym samym zastosowanie tego przepisu, poza kwestią oceny istnienia powodu do wytoczenia sprawy, wymaga też oświadczenia pozwanego o uznaniu powództwa złożonego na określonym etapie postępowania. Jego zastosowanie jest zatem uzależnione od spełnienia kwalifikowanych przesłanek, które wiążą się z wystąpieniem zawinienia przez powoda w wytoczeniu powództwa. Ze względu na charakter prawny tych przesłanek oparcie rozstrzygnięcia o kosztach procesu przez sąd na tej podstawie prawnej nastąpi wyjątkowo. Artykuł 101 k.p.c. premiuje lojalne zachowanie się pozwanego (dłużnika) i chroni go przed szykanami wierzyciela, wytaczającego zbędne procesy (zob. uzasadnienie wyr. SN z 1.10.1968 r., I PR 316/68, OSNCP 1969, Nr 6, poz. 114, orz. SN 13.4.1961 r., 4 CZ 23/61, OSNC 1962, Nr 3, poz. 100; A. Górski, L. Walentynowicz, Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie. Komentarz praktyczny, Warszawa 2007, art. 101 KPC, Nb 1; G. Misiurek, w: Dolecki, Wiśniewski (red.), Komentarz KPC, t. 1, 2013, art. 101, Nb 1; tenże, w: Wiśniewski (red.), Komentarz KPC, t. 1, 2021, art. 101, Nb 1; J. Gudowski, w: Ereciński (red.), Komentarz KPC, t. 1, 2016, art. 101, Nb 1; Mendrek, Orzekanie, s. 155).

Wykładnia art. 101 k.p.c. a contrario prowadzi do wniosku, że jeżeli pozwani dali swoim postępowaniem powód do wytoczenia powództwa, a potwierdza to ich pozew o zapłatę wszystkich świadczeń spełnionych w wykonaniu spornej umowy, jak również postawa i zachowanie wobec roszczenia pozwanego w toku postępowania, bowiem mimo uznania powództwa i spełnienia przez Bank świadczeń pieniężnych zasądzonych na ich rzecz w sprawie I C 1151/21, do dnia wyrokowania nie oddali Bankowi kwoty kapitału kredytu, zwrot kosztów procesu należy się powodowi. W analizowanej sytuacji nie zachodzą racje aksjologiczne usprawiedliwiające odstąpienie przez sąd przy rozstrzyganiu o kosztach procesu od zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.).

Aby zabezpieczyć się przed ewentualnością zastosowania tego przepisu, powód powinien przed wytoczeniem powództwa wezwać dłużnika do spełnienia świadczenia (np. listem poleconym), wyznaczając mu w tym celu stosowny termin, co strona powodowa uczyniła, bowiem wystąpienie z niniejszym pozwem zostało poprzedzone korespondencją w sprawie dokonania stosownych rozliczeń w związku z upadkiem podstawy prawnej wzajemnych świadczeń stron, (kredytobiorcy wytoczyli przeciwko bankowi (powodowi w niniejszej sprawie) powództwo o ustalenie i zapłatę przed Sądem Okręgowym w Łodzi).

W rozumieniu przepisu pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli jego postępowanie i postawa wobec roszczenia strony powodowej, oceniona zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwiają wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa. W przeciwnym razie należy uznać, że pozwany dał powód do wytoczenia powództwa i, mimo uznania żądania pozwu przy pierwszej czynności procesowej, art. 101 k.p.c. zastosowany być nie może (por. orz. SN z 13.4.1961 r., IV CZ 23/61, OSNCP 1962, Nr 3, poz. 100).

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu, samo oświadczenie o uznaniu roszczeń przy pierwszej czynności procesowej bez zaofiarowania dłużnej sumy, w sytuacji, gdy Bank rozliczył się z kredytobiorcami i wykonał wobec nich prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi, a oni pozostawali dłużnikami Banku z tytułu nienależnie uzyskanego kapitału i otrzymali wezwanie do jego zwrotu, nie czyni zadość wymaganiom art. 101 k.p.c. i nie uzasadnia żądania pozwanych przyznania im kosztów procesu.

Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd zasądził od kosztów procesu odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.