Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka M. B. ( do czasu ukończenia 18 roku życia reprezentowana w sprawie przez matkę, B. K. (1)) wniosła o podwyższenie alimentów należnych od pozwanego T. B., ustalonych w wyroku wydanym przez Sąd Rejonowy w. K. w sprawie sygn. akt. I RC 418 /10 z kwot po 450,00 zł miesięcznie do kwoty po 1500,00 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10 każdego miesiąca poczynając od dnia 10 maja 2017 r wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki poniesionych kosztów postępowania.

Pozwany T. B. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

W toku postępowania na rozprawie w dniu 2018 r strony zawarły ugodę dotyczącą podwyższenia alimentów na czas trawania postępowania do kwot po 600,00 zł miesięcznie płatnych z góry do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

Sąd ustalił co następuje:

M. B. urodzona w dniu (...) w K. jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego pozwanego z B. K. (1). Rodzice małoletniej rozwiązali swoje małżeństwo w 2006 r. Wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy w Kaliszu w dniu 19 stycznia 2012 r w sprawie sygn. akt. III RC 418 / 10 podwyższono alimenty należne małoletniej M. B. do kwoty po 450,00 zł miesięcznie płatnych poczynając od 26.07.2010 r do rąk matki małoletniej wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Powyższy wyrok uprawomocnił się.

( dowód – wyrok k – 156 w aktach sprawy III RC 418 /10, niesporne)

W chwili ustalenia alimentów w roku 2012 małoletnia liczyła sobie 12 lat. Zamieszkiwała wraz z matką i jej obecnym mężem a także ich wspólnym dzieckiem w miejscowości R. g. B.. Była uczennica VI klasy szkoły podstawowej w K.. Matka małoletniej B. K. (1), będąca z zawodu technikiem ogrodnikiem, po zawarciu związku małżeńskiego nie podejmowała pracy zarobkowej zajmując się opieka nad dzieckiem. Utrzymywała się z środków uzyskanych w wyniku objęcia spadku po zmarłym ojcu, a także wsparcia męża prowadzącego działalność gospodarczą. Koszty utrzymania małoletniej wówczas powódki sięgały miesięcznie kwoty 800-900 zł.

( dowód – uzasadnienie Sądu w sprawie III RC 418 / 10 k – 173-174)

Pozwany T. B. w 2012 r zamieszkiwał sam w należącym do jego matki lokalu mieszkalnym położonym w K. przy ul. (...). Pracował na zasadzie umowy zlecenia jako agent (...) W. i osiągał z tego tytułu dochody miesięczne w kwocie po 1300 zł netto. Poza tym uzyskiwał dodatkowe dochody w wysokości kilkuset zł miesięcznie jako instruktor tańca w szkole tańca B. w K.. Ponosił koszty eksploatacji zajmowanego mieszkania w kwocie ok 300 zł miesięcznie. Pozwany uzupełniał wykształcenie realizując zaocznie studia licencjackie, ponosił związaną z tym opłatę semestralną w kwocie 1100 zł. Realizował osobiste kontakty z powódką , która przebywała u niego w co drugi weekend miesiąca. Oboje odbywali wspólne wyjazdy wakacyjne; m.in. w 2011 r byli na wczasach w Turcji.

( dowód – uzasadnienie Sądu w sprawie III RC 418 / 10 k – 175-176)

W chwili obecnej powódka ukończyła 19 lat. W latach 2017- 2018 r była uczennicą III K. II Liceum Ogólnokształcącego w K.. W maju br złożyła egzamin maturalny. W tym okresie w dalszym ciągu zamieszkiwała wraz z matką, ojczymem oraz 10 letnią siostrą w mieszkaniu położonym w K.. Matka powódki, B. K. (1) od półtora roku prowadzi działalność gospodarczą, w postaci kwiaciarni i pracowni florystycznej, którą rozpoczęła korzystając ze m.in. z dotacji PFRON oraz środków uzyskanych z tytułu spadku po rodzicach ( nieruchomość sprzedała za 350.000 zł). Według oświadczenia B. K. osiąga ona aktualnie zarobki w wysokości ok 1000 zł miesięcznie, a firma jest w fazie rozruchu, w przyszłości oczekuje wyższych dochodów. Wcześniej przez pewien czas była ona zarejestrowana jako osoba bezrobotna. Na skutek problemów zdrowotnych stwierdzono u niej częściową niezdolność do pracy – nie otrzymuje renty inwalidzkiej. Maż, T. K. (1) także prowadzi działalność gospodarczą i uzyskuje dochody w wys. 3000 zł miesięcznie. Rodzina zajmuje aktualnie wynajmowane mieszkanie przy ul. (...), małżonkowie ponoszą z tego tytułu opłaty czynszowe i z tytułu eksploatacji w kwocie 1800 zł miesięcznie. Wynajęcie większego mieszkania miało związek ze wspólnym zamieszkaniem córki T. K. z poprzedniego związku. Powódka M. B. od października 2018 r rozpoczęła studia dzienne na kierunku agrobiznes na Uniwersytecie Przyrodniczym we W.. Powódka wraz z koleżankami wynajmuje mieszkanie za które obowiązana jest płacić czynsz w wysokości 833 zł plus ok 150 zł tytułem opłat eksploatacyjnych i mediów. Powódka ocenia , iż na wyżywienie zakupy środków czystości i odzieży będzie potrzebowała miesięcznie 600 zł, ponadto ponosiła będzie koszty dojazdów do K., a także wydatków na leki i kosmetyki w związku z e schorzeniem skóry w kwocie ok. 300-400 zł na dwa miesiące. Zdaniem powódki w pierwszym okresie studiów będzie ona korzystać z uzupełniających korepetycji z matematyki i chemii podczas przyjazdów weekendowych do K. ( koszt ok. 30 zł/godz). Matka powódki w dalszym ciągu leczy się na schorzenie będące następstwem zdiagnozowanej kilka lat temu choroby nowotworowej i ponosi na ten cel wydatki w kwocie 200-300 zł miesięcznie. B. K. (1) jest właścicielką nieruchomości- leśniczówki położonej w miejscowości D., która zakupiła i wyremontowała celem zamieszkania tam w przyszłości.

( dowód – dokumenty na k – 141-145, 251-264, przesłuchanie świadka B. K. (1) k – 265-266, przesłuchanie powódki M. B. k – 145-147)

Z kolei pozwany T. B. aktualnie - od marca 2018 r zamieszkuje w W., gdzie wynajmuje niewielkie mieszkania. Pozwany jest zatrudniony na zasadzie zlecenia w firmie (...) , uzyskuje miesięcznie zróżnicowane dochody, według oświadczenia nie przekraczające 1500 zł. Ponosi koszty wynajęcia mieszkania w kwocie 1500 zł , korzysta również z pomocy finansowej matki. Pozwany powrócił do Polski we wrześniu 2017 r po kilkuletnim pobycie na terenie Wielkiej Brytanii. Przebywając tam T. B. był zatrudniony w firmie (...) jako pracownik magazynu, osiągał miesięczne zarobki w wysokości od 1000-1200 funtów miesięcznie ( wg stawki 7,2 & /h). Uzyskiwane dochody przeznaczał w znacznej części na spłatę zadłużenia jakie pozostawił po okresie prowadzonej wcześniej działalności agenta ubezpieczeniowego. Wydawał wówczas miesięcznie ok 500 & na wynajęcie mieszkania a także 200-300 funtów pozostałe bieżące koszty utrzymania. Po powrocie do kraju przez kilka miesięcy zamieszkiwał w K. zajmując mieszkanie należące do matki. W tym okresie nie podejmował zatrudnienia korzystając z zaoszczędzonych kwot. Pozwany dysponuje majątkiem w postaci udziału spadkowego po zmarłym ojcu w skład którego wchodzi nieruchomość mieszkalna. Nie posiada innych nieruchomości. Korzysta z należącego do matki samochodu osobowego marki B. rok prod. 2005. Aktualnie dysponuje oszczędnościami w wysokości ok 2500 funtów.

( dowód – dokumenty na k- 71-90, k – 107-109, 119 -120 , 150- 248, przesłuchanie świadka D. B. k - 112, przesłuchanie pozwanego T. B. k – 63-64 i k - 266)

Jak wynika z informacji Powiatowego Urzędu Pracy w K. w okresie ostatniego roku urząd ten nie posiadał ofert pracy dla pośredników ubezpieczeniowych, dysponował natomiast miejscami pracy dla osób w zawodzie logistyka z wynagrodzeniem od 2100-2700 zł brutto, oraz dla pracowników bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem od 2000-3000 zł brutto.

( dowód – informacja k – 273-298)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wyżej powołane dowody. Przy ich ocenie w większości dał wiarę zeznaniom powódki oraz jej matki w kwestii wysokości usprawiedliwionych potrzeb M. B. w okresie jej pobytu na studiach we W.. Przy ocenie wspomnianych kosztów wziął pod uwagę fakt realnych możliwości pozwanego co do udostępnienia córce nieodpłatnie dodatkowych korepetycji z kilku przedmiotów, z których to nie zdecydowała się ona jednak skorzystać. Jako niewiarygodne Sąd ocenił zeznania pozwanego T. B. w części dotyczącej faktycznie uzyskiwanych dochodów oraz znajomości języka angielskiego na potrzeby podjęcia na terenie kraju pracy zarobkowej z wymaganiami w tym zakresie. Pozwany posiadający wyższe wykształcenie zamieszkiwał i pracował na terenie Wielkiej Brytanii przez okres 3 lat, wcześniej w Polsce uczył się tego języka , przygotowując się do wyjazdu. W takiej sytuacji trudno uznać aby pozwany nie władał językiem angielskim w stopniu komunikatywnym, a jedynie taki stopień znajomości (często fakultatywnie) jest wymagany w większości tego typu ofert.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 138 krio w można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w razie w razie zmiany stosunków przy czym stosownie do art. 135 § 1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Współzależność między usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez oboje rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krio. Rodzice w zależności od swoich możliwości zobowiązani są zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenia w razie choroby) jak i duchowych, kulturalnych a także wychowania, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Zważyć należy również, że wielokrotnie Sąd Najwyższy wskazywał , że trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich z obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Rodzice obowiązani są dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami .

Sąd ocenił, iż od momentu wydania w 2012 r orzeczenia w którym skonkretyzowano wysokość alimentów należnych powódce zaistniała zmiana stosunków po stronie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej. M. B. jest osobą pełnoletnią, niewątpliwie w znaczący sposób wzrosły koszty jej utrzymania związane zarówno z zakupem podstawowych artykułów jak i potrzebami z zakresu edukacyjnego. Zasadnicza zmiana nastąpiła już to w trakcie trwania postępowania kiedy to powódka rozpoczęła studia dzienne na Uniwersytecie Przyrodniczym we W., co związane była z koniecznością samodzielnego utrzymania się w szczególności wynajęcia pokoju w mieszkaniu studenckim. Zdaniem Sądu biorąc pod uwagę wiek i sytuacje osobistą małoletniej w okresie wspólnego zamieszkania z matka i jej mężem potrzeby powódki wraz z kosztami utrzymania wspólnego mieszkania w części na nią przypadającej sięgały kwoty 1000-1200 zł miesięcznie, a poczynając od października 2018 r wzrosły do kwoty co najmniej 1800 zł miesięcznie.

Matka powódki B. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą. W ocenie Sądu charakter wykonywanej pracy, duże początkowe koszty rozpoczęcia działalności, które w części pokryły dotacje uzyskane z funduszy europejskich nie odzwierciedlają dochodów jakie faktycznie mogłaby ona osiągać z prowadzonej działalności. Z pewnością znacząco przekraczają one deklarowana kwotę 1000 zł miesięcznie, na co wskazuje opisywany poziom wydatków także na poczet kosztów utrzymania córki a także inwestycji jakie zdecydowała się wykonać – związanych z zakupiona nieruchomością w miejscowości D..

Także pozwany T. K. (1) posiada możliwości zarobkowe zdecydowanie przewyższające deklarowane dochody, jakie ma on obecnie uzyskiwać. Pozwany ukończył studia na kierunku administracji, posiada wieloletnie doświadczenie w dziedzinie usług ubezpieczeniowych a także znajomość języka angielskiego. Pomijając już fakt powrotu pozwanego w toku toczącego się postępowania o podwyższenie alimentów z kilkuletniej pracy na terenie Wielkiej Brytanii i pozostawienia tam atrakcyjnego finansowo miejsca pracy ( co można by rozpatrywać w kontekście przepisu art. 136 krio ) należy wskazać , iż zamieszkuje on obecnie na terenie W. i mógłby z dużym prawdopodobieństwem ubiegać się o zatrudnienie z wynagrodzeniem co najmniej zbliżonym do średniej płacy w gospodarce narodowej. W aktualnej sytuacji wysokiej koniunktury istnieje szereg wolnych ofert dla pracowników w rozmaitych branżach. Jest to okoliczność powszechnie znana i istotna zwłaszcza w przypadku stołecznego rynku pracy, gdzie z uwagi na nagromadzenie firm ( i ich central) szczególnie w segmencie usługowo – handlowym, nie tylko koszty utrzymania ale i zarobki są wyraźnie wyższe. Jeżeli pozwany tego nie czyni - nie wykorzystuje on w pełni potencjału własnych możliwości zarobkowych. Okoliczności zamieszkania pozwanego w W. i ponoszenia znaczących wydatków na utrzymanie lokalu mieszkalnego ( w wysokości równej zarobkom jakie ma on uzyskiwać z wykonywanych zleceń) także czynią wątpliwym wiarygodność przekazanych Sądowi informacji co do jego faktycznych dochodów. Alternatywą byłby powrót do K. gdzie pozwany mógł do tej pory liczyć na nieodpłatne korzystanie z mieszkania należącego do matki, a także na oferty pracy – wyszczególnione w uzyskanej informacji z Powiatowego Urzędu Pracy - chociażby w odpowiadającym pozwanemu i liczącym się na tutejszym rynku segmencie logistyczno- spedycyjnym.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, iż w świetle powołanych przepisów pozwany jest w stanie ponosić wyższe niż dotąd koszty utrzymania powódki i zmienił wydane w 2012 r orzeczenie w przedmiocie alimentów określając partycypację T. B. w wysokości 600 zł miesięcznie za okres od wniesienia pozwu do końca września br ( tj. w wysokości odpowiadającej zawartej przez strony ugodzie tytułem należności na czas trwania postepowania zabezpieczenia), a nadto w kwocie po 900 zł miesięcznie poczynając od chwili rozpoczęcia przez powódkę studiów na terenie W.. W pozostałym zakresie koszty te pokryje matka małoletniej , lub pozostaną one niezaspokojone.

Z tych względów orzeczono jak w punkcie 1 wyroku. Żądanie w dalszym zakresie ulegało oddaleniu. O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc , a kosztach procesu na podstawie art. 100 kpc, a o nieuiszczonych kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych.