Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1233/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

D. S.

W okresie od bliżej nie określonego miesiąca 2012r. do września 2020r. w K. i B. znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną A. S. (1) w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwości, bez powodu, wszczynał awantury podczas których używał wobec w/w pokrzywdzonej słów wulgarnych i poniżających, ograniczał kontakty ze znajomymi, krzyczał, szarpał, popychał, uderzał rękoma po całym ciele, wykręcał ręce oraz kopał po plecach,

- tj. o czyn z art. 207 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

A. S. (1) była w związku małżeńskim z D. S. od 19 lutego 2011 roku. Ze związku para posiada dwoje małoletnich dzieci, syna A. S. (2), ur. (...) i córkę J. S. (1), ur. (...)

Relacje pomiędzy małżeństwem układały się różnie, już po około roku od zawarcia związku małżeńskiego, tj. w 2012 roku zaczęło się pomiędzy nimi psuć, z uwagi na nadużywanie alkoholu przez oskarżonego. Negatywne zachowania oskarżonego po alkoholu nasiliły się po przeprowadzce małżeństwa na ul. (...) w K., gdy oskarżony zaczął spożywać alkohol w coraz większych ilościach, przez co zaczął być w stosunku do żony wulgarny, agresywny i awanturował się. W chwilach, gdy oskarżony był trzeźwy pomiędzy małżeństwem było dobrze. W związku z negatywnymi zrachowaniami męża w listopadzie 2012r. pokrzywdzona wyprowadziła się do rodziców. Gdy się pogodzie wróciła. Pokrzywdzona wzywała interwencję Policji. W okresie od 2012 roku do 2017 roku, pod adresem zamieszkania małżeństwa odnotowano trzy interwencje policji dotyczące awantur i nieporozumień z nietrzeźwym mężem. Pierwsza została odnotowana w dniu 9 lutego 2013 roku, kolejna w dniu 1 stycznia 2015 roku, następna interwencja miała miejsce w dniu 27 marca 2015 roku. Ostatnia z nich zakończyła się wdrożeniem procedury tzw. (...) oraz osadzeniem do wytrzeźwienia oskarżonego w (...) K. K.. Każdorazowo interwencję zgłaszała pokrzywdzona. W trakcie prowadzenia procedury (...) w dniu 13.05.2015r. funkcjonariusze K. K. odnotowali, że według pokrzywdzonej mąż wraca do domu pod wpływem alkoholu, ale nie wszczyna awantur. W dniu 28 maja 2015r. D. S. odebrał wezwanie zespołu interdyscyplinarnego na spotkanie, na które stawił się w dniu 1.06.2015r. gdzie oświadczył „Po spożyciu alkoholu staje się nerwowy, wybuchowy”. Na spotkaniu tym oświadczył, że nie nadużywa alkoholu ale przyznał się do picia piwa prawie codziennie. Przyznał, że po interwencji policji przemyślał swoje postępowanie i nie spożywa w ogóle alkoholu od 2 tygodni. W dniu 5.10.2015r. sporządzono notatkę z której wynikało, że A. S. (1) oświadczyła, iż mąż ograniczył spożywanie alkoholu i teraz jest wszystko w porządku. Procedura (...) została zakończona w dniu 17 lutego 2016 roku.

Para pozostawała w związku, a pokrzywdzona miała nadzieję na poprawę zachowania męża i sytuacji w małżeństwie.

W 2016 roku małżeństwo przeprowadziło się do domu typu bliźniak, należącego do rodziców oskarżonego do miejscowości B.. A. S. (1) pozostawała na utrzymaniu męża. Sytuacja miedzy małżonkami nie uległa poprawie. Oskarżony nadal będąc w stanie nietrzeźwości bez powodu, wszczynał awantury, podczas których notorycznie krzyczał na A. S. (1), używał w stosunku do niej słów wulgarnych, usiłował ją poniżyć słownie. Oskarżony również zabraniał pokrzywdzonej posiadać kontakty ze znajomymi, był o nią bardzo zazdrosny. Ponadto oskarżony również stosował wobec pokrzywdzonej przemoc fizyczną, szarpał ją, popychał, uderzał rękoma po całym ciele, wykręcał ręce oraz kopał po plecach. Wysyłając do pokrzywdzonej wiadomości sms próbował wymusić na niej zbliżenia seksualne. W wiadomościach tych sugerował, że jeśli się nie zgodzi to do zbliżenia dojdzie jak będzie spała, co miało już wcześniej mieć miejsce.

W tym okresie wobec rodziny małżeństwa S. nie prowadzono procedury (...), nie była również znana Zespołowi (...) w Ż..

Pokrzywdzona pod koniec 2020 roku postanowiła wyprowadzić się od oskarżonego i zamieszkała ze swoimi rodzicami. Chciała zabrać ze sobą dzieci, jednak oskarżony jej na to nie pozwolił, na skutek czego, małoletni zostali przy ojcu. W październiku 2020 roku pokrzywdzona złożyła pozew o rozwód. W trakcie sprawy rozwodowej został przeprowadzany wywiad środowiskowy, z którego wynikało, że sąsiedzi wskazywali, iż między małżonkami dochodziło do awantur. Z opinii (...) K. wynikało, że zarówno A. S. (1), jak i D. S. wykazują obniżone zdolności wychowawcze, wobec czego zalecana jest terapia rodzicielska. Wskazano jednak, iż lepsze możliwości do sprawowania opieki posiada D. S..

Nieprawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 12 września 2024 roku w sprawie o sygn. I C 1440/20 w punkcie 1 rozwiązano małżeństwo A. S. (1) i D. S. przez rozwód bez orzekania o winie. Nadto w punkcie 2 wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi stron powierzono D. S..

Notatka urzędowa

Zeznania świadka A. S. (1)

Wydruk wiadomości tekstowych

Częściowo zeznania świadka M. S. (1)

Pismo

Częściowo zeznania świadka M. K. (1)

Dokumentacja

Wydruki

Zeznania świadka G. K.

Zeznania świadka D. K.

Kserokopia opinii (...)

Notatka urzędowa

Częściowo zeznania świadka J. S. (2)

Częściowo zeznania świadka H. N.

Dokumentacja procedury Niebieskiej Karty

Częściowo zeznania świadka M. K. (2)

Częściowo zeznania świadka A. K.

Kopia akt ze sprawy rozwodowej

k. 1

k. 2-3, 63-64, 144v-146v

k. 4-10

k. 18-19, 146v-147v

k. 20

k. 22-23, 147v-148v

k. 25, 43

k. 26-32, 44-61

k. 36-37, 148v-150

k. 39-40, 165-167

k. 131-143, 284-298, 299-309

k. 154

k. 167

k. 167v-168

k. 184-210

k. 261-262

k. 262-264

k. 336-388

Z opinii sądowo-psychologicznej wynika, że podczas składanych zeznań A. S. (1) nie prezentowała dysfunkcji poznawczych i deficytów intelektualnych, które wpływałyby w jakikolwiek sposób na wiarygodność wypowiedzi. Nadto można stwierdzić, że stopień rozwoju umysłowego opiniowanej, jak i poziom jej sprawności intelektualnych mieści się w obszarze normy i nie wpływa negatywnie na wiarygodność jej zeznań. Zeznania A. S. (1) spełniają psychologiczne kryteria wiarygodności.

Opinia sądowo-psychologiczna

k. 70-74

Na gruncie postępowania sądowego dopuszczono dowód z opinii sądowo-psychiatrycznej. Wynika z niej, że oskarżony nie posiada zaburzeń psychicznych, w chwili czynu nie stwierdzono u oskarżonego zaburzeń stanu psychicznego, które miałyby wpływ na jego zdolność do zrozumienia swojego działania i pokierowania postępowaniem. Nie stwierdzono również u niego Zespołu (...).

Opinia sądowo psychiatryczna

k. 220-226

Oskarżony ma obecnie 34 lata. Jest rozwiedziony. Posiada dwoje małoletnich dzieci, pozostających pod jego opieką i na jego utrzymaniu. Posiada wykształcenie średnie, nie posiada wyuczonego zawodu. Oskarżony pracuje z dochodem miesięcznym 3.740,00 złotych netto miesięcznie. Posiada samochód marki F. (...), rok produkcji 2010, o wartości około 12.000,00 złotych. Oskarżony nie leczył się psychiatrycznie, odwykowo, ani neurologicznie. Nie był uprzednio karany.

Dane osobopoznawcze

Karta karna

k. 84, 144

k. 334

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Zeznania świadka A. S. (1)

Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadka. Pokrzywdzona opowiadała o zdarzeniach mających miejsce w domu z dużą dokładnością i szczegółowością. Składała swoje zeznania zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i w trakcie rozprawy głównej. W trakcie postepowania przygotowawczego, składała swoje zeznania w trybie art. 185c k.p.k., w obecności biegłej psycholog, która to oceniła wiarygodność jej zeznań pod kątem psychologicznym, stwierdzając że jej zeznania spełniają psychologiczne kryteria wiarygodności. W trakcie rozprawy głównej sąd przeprowadził przesłuchanie pokrzywdzonej w charakterze świadka w sposób bezpośredni albowiem oskarżonemu w złożonym akcie oskarżenia postawiono jedynie zarzut z art. 207 § 1 kk.

Świadek w toku prowadzonego postępowania pozostawała konsekwentna w swoich twierdzeniach, podała rzeczową, logiczną relację, na której sąd oparł stan faktyczny sprawy. A. S. (1) opisała trudności w codziennym funkcjonowaniu, związane z negatywnymi zachowaniami oskarżonego, gdy ten był pod wpływem alkoholu. Jej zeznania pozostają ze zgromadzonym materiałem dowodowym w zgodzie, w tym z zeznaniami świadków M. K. (1), G. K., D. K. oraz dokumentacją (...). Dowody te stanowią jedną spójną całość i wzajemnie się pokrywają. Brak jest powodów by odmówić świadkowi wiarygodności.

Wskazać w tym miejscu należy, że jej zeznania pozostawały sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego i zeznaniami jego rodziny tj. M. S. (1), J. S. (2), A. K. i M. K. (2), odpowiednio matki, babci, siostry i szwagra oskarżonego. Zauważyć należy, że wszyscy ci świadkowie opisali oskarżonego w zasadzie w samych superlatywach podając, że nie widzieli żeby kiedykolwiek nadużywał alkoholu i zwracał się negatywnie do żony. Wskazując, że świadkowie ci faktycznie mogli nie być bezpośrednimi świadkami negatywnych zachować oskarżonego wobec żony, które to zachowania miały miejsce w ich domu w czterech ścianach, to jednak obraz oskarżonego przedstawiony przez rodzinę stoi w sprzeczności z ustaleniami wynikającymi z zebranego materiału dowodowego. Zarówno oskarżony, jak i jego rodzina twierdzili, że nigdy nie miał problemów z alkoholem, podczas gdy z interwencji policji w latach 2013 – 2015 oraz prowadzonej wtedy (...) bezsprzecznie wynika, że dochodziło między małżonkami do awantur w związku z nadużywaniem przez oskarżonego alkoholu. Istotnym jest, że potwierdził to sam oskarżony, który został wezwany na spotkanie grupy interdyscyplinarnej w zakresie założonej (...) gdzie w dniu 1.06.2015r. powiedział, że „Po spożyciu alkoholu staje się nerwowy, wybuchowy”. Na spotkaniu tym oświadczył również, że nie nadużywa alkoholu ale przyznał się do picia piwa prawie codziennie. Przyznał, że po interwencji policji przemyślał swoje postępowanie i nie spożywa w ogóle alkoholu od 2 tygodni. Przed sądem oskarżony wyjaśnił, że w ogóle nie widział o toczącej się wobec niego procedurze (...) i nigdy nie miał problemów z alkoholem. Podał, że nie wiedział, iż była wobec niego prowadzona procedura (...) i nie był na żadnym spotkaniu grupy interdyscyplinarnej. Zatem ustalenia poczynione przez sąd – oparte na zeznaniach pokrzywdzonej i dokumentacji związanej z procedurą (...) - są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego i jego rodziny, a jednocześnie potwierdzają wersję przedstawioną przez pokrzywdzoną. Tak jak wskazano wyżej jej zeznania są spójne z zeznaniami świadków M. K. (1), G. K. i D. K., i zostały uznane za wiarygodne przez biegłego psychologa. Stanowią spójną i logiczną całość, i brak jest powodów, by odmówić im waloru wiarygodności. Pokrzywdzona za każdym razem przedstawiała taką samą wersję wydarzeń, która znalazła potwierdzenie w materiale dowodowym. Zwrócić należy uwagę, że do zamknięcia (...) w roku 2015r. przyczyniła się sama pokrzywdzona, która wskazywała grupie interdyscyplinarnej, że sytuacja w jej małżeństwie się poprawiła. Nie chciała na siłę działać przeciwko mężowi, ale chciała żeby ich relacje w małżeństwie uległy poprawie, a w szczególności zachowanie męża wobec niej pod wpływem alkoholu.

1.

Częściowo zeznania świadka M. S. (1)

Sąd uznał zeznania wskazanego świadka za wiarygodne jedynie w części. Świadek jest matką oskarżonego, usiłowała ona poprawić sytuację procesową swojego syna. Sąd dał wiarę jej zeznaniom w zakresie ogólnych okoliczności w małżeństwie jej syna i pokrzywdzonej, co do faktów powszechnych. Świadek wskazała okoliczności podobne do oskarżonego, tj. że tą złą stroną w małżeństwie była pokrzywdzona. M. S. (1) nie zauważyła żadnych negatywnych zachowań ze strony swojego syna.

1.

Częściowo zeznania świadka M. K. (1)

Sąd uznał zeznania tego świadka za wiarygodne. Świadek miała wiedzę o negatywnych zachowaniach oskarżonego wobec pokrzywdzonej jedynie częściowo z własnych obserwacji. Pozostałą wiedzę świadek nabył od innych osób. Co do okoliczności, których świadek była naocznym świadkiem, sąd dał im wiarę w pełni i oparł na nich stan faktyczny. Świadek również w trakcie rozprawy głównej potrzymała złożone wcześniej zeznania. Podkreślić należy, że świadek mieszkał przez pewien okres (na początku małżeństwa oskarżonej z pokrzywdzonym) we wspólnym domu rodziców i słyszał, jak oskarżony używał wobec pokrzywdzonej wulgarnych słów i widział siniaki na rękach i nerkach pokrzywdzonej. Siostra mówiła jej również, że mąż ją bije.

1.

Zeznania świadków G. K. i D. K.

Sąd dał wiarę świadkom G. i D. K. w pełnym zakresie. Wskazani świadkowie są rodzicami pokrzywdzonej A. S. (1). Opisali oni negatywne zdarzenia z udziałem oskarżonego, których byli świadkami. Świadkowie składali swoje zeznania zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego i w trakcie rozprawy głównej, podczas której podtrzymali swoje wcześniejsze zeznania. Świadkowie podali rzeczową, logiczną relację, na której sąd oparł stan faktyczny sprawy. Zeznania te pozostają ze zgromadzonym materiałem dowodowym w zgodzie, a w szczególności z zeznaniami pokrzywdzonej oraz świadka M. K. (1). Ich zeznania stanowią jedną spójną całość i wzajemnie się pokrywają. Wskazali, że D. S. był zazdrosny o ich córkę, używał wobec niej wulgarnych słów, nadużywał alkoholu i bił ją. Wskazywali również na ich problemy dotyczące pożycia seksualnego. Brak jest powodów by odmówić świadkom wiarygodności.

1.

Częściowo zeznania świadka J. S. (2)

Sąd dał wiarę jedynie w części zeznaniom świadka J. S. (2), która to jest babcią oskarżonego. Świadek posiadała niewielką wiedzę w niniejszej sprawie, nie była świadkiem zbyt wielu zdarzeń z udziałem małżeństwa S.. Świadek usiłowała pokazać swojego wnuczka jedynie od dobrej strony, wskazując na negatywne zachowania A. S. (1). Jej zeznania jedynie częściowo pozostają ze zgromadzonym materiałem dowodowym zgodne, w zakresie ogólnych okoliczności.

1.

Częściowo zeznania świadka H. N.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka H. N. jedynie częściowo. Jest ona sąsiadką oskarżonego. Opisała ona w głównej mierze pozytywne zachowania ze strony oskarżonego, stwierdzając że nie widziała i nie słyszała aby oskarżony stosował w stosunku do swojej żony jakąkolwiek przemoc. Negatywnie oceniała pokrzywdzoną w zakresie jej umiejętności opieki nad dziećmi. Świadek opisała również aktualną sytuację w rodzinie S.. Posiadała ona niewielką wiedzę w niniejszej sprawie, nie była ona naocznym świadkiem negatywnych zachowań oskarżonego. Jej zeznania jedynie częściowo pozostają ze zgromadzonym materiałem dowodowym zgodne, w zakresie ogólnych okoliczności.

1.

Częściowo zeznania świadka M. K. (2) i A. K.

Wskazani świadkowie są małżeństwem, A. K. nadto jest siostrą oskarżonego. Sąd jedynie w części oparł się na ich zeznaniach. Świadkowie ci nie byli naocznymi świadkami negatywnych zachowań oskarżonego. Nie pamiętali, aby oskarżony kiedykolwiek źle się zachowywał w stosunku do żony. Nie zauważyli również, żeby miał jakiekolwiek problemy z alkoholem. Opisywali w głównej mierze negatywne zachowania ze strony A. S. (1) oraz swoje obserwacje w zakresie ich relacji małżeńskich. Ich zeznania jedynie częściowo pozostają ze zgromadzonym materiałem dowodowym zgodne.

1.

Nieosobowy materiał dowodowy

Sąd jako wiarygodne ocenił znajdujące się w aktach dokumenty, albowiem nie zaistniały jakiekolwiek względy podające w wątpliwość stwierdzoną w nich treść.

W zakresie, w jakim miały one charakter dokumentów urzędowych, nie ujawniły się podstawy do obalenia domniemań legalności. Zostały one sporządzone przez uprawnione podmioty w ramach przysługujących im kompetencji i zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nie były one jednocześnie kwestionowane przez którąkolwiek ze stron.

Na gruncie niniejszej sprawy sporządzone zostały opinie sądowo-psychologiczna i sądowo psychiatryczna przez biegłych sądowych. Opinie te zostały sporządzone po przeprowadzonych przez biegłych czynnościach. Uwzględniają one całokształt istotnych okoliczności. Opinie te były jasne, pełne i rzetelne – w sposób klarowny biegli odpowiedzieli na zadane pytania. Nie ujawniły się jednocześnie jakiekolwiek wątpliwości czy zastrzeżenia co do kwalifikacji biegłych czy ich rzetelności lub bezstronności.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

Wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżony zarówno w trakcie postępowania przygotowawczego, jak i w trakcie rozprawy głównej nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Złożył swoje wyjaśnienia na koniec postępowania sądowego. Podał, iż nigdy nie uderzył swojej żony, uważa iż A. S. (1) złożyła zawiadomienie o popełnionym przez niego przestępstwie, z uwagi na toczącą się sprawę rozwodową i zabezpieczenie miejsca zamieszkania dzieci. Oskarżony konsekwentnie wskazywał, iż nie używał wulgaryzmów, nie ograniczał pokrzywdzonej w zakresie kontaktów towarzyskich. Oskarżony wskazywał na negatywne zachowania ze strony swojej żony, usiłując pokazać się od dobrej strony, obarczając winą za wszelkie nieporozumienia swoją żonę. Uznał, że A. S. (1) chciała mu zaszkodzić. Oskarżony usiłował każdą ze wskazanych przez pokrzywdzoną sytuację odwrócić na swoją korzyść

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego za niewiarygodne na gruncie niniejszej sprawy. Oskarżony usiłował uniknąć odpowiedzialności za popełniony czyn, zaprzeczając wszelkim negatywnym zdarzeniom z jego udziałem. Usiłował ukazać się jedynie w dobrym świetle, usprawiedliwiając jednocześnie wszelkie niepokojące zachowania ze swojej strony. W ocenie sądu jego wyjaśnienia są sprzeczne z ustaleniami stanu faktycznego, jak również z materiałem dowodowym zgromadzonym na gruncie niniejszej sprawy. Przede wszystkim wskazać należy, że oskarżony podał, że nigdy nie miał problemów z alkoholem i nigdy nie dopuścił się negatywnych wobec żony zachowań, a nadto nie wiedział, że była wobec niego prowadzona (...). Jak wynika z dokumentów z akt sprawy oskarżony doskonale wiedział, że toczy się wobec niego procedura (...) gdyż uczestniczył w spotkaniu grupy interdyscyplinarnej, podczas którego podał, że „Po spożyciu alkoholu staje się nerwowy, wybuchowy”. Na spotkaniu tym oświadczył również, że nie nadużywa alkoholu ale przyznał się do picia piwa prawie codziennie. Przyznał, że po interwencji policji przemyślał swoje postępowanie i nie spożywa w ogóle alkoholu od 2 tygodni. Jego wyjaśnienia złożone przed sądem stoją zatem w sprzeczności z tym, co powiedział w trakcie prowadzenia procedury (...).

1.

Częściowo zeznania świadka M. S. (1), J. S. (2), H. N., M. K. (2) i A. K.

Z powodów wskazanych powyżej.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

D. S.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Sąd nie miał wątpliwości, że oskarżony jest sprawcą zarzucanego mu czynu. Czyn ten jest czynem zabronionym, bezprawnym i karalnym. Sąd nie znalazł okoliczności wyłączających winę oskarżonego. Jest on osobą pełnoletnią i w pełni poczytalną. Miał pełną możliwość rozpoznania bezprawności czynu i owej bezprawności był świadomy. Dokonując czynu oskarżony działał w normalnej sytuacji motywacyjnej, Sąd wykluczył możliwość zaistnienia któregoś z kontratypów. Oskarżony miał możliwość zachować się w zgodzie z panującym porządkiem prawnym, a jednak nie zrobił tego. Z uwagi na to Sąd uznał oskarżonego za winnego wskazanego czynu.

Przestępstwo stypizowane w art. 207 k.k. ma dwojaki przedmiot ochrony. Głównym są prawidłowe relacje rodzinne, wolność od przemocy oraz prawidłowy rozwój osób podlegających opiece. Drugim, przyjmowanym w doktrynie przedmiotem ochrony jest życie, zdrowie, nietykalność cielesna, wolność i cześć (godność) człowieka, a więc dobra prawne indywidualne. Przestępstwo znęcania się jest przestępstwem indywidualnym w tej części, w której ofiarą jest osoba najbliższa lub osoba pozostająca ze sprawcą w stosunku zależności, a zatem oskarżony mógł dopuścić się jego popełnienia na szkodę swojej żony A. S. (1). Strony zamieszkiwały wspólnie i prowadziły wspólne gospodarstwo domowe, nadto stwierdzić również można, iż żona oskarżonego była w stosunku zależności z D. S., w szczególności z uwagi na to, że to oskarżony łożył na utrzymanie żony i wspólnych małoletnich dzieci.

Przestępstwo znęcania się określone w art. 207 § 1 k.k. jest przestępstwem formalnym z działania lub z zaniechania. Dla jego bytu nie jest wymagane spowodowanie jakichkolwiek skutków.

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż znęcaniem się jest każda aktywność sprawcy, która sprowadza się do zadawania poważnego bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych. W ocenie Sądu swoim zachowaniem oskarżony przysporzył pokrzywdzonej dotkliwych cierpień moralnych, jak i stosował wobec nich przemoc fizyczną. Znęcaniem psychicznym będzie więc dręczenie psychiczne, które może przejawiać się w różnorakich działaniach sprawców polegających np. na wyszydzaniu, straszeniu, poniżaniu. Podkreślenia wymaga, iż częstokroć pojedyncze zachowanie polegające na upokorzeniu czy poniżeniu nie będzie wypełniało znamion żadnego czynu zabronionego ustawą karną, jednakże ich systematyczne, konsekwentne powtarzanie może już stanowić składową przestępstwa stypizowanego w art. 207 § 1 k.k. W literaturze przedmiotu akcentuje się, iż znęcaniem psychicznym nie będzie każde naganne zachowanie sprawcy, a tylko takie, które powoduje dotkliwe cierpienia moralne (por. wyrok SN z dnia 6 sierpnia 1996 roku, sygn. akt WR 102/96) czy też na sprawianiu ciężkich przykrości moralnych (por. W. Makowski, Kodeks..., s. 694; por także S. Glaser, A. Mogilnicki, Kodeks..., s. 790). Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, iż długotrwała i nieustanna w okresie przypisanym oskarżonemu w sentencji ekspozycja pokrzywdzonych na poniżanie, wyszydzanie, godzenie w ich samoocenę, szantażowanie, uprzykrzanie i krytyka ze strony oskarżonego naraziła ich na ciężkie przykrości moralne.

W ocenie Sądu instytucja rodziny, podlegająca szczególnej konstytucyjnej ochronie jako podstawowa komórka społeczna, winna być ostoją poczucia bezpieczeństwa, wzajemnego szacunku, wspierania się, zrozumienia, akceptacji i wspólnej pracy. Zachwianie powyższymi filarami na gruncie rodzinnym powoduje negatywne konsekwencje w każdej innej sferze życia. Podkopywanie wartości i samooceny małoletnich generuje niepowetowane krzywdy w psychice, których skutek odczuwalny jest najczęściej długofalowo. W ocenie Sądu słusznie również w ostatnim okresie coraz większy nacisk kładzie się na potrzebę ochrony sfery psychicznej jednostek, której naruszenie potrafi być dalece bardziej dotkliwe aniżeli zadawane cierpienie fizyczne.

Podkreślenia wymaga, iż termin „znęca się” należy interpretować obiektywnie, co oznacza, że dla uznania, iż zachowanie sprawcy realizuje znamiona znęcania się nie jest wystarczające samo odczucie pokrzywdzonego, a miarodajne winno być hipotetyczne odczucie przeciętnego obywatela.

Przestępstwo znęcania się można popełnić jedynie umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Pojęcie znęcania się nie podkreśla przy tym ani szczególnego celu, do którego powinien zmierzać sprawca, ani szczególnych pobudek lub motywów, którymi powinien się kierować. O znęcaniu się – z etymologicznego punktu widzenia – można bowiem mówić nie tylko, gdy sprawca znęca się ze złośliwości lub sadyzmu, albo gdy jego wyłącznym celem jest pokrzywdzenie osoby zależnej, ale także wtedy, gdy sprawca, bijąc na przykład swoją ofiarę, kieruje się zwykłym gniewem, podnieceniem, poczuciem własnej siły, strachem przed atakiem ze strony ofiary, źle pojętymi względami wychowawczymi, bądź gdy jego zachowanie stanowi reakcję na niewłaściwe postępowanie pokrzywdzonego”. Wyraźnie więc należy stwierdzić – analogicznie jak czynią to V. W. i M. S. (Przestępstwa..., s. 987) – że znamię czynnościowe „znęca się” nie zawiera żadnej sugestii w przedmiocie nastawienia psychicznego sprawcy. Wskazanie, że ktoś „znęca się” jest jedynie stwierdzeniem pewnego, obiektywnie istniejącego faktu, którego byt jest niezależny od typowo osobistych odczuć tak ofiary, jak i sprawcy. Sformułowanie „znęca się” przesądza jedynie o zewnętrznym wyrazie i odbiorze danego typu postępowania, które mogłoby takim być nawet przy nieumyślności, a które wyłącznie z powodu ustawowego wymogu umyślności przestępstwa znęcania się nie rodzi odpowiedzialności karnej. Podobny pogląd wyrażony został przez Sąd Najwyższy w uchwale z 9.06.1976 r., VI KZP 13/75, dopuszczając możliwość popełnienia przestępstwa z art. 184 k.k. z 1969 r. z zamiarem ewentualnym. Zdaniem Sądu Najwyższego „w takim wypadku niezbędne jest ustalenie na podstawie konkretnych okoliczności, że sprawca, dążąc bezpośrednio do innego celu, jednocześnie godził się na wyrządzenie pokrzywdzonemu dotkliwych przykrości i cierpień, np. przy nadmiernym, szkodliwym dla zdrowia fizycznego i psychicznego karceniu dzieci, stosowanym w celach wychowawczych”. [powyższy fragment pochodzi z komentarza: W. W. (red.),Z. A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a k.k. – komentarz do art. 207 § 1 k.k.]

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy nadto wskazać, iż niewątpliwie to ze strony oskarżonego istniała przewaga, a sytuacja panująca między nim i żoną, ich wzajemne stosunki ewidentnie wskazywały na jego dominację nad pokrzywdzoną i zadawanie jej krzywdy, przy jednoczesnym pozostawaniu w stosunku nadrzędności nad nią. Zachowanie oskarżonego we wskazanym okresie czasowym charakteryzowało się systematycznością i dużym natężeniem złej woli. Oskarżony dominował nad pokrzywdzoną. Dominacja ta przejawiała się zarówno w sile fizycznej jak i sytuacji rodzinnej małżeństwa. Oskarżony uzurpował sobie prawo do decydowania o każdym aspekcie życia małżonki, w tym również ograniczał jej kontakty ze znajomymi. Zamieszkiwali obok rodziców oskarżonego, którzy bardzo wspierali syna i byli raczej negatywnie nastawieni do synowej, która ich zdaniem nie radziła sobie z opieką nad dziećmi. Wielokrotnie opiekę nad dziećmi p[przejmowała matka D. S..

Mając na uwadze powyższe Sąd nie miał wątpliwości, iż oskarżony wypełnił swoim zachowaniem znamiona art. 207 § 1 k.k. W ocenie Sądu oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, jego celem było zadawanie cierpień pokrzywdzonej, podkreślania swojej pozycji w małżeństwie, podporządkowanie sobie pokrzywdzonej. Jego zachowania były nacechowane dużym negatywnym ładunkiem emocjonalnym ukierunkowanym bezpośrednio na pokrzywdzoną.

Świadkowie, którym sąd dał wiarę i oparł swoje ustalenia, zgodnie wskazywali na agresywną postawę oskarżonego w stosunku do swojej żony, gdy był on w stanie nietrzeźwości, podawali oni konkretne sytuacje, których byli świadkami bądź sytuacje, o których usłyszeli od pokrzywdzonej, nadto opisywali poniżające traktowanie pokrzywdzonej. Oskarżony będąc w stanie nietrzeźwości, bez powodu, wszczynał awantury podczas których używał wobec w/w pokrzywdzonej słów wulgarnych i poniżających, ograniczał kontakty ze znajomymi, krzyczał, szarpał, popychał, uderzał rękoma po całym ciele, wykręcał ręce oraz kopał po plecach. Żaden modelowy obywatel nie jest psychicznie przygotowany na ciągłe ataki, u każdego wywoła to, prędzej czy później, reakcję w postaci istotnego cierpienia moralnego.

Oskarżony przyjął na gruncie niniejszej sprawy postawę osoby przykładnej i dbającej o dobro rodzinne, usiłował uzasadnić każde ze swoich zachowań, twierdził że nie znęcał się fizycznie nad żoną, nie miał sobie nic do zarzucenia.

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd wziął pod uwagę kwantyfikatory wymienione w art. 115 § 2 k.k., w tym przede wszystkim fakt, że swoim trwałym w czasie działaniem oskarżony naruszył jedno z podstawowych dóbr prawnych jakim jest rodzina. Jednocześnie egoistyczna motywacja oskarżonego (tj. dążenie do podporządkowania sobie pokrzywdzonej) zasługiwała na krytykę, podobnie rozmiary wyrządzonej krzywdy psychicznej. Również fakt, iż oskarżony działał we wspólnie zajmowanym domu wpłynął na ocenę społecznej szkodliwości czynu – wspólne mieszkanie stron winno być miejscem gwarantującym poczucie bezpieczeństwa, stabilności, wspólnie wyznawanych wartości, a nie miejscem, w którym człowiek poddawany jest nieustannym awanturom, wulgaryzmom i agresji. Swoje działania ukierunkował na aż 4 małoletnie osoby pokrzywdzone.

Mając na uwadze powyższe Sąd nie miał wątpliwości, iż oskarżonemu można było przypisać odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa określonego w art. 207 § 1 k.k. i na podstawie przywołanego przepisu należało orzec w stosunku do oskarżonego karę.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4 Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. S.

1

1

Za przypisane oskarżonemu przestępstwo znęcania groziła mu kara od 3 miesięcy do lat 5 pozbawienia wolności.

Przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę jako okoliczności obciążające elementy rzutujące na stopień społecznej szkodliwości czynu, a zatem fakt, że czynem tym znęcał się nad osobą najbliższą, swoją żoną, pozostającą w stosunku zależności od niego. Sąd wziął pod uwagę również ośmioletni okres trwania czynu. Jako okoliczność łagodzącą Sąd uznał dotychczasową niekaralność oskarżonego. Oskarżony nie działał w żadnej szczególnej sytuacji motywacyjnej. Sąd, mając również na uwadze, iż oskarżony negował zarzucony mu czyn i usiłował uzasadnić każde ze swoich zachowań, nie miał sobie nic do zarzucenia uznał, iż kara 7 miesięcy pozbawienia wolności będzie karą adekwatną. Kara ta będzie dla oskarżonego karą dolegliwą, ale jednocześnie sprawiedliwą, oskarżony wyrządził bowiem niepowetowane krzywdy psychiczne swojej żonie, pozostającej w stosunku zależności od oskarżonego.

W myśl art. 53 k.k. Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a ponadto potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu.

W ocenie Sądu wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju bądź w niższym wymiarze nie spełni ustawowych celów kary. W ocenie Sądu fakt jak długo oskarżony dopuszczał się łamania prawa oraz bezkrytyczna postawa oskarżonego wobec siebie, świadczą o tym, iż stanowi on realne zagrożenie dla zdrowia i życia pokrzywdzonej, a także dla ogólnie pojętego porządku prawnego.

D. S.

2

1

Zgodnie z art. 69 § 1 k.k. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy zachodziły przesłanki aby instytucję warunkowego zawieszenia wykonania kary zastosować, przede wszystkim spełnione zostały warunki formalne: orzeczona przez Sąd kara nie przekroczyła 1 roku pozbawienia wolności, a w chwili popełnienia czynu oskarżony nie był skazany na karę pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu warunkowe zawieszenie wykonania kary będzie również wystarczające dla osiągnięcia jej celów. Podejmując decyzję o zastosowaniu art. 69 k.k., Sąd w pierwszej kolejności wziął pod uwagę cele prewencji indywidualnej - a więc cele zapobiegawcze i wychowawcze. Uwzględniając bowiem dotychczasowy sposób życia - uprzednia niekaralność, fakt, że oskarżony dotychczas funkcjonował w społeczeństwie w sposób prawidłowy - pracował. W ocenie Sądu nie istnieje aktualnie konieczność izolowania oskarżonego od społeczeństwa i umieszczenia go w zakładzie karnym. Jednocześnie w ocenie Sądu warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności będzie dla oskarżonego najlepszą motywacją dla zachowywania się w zgodzie z prawem i zaprzestania dalszego znęcania się nad pokrzywdzoną.

W myśl art. 70 § 1 k.k. zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku. W ocenie Sądu adekwatnym okresem zawieszenia dla oskarżonego ww. kary winien być 1 rok próby, będzie to okres odpowiedni dla sprawdzenia czy oskarżony przestrzega porządku prawnego.

D. S.

3

1

W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności niezbędne było zastosowanie w stosunku do oskarżonego obowiązku wskazanego w art. 72 § 1 pkt 1 k.k. Zobowiązanie do informowania o przebiegu okresu próby, co 3 miesięcy, pozwoli oskarżonemu na cykliczny wgląd we własne postępowanie oraz w pełniejszym zakresie pozwoli kuratorowi na wykonywanie przez niego dozoru.

5. Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. S.

4

1

W myśl przepisu art. 46 § 2 k.k. jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.

Mając na uwadze okoliczności sprawy, sąd uznał za zasadne orzeczenie od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. S. (1) nawiązkę w wysokości 3000,00 złotych.

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

O kosztach Sąd orzekł na podstawie obowiązujących przepisów. Sąd zasądził od D. S. na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. S. (1) kwotę 1848,00 złotych tytułem zwrotu kosztów udzielonej oskarżycielce posiłkowej pomocy prawnej. Podstawę obliczenia odpowiednich stawek stanowiło Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964).

5

Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.675,25 złotych tytułem kosztów sądowych. Sytuacja finansowa oskarżonego i jego możliwości zarobkowe wskazują, iż będzie on w stanie uiścić orzeczone koszty, które to sąd zasądził w całości.

Na powyższe koszty składają się:

- 665,41 złotych – tytułem kosztów postępowania przygotowawczego;

- 1809,84 złotych – tytułem kosztów opinii sądowo-psychiatrycznej w sprawie;

- 180,00 złotych – tytułem opłaty od orzeczonej kary, w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych

- 20,00 złotych - tytułem ryczałtu za doręczenia, w myśl § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym z dnia 22 marca 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 663).

8.  Podpis

sędzia Joanna Urbańska – Czarnasiak