Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2015 r. w Kaliszu

odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 11 lutego 2014 r., Nr (...)

w sprawie J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 11 lutego 2014 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. S.emeryturę poczynając od dnia 1 stycznia 2014 r.

UZASADNIENIE

W dniu 30.01.2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. został złożony wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach dla J. S..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.decyzją z dnia 11.02.2014 r. w sprawie (...) odmówił J. S.prawa do emerytury. Zdaniem ZUS w O.odwołujący nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) tj. nie wykazał 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji w dniu 27.02.2014 r. wniósł odwołanie J. S., w którym podniósł, iż wykonywana przez niego praca w okresie od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B.jako betoniarz zbrojarz, od 01.08.1980 r. do 30.04.1991 w (...) O. (1) na stanowisku zbrojarza betoniarza, w okresie od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. w PW Lugra na stanowisku zbrojarz, w okresie od 22.05.1994 r. do 31.10.1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) s.c.w K.na stanowisku zbrojarz betoniarz, w okresie od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Usług (...)w K.na stanowisku zbrojarz, na których to stanowiskach wykonywał pracę stale, jest pracą na stanowiskach wymienionych w wykazie A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawnia go do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS w O. podtrzymał argumentację wcześniej przedstawioną w zaskarżonej decyzji, podniósł, iż odwołujący nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach oraz wniósł o oddalenie odwołania J. S..

Wyrokiem z dnia 13.06.2014 r. w sprawie V U 290/14 Sąd Okręgowy w Kaliszu zmienił decyzję z dnia 11.02.2014 r. i przyznał odwołującemu emeryturę poczynając od dnia 01.01.2014 r. Sąd przyjął, iż odwołujący w okresie od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B.jako betoniarz zbrojarz, iż w okresie od 01.08.1980 r. do 29.05.1991 r. pracował w (...) O. (1)jako zbrojarz betoniarz, iż w okresie od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. pracował w (...) Sp. z o.o.w W.jako zbrojarz betoniarz, iż w okresie od 22.05.1995 r. do 31.10.1996 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...)s. c w K.jako zbrojarz betoniarz oraz, iż w okresie od 01.01.1997 r. do 07.10.1997 r. pracował w T.w K.jako zbrojarz betoniarz.

W wyniku apelacji organu rentowego, Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Organ rentowy nie kwestionował w apelacji przyjęcia iż odwołujący wykonywał prace zbrojarskie w okresie od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. jako betoniarz zbrojarz, iż w okresie od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. pracował w (...) Sp. z o.o. w W. jako zbrojarz betoniarz, iż w okresie od 22.05.1995 r. do 31.10.1996 r. z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 30.07.1996 r. do 31.10.1996 r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) s.c. w K. jako zbrojarz betoniarz.

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu rozpoznając ponownie sprawę ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący J. S. urodził się dnia (...)Wykazał staż pracy na dzień 01.01.1999 r. wynoszący 29 lat, 1 miesiąc i 8 dni. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B.jako betoniarz zbrojarz, od 01.08.1980 r. do 30.04.1991 w (...) O. (1) na stanowisku zbrojarz betoniarz, w okresie od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. w PW Lugra na stanowisku zbrojarz, w okresie od 22.05.1994 r. do 31.10.1996 r. w Przedsiębiorstwie (...)s. c w K.na stanowisku zbrojarz betoniarz, w okresie od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Usług (...)w K.na stanowisku zbrojarza. W apelacji od poprzedniego wyroku organ rentowy nie zakwestionował okresów pracy w szczególnych warunkach: od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B.jako betoniarz zbrojarz, od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. w PW Lugra na stanowisku zbrojarz, od 22.05.1994 r. do 31.10.1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) s.c.w K.na stanowisku zbrojarz betoniarz wyłączeniem urlopu bezpłatnego od 30.07.1996 r. do 31.10.1996

Odwołujący nie należy do OFE. Odwołujący posiadł status pracownika. Odwołujący obecnie pobiera świadczenie przedemerytalne.

W niniejszej sprawie odwołujący zmierzał do wykazania okresu pracy w warunkach szczególnych od 01.08.1980 r. do 30.04.1991 w (...) O. (1) na stanowisku zbrojarz betoniarz, okresu od 22.05.1994 r. do 31.10.1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) s.c.w K.na stanowisku zbrojarz betoniarz w całości, okresu od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Usług (...)w K.na stanowisku zbrojarz.

W okresie od 05.07.1978 r. do 24.06.1980 r. odwołujący zatrudniony był w B. (...) Kombinacie (...). W świadectwie pracy z 1.07.1980 r. wskazano iż w okresie od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. pracował na budowie w Libii na stanowisku zbrojarza betoniarza. Stanowisko pracy zbrojarz betoniarz wynika z angażu z dnia 24.10.1979 r., umowy o pracę na czas określony na budowie eksportowej z dnia 22.03.1979 r. na okres od 11.04.1979 r. do 11.04.1980 r., zaświadczenia z dnia 06.04.1979 r. i z dnia 05.04.1979 r., karty obiegowej zmian z dnia 05.04.1979 r., kwestionariusza z dnia 14.08.1978 r., informacji z dnia 13.12.1978 r., adnotacji na podaniu o wyjazd na budowę eksportową z dnia 31.07.1978 r., świadectwa zdrowia z dnia 20.11.1978 r., zaświadczenia kwalifikacyjnego z dnia 22.03.1979 r., opinii z dnia 30.03.1979 r., umowy o pracę z dnia 05.07.1978 r., angażu z dnia 06.08.1978 r., karty obiegowej zmian z dnia 05.07.1978 r., skierowania do pracy z dnia 03.07.1978 r., podania o pracę z dnia 03.07.1978 r., kwestionariusza osobowego z dnia 05.07.1978 r., zaświadczenia z dnia 06.07.1979 r.

W okresie od 01.08.1980 r. odwołujący zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...). W świadectwie pracy z 1987 r. (data nieczytelna) wskazano okres zatrudnienia od 01.08.1980 r. do 08.07.1987 r. Wskazano także iż odwołujący w okresach od 02.08.1981 r. do 14.03.1982 r. pracował na kontrakcie jako zbrojarz betoniarz w RFN, a w okresie od 06.04.1983 r. do 18.01.1984 r. w Libii. Stanowisko odwołującego określono jako zbrojarz betoniarz. W świadectwie pracy z dnia 01.09.1989 r. okres zatrudnienia odwołującego w (...)określono od 01.08.1980 r. do 30.08.1989 r. i stanowisko zbrojarz betoniarz. Z pisma z dnia 17.12.1981 r. wynika, iż odwołujący w ramach urlopu bezpłatnego w (...), wykonywał prace na budowie eksportowej do 31.12.1981 r. Z pisma z dnia 12.12.1983 r. wynika, iż odwołujący w ramach urlopu bezpłatnego w Techmie, pracował w Libii na kontrakcie wysłany przez firmę (...)w Ł.od 06.04.1983 r. do 06.12.1983 r. Z karty obiegowej zmian z 18.01.1984 r. wynika, iż odwołujący pracujący jako zbrojarz po pracy na kontrakcie wrócił do pracy od 19.01.1984 r. Z pisma z dnia 07.03.1988 r. wynika iż odwołujący w czasie urlopu w Techmie, pracował w Libii w okresie od 09.07.1987 r. do 09.03.1988 r. wysłany przez Przedsiębiorstwo (...)w W.. Stanowisko określono jako zbrojarz betoniarz. Powyższe wynika także z zaświadczenia z dnia 28.10.1988 r. i z dnia 07.03.1988 r., umowy o pracę na budowie eksportowej na okres od 09.07.1987 r. do 30.06.1989 r. Z karty obiegowej zmian wynika, iż odwołujący zatrudniony jako zbrojarz betoniarz, wrócił do Techmy po pracy na kontrakcie, od 21.04.1988 r. W dniu 29.05.1991 r. (...) O. (1) wystawiła odwołującemu świadectwo wykonywania pracy w tej firmie od 01.08.1980 r. do 30.04.1991 r. Wskazano stanowisko zbrojarz betoniarz oraz wymieniono prace na kontrakcie od 02.08.1981 r. do 14.03.1982 r., od 06.04.1983 r. do 18.01.1984 r., oraz pracę zagranicą od 09.07.1987 r. do 31.03.1988 r. i od 01.09.1989 r. do 30.04.1991 r. W zaświadczeniu nr 4 /09/91 wskazano iż odwołujący pracował na budowie w Niemczech od 04.09.1989 r. do 30.09.1991 r. Zaświadczenie wystawiła firma Przedsiębiorstwo (...)we W.. Z informacji z dnia 25.06.1991 r. wynika, iż odwołujący pracował w (...) O. (1) jako zbrojarz betoniarz. W tym były urlopy bezpłatne do pracy zagranicą od 09.07.1987 r. do 31.03.1988 r. i od 01.09.1989 r. do 30.04.1991 r., kiedy odwołujący wyjeżdżał zagranicę kierowany przez inne firmy. Z dokumentów osobowych odwołującego wynika iż pracując w (...)wykonywał pracę jako zbrojarz: angaż z dnia 30.10.1980 r., 18.01.1986 r., 25.04.1989 r., umowa o pracę z dnia 31.01.1984 r. i z dnia 22.04.1988 r., karta obiegowa zmian z dnia 31.07.1981 r., 15.03.1982 r., 25.03.1983 r., 18.01.1984, 30.06.1987 r., 21.04.1988 r., 01.09.1989 r. pismo o przebiegu zatrudnienia z dnia 25.06.1991 r., karta zdrowia z sierpnia 1980 r., informacja o przebiegu zatrudnienia z dnia 25.05.1983 r., 21.11.1986 r., opinia z dnia 24.04.1986 r., umowa o pracę na kontrakcie od 02.08.1981 r. do 31.12.1981 r., skierowanie do pracy z dnia 31.07.1980 r., podanie o pracę z dnia 17.07.1980 r. umowa o pracę na kontrakcie od 07.04.1983 r., kwestionariusz osobowy z 17.07.1980 r., informacja co do pracy w Libii w 1983 r., umowa o pracę po kontrakcie z 16.03.1982 r., opinia z dnia 07.03.1989 r. W czasie zatrudnienia w (...) O. (1) odwołujący wykonywał pracę zbrojarza betoniarz. Także, gdy wyjeżdżał na kontrakty do RFN w 1981 r., do Libii w 1983 r., ponownie do Libii w 1987 r. i do Niemiec w okresie 1989-1991. Z zaświadczenia z dnia 22.09.1987 r. wynika, iż odwołujący wykonując zatrudnienie w (...)w okresie od 01.08.1980 r. do 08.07.1987 r. pracował jako zbrojarz betoniarz. Także z opinii z dnia 25.07.1987 r. wynika stanowisko zbrojarz betoniarz za okres zatrudnienia w Techmie do tej daty oraz z protokołu kwalifikacyjnego z dnia 18.11.1986 r.

Odwołujący w okresie od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. zatrudniony był w PW (...) Sp. z o.o. w W.. Pracował na kontrakcie w RFN jako zbrojarz. Powyższe wynika ze świadectwa pracy z dnia 09.03.1994 r. Z umowy o pracę na budowie zagranicznej z dnia 17.04.1992 r. wynika zatrudnienie jako zbrojarz. Odwołujący wykonywał prace na zbrojowni – przygotowując elementy zbrojarskie.

Odwołujący w okresie od 22.05.1995 r. do 31.10.1996 r. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) s.c. w K.. W świadectwie pracy z dnia 31.10.1996 r. wskazano stanowisko zbrojarz betoniarz. Wskazano także iż odwołujący w okresie od 30.07.1996 r. do 31.10.1996 r. przebywał na urlopie bezpłatnym. W zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 30.11.2006 r. wskazano stanowisko zbrojarz betoniarz.

W okresie od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. odwołujący zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Usług (...) w K.. Pracował na budowie w Niemczech. Wskazano stanowisko zbrojarz. W zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 01.12.2006 r. wskazano stanowisko ślusarz spawacz. W piśmie z dnia 21.08.2014 r. firma (...) wyjaśniła, iż stanowisko ślusarz spawacz wpisano omyłkowo – winno być: zbrojarz. Nadto firma wystawiła odwołującemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach na okres od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. na stanowisku zbrojarz. Powołano Wykaz A Dział V poz. 4 przepisów ogólnych.

W okresie od 04.05.1998 r. do 31.12.1998 r. i nadal odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w K.. W świadectwie pracy w dnia 19.05.1999 r. wskazano stanowisko pracownik ogólnobudowlany. Odwołujący wykonywał prace zbrojarsko- betoniarskie.

W decyzji o kapitale początkowym z dnia 24.10.2012 r. odwołującemu nie uwzględniono w przebiegu zatrudnienia okresów urlopu bezpłatnego: 02.11.1981 r. do 03.11.1981 r., 24.12.1981 r. do 31.12.1981 r., 13.01.1982 r. do 15.03.1982 r., 10.03.1988 do 31.03.1988 r., 01.09.1989 r. do 03.09.1989 r., 30.07.1996 r. do 31.10.1997 r., oraz okresów dni wolnych po budowie eksportowej od 01.01.1982 r. do 12.01.1982 r., 30.12.1983 r. do 18.01.1984 r., 01.04.1988 r. do 21.04.1988 r. oraz okresów nie wykonywania pracy po budowie eksportowej i urlopu dewizowego 23.12.1981 r. do 23.12.1981 r., 07.12.1983 r. do 29.12.1983 r., 01.10.1991 r. do 29.10.1991 r. Z okresu pracy w szczególnych warunkach odwołującego wyłączyć należy okres 7 miesięcy i 15 dni.

(dowód: zeznania odwołującego, zeznania świadków A. B., H. M., akta osobowe odwołującego)

Jako praca w szczególnych warunkach wymieniona została w wykazie A Dział V poz. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, prace betoniarskie i zbrojarskie.- Dz. U Nr 8 poz. 43 z późn. zmianami).

Możliwość uzyskania emerytury przez mężczyzn przed ukończeniem 65 roku życia przewidywał do 31.12.2008 r. przepis art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. nr 39, poz.353 ze zmianami). Obecnie osoby urodzone po 31.12.1948 r., które osiągnęły wiek wymieniony w art. 32 i pracowały w szczególnych warunkach mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych w art. 184 wymienionej ustawy. Muszą, m.in. spełniać warunek wykazania stażu pracy 25 lat dla mężczyzn i 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Przepis ten wymaga także dla spełnienia warunków do świadczenia, rozwiązania stosunku pracy i braku przynależności do OFE. Warunek rozwiązania stalunku pracy nie obowiązuje od 01.01.2013 r.

Dla celów ustalenia uprawnień do wcześniejszej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Wiek emerytalny takich osób, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie ustawy oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zmianami), a także na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie wymienionych aktów.

Pierwszym z warunków jest brak przynależności do OFE i odwołujący ten warunek spełnia. Kolejnym warunkiem jest ukończenie 60 roku życia. Odwołujący osiągnął wymagany przez przepisy wiek- (...).Następnym warunkiem jest przepracowanie wymaganego okresu zatrudnienia tj. co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Odwołujący wykazał okresy składkowe i nieskładkowe za okres ponad 29 lat na dzień 01.01.1999 r. Ostatnim warunkiem uzyskania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przepracowanie co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 01.01.1999 r.

Aby wykonywaną pracę można było zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, musi to być rodzaj pracy wskazanej w załączniku A do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca ta, zgodnie z brzmieniem § 2 ust 1 wymienionego rozporządzenia musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku. Stosownie do ustępu 2 § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Pracodawcy odwołującego obecnie nie istnieją. Odwołującemu nie wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporne okresy, poza T. w K..

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przedmiotem postępowania w sprawie o wcześniejszą emeryturę jest ustalenie tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W świetle powołanego wyżej § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody m. in. zeznania świadków (por. uchwała SN z 21.09.1984 r., sygn. akt III UZP 48/84 niepublikowana LEX nr 14630).

W rozpoznawanej sprawie, jak wyżej wskazano, odwołującemu nie wystawiono świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporne okresy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako zbrojarz lub zbrojarz betoniarz w okresach: od 11.04.1979 r. do 10.04.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B., od 22.04.1992 r. do 24.02.1994 r. w PW Lugra, od 22.05.1994 r. do 30.07.1996 r. w Przedsiębiorstwie (...)s. c w K., od 06.01.1997 r. do 07.10.1997 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa i Usług (...)w K.oraz w (...) O. (1) od 01.08.1980 r. do 30.04.1991 r. w wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych od 02.11.1981 r. do 03.11.1981 r., 24.12.1981 r. do 31.12.1981 r., od 13.01.1982 r. do 15.03.1982 r., od 10.03.1988 r. do 31.03.1988 r., od 01.09.1989 r. do 03.09.1989 r., oraz okresów dni wolnych po budowie eksportowej od 01.01.1982 r. do 12.01.1982 r., od 30.12.1983 r. do 18.01.1984 r., od 01.04.1988 r. do 21.04.1988 r. i okresów nie wykonywania pracy po budowie eksportowej i urlopu dewizowego 23.12.1981 r. do 23.12.1981 r., 07.12.1983 r. do 29.12.1983 r.

Odwołujący wykazał okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołujący spełnił zatem warunki wymienione w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd orzekł jak w wyroku o zmianie zaskarżonej decyzji i przyznaniu odwołującemu emerytury od dnia 01.01.2014 r.