Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

K., dnia 31 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wojciech Vogt

Sędziowie: SSO Barbara Mokras

SSO Janusz Roszewski – spr.

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2015 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) przy ulicy (...)– pod (...)w G.

przeciwko A. P. i P. W. wspólnikom spółki cywilnej (...) s.c.

o zapłatę

po rozpoznaniu zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 11 marca 2015r.

w sprawie o sygn. akt I C 2398/14

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  zasądzić od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 300 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

Sygnatura akt II Cz 308/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 11 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim umorzył postępowanie w sprawie o zapłatę przez pozwanych na rzecz powódki kwoty 5600zł.

Z uzasadnienia postanowienia wynika, że na rozprawie w dniu 11 marca 2015r. powódka oraz pozwani zawarli ugodę sądową. Osnowa zawartej ugody została wciągnięta do protokołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Sformułowanie treści ugody są sformułowane precyzyjnie odzwierciedla wolę stron, które poczyniły sobie wzajemne ustępstwa. Sąd ten uznał, iż zawarta ugoda jest zgodna z prawem i nie zmierza do jego obejścia oraz jest zgodna z zasadami współżycia społecznego. Wskazując na art. 355 k.p.c. Sąd Rejonowy uznał, że zachodzą podstawy do umorzenia postępowania w tej sprawie.

Zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim wniosła powódka zaskarżając postanowienie w całości.

Podnosząc zarzut działania strony powodowej przy zawieraniu ugody pod wpływem błędu, skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

W odpowiedzi na zażalenie pozwani wnieśli o oddalanie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie nie jest zasadne, bowiem podniesione w zażaleniu argumenty nie uzasadniają wniosku zmierzającego do uchylenia skarżonego postanowienia umarzającego postępowanie na skutek zawarcia przez strony tego postępowania ugody.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia i wywody Sądu Rejonowego.

Odnosząc się do zarzutu wadliwości czynności prawnej (w konsekwencji błędu strony powodowej przy zawieraniu ugody), w ocenie Sądu Okręgowego, został on w istocie podniesiony przez skarżącego jedynie jako argument odwołania swego oświadczenia. Należy w tym miejscu podkreślić, że do skutecznego odwołania złożonego oświadczenia (a nie uchylenia się od jej skutków) wymagane jest złożenie stosownego oświadczenia złożonego przez powódkę. Wprawdzie odwołalność zgody na zawarcie ugody dozwolona jest także w postępowaniu zażaleniowym, lecz odwołalność czynności procesowych nie może być dowolna.

Odwołanie takie nie może się sprowadzać do dowolnego, jednostronnego "odstąpienia" od zawartej w ugodzie umowy lub jedynie "cofnięcia" wniosku o umorzenie postępowania. Oznacza to , że samo złożenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych ugody nie wystarcza do uwzględnienia zażalenia na postanowienie umarzające postępowanie. Odwołujący musi wykazać następczą przyczynę odwołania swego oświad­czenia procesowego powołując się na wady złożonego oświadczenia woli. Takie odwołanie oświadczenia woli musi być - oczywiście - uzasadnione jego wadliwością (błąd, pozorność, przymus, niedorozwój umysłowy, choroba psychiczna lub inne zaburzenie czynności psychicznych). Od strony procesowej wykazać trzeba wadliwość woli odstąpienia - z jednej strony od zgłoszonego żądania udzielenia ochrony sądowej, z drugiej zaś - od wyrażenia zgody na zakończenie postępowania bez rozstrzygania sprawy orzeczeniem sądu. Strona odwołująca bowiem musi zatem wyraźnie podać przyczyny wadliwości oświadczenia, do sądu zaś należy ocena, czy przyczyny te są dostateczne do skutecznego uchylenia się od oświadczenia woli zawartego w ugodzie. ( por. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 lutego 1968 r. (II CZ 129/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 158 oraz w uchwale Sądu Najwyższego z 29 września 1969 r. III CZP 74/69, OSNC 1970/6/98). W myśl art. 917 k.c. ugoda, będąc umową cywilnoprawną, powinna spełniać przesłankę wzajemnych ustępstw, rozumianych subiektywni, a więc według oceny ustępującego. Mieści się w tym ograniczenie roszczenia, rezygnacja z uprawnień materialnych lub procesowych. Jako, że jest to umowa wzajemna, ustępstwo jednej strony musi być zrównoważone ustępstwem drugiej strony, lecz nie może być ono rozumiane w kategoriach ekonomicznych, tj ilościowo czy jakościowo.

Zatem ogólnikowe powoływanie się powódki na własne wyliczenia przyjętej
w ugodzie stawki odszkodowania oraz spodziewanego stopnia zaspokojenia dochodzonego roszczenia, nie jest równoznaczne z przytoczeniem podstawy wskazanej w art. 918 k.c.

W zażaleniu na postanowienie Sądu Rejonowego powódka odwołując swoją zgodę na zawarcie ugody nie wskazuje nawet przyczyn pozwalających przyjąć, że wykazała wadliwość złożonego przed sądem oświadczenia woli. Wzajemne ustępstwa w zakresie przyznanego odszkodowania w zamian za korzystanie z elewacji budynku dla umieszczenia na nich szyldów reklamowych (a nie jednego szyldu, jak wywodzi skarżąca), ze swej istoty spełniają cel ugody i tym samym nie pozostają w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Natomiast odwoływanie się przez powódkę w uzasadnieniu zażalenia na wadliwość czynności prawnej bez powiązania ze wskazaną podstawą z art. 84 k.c. nie może być uznane jako wystarczające.

Zważyć nadto należy, że godnie z art. 918 § l k.c. uchylenie się od skutków prawnych ugody zawartej pod wpływem błędu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy błąd dotyczy stanu faktycznego, który według treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór albo niepewność nie powstałyby, gdyby w chwili zawarcia ugody strony wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy. Elementami, od których uzależniona jest skuteczność uchylenia się od skutków ugody, jest niewątpliwość istnienia okoliczności, które są traktowane jako podstawa wzruszenia ugody i związek między mylnym wyobrażeniem o rzeczywistości a samym faktem zawarcia ugody. Ugoda nie może być zatem wzruszona przez powołanie się na błąd dotyczący okoliczności wątpliwych i spornych. Tymczasem do takich okoliczności należą stosunki prawne wynikające z żądania odszkodowania za bezumowne korzystanie przez pozwanych z elewacji budynku powódki. Sposób ustalenia wysokości odszkodowania, który stanowił istotę spornego stosunku prawnego, wymagał zatem wzajemnych ustępstwami stron, co doprowadziło do zawarcia ugody. Skarżąca tymczasem, poza kwestionowaniem ustępstw na rzecz pozwanych, nie przytacza żadnych okoliczności, które by wskazywały, że w sprawie chodzi o taki właśnie błąd w rozumieniu art. 918 § l k.c.

Sąd Rejonowy prawidłowo zatem uznał, że wobec zawarcia ugody zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania.

Z tych przyczyn na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 k.p.c. oraz uwzględniając dyspozycje art.98 §1 w zw. z art. 108 §1 k.p.c. orzekł o zwrocie kosztów postępowania zażaleniowego na rzecz pozwanych.